liblTKINLAiNbSCHE liElik. iEN.
Volgene de berigten uit Zuid-Afïika, tot 6 Jnnij, hadden de Kaffers
op de grenzen van het Transvaalsche eene zoo dreigende houding aangeno
men, dat president Burgers gemeend had een kommando van 2000 man te
moeten oproepen ter bescherming van den staat tegen invallen of strooptog-
ten. Die maatregel was door den volksraad goedgekeurd en aan de regering
de noodige volmagt gegeven om die bewegingen te stuiten.
Uil het verslagdoor gedeputeerden aan de provinciale staten uitgebragt
nopens den toestand van de provincie Zuidholland over 1875blijkt o. i.
dat de bevolking van dit gewest op 31 Dec. jl. bedroeg 748,162 inwoners
(300,099 van het mann. en 387,463 van het vrouwel. gesl.) De bevolking
in de gemeenten beneden de 10000 zielen beliep 361,302, die boven de
10000 zielen 386,860. Het setal geboorten in het jaar 1875 bedroeg 31160
(10134 jongens, 15026 meisjes); dat der sterfgevallen, 21310 (11036 mann.,
10274 vrouw, gesl.); dat der huwelijken, 0421 (waarvan 5196 tussclmi
jongmaus en jonge dochters); dal der echtscheidingen, 66.
Wat de begrooling betreft, die voor 1870 is geraamd: inkomsten en uil
gaven, beide tot een bedrag van 280,781.27%. De rekening over 1874
beliep: inkomsten 1,342.418.98, uitgaven 791,329.71 zoodat dat dienst
jaar een voordeelig saldo van ƒ551,089,20% geeft.
Wat het onderwijs betreft, telde men bij de lagere scholen in deze pro
vincie, te zamen, 468 hoofdonderwijzers, 1073 hulponderw., 481 mam.
kweekelingen; 89 hoofd- en 367 hulponderwijzeressen en 209 vrouw, kwee-
kelingenal welke cijfers eenige vermeerdering aantoonen. Den 15den Oct.
1875 lelde men op de dagscholen 48116 leerlingen van het mann. en
44803 van het vrouw. gesl.. te zamen 92919: hiervan waren op de open
bare school 34174 ntann., 30357 vrouw, leerl.te zamen 64531; op gesubs.
bijzondere: 125 mann., 246 vrouw., tezamen 371; op niet gesubs. bijzondere:
13656 mann., 1004 vrouw., te zamen 27720. Kosteloos onderwijs genoten
van de dagscholieren den 15"en Oct.: 20279 mann., 19746 vrouw., te zamen
40725. De avondscholen werden niet zeer talrijk bezocht. Over het alge
meen stellen de schoolopzieners in het licht, dat er verbetering plaatsgrijpt;
klagten over schoolverzuim blijven echter ook nu niet uit, veldarbeid ont
trekt in landbouwende streken, in sommige jaargetijden, velen aan de
school. In 14 gemeenten had men herhalingscholenin 14 ook Zondag-, in
4 werk-, in een 00-tal bewaarsc olen.
Nopens het armwezen wordt in het algemeen gezegd, dat het gunstig was
te noemen. Voldoende gelegenheid om werk te bekomen en een niet strenge
winter droegen daartoe veel bij; terwijl overigens de gezondheidstoestand in
de meeste gemeenten zeer voldoende was. wegens het niet heerschen van
epidemiën. In enkele gemeenten was de toestand minder gunstig, ten ge
volge van de slechte vlasteelt, waardoor aldaar gebrek aan werk was en de
loouen geringer waren. Hel verstrekken van kosteloos onderwijs aan be-
hoeftigen werd steeds zooveel mogelijk bevorderd.
De werking der wet nopens het armwezen was steeds gunstig te noemen,
liet hoofdbeginsel der wel, om de armen aan de kerkelijke instellingen van
weldadigheid over te laten, kon in vele gemeenten nog niet worden toege
past, uithoofde het die instellingen aan de noodige middelen ontbrak om
geheel in den onderstand te voorzien en moest die onderstand dientengevolge
beperkt worden tol hen, die lidmaten der kerkelijke gemeenten waren. In
de kerkelijke armverzorging was niettemin vooruitgang op te merken, daar
sommige armbesturen neiging betoonden hunne verzorging uit te breiden,
waar dit door meerdere fondsen geschieden kon. Hoewel in enkele gemeen
ten daarop eene uitzondering werd gemaakt, bleef in de meeste gemeenten
de geneeskundige armverzorging ten laste der burgerlijke gemeente. In de
gemeenten, waar het algemeen of burgerlijk armbestuur is opgeheven, werd
daarvan, met betrekking tot de uitbreiding der kerkelijke armverzorging
een gunstig gevolg ondervonden. Ten gevolge van eene naauwlettende be
oordeeling der aan de armbesturen of gestichten toegekende subsidiën zijn
vele dier subsidiënop aandrang van gedep. stalenverminderd. Dat collegie
stelt zich voor op dien weg met kracht en volharding te blijven voortgaan,
daar in niet weinige gemeenten de bedoelde subsidiën nog met te veel vrij
gevigheid worden toegekend, zoodat geleidelijke vermindering daarvan moge
lijk en dus verpligtend is. De gezamenlijke subsidiën bedroegen in 1867
727.029, in 1874 ƒ618,876.
Met betrekking lot den waterstaat wordt in het licht gesteld, dal de
waterstand in 1875 zeer afwisselend is geweest, en dat jaar over het alge
meen niet onder de drooge jaren kan worden gerekend, hetgeen natuurlijk
zijne gevolgen heeft uitgeoefend. Er wordt gewezen op de verbeteringen in
de rivier- en havenwerken, waaromtrent in eenige technische bijzonder
heden wordt gelreden.
Wat betreft de fabrieknijverheid wordt eene vergelijkende opgave medege
deeld. waaruit blijkt in welke mate, sedert 1861. de aanwending van stoom
kracht in de onderscheidene takken van industrie is toegenomen. In 1861
telde men in de fabrieken 2684'4 paardenkrachten; in 1875 1031654 paar
denkrachten.
's GHAVENHAf.E, 5 Julij.
De luit. ter zee 2' kl. H. R. J. J. Thorbccke, uit O. 1. teruggekeerd,
is op non-activiteit gesteld.
De verjaardag van de prinses zu Wiedtw eede dochter van Z. K. II.
prins Frederik, is heden op de gebruikelijke wijze herdacht. Ten 12 ure
werd door het garnizoen eene groote parade in het Malieveld gehouden
onder kommando van den kolonel Queyscn, kommandant van hel reg. gre
nadiers en jagers. Zooals gewoonlijk werden de troepen door den generaal-
majoor Michelhoff geïnspecteerd, voor wien ook het défilé plaats had. H. M.
de koningin, die bij het aantreden der troepen de paradeplaats passeerde,
werd op de gewone wijze begroet.
De kroonprins van Pruissen en gemalin zijn gisteren namiddag van
Amsterdam in de residentie teruggekomen en werden aan het station door
Z K. H prins Alexander opgewacht, die met hen in het Oranje-hotel het
diner gebruikte. Gelijk vroeger gemeld is zijn de vorstelijke personen heden
ochtend naar het Loo vertrokken, ten einde Z. M. den koning te begroeten.
- Heden ochtend is de Belg O.die onlangs in een verdacht huis op de
Kalvermarkt alhier is gearresteerddoor de Nederlandsche policie naar Essen
getransporteerd, ten einde aldaar aan de Belgische autoriteiten te worden
overgeleverd.
- De uitslag van de gisteren gehouden stemming voor twee leden van
den gemeenteraad (de vorige verkiezing is wegens informaliteit vernietigd)
is geweest dat op nieuw gekozen zijn de heeren H. M. de Vries en d». 11.
E. Kips, beiden met 639 van de 747 geldige stemmen.
- Bij de gisteren alhier gehouden harddraverijuitgeschreven door de
afdecling 's Hage en omstreken van de maatschappij van landbouw, is de
prijs, een voorwerp in zilver ter waarde van ƒ350 of desverkiezende in
comptanten vereerd aan J. Smits, te Dubbeldam, met de zwarte bles La
Fitesse. door den eigenaar bereden, die tevens een gouden horlogie ontving,
aangeboden door de heeren keurmeesters. De eerste premie, een pièce de
milieu in kristal en zilver, behaalde Joh. van der Linden, te Dubbeldam,
wiens bruine bles de Gravin bereden werd door A. de Koning, terwijl de
tweede premie, een voorwerp ter waarde van ƒ50, werd gewonnen door
N. Hoogendijk. te Krimpen a/d Ussel, met de bruine ruin I)e slimme Jan,
pikeur P. van Santen.
E Hf E I, A TV D.
LONDEN 4 Julij.
Zaturda^ is in Hydc-park eene luisterrijke wapenschouwing gehouden.
De toeloop van het publiek was uitermate groot. De prins van Wales werd
met de grootste toejuichingen begroet, welke echter nog overtroffen werden
door die, welke de prinses van Wales ontlokte, toen zij door twee rijen
ruiterij reed. Het aantal manschappen, zoowel staande troepen als vrjjwil-
ligers, wordt op 30000 geschat. De houding der troepen was uitmuntend.
In een aan spoorwegbelangen ge vijd tijdschrift wordt medegedeeld dat
de opbrengst der belasting op het personenvervoer der spoorwegen in
Engeland over 1875 zou hebben bedragen 1,048,000 De zuivere opbrengst
dezer belasting, na aftrek van de bij de wet toegestane ontheffingen en
afschrijvingen van allerlei aard, bedroeg 741,000 M. Deze belasting, in
1832 ingevoerd naar den maatstaf van d. voor 54 mijl door eiken passa
gier afgelegd, wordt thans geheven lot 5 pCt. van de ontvangsten wegens
het passagiersvervoer; afschrijving wordt echter verleend voor volkstreinen
tegen laag tarief en in enkele andere gevallen.
De commissie voor het monument ter eere van lord Byron heeft be
sloten. hel standbeeld uit brons te laten maken, liet voetstuk zal uit liet
marmer worden vervaardigd aan de commissie door de Grieksche regering
aangeboden. Hel monument zal worden opgerigt in Green-park, tegenover
het huiswaarin de dichter zijn «Siege of Corinth" schreef.
De stationschef te Bolhampton, op den groot westelijken spoorweg,
werd zoo geschokt door een telegram, het derailleren van een spoortrein,
op hetzelfde punt waar het vorig jaar een ongeluk voorviel, berigtende,
doch zonder dat er thans iemand letsel ontving, dat hij levenloos ter
aarde viel.
De Times maakt melding van het gerucht, te Alexandrië in omloop,
dat de Khedive door den Sultan is aangezocht hem troepen te zenden. Men
zegt dat de Khedive dien eisch beantwoord heelt met te verwijzen naar een
llatt" van den ex-Sultan, waarbij hij ontslagen wordt van elke verpligting
om troepen Ie leveren, behalve in een oorlog tegen een builenlandschen
vijand. Thans is het nog maar een strijd tegen oproerige leenslaten.
De correspondent van de Times te Parijs meldt dat hij vernomen heeft
dat eene der groote mogendheden (die geen ander kan zijn dan Engeland)
zich tot eene andere (waarschijnlijk Frankrijk) heeft gewend, met het doel,
om in eene neutrale stad, in de nabijheid van het oorlogstooneel, eene ver
gadering van vertegenwoordigers der zes grool£ mogendheden in te stellen,
welke in last zou hebben dagelijks op de snelste en vertrouwbaarsle wijze
beriglen omtrent den aard van den oorlog in te winnen, omtrent belgedrag
der soldalen jegens hunne vijanden en jegens de inwoners, de overwinningen
en nederlagen enz., en daarvan gezamenlijk een rapport voor de mogendheden
op te stellen, alles met het doel om maatregelen te kunnen nemen, teneinde
te voorkomen, dat de oorlog ontaarde in een harbaarschen krijg van weder
wraak, de eeuw waarin wij leven onwaardig. Er zou veel kans bestaan
dat dit plan zou slagen.
Onder de feestelijkheden, met welke de N.-Amerikanen den honderdsten
verjaardag van de onafhankelijkheidsverklaring der Unie vieren, behoort ook
het doen springen van rotsen in den staat New-York. De onderzeesclte
rotsen bij Halkets-Pointwelke voor de vaart van en naar New-York langs
Long-Island zeer hinderlijk zijn, zal men laten springen. De ondermijnde
vlakte is meer dan 8 hectaren groot, de mijngangen zjjn 2700 meter lang
en hebben eene gemiddelde doorsnede van 4 m. terwijl de hoogte van 3—7m.
wisselt. Men zal nitroglycerine gebruiken. In de mjjnen worden de met
nitroglycerine gevulde pijpen onderling in verband gebragt. De zee is hier
Icit tijde van den vloed 12 meter diep. Het is misschien de grootste mijn-
arbeid, die ooit ondernomen is, en daaraan beantwoordende zal dan ook de
ontploffing vreeselijk zijn.
E HAAR K IJ 34.
Bij gelegenheid dat in de kamer van afgevaardigden werd behandeld
het verzoek van den heer Gambelta tot liet houden eener enquête naar liet
gebeurde bij de examens voor de polytechnische school, zijn door de par
tijen nog al scherpe woorden gewisseld. De heer Gambelta wees op den
indruk, dien het gebeurde had gemaakt. Men geloofde aan knoeijerij en
daarom moest de zaak opgehelderd worden. Het was echter een feit dat
hooglet raren aan eene slaatsinrigting particuliere lessen aan bijzondere sclio-
