PER TELEGRAAF.
WERKVERSCHAFFING.
Wij hebben de Grieksche en Latijnsche talen gered, en wij moeten er op
nieuw zijn om ze te redden. Ook in het belang der wijsbegeertoe moet
het episcopaat in den raad vertegenwoordigd zijn. De wijsbegeerte opent
den mensch een veld van edele studie. Zij leert logisch denken, scherpt
den geest en geeft methode aan de beoelening der wetenschappen. Maar
de wijsbegeerte moet in hare zuiverheid bewaard worden, liet onderrigt in
de wijsbegeerte moet onder naauwkeurig toezigt staanwil men niet dat
een waanwijze wetenschap onderwezen wordt, welke de menschen doet af
stammen van de apen. Het belang der huisvaders gebiedt, dat wij zitting
hebben in den raad, om die noodlottige, ziekelijke leer, welke hare voor
standers ook al onder de wijsbegeerte willen rangschikken, van de school
te bannen; ook de moraal gebiedt het. Er is eene moreele kracht in de
kerk. Van haar gaat een heilzame invloed uit. De kerk moet dus daar
zijnwaar gehandeld wordt over de opvoeding van het opkomend geslacht.
Voorts bragt de spreker in herinnering, dat dc scheiding van kerk en staat
in Amerika niet belet dat de bisschoppen er gehoord worden in zaken van i
onderwijs. De aartsbisschop van New-York wordt zelfs in het congres ge
roepen, om er eene godsdienstige rede te houden en een gebed uit te spre
ken, ten einde 's Hemels zegen over den wetgevenden arbeid af te smeeken.
Bij de nationale vergadering is door 22 leden het volgende voorstel
ingediend
«Overwegende dat de heer Courbet en zijne medepligtigen solidair ver-
pligt zijn op hunne kosten de Vendöme-kolomwelke door hen is
gesloopt weder op te rigtenen dat de regering hen in regten tot de na
koming dezer verpligting behoort te dwingen; verdaagt de nationale ver
gadering de behandeling van het aan haar ingediende wets-onlwerp tot de
wederoprigting van genoemd gedenkteeken tot dat het haar op overtuigende
wijze gebleken zal zijn dat de regering niet in de mogelijkheid is geweest
van den heer Courbet en diens medepligtigen langs den wettigen weg
de volkomene vergoeding der toegebragie schade te verkrijgen."
Berigten uit Japan van 5 October, door de Missions Cctlholiques
medegedeeld, verzekeren, dat de Japansche regering, ondanks al hare
vroegere toezeggingen en besluiten, nog geenszins gezind schijnt den Chris
ten-gevangenen hunne vrijheid te hergeven, indien zij niet tot het afzweren
van hun geloof overgaan. Eene maand geleden zijn twaalf dier gevangenen,
welke hiertoe besloten hadden, te Nagasaki teruggekomen. De overigen,
zegt de berigtgever, worden wel niet op de pijnbank gelegd om hen tot
afval te bewegen, maar het leven wordt hun op allerlei wijze onaangenaam
gemaakt.
DUITICHLAID.
Een protestantsch blad uit Maagdenburg zegt inlichtingen te hebben
verkregen omtrent het oponthoud in de zaak van het burgerlijk huwelijk.
Het is haar gebleken, dat eenige van de voornaamste evangelische predikan
ten in Pruissen zich tot den koning hadden gewend, met dringend verzoek
de wet op het burgerlijk huwelijk tegen te houden, alshans zoolang totdat
de evangelische kerk die zelfstandigheid zal hebben verkregen, welke haar
in de grondwet is gewaarborgd. Het ministerie heeft alsnu in overweging
genomen het burgerlijk huwelijk vooreerst nog niet verpligtend te stellen,
maar slechts tot zoodanig huwelijk gelegenheid te geven, voor het geval dat
de inzegening door een geestelijke wordt geweigerd, gelijk het geval is
wanneer een oud-katholiek bruidspaar zich daartoe tot een katholieken
priester wendt.
BEBLIJN, 10 Januarij. In de kamer van afgevaardigden heeft de heer
Mallinckrodt de regering geïnterpelleerd met betrekking tot de houding der
regering tegenover het geschrijf in de dagbladen over de bewuste pauselijke
allocutie. De minister van binnenl. zaken verklaarde, dat de regering geen
wet overtreden heeft. Zij is de redactiën der dagbladen welwillend tege
moet gekomen. De genomen maatregel was van het dep. van buitenl. zaken
uitgegaan, ten einde geregtelijk te constateren, dat de pauselijke allocutie
laster inhield, welke voor de wet strafbaar zou wezen, indien er tegen
den uitbrenger vervolging kon ingesteld worden. Er volgde een lange dis
cussie, die echter tot geen resultaat leidde.
PARIJS, 10 Januarij. De uitslag van de bijeenkomst tusschen den heer
Thiers en de eerste sub-commissie is niet bekendhel schijnt echter gunstig
te wezen. Er is o. a. een vergelijk tot stand gebragt betreffende het bij
wonen der zittingen van de nationale vergadering door den heer Thiers.
Het linker-centrum heeft den heer Ghrislophle tot president verkozen.
Onmiddelijk nadat die uitslag bekend was, hebben Casimir Périer en zijne
aanhangers zich teruggetrokken. Eene scheuring tusschen de leden van het
linker-centrum wordt als een feit beschouwd.
PARIJS, 10 Januarij. Het is thans zeker dat de Corcelles den gezant-
schapspost bij den Paus heeft aangenomen. Morgen zal waarschijnlijk de
benoeming in het Journ. Off. verschijnen.
PARIJS, 10 Januarij. In de zitting van de nationale vergadering is het
debat over het voorstel over de wederinvoering van den hoogen raad van
ouderwijs voortgezet. Nadat verschillende sprekers het woord hadden ge
voerd. stelde de heer Duprat een amendement voor tot vernietiging van hel
decreet van 1853 en om de wet van 1850 te herstellen. Na eenige discussie
werd dit amendement met 414 tegen 211 stemmen verworpen.
LONDEN, 11 Januarij. Het lijk van keizer Napoleon zal gebalsemd en op
een praalbed gelegd worden. De lijkschouwing is nog niet afgeloopen.
Prins Karei Bonaparte, prins Murat, generaal Fleurv, Rouher en Abatlucci
zijn aangekomen.
PARIJS, 11 Januarij. llet Jonm. Off. meldt de benoeming van den heer
de Corcelles tot gezant bij den II. Stoel.
ROME, 10 Januarij. In de kamer der afgevaardigden zeide de heer Lanza,
dat Italië met leedwezen het overlijden van Napoleon III vernomen heeft.
Italië kan niet vergeten dat de keizer der Franschen krachtdadig heelt mede
gewerkt tot Italiës bevrijdingonafhankelijkheid en eenheid. Deze woorden
van den minister worden toegejuicht. De dagbladen laten zich in denzelf
den geest uit.
De Voce delta Verilii berigt, dat baron Michels te Rome is aangekomen,
om namens de Fransehe regering opheldering te geven en mede te deelen
hoe zij gezind is te handelen met betrekking lot de positie van Frankrijks
gezaut op het Vatikaan,
MADRID, 10 Januarij. Castello is gedood. De bende van Campo en die
van Ollo zijn verslagen en lellen vele dooden.
INGEZONDEN.
Kunst is geen regeeringszaak.
Thorbecke.
"Is dat ernst of kortswijl", gij die u noemt //een dankbaar burger". Wat
meent ge met uw "wijn en waterbaars", met uw "bruggen als kolfbanen"
en uw //zucht tot veredeling in betrekking tot de zuinigheid"? Ik geloof,
dat gij nog aangetast zijt door dat zoogenaamde »antiquileits-gevoel". waar
van zeker raadslid onlangs sprak; eene uitdrukking, die zoo kernachtig
omschrijft, wat in onze dagen, den bloeitijd der exacte wetenschappen, van
uwe antieke begrippen gedacht wordt. De man, wien we dien bloei te dan
ken hebben, heeft immers ook gezegd; "kunst is geen regeeringszaak"!
Maar juist daarom zou ik 't onaangenaam hebben gevonden om iels, wat
geen regeeringszaak is, te gaan verschachercnomdat het zekere kunst
waarde bezit, en, zooals een lid van de financièele commissie opmerkte,
//zich liefhebbers hebben opgedaan tegen goede prijzen". Ook ik keur het
af, dat het Leidsehc gemeentebestuur, voorgelicht door de commissie van
financiën, optrede als 'n koopman in antiquiteiten, maar juist daarom
alleen: dat kunst geen regeeringszaak is!
Nu zult ge me weèr sarcastisch tegenwerpen: //ga naar de Lakenhal", of
liever, //ga naar het Stadhuis, dring door tot den gemeente-secretaris en
//vraag, om op 't museum van antiquiteiten en schilderijen der gemeente in
//de Lakenhal te mogen worden toegelaten. Dan krijgt ge daartoe de toe
stemming van hel hoofd der gemeente, ge teekent op een lijst, neemt 'n
//soort van entree-biljet in ontvangst en begeeft u naar de Lakenhal, waar
"ii nog de kleine formaliteit rest, uw papiertje met 'n fooitje aan de por
tierster kwijt te raken".
Ge hebt gelijk. De toegang zou u verschalken en werkelijk in den waan bren
gen dat kunst regeeringszaak was. Een wenteltrap in antieken stijl en
kleur en nette ramen met kruisbogen, waarin oude geschilderde glazen,
zorgvuldig gerestaureerd, zijn er aangebracht. Ge komt op de derde of vierde
verdieping, waar een krachtig zoogenaamd "hooglicht" is aangebracht. Ge
treedt binnen. Daar hangen tal van kostbare stukken en ook prullen. Daar
is ook kaf onder het koom, dankbare burger! Ge plaatst, zoo ge iets zien
wilt, uw hand boven de oogen, zóó dat zij ongeveer 'n rechten hoek met
uw voorhoofd maakt (kunst is geen regeeringszaak), en beschouwt en ge
niet. Ge komt tot de ontdekking, dat er hier en daar gerestaureerd is,
nadat ge eenige oogenblikken in de meening verkeerd hebt //dat er zeker
baldadige verwersjongens met smeerkwasten in de zaal hebben rondgeloo-
pen". Geniet, maar beken ook met mij, dat kunst geen regeeringszaak is.
Maar in 's hemels naam, volg mijn raad wat spoedig op, wacht niet tot
den zomer. Misschien zullen het daar oude Indiesch-gasten, die aan een
tropisch klimaat gewoon zijn, kunnen uithouden, wanneer ze nog met uw
//antiquiteits-gevoel" zijn behebt; maar gij, met al uw dankbaarheid, zoudt
ondankbaar worden over de wijze, waarop men uwe dankbare hersenen
laat roosteren en uwe geliefde kunststukken verschrompelen en verschroeien.
Spreek mij tegen, wanneer ik zeg. dat kunst geen regeeringszaak is!
Nu moogt ge mij wijzen op groen geschilderde hekken met gouden pun
ten, op n nieuwe concertzaal, op 'n fraaie meisjesschool, op bruggen als
kolfbanen, zoo ge wilt; zoo ge mij niet weerlegt, blijf ik uw dankbaar
heid als ondank beschouwen.
Leides, 10 Jan. 1873. St. Br.
In dank ontvangen voor het Ziekenhuis-Bibliotheekje; Van v. d. L. 5,
van K. 10, van B ƒ5. Geschikte boekwerken van: J. K. de R., L, v. C.,
K.M, prof. P., O., F., E.prof. K.S. en eenige onbekende gevers.
De ondergeteekende verklaart zich verder bereid tot de ontvangst van
meerdere, dergelijke blijken van sympathie voor eene kleine, afzonderlijke
boekverzameling, uitsluitend bestemd voor eene inrichting, aan wier bevol
king, door het bestaand vooroordeel tegen besmettelijke ziekten, enz., niet
zonder schroom, het gebruik van andere Volksbibliotheken kan worden
vergund.
M. RUTGERS VAN DER LOEFF, med. cand.
Oude Singel.
Tot 25 Juni jl. 's namiddags 3% uur stonden de veldvruchten in den om
trek van Üoetinchem zoo schoon als men ze immer zag; en een half uur
later, te 4 uren, waren ze nagenoeg alle door een ontzettenden hagelslag
vernield.
Deze ramp heeft alle landbouwers op vreeselijke wijs getroffen. De massa
hunner bestaat uit mingegoede lieden, die slechts één of twee akkers be
bouwen om winterprovisie voor zich en de hunnen.
Daarvan zijn zij nu totaal beroofd. En hoewel er door collecten in deze
en andere streken des lands in den eersten nood voorzien werd, viel er
toch niet aan te denken een schade te vergoeden, die volgens matige bere
kening alleen voor Doetinchein en Zelhein tusschen 80000 en 90000 gul
den bedroeg.
Nu de winter daar is, begint zich natuurlijk het gemis van de gewone
winterprovisie bitter te doen voelen. Om echter aan dezen toestand, zoo
veel doenlijk is, te gemoel te komen, hebben wij ons tot een commissie
gevormd met het doel om, zoo mogelijk, aan een honderdtal menschen
werk te verschaffen, en roepen wij daarvoor de hulp in van hen, die in
het lot dezer arbeiders belangstellen.
Om de arbeidzaamheid aan te wakkeren, geven de werkgevers het gewone
dagloon van 40 ets en voegt de commissie daar 30 ets aan toe. Zoo voor
zien wij thans reeds 50 a 60 huisgezinnen van brood. Maar dat getal
zouden wij gaarne verdubbelen, zoo wij over ruimer middelen te beschik
ken hadden.
Tot op heden ontvingen wij uit Leiden de volgende giften, die wij ver
melden, in het vertrouwen dal er meerderen zullen gevonden worden om
ons voortaan in deze zaak te helpen.
Ontvangen van: Wed. II. ƒ2.50; H. G. ƒ0.50; C. ƒ5; B. E. ƒ5; E. C. G.
1; N. N. 1 N. N. ƒ2.50; C. D. ƒ2; D. C. D. ƒ1.50; N. N. ƒ2; N. N.
i 2.50; S. Ie I'. ƒ2; P. L. T. ƒ2; T. L. 1; M. v. R. ƒ2.50; N. N. ƒ1;
II. J. X. 15.
Namens de Commissie voornoemd,
J. LOV1NK.
Doetinchem, Jan. 1873. JAC. DE BOKX.
J. VAN DIJK Mz.
Te Leiden ter Boekdrukkerij van J. C. DRABBE.
