nam liet gouvernement zijn aanbod aan, bjj zijn leven in de waagschaal
zei ie; maar hij Kende de Maleische volken, hij was ondernemend en sluw,
en zijn verlangen om zich te onderscheiden overwon dc vrees om het
slagtoffer van die gevaarvolle onderneming Ie worden.
Hei gouvernement sloeg natuurlijk het aanbod niet van de hand, en
spoedig bevond Bahra-Ocdin zich ie Dehli. Slechts van een paar volgelingen
vergezeld, trok hij het vijandelijk land in; dóch reeds een paar dagen later
werd zijn tegenwoordigheid en hel doel zijner reis door de onvoorzigtigheid
van een zijner bedienden in Atchin bekend. Door allerlei listen gelukte het
hem evenwel hel dreigend gevaar van zijn hoofd af te wenden; hij gaf
voor. dien spion zelf te zoeken en na veel avonturen bereikte hij eindelijk
de hoofdplaats. Daar liet hij zich onder een anderen naam aan den jongen
sultan voorstellen, wist diens vertrouwen en genegenheid te winnen, en
logeerde zells in den kraton. IK 11 had hij de gelegenheid om den kraton,
den omtrek en de verdedigingswerken naaitwkeurig op te nemen, en die
gelegenheid liet hij niet onbenut. Van al wat hij zag en hoorde, werd
aantcekening gehouden. De jeugdige sultan, zeide hij, was vriendelijk in
den omgang, en sprekende over de eerste expeditie, erkende hij er reeds
aan gedacht te hebben zich over te geven, toen de Hollanders lot nabij
den kraton voortrukten. Alle weerbare mannen toch hadden de verster
kingen aan hel strand en op weg naar den kraton bezet, en slechts
weinigen Weven over om den kraton zelf te verdedigen. Gelukkig ontbrak
liet don Hollanders aan magt om den strijd langer voort te zetten. Op de
vraag van den Radja, of hij veel volk had verloren, had de sultan het
verlies op 400 dooden geschathoeveel gekwetsten er geweest waren
wist hij niet.
Blijken van ontmoediging gaf de bevolking niet; het had den Badja be
vreemd op te merken, hoe weinig men zich den oorlog aantrok. Men
werkte in opgeruimde stemming aan de versterkingen, alsof dat eenc dage-
lijkschc bezigheid was; veldarbeid werd niet meer verrigtdaar men in liet
begin van October een nieuwen inval der Hollanders verwachtte. Ieder
Atcliinees was gewapend met een geweer, een klewang en een gollok; zelfs
vrouwen en kinderen droegen thans wapenen, omdat zij zouden deelnemen
aau den aanstaanden strijd. De Sultan verkreeg zoodoende 60000 gewa-
pemlen, en toch vreesde hij dezen keer liet onderspit te kunnen delven. De
Radja geloofde dit ook; vooreerst omdat hunne versterkingen, hoewel thans
op veel groolcre schaal, voor de kracht van het Hollaudschc geschut zou
den moeien bezwijken; ten andere omdat de meeste geweren van hel oude
vuursteen slot ^systeem waren, en de Atchinecs gewoon is. als hij geschoten
heelt, zijn vuurwapen weg te werpen en met den klewang aan te vallen.
Wel is waar bezat de Sultan een aantal Chassepot-gcweren en revolvers,
«tic hij na den ITansch-Duilsehcn oorlog van Singapocrsche kooplieden had
overgenomen, maar hij miste patronen en had er dus niets aan. Men oefende
zich ook in de behandeling van het kanon, maar liet laden ging alles be
halve geregeld en uiterst langzaam.
Toen Dahra-Oedin den geheelen toestand Ie Atchin had leereti kennen
peinsde hij lang op een geschikt middel om weg te kooien. Het gelukte
hem ecne officiële zending] naar de Battalanden te krijgen, om dezen in
opstand te brengen tegen het Nedcrlandsche gouvernement. Toen hij afscheid
nam van den Sulfan. schonk deze hem een klewang en een kris. Met eer
«11 vriendschap overladenverliet hij dus de hoofdplaats; maar hoe nu zon
der veel tijdverlies aan boord van ceu Ilollandsch schip gekomen? .In een
kampong, nabij liet strand gelegen, waar hij een paar dagen vertoefde,
wist hij een tiental inwoners over te halen om hem, tegen een goede be?
looning, naar Analaboe te brengen. De'Radja nam het roer in handen, en
stuurde in den eersten nacht veel verder uit den wal dan de veiligheid ver
oorloofde. Toen de opvarenden dat 'smorgens ontdekten, ontstond er een
hevige Ivyisl; van woorden zou het spotdig lot daden zijn gekomen, daar de
klewangs reeds voor den dag kwamen, als de Radja niet ijlings het roer
had omgelegen en weder kitslwaarls stevende. Maar nu kwamen hem stroom
en wind te hulp, die beiden dc praattw dieper in zee dreven, niettegen
staande de onvermoeide pogingen der opvarenden om den wal te halen.
Lenige dagen storm maakten den toestand nog ellendiger; slecht voedsel en
woedtille matrozen, die den Radja slechts door zijn grootc geestkracht in
bedwang kon houden; eindelijk uitputting. En toen t'e Radja zelf den moed
hegott op te geven en den dood Ic gemoet zag; loen hij dit te meer bc-
treurde, omdat nu alle gevaren te vergeefs waren getrotseerd en het gou
vernement niets van zijne belangrijke mededeelingen zoude vernemen, toen
zag lijj den rook van een naderend stoomschip, toen beduidde hij zijnen
vrecsaehtigen togtgenooten dat de Hollanders, in den deerniswaardigen toe
stand waarin zij verkeerden, hen niet deren zouden, integendeel hen van
alles zonden voorzien en nadat ook deze laatste zwarigheid was overwon
nen. had hel stoomschip de attrgens de praattw reeds ontwaard en er
op aangehouden. Toen wij den Badja vroegen waarom hij zijn leven voor
liet gouvernement gewaagd had. flikkerde er een buitengewoon vuur in zijne
levendige onzen en. met de hand naar zijn hart wijzende, antwoordde hij:
»lk vvensclite het kruis tc verdienen,"
'sGllAVENIIAf.S. P. December.
De heet' nir. Luylien, lid der tweede kamer, is benoemd lot kantonj
regrer tc 's Uerlogenbosch.
De kapitein G. II. Niemans, van hel 7' reg. infanterie, is op non
activiteit gesteld.
-- Aan onderscheidene generaals, hoofd- en verdere olfieiercn is niagtiging
verletnd om het cijfer van het vroeger aan hen uitgereikt onderscheidings-
teeken voor langdurige Nedcrlandsche dienst met een hooger cijfer te ver?
wisselen. Ook is door den minister van oorlog het ondersclieidingslceken
voor 15 jaren Nedcrlandsche dienst aan onderscheidene officieren toegekend,
o. a. hij hel 4' reg. infanterie aan de kapiteins A. M. van der Heide, J. J.
Logger, G. L. Sterk en C. T. C. Hackstroli, bij het le reg. huzaren aan
dc ritmeesters P. baron vau Hecckeren. ,1. Dijckmrcster en B. Ypey;
bij het reg. veld-artillcrie aan den kapitein J. la Grappe Dominions en aan
den kapitein-kwartiermeester \V. Wissiuk.
Z. M. dc koning is gisteren avond per extra-trein ten 6 ure van het
Loo hier ter stede teruggekeerd. Bij aankomst van 2 M. bevonden zich dc
prins van Oranje en prins Alexander aan hel slation. In den nacht van
Donderdag op Vrijdag vertrekt Z. M. weder naar het Loo.
De minister van financiën zaf Donderdag aanst. geen gehoor verleenen.
Rij dc beraadslagingen over het lager onderwijs in de zitting van de
tweede kamer van Zaturdag wertf door sommigen nil onderscheidene oog
punten eenc herziening van dc wet van lf'57 wenschelijk gekeurd, waartegen
anderen in liet belang van het onderwijs zich verklaarden. Eenigen her
nieuwden de klagl dat het openbaar onderwijs wel neutraal heette te zijn,
doch. huns inziens, de strekking had oirr dc godsdienstige beginselen hij de
jeugd te verzwakken, en stonden het gevoelen voor dal de volksschool niet
godsdienstloos mogt zijn; legen welker beweringen anderen opkwamen.
Verder werd beweerd, dal mededinging, onder gelijke voorwaardentusschen
hel openbaar en bijzonder onderwijs niet mogelijk was, tenzij de regering
haar op pligtmatige wijze door wegruiming van bezwaren te hulp kwam.
Ook eenige voorstanders der onderwijswet drongen op eene herziening der
wet van 1857 aan, namelijk op verbetering van het inkomen der onder
wijzers, op uitbreiding van onderwijzers-kweekscholen, op beperking van
eiscben bij de acte-examens, op voorziening in het toenemend gebrek aan
hulponderwijzers door doeltreflende maatregelen en op bevordering van
meer degelijkheid bij het openhaar lager onderwijs.
In de zitting van heden zijn de beraadslagingen over liet lager onderwijs
voortgezet. Dc minister is het eens met hen die mccnen dat de tractcmen-
ten der onderwijzers moeten verbeterd en hun getal vermeerderd worden.
Overigens handhaafde hij in alle epzigten het openbaar neutraal onderwijs
tegenover de grieven en de aanvallen van de lih. Messchert van Vollen
hoven en van Wassenaer Caiwijk. Daarna voerde nog een aantal sprekers
het woord. Morgen voortzetting.
De heer Hoffmann heelt, wegens vergevorderden leeftijd, ontslag genomen
als lid der kamer.
Gedep. staten dezer provincie hebben thans aan de gemeentebegrooting
voor 1874 hunne goedkeuring onthoudenop grond dat een behoorlijk be
heer der gemecntefinanciën vordert, dat vaste uitgaven volgens contract of
gesloten leening regelmatig uit gewone ontvangsten worden bestreden en
dat mitsdien, geljjk reeds bij kon. besluit is overwogen, niet kan worden
toegelaten dat ter bestrijding der renten van bereids gesloten leeningenop
nieuw eene geldlecning worde aangegaan. Zooals men weet was onder de
inkomsten der begrooting een post uitgetrokken groot ƒ41650, ten einde
daaruit te bestrijden een hall jaar renten der geldleening ten behoeve van
den aanleg der duinwaterleiding. Thans zal de gemeenteraad zich in beroep
bij dén koning voorzien tegen liet besluit van gedep. staten.
Mevr. de wed. Mesrilz, onlangs alhier overleden, heeft aan het Israëli
tisch weeshuis eenc som van /6000 gelegateerd, vrij van sticcessieregten.
Uit Harderwijk kwam heden voormiddag ruim 10 ure wederom per
Rjjiispoor alhier aan een transport koloniale militairen, ter sterkte van 300
man. onder geleide van den kapitein Heek en andere officieren, dat, na op
den Hollandschen spoorweg overgebragt Ie zijn, naar Nieuwediépis vervoerd
om aldaar op liet naar .lava vertrekkend stoomschip Madura over te gaan.
IJl ITKMaAiN!>SCUK HKIilG'I KM
EIFCS ELAXD.
LONDEN7 December.
Dc prins en prinses van Wales zullen den ÏO11"1 Jannarij naar St. Pe
tersburg gaanom liet huwelijk van hunnen broeder hij te wonen.
Door het dep. van buitenlandsche zaken worden aan de dagbladen dc
namen opgegeven van de Brilsche onderdanen, betrokken in de vermeeste
ring van den Virginius en de daarop gevolgde teregtstellingen tc Santiago
dc Cuba. Uit die opgave bijjkt dat zestien Britsche onderdanen, allen be-
hoorende tot de bemanning van het schip, op den 7l)'n November wérden
doodgeschoten en dat er zich op den volgenden dag nog zevenmeest kleur
lingen, in de gevangenis te Santiago bevonden.
De Standard bevat een berigl van de Kust van Guinea, meldende dat
het leger der Ashantijncn den terugtogt naar liet noordendwars door kreu
pelhout voortzet.
Tc Halifax, in Yorkshire, heeft een zware brand plaats gehad. In
eenc zijde-fabriek werd de gasmeter hersteld; toen de loodgieter met de sol-
deervlam te digt bij den meier kwam, had er een ernstige ontploffing
plaats. De vloeren van drie verdiej inaen werden in dc lucht geslingerd, en
in enkele minuten brandde liet geheele huis. Onmiddellijk werden pogingen
aangewend om de vrouwen le redden die op de twee bovcn-verdiepingen
werkten, doelt dc trap was in dc onmiddellijke nabijheid van dc plek waar
dc ontploffing had plaats gehad en werd weldra onbegaanbaar. De vrouwen
sprongen uit dc vensters, terwijl eenige, die den moed daartoe niet hadden,
er uit werden geworpendaar zij an Iers verbranden moesten. Drie meisjes
sprongen uit dc hoven-verdieping en zij kwamen cr met eenige kneuzingen
af. Drie andere meisjes kwamen om in dc vlammen.
FRASKRIJK.
De budgetcommissic heeft eenc vergadering gehouden, welke door den
minister van financiën werd bijgewoond, en waar dc voorgedragen middelen
tot dekking van het tekort op het budget voor 1874 een onderwerp van
beraadslaging uitmaakten. Dc minister had, behalve de reeds voorgestelde
nieuwe belastingen, tevens voorgesteld om dc 8 millioen, waarmede de bc-
grooting van oorlog wegens de door den president noodig gekeurde oproe
ping in werkelijke dienst van dc tweede helft van liet contingent van 1874
verhoogd was, te vinden door de heffing van 3 buitengewone opcenten op
de personele belasting. Nadat dc commissie ecne langdurige gcdachlenwis-
seling met den minister gehouden had, besloot zij aan de nationale verga
dering een ongunstig rapport uit tc brengen over de door dc regering voor
gedragen belasting op de soda, welker opbrengst op ruim 12 millioen was
geraamd, doch de voorgestelde verhoogingen der indirecte belastingen en
van sommige accjjnsen goed te keuren. In eene latere vergadering zou <1«
commissie een aequivalenl zoeken voor hel verlies, dat door dit ongunstig
praeadvies aan de schatkist zou berokkend worden.
De abt Atteher, hoogleeraar aan het seminarie te Monlmorillon, heeft
aan den bisschop van Poitiers kennis gegeven dat hij zjjn ontslag neemt uit
die betrekking en zicli aansluit hij dc hervorming in de kerk, zooals die le
Geneve wordt in practijk gebragt.
Volgens het Journ. dc Gcnère zijn idj de ramp, aan de pakketboot
la I'ille di Harre overkomen, twee gedelegeerden van de Evangelische
