LEID8CDE
COURANT.
v. n,
DINGSDAG 24 MAART.
BÏNNENLANDSCHE BERÏGTEiN.
De Courant verschijnt dagelijks, Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars ƒ3. franco p. p. f 3.50
met het Verslag der Handelingen van den Gemeenteraad f 3.35, franco p. p. f 3.85. Bet verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor f 2.50
's jaars, buiten de expeditiekosten. Afzonderlijke nommers der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents.
De prijs der Advertentiën is van 14 regels f 1.-iedere regel meer 25 cents.
partijen van 100 hectoliters
50
b 10
b a 5
Den 288,e° Maart zal van
stoomschip Maas, kapt. E. M.
LEIDEN, 23 Maart.
Tot tijdelijk »Adjutor Interpretis legati Warneriani" is benoemd de
heer M. Th. Houtsma, theol. cand. te Leiden.
Naar wij vernemen heeft professor Selenka de benoeming) aan de
universiteit te Erlangen aangenomen.
Bij de op heden ten raadhnize gehouden openbare aanbesteding van
eenige vertimmeringen aan het schoollocaal op de Oude Vest is daarvan aan
nemer geworden C. G. van Oerle, timmerman alhier, voor ƒ2187.
Bij de heden op het raadhuis gehouden verkooping van cokes zijn de
volgende prijzen besteed
Hoogste prijs. Minste prijs.
ƒ60.— ƒ60.—
i' 30.50 30.—
7.- b 6.10
3.20 b 3.05
Rotterdam naar New-York vertrekken het
Chevalier, van de Ned. Amer. stoomvaart
maatschappij, waarmede de gelegenheid is opengesteld tot het verzenden
van gewone brievenmonsters en drukwerken. De depêches worden ten
8 ure 's morgens ten poslkanlore te Rotterdam gesloten. De laatste ligting
der brieven aan het postkantoor alhier zal plaats hebben op 27 Maart, ten
12 ure 's nachts.
Het stoomschip Holland is op 20 dezer van Penang naar Nieuwediep
vertrokken, en het stoomschip Madura zal op 26 dezer met volle lading en
een groot aantal passagiers van Batavia naar Nederland vertrekken.
Z. M. de koning heeft bewilliging verleend op de acte van oprigting
van de naamlooze vennootschap: "Maatschappij tot exploitatie van gronden
te Vlissingen", te vestigen te Vlissingen. Het doel der vennootschap is het
exploiteren van de aan de maatschappij in eigendom op te komen onroe
rende goederen, zoo door bebouwing, verkoop, verhuring als anderzins, als
mede van de door haar te stellen handelsterreinen en inriglingen te Vlissin
gen. De maatschappij stelt zich verder voor bij de regering de noodige
stappen te doen om van haar te bekomen de concessie lot exploitatie der
havens te Vlissingen. Het kapitaal der maatschappij is gesteld op 1,600,000,
gesplitst in aandeelen ieder groot ƒ500.
Te Beusden is tot predikant bij de herv. gemeente beroepen d'. J. J.
Eigeman, pred. te Buren.
Te Haarlem is Vrijdag avond een man, die de deur van de burger
avondschool, in het gewezen Proveniershuis, open vond, naar binnen geslo
pen; hij wilde zich van eenige kleedingstukken der leerlingen, welke daar
aanwezig waren, meester maken Juist echter toen hij daarmede bezig was
kwam de vrouw van den concierge binnen, en zjj had de tegenwoordigheid van
geest, den man aan te grijpen, goed vast te houden en hem alzoo in zijn
voornemen te verhinderen. De politie heeft den dader, die bijna 60 jaren
oud is, in verzekerde bewaring gebragt.
Te Meppel werd dezer dagen cene vrij bejaarde vrouw, naaister van
beroep, ongesteld. Een paar heeren, die door lusschenkomst der buren
hiervan verwittigd werden, bragten haar een bezoek en zagen tot hunne
verbazing, dat hare woning meer op een beestenstal dan op een woonver
trek geleek. In de eerste plaats werd haar geneeskundige hulp aangeboden en
daarna haar vertrekje schoon gemaakt, waaruit niet minder dan p. m. 12
manden asch, vuil en vodden werden opgeruimd. Het scheen dus, dat zij
aan alles behoelte had, en toch vond men een chiffonnière en een kist ge
vuld met o. a. 10 hemden, 4 dekens, 8 paar kousen, enz. Bovendien nog
ƒ14 aan klinkende specie. Ten gevolge der doorgestane ellende is de vrouw
gevaarlijk ziek.
Vrijdag avond II. is Dabij; Dalfsen de boerderij van den landbouwer
Dammen afgebrand, waarbij 20 koeijen, 3 paarden en eenig ander vee om
kwamen.
In den West-polder, onder de gemeente Ulrum, zijn zestien polder
werkers verdronken. Men was bezig dien polder in te dijken en. ofschoon
de nieuwe dijk nog niet zwaar genoeg was om tegen stormgetij bestand te
zijn. waren er reeds verscheiden polderkelen geplaatst. Toen nu een storm
uit het N. W. opstak, vergezeld van stormvloed, werd de polder over
stroomd en kwamen de genoemde werklieden in het water om.
Wij laten hier volgens het door den minister van koloniën ZaturdaglL
in de tweede kamer medegedeelde, omtrent de plannen der regering in de
zaken van Atchin, waarvan wij in ons vorig nommer slechts eene korte
schets konden geven.
De oorlog moet worden voortgezel totdat een bevredigend resultaat zal
zijn verkregen. Wat de regering onder bevredigend resultaat bedoelt, zal
blijken bij de beantwoording der vragen van den heer Messchert, welke de
minister meent het best te doen in eens te beantwoorden. Welke is de be
doeling der regering met Atchin, heeft de interpellanl gevraagd. Aanvan
kelijk lag in de bedoeling der regering met Atchin een traclaat te sluheatg
in den geest van het tractaat met Siak. Dit was aan de kamer niet onbe
kend, want de regering heeft in deze en in de andere kamer dit herhaalde
lijk medegedeeld. De bedoeling der regering was aanvankelijk de integriteit
van Atchin te handhaven gelijk met Siak werd gehandeld, dat eveneens
onder Nederlandsch gezag is gebragt. Ten aanzien van Siak heeft dit dé
beste gevolgen gehad; immers de kleine inlandsche oorlogen in Siak, het
verzet der radjahs tegen den Sultandat daar plaats had en belemmerend
was voor den handel, zijn sedert het tractaat met Siak opgehouden. Dêatw
voor wil het Nederlandsch gezag bescherming verleenen, waardoor de inte
griteit van Siak aan onderhoorigen wordt gewaarborgd. Maar in dat geval
moeten in de handeling van den Sultan ook waarborgen gelegen zjjn. De
regering heeft aanvankelijk met Atchin niets anders bedoeld. Zij wildé tod
ruim als maar mogelijk was de integriteit van Atchin handhaven, ten einda
verbrokkeling van het rijk van Atchin te voorkomen. In dien geest is door
Ven minister met den luit.-generaal van Swielen en later met den vice-presi-
sident van den raad van Ncderl. Indië, den heer van Rees, in aanhoudende
overlegging getreden; in dien geest zijn, in overeenstemming met het advies
van den raad van state, instructien gegeven vóór het vertrek van de tweede
expeditie. De kamer zal zich herinneren, dat door den heer van SWieteo
in een zijner brieven uitdrukkelijk werd verklaard, dat de oorlog niet zod
worden voortgezet, als Atchin met ons een traclaat zou willen sluiten, in
den geest als het traclaat met Siak. Dit was aanvankelijk de bedoeling;
maar nieuwe toestanden hebben nieuwe voorzieningen noodig gemaakt. Den
29Jan. 1874 werd hier te lande een telegram ontvangen van den gouv.-
generaal, daags te voren van Buitenzorg verzonden. Daarin werd gezegd,
dat generaal van Swieten de mogelijkheid betwijfelde om met een zwakken
en nietsbeteekenenden Sultan een ernstig verdrag te sluiten, waarbij de in
tegriteit van Atchin zou worden gewaarborgd. De luit.-generaal vroeg daarom
in zijn telegram of het niet beter was »alles te annexeren" Het was tele
gramstijl. Wat generaal van Swielen bedoelde, was het tegenovergestelde
als tractaat sluiten; was niets anders dan wat men in Indischen stijl noemt
onder direct bestuur brengen. De gouv.-generaal, die zienswijze Yan van
Swieten overbrengende, gal in overweging in ieder geval Atchin onder direct
bestuur te brengen en wat de onderhoorigheden betreft met die het wilden
een tractaat te sluiten en die het niet wilden onder direct beheer te bren
gen Door den generaal van Swielen was er op gewezen, dat die politieke
gedragslijn noodzakelijk was geworden, na al hetgeen gebeurd was; na al
het bloed dat vergoten was; nadat wij overwinnaars waren geworden van
een ruw, onbeschaafd volk; nadat de zendeling van den opperbevelhebber
was vermoord, de brieven waren verscheurd, de graven gehoond, de lijken
verminkt. Nu waren alle welwillendheid en vertrouwen vernietigd. In een
telegram van den luit. generaal van Swieten, 28 Jan. uit Atchin verzonden
en hier 1 Febr. aangekomenwerd van den loop der gedachtenwisseling
met den gouv.-generaal gewaagd. Na vermeld te hebben het gerucht, dat
de Sultan overleden was aan de cholera, vervolgt van Swieten: Bevestigt
zich dit gerucht, dan wordt de toestand eenvoudiger. Waar of niet, na de
volkomen overwinning, door ons behaald, kan er van het sluiten van een
tractaat met dezen of genen Sultan geen sprake zijn. Door het niet aanne
men onzer voorwaarden, door het dooden van onzen zendeling, is een trac
taat niet meer mogelijk. Eigen beheer blijft alleen over.
Er moest nu geantwoord worden. Eerst den 2dcD Febr., na overeenstem
mend advies van den raad van state te hebben ontvangen, is onze instructie
aan den luit.-generaal verzonden. Die instructie strekt tot oprigting van
versterkingen in Atchin en op zoodanige wijze, dat ieder ziet dat het voor
altoos is. Tevens moeten de onderhoorigen op grond onzer overwinning
gedwongen worden de Nederlandsche vlag aan te nemen en het Nederlandsch
opperbestuur te erkennen. Door dezen weg in te slaan worden vroegere