STOFTHEE.
s
JAVA STOFTHEE,
\n
ONTVANGEN
HOOGHEEMRAADSCHAP RIJNLAND.
Kennisgeving- omtrent liet Gaarderboek.
geurige waterhoudende
Plantagie Sar ie Moelang.
jim
1H I i 0 I S
'lil de voornaamste oorzaak is van de ontvolking der openbare scholen,
vooral der hoogste klassen.
Uitvoerige mededeelingen worden in hel verslag gedaan ten opzigle van
helgecn door de vereeniging werd verrigt. naar aanleiding van een vroeger
genomen besluitbetrekkelijk de oprigling van scholen voor kinderen die in
fabrieken werken. Ten gevolge eencr schriftelijke uilnoodiging van het
hoofdbestuur aan hh. fabrikanten en de beide schoolopzieners, de bh. de
Goeje en Coebergh, werd er op 5 April 1872 ecne zamaikomst gehouden,
waarin de zaak ernslig werd besproken, waarvan het gevolg was dat men
besloot zich bekend te maken met heigeen elders, vooral in de oostelijke
provinciënhieromtrent bestond. In eeneden 14'1'" November daaraanvol
gende gehouden zamenkomsl werd verslag gedaan van de verkregen inlich
tingen uil Enschede' en Hengelo, liet bleek daaruit dal daar de fabriek en
de school in een naauw verband staan en de arbeid in de fabriek voor de
kinderen zich regelt naar de school, een toestand geheel anders dan die in
Leiden. De kinderen toch die wilden werken moesten zich aanmelden in
de fabrieken waar ook de ouders werken, en de ouders, mede fabriekwer
kers, moesten zich aan de beslaande voorschriften onderwerpen. Men over
woog toen ol in de hier bestaande behoefte niet zou kunnen worden voor
zien door eene avondschool, maar daartegen verhieven zich bezwaren,
vooral dat na den arbeid van een ganschen dag de kinderen ongeschikt
zouden zijn voor hel onderwijs. Namens het hoofdbestuur werd daarom
voorgesteld het oprigten van eene afzonderlijke dagschool voor fabrieks
kinderen, die van fabrikanten zon moeten uilgaan. Op deze school zou
alleen voortgezet lager onderwijs woeden gegeven. Dc kosten zouden
kunnen gevonden worden door bijdragen van de fabrikanten en van de
vereeniging, alsmede door vrijwillige bijdragen van de burgerij. Hoe wen-
schelijk deze zaak ook mogt zijn, vele fabrikanten zagen in de uit
voering zoovele bezwaren dat enkele zelfs de overtuiging hadden, dat
zoodanige scholen alhier niet lot stand konden worden gebragt. Alleen
dan wanneer alle industriëlen alhier zich verbonden geen kinderen beneden
12 jaren in dienst te nemen, en zich bereid verklaarden (lezenaar dc school
te zenden, zou de zaak uitvoerbaar wezen. Daar dit niet te verwachten
was, zouden dc kinderen werk gaan zoeken en vinden bij die industriëlen
die er geen bezwaar in zagen de kinderen aan dc school te onttrekken.
Dergelijke pogingen, meenden zij. zouden steeds vruchteloos blijven zoolang
de leerpligtigheiii hier te lande niet tot algemeene wet was gemaakt. Een
der fabrikanten meende echter dat men de zaak maar beproeven moest;
indien men er zich eenige opoffering voor wilde getroosten, kon de zaak
wel gelukken. De uilslag der zamensprekingen was dus zoodanig, dat het
hoofdbestuur, hoewel met leedwezen, gecne verdere pogingen tol verwezent-
lijking van het plan kon doen.
Bij het verslag zijn als bijlagen gevoegd; 1". de statuten der vereeniging
//de Fabriekschool" te Enschedé; 2". mededeelingen betreffende de school van
de hh Slorck te Hengelo, van de hand van den heer A. Mollinkdirecteur
der weverij van de hh. de lleyder en C". De school te Enschedé is door
de vereeniging van 16 firma's in het leven geroepen, met het doel om
onderwijs Ie geven aan kinderen die in fabrieken werken of werkzaam
zijn. Te Hengelo is aan de fabriek van de bh. Slorck en C°. eene fabriek-
school verbonden die uitmuntende resultaten oplevert. Zij is verdeeld in 5
klassen, ieder van ongeveer 40 kinderen. Kinderen beneden 12 jaren krij
gen 's morgens en 's middags telkens een uur les, die boven 12 jaren een
uur per dag. Op die Wijze tracht men in Twenlhe eene wettelijke regeling
overbodig te maken. Één geslacht, getuigt men, is thans reeds, na het
onderwijs genoten te hebben, opgegroeid lot volwassenen, en gerust kan
men beweren dat de werklieden te Hengelo, wat trouw, beschaving en
ontwikkeling betreft, glansrijk de vergelijking met andere fabriekarbeiders
in Twenthe kunnen doorstaan. Het in deze bijlagen medegedeelde verdient
in hooge mate de aandacht van bh. fabrikanten en belangstellenden in het
onderwijs.
-- Het gelal der in het Werkhuis allïier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 96 tot 106 volwassen personen en 29 lot 38 kinderen.
Nu het noodige is gedaan om de familiebetrekkingen dergenen, die
bij de krijgsverrigtingen in Atchin het leven verloren, te onderrigten, maakt
het departement van koloniën bekend dat aldaar, volgens telegraphisch be-
rigt van den gouverneur-generaal, behalve den adelborst Zimmer, gesneu
veld zijn de luitenant ter zee Engelvaart, dc luitenants der infanterie Brond-
geeslVogelenzang (deze laatste gedetacheerd van het Nederlandsche bij het
Indische leger), Surber en Gandenberger.
De minister van oorlog heeft aan de militaire autoriteiten van het leger
nog te kennen gegeven, dat voor het aanbrengen van recrulen, die zich voor
den tijd van twee jaren bij de koloniale troepen engageren, evenzeer als
voor bet aanbrengen van hen, die zich voor 6 jaren verbinden, eene premie
van ƒ10 kan worden uitbetaald, met inachtneming evenwel van het voor
schrift, op het aannemen van recrulen voor de'koloniale militaire dienst
bepaald.
Bij de Brielsche hoofdcommissie voor de feestelijke viering van F April
1872 is het berigt ingekomen, dat Z. M. de koning zeer gaarne voldoen zal
aan de uilnoodiging tot bijwoning van de onthulling van het op te rigtcn
allegorische monument op den 2(1'" September a. s.
(Zie vertier het Hijvoegsel
PFJi TF.L! GK AF.
LIVERPOOL. 2 Mei. De Volta heeft berigten van'Alrika's Westkust
aangebragt. Tot dusver was geen enkel ernstig treffen, slechts nu en dan
eenejigtè schermutseling ttisschen de Britsche troepen en de Ashantijnen ge
leverd.
PARIJS, 3 Mei. De leden van de meerderheid der permanente commissie
cn eenige conservatieve afgevaardigden waren gisteren hier vergaderd, en
hebben in hunne bijeenkomst dc woerden en de gezindheid van Thiers lot
een onderwerp van bespreking gemaakt. De algemeene indruk was dat in
de döor hem aangenomen houding geen verandering zal worden gebragt. en
dus scheen de meening boven te drijven dat een verandering van staatkunde
aan den president der republiek als volstrekt noodzakelijk moei bevolen wor
den. Na beraadslaging is de commissie tot hel besluit gekomen dat alleen
dc nationale vergadering te beslissen heeft wat er gedaan behoort te worden.
MADRID, 2 Mei. Onder de Carlistische gevangenen te Porto Orataro was
een oproer uitgebarsten; de orde werd eerst hersteld nadat de raddraaijers
gedood en een aantal anderen gekwetst waren. Er zijn versterkingen onl-
jjodenom een herhaling der wanordelijkheden te voorkomen.
ROME2 Mei. Er is niets nader bekend over dc kabinetscrisis en men
gelooft dat zij nog eenige dagen zal duren. Alle dagbladen spreken van
de moeijelijkheid der positie.
a i) v hifi hh ri a
Den 19de» April overleed alhier onze innig geliefde Moeder cn Behuwd-
meeder ANNE PIERROT MANGNEZ, Weduwe den lleer JOHANNES SMIT,
in den ouderdom van 63 jaren.
In aller naam.
Leiden, 2 Mei 1873. J. SMIT.
IVegens familie in het buitenland is deze advertentie eerst heden geplaatst.
Voor de vele bewijzen van belangstelling, ontvangen bij het overlijden
van onze Behuwd-moedcr Mevrouw A. M. SCHERMER, Wed. Doctor 11. VAN
DER HORN VAN DEN BOS, betuigen wij onzen harlelijken dank.
Voorschoten, 3 Mei 1873. Uit aller naam,
DC W. E. H. VAN DER HORN VAN DEN BOS.
DIJKGRAAF en HOOGHEEMRADEN van RIJNLAND, lettende op het be
paalde in artikel 155 laatstalinea van het Reglement voor dit Hoogheem
raadschap, brengen ter kennisse van belanghebbenden; dat het Gaardcrboek
voor het loopende jaar, van den 7')c,1 tol den 2lslen Mei aanstaande, dage
lijks. de Zondagen uilgesloten, van 10 lol 1 ure, ter Secretarie van Rijn
land, te Leidenter inzage zal liggen, benevens uittreksels daarvan op de
Gemeente-Secretariën van de hoofdplaatsen der districtenen voor zooveel
den Haarlemmermeerpolder aangaat, in de gebouwen van de stoomgemaal-
werktuigen de Cruqitius, de Lijnden en de Leeghwaleren zulks ten einde
de ingelanden in de gelegenheid te stellen hunne bedenkingen daartegen in
te brengen, wordende zij daarbij tevens uilgenoodigd die bedenkingen, bin
nen acht dagen na de ter visie ligging, en dus vóór den 28«tïD Mei, schrif
telijk en met de noodige bewijsstukken gestaafd, aan de Vercenigdc Verga
dering in te zenden.
Dijkgraaf en Hoogheemraden van Rijnland,
Leiden, 3 Mei 1873. DE CLERCQ, Dijkgraaf.
W. G. DE BRUIJN KOPS, Secretaris.
Iemand vraagt tegen Juli of Augustus eene Hamer met
Slaapkamer, benevens kost en bediening. Brieven
onder letter X. aan het Bureau dezer Courant.
Voor ecne JUFVROUW vraagt men bij fatsoenlijke lieden
kost en inxronlng, met vrije, liefst ongemeube-
leerde Hamer. Opgave van stand en prijs onder letter «F
bij den Boekhandelaar C. KOOYKER, Nieuwen Rijn.
Zekere genezing van Mlieuniatisimis
De groote bijval, welken dit middel overal geniet, is ver
wonderlijk; zij, welke dit middel reeds hebben aangewend,
kunnen zijne heilzame uitwerking constateren. Dus met ze
kerheid kunnen wij de Anti-Rheumatische Persischc Hrui-
dcn-Balsem voor lijders aan rheumatiek, jicht, lenden
pijn cn tic douloureux of aangezigtspijn ten zeerste aanbe
velen.
Flacons van ƒ5, j 4cn ƒ2, verkrijgbaar bij de Heeren;
X. K. SWEHER, Depóthouder voor Leiden.
SSËSmy J. v. n. PAVORD SMITS, Depóthouder voor Haarlem.
a 75 Cents de 5 Ons.
i.
ES
H
K3
