PEK TELEGRAAF.
ADVERTENT! E N.
at
6 zou
I'.
111(1
i ver.
nder-
arvan
n.
Irwin
van
door
area.
Iioo;
I.e.
is di
ilfiki
arde
iguur
1 Dl-
peil
•ende I
Eet I
tveirl
Klie-1
grootvizier heeft den Rritschen vertegenwoordiger, den heerLayard, berigl
dat zij waarschijnlijk naar Aleppo zullen verbannen worden.
ST. PETERSBURG. 20 November. Officieel. Een telegram van den 19dtn
uil Veran-Kaleh meldt: Be bestorming van Kars werd legen het zuidelijke
fort ondernomen, terwijl tegen de andere forten schijn-aanvallen gedaan
werden. In den ochtend trachtte het garnizoen der verlaten forten over de
bergen te onlvlugten, doch hel werd gevangen genomen. Onze tropeën be
slaan uit 10000 gevangenen300 kanonnen en een grooten voorraad krijgs
behoeften. In de hospitalen werden omstreeks 4500 zieken en gewonden
gevonden liet verlies der Russen bedraagt ongeveer 2500 man dooden en
gewonden.
VERSAILLES, 20 November. In de couloirs loopt het gerucht, dat het
nieuwe ministerie aldus is zamengesteldoorlog, Rochebonet, deze zou te
vens president zijn van den ministerraad, binnentandsche zaken, Welche;
onderwijs. Batbie; financiën, Pouycr-Quertier; justitie, Depeyre; buitenland-
die zaken. Banncville 1 oopliandclDupuy de Löuie; openbare werken
Jlontsolfier; marine, Gicquil.
VERSAILLES, 20 November. Be kamer heeft de begrootingscommissie
gekozen. Beze is geheel zamengesteld tiil de leden van de linkerzijde. In
afdeelingen vroegen eenige leden der rrgterzijde. of de meerderheid on
middellijk de wet op de middelen zou goedkeuren. Gambelta antwoordde,
dat dit van de omstandigheden zal afhangen.
in de kamer las Belhmonl in naam der meerderheid een verklaring voor,
die in het licht stelde, dal de stellingen, door de Broglie ontwikkeld, aan
de kamer redenen tot ongerustheid geven. Be kamer zal hare waardigheid
bewaren en is besloten ongekrenkt haar beslissingen en voorregten tegen
inbreuken te handhaven.
De behandeling van de verkiezing van Reille wordt verdaagd, totdat de
commissie van enquête heeft onderzocht, welke rol Reille bij de officiële
candidaluren heeft gespeeld. Be verdaging van deze zaak wordt aangeno
men met 297 tegen 210 stemmen. De kamer besloot morgen geen zitting
te houden.
VERSAILLES, 21 November. Het nieuwe ministerie zal niet vóór Don
derdag in het officiële blad verschijnen.
PARIJS, 21 November. Be Hép. Frang. zegt, dat, tegenover de aanspra
ken van den senaat en tegenover de weigering van den president van poli
tiek tc veranderende kamer vcrpligt is de goedkeuring van de begrooting
te weigeren. Aan de kamer is thans de laak opgedragen het land te redden,
«een budget, zoo lang de meerderheid niet zal hebben een ministerie waar
aan liet zijn vertrouwen kan schenken.
KONSTANTINOPEL, 19 November. Een Russisch parlementair heeft de
overgave van Erzerum geëischt. De Sultan heeft gelast de stad tot het
uiterste te verdedigen
IXG EZONDEN.
VOLKSGEZONDHEID.
Mijnheer de Redacteur!
Deze week las ik in de courant dat eene commissie, waarin de Rurge-
uicester van Amsterdam, naar bet buitenland was vertrokken, ten einde een
onderzoek in te stellen naar de werking van het Liernurslelsel, abattoirs enz.
Als men nagaat, hoe tegenwoordig ieder zich beijvert om alom een goeden
gezondheidstoestand te helpen bevorderen, hoe commissies zich vestigen en
alles uitpluizen wat naar hun gevoelen dienen kan ter bevordering der taak,
die zij in het belang der menschhtid vrijwillig op zich hebben genomen,
dan komt men onwillekeurig tot de vraag: zal het opkomend geslacht,
waaraan zooveel meer zorg wordt besteed dan vroeger, zóóveel langer leven
lie tijd zal het leeren.
Liernurslelsel. abattoirs, drinkwater, enz. enz. enz. zijn aan de orde van
den dag. Wal het eerste punt betrelldaarover behoeft niet meer ie worden
gesproken: het is gebleken te zijn eene finanlieele onmogelijkheid. Maar nu
bet tweede, de abattoirs. Steil uien zich hiervan niet meer voor dan bij
eenig nadenken met mogelijkheid te krijgen is? Wal toch is het doel? Het
hoofddoel is eene gehecle controle over de gezondheid en hoedanigheid van
bet vee, dat voor menschclijk gebruik is bestemd. Men zegt: door ieder
slachter te noodzaken in een abattoir te slachten kan, als een deskundige
is benoemd om het vee te onderzoekengeen ziek vleescli in den handel
worden gebracht. Deze bewering zou volkomen juist zijnals er geen vleescli
van builen werd ingevoerd, dat wal kwaliteit en Irischheid betreft altijd
veel te wenschen overlaat. Boor een abattoir op te richten zal men bepaald
kunnen beletten dal ziek vee in de gemeente wordt geslacht, maar nooit
zal men kunnen beletten dat vleesch, afkomstig van verdacht, ziek of ver
dronken vee, van buiten wordt ingevoerd. Dat neemt echter niet weg dat
door een abattoir toch nog ééuig nut kon worden gesticht; daardoor zou
worden belet, dat vee werd geslacht in winkels, waar vleesch ter verkoop
voorhanden is, iets wat volstrekt niet overeen kan worden gebracht met
de eischendie worden gesteld ter bevordering van een goeden gezondheids
toestand, noch met frischheid, noch met zindelijkheid Maar om dal slachten
in de winkels Ie beletten heeft men geen kostbaar abattoir noodig. Even
goed als bij verordening geboden is de slachthuizen gesloten te houden, en
verboden is vleesch op de straat ol stoepen uit te stallen, zou ook kunnen
verboden worden vee ie slachten, anders dan in slachthuizen, die niet aan
de winkels verbonden of daarmede in aanraking zijn.
En mi de verbetering van het drinkwater. Het doel is prijsselijk, doch
er is ook alweer een groote «maar" aan. Men is met loflelijkcn ijver be
gonnen een duinwaterleiding aan te leggen; maar zal die finanlieele resul
taten opleveren? tlet is hoogst twijfelachtig, en zeker niet, als er geen
verandering wordt gebracht in de wijze, waarop men zich voorstelt te
leveren. Be Maatschappij heeft hier blijkbaar het prospectus op liet voetspoor
van Amsterdam gemaaktzonder dc plaatselijke toestanden dier gemeente
met de onze tc vergelijken, en dal gaal volstrekt niet op. In Amsterdam
smulde men vroeger aan het smerige water, dat met de YVeesper-schuit
werd aangevoerd, en daar betaald; vandaar dat er groote behoefte was,
en een ieder verplicht was niet alleenmaar het als een voorrecht beschouwde
van de waterleiding gebruik te kunnen maken. Maar zoo is het in onze
gemeente niet gesteld; hier zijn er nog heel wat. die goed drinkwater
hebben eu die nemen geen duinwater; anderen zijn er. die hel nog eenigs-
zins bruikbaar hebben, en die zouden wel duinwater nemen, maar worden
afgeschrikt door de wijze van levering in het prospectus vermeld; eindelijk
zijn er die slecht water hebben, die zullen het moeten nemen, als zjj het
kunnen betalenmaar het meeste slechte water vindt men bij de behoef-
ligen in de achterbuurten en zonder uitzondering in de omstreken van die
plaatsen, waar varkens worden gehouden.
Er kon dan ook nooit een onnoozeler denkbeeld wezen dan voor het ver
bruik te berekenen het aantal kamers. Hier heeft men ook weer erg mis-
gegrepen. want in Amsterdam heeft men huizen met 6 kamers, die door
20 a 25 menschen worden bewoonden hier heeft men huizen met 10
kamers, die door 5, hoogstens 10 menschen worden bewoond, en het zijn
niet de kamers, maar het zijn de menschen, die het water gebruiken.
Zoolang de Maatschappij niet besluit baar prospectus in dier voege te wijzigen,
dat alleen het meterstelstel als maatstaf voor het gebruik zal worden ge
steld. is het bijna zeker dat maar zeer weinigen van liet duinwater gebruik
zullen maken, tenzij zij door den nood er toe worden gedwongen of geld
genoeg hebbenen het gevolg daarvan is dat de gemeente een voortdurenden
rentelast zal blijven dragen, terwijl het nog te bezien zal slaan of de
exploitatie-kosten wel zullen worden gedekt.
Door het meterstelscl komt men op de juiste hoogte van datgeen, wat
in ieder gezin zuiver wordt verbruikt; maar bovendien vervallen daardoor
in een slag de vexatoire bepalingen in het prospectus voorkomende, waaraan
niemand zich zal onderwerpen, tenzij hij wordt gedrongen of in ruime
omstandigheden leeft. In Amsterdam was men genoodzaakt deel te nemen
en zelfs dankbaar geholpen te zijn, in Leiden bij lange na nog niet.
Aan het meterstelscl zullen ook wel bezwaren verbonden zjjn, maar die
zal de Maatschappij wel welen op te liedenzoowel als de gasfabrieken
meters in huur verschaffenzou de Duinwater-maatschappij dat ook kunnen
doen.
Hoe loffelijk echter de pogingen zijn, die in het belang der gezondheid
worden aangewend, is het toch vreemd dat men altijd op het oog heeft
ondernemingen, die bij twijfelachtig nut veel geld kostenterwijl eenvoudiger
middelen dikwijls over het hoofd worden gezien. Hiermede wordt bedoeld:
het dempen van stinkende grachten en het niet langer toestaan om varkens
te houden binnen de bebouwde kom der gemeente; het eerste kost betrek
kelijk weinig, het tweede niets. Bat slinkende grachten schadelijke dampen
uitwasemen is genoeg bekend; en dat door het houden en mesten van
varkens het drinkwater werd bedorven is bewezen, doordien in den omtrek
van plaatsen waar varkens worden gehouden en waar vroeger goed drink
water was, het water onbruikbaar is geworden door de urine en dunne
mestsloflen, die door den grond dringen en den bodem besmetten.
D1XL
Enrgcrltjfcc &tanb.
Van 15 tot en met 31 November 1877.
BEVALLEN: M. J. Werter, geb. van Noord, Z. P. A. Sauler, geb. de Kruyf,
D - C. M. Iloefsmit, geb. van Roojjen, D. - W. C. de Gunst, geb. Ilaneveld, D.
M. Sloos, geb. de tlaas, Z. W. Blansjaar, geb. Loeps, Z. C. W. Dool, geb.
van der Reyden, Z. C. van der Kamp, geb. van den Bosch, Z. C. Ankerna,
geb. van der Maas, Z. N. P. Posthumus, geb. Kruyue, Z. S. Altera, geb. la
Rooy, D. A. Robbers, geb. vau Nieuwenboven, B. N. de Jong, geb. Sack-
sionie, Z. J. Laterveer, geb. Gertenaar, Z. A. Tegelaar, geb. Zwarts, B.
S. C. Heus, geb. Verbeek, Z. J. van den Bos, geb. Verhoeven, Z. C.Goddijn,
geb. Weylaart, Z. Z tweel. J. van Putten, geb. Kruit, Z. E. Holzapfel, geb.
Stavenuiter, Z. H. Smit, geb. Martyn, D. - P. C. Siebert, geb. Verbeek, D.
A. Choufoer, geb. de Boer, B. E. Stern, geb. Spcyer, Z. J. Crama, geb. de
Jong. D. M. J. van Bnuren, geb. Noest, Z. J. Bon, geb. Haasbeek, D.
G. J. van Rosse, geb. van Erkel, D. J. M. Bergman, geb. de Fey, D. L. van
den Berg, geb. van Putten, D. \V. Dee, geb. Altera, D. J. Betgen, geb.
Ginjaar, Z.
GEHUWD: J. H. de Waal Malefyt, jm. en F. S. W. Couvée. jd. P. J. Calk-
hoven, jm. en A. den Hoed, jd. H. de Wekker, jm. en S. J. C. de Wekker,
jd. J. Ober, wed', en J. Plu, jd. P. Karstens, jm. en J. van Dieren, jd.
H. Tendeloo, jm. en W. Savelkoel, jd. J. J. van Roosmalen, jm. en M. A. B.
van Hces.jd.
OVERLEDEN: H J. van der Lucht, Z., 19 j. A. de Vrind, 39j.--C. van
der Linden, Z 3 j. L. Florijn, wede R. van der Geer, 73 j. C. II. van Weizen,
geb. den Hoed, 57 j. M. Blom, Z., 3 d. - A. M. Mieremet. D„ 3 m. S. M.
Neuteboom, wcde. A. Brakel, 63 j. P van Koten. geb. van der Mey, 45 j.
G. Bavelaar. Z 3 m. G. van Cazant, 32 j. C. H. Tengbergen, D.. 8 m.
W. F. Bioch, 85 j. - P. Kwestro, Z., 15 m. M. Westdijk. geb. Olivier, 35 j.
P. J. Dec. geb. van Cleefï. 26 j. I. Ligtvoet. Z., lij. M. Metzelaar, D.. 14 j.
G. van Lilh. geb. de Jong, D. levenl. F. Keizer, Z., 7 m. C C. de Groot, Z.,
3 m. J. II. Iliben, 81 j. J. A. Lau, geb. Reek, 70 j. S. Flamman, Z., 5 j.
J. Knottcr, Z., 17 m,
Getrouwd: JOHANNES JOSEPHUS VAN ROOSMALEN,
van Deventer,
en
MARIA AGATHA BERTHA VAN HEES,
welke tevens, ook namens wedcrzijdsche familiën hun dank beluigen voor
de blijken van belangstelling bij hun huwelijk ondervonden.
Leiden, 21 November 1877.
Heden overleed, zacht en kalm, onze Vader en Behuwd-vader de lieer
JAN HENDRIK BIBEN. in den ouderdom van 81 jaren.
W. G. BIBEN.
Leiden, 20 November 1877. A. BIBEN.
C. CHRIST1AANSE.
Heden overleed, na eene korte ongesteldheid, mijn geliefde Echlgenoole
JANZINA AGATHA REEK, in den ouderdom van 70 jaren.
Leiden, 20 November 1877. J. LAU,
Gevoelig voor de vele blijken van deelneming, bij het afsterven mijner
geliefde Echtgenoote oudervonder, betuig ik bij deze aan allen mijn harlc-
lijken dank.
Monster, 21 November. C, VREEBENBURGU.
