somas suist
BOEKHOUDEN.
V
(ceiling en de stedelijke gasfabriek, 't Was bestemd voor de Neileriluitsche
licrvormde gemeente, even als het Walsclie bouwhuis en "der Roomschgezin-
„den wees- of houwliuizen" voor de andere gezindheden (I deel, blz. 224
cn 113, IW deel, blz. 1041). De Leidsche regering sloot met regenten over
eenkomsten in staatsbelang, zooals in J654betreffende het overbrengen
der Greinbal. Het Godshuis was bestemd voor de hervormde gemeente, want
"t stelde geen meesters aan dan op voorwaarde dat zij zich aan de kerke
lijke orde onderwierpen, (21 Febr. 1733); het moest de weezen doen onder
wijzen en opvoeden in de leer der gereformeerde Christelijke kerk(111 deel
blz. 1134 en 1137); het sloot overeenkomsten met de diaconign en huiszit-
tennieesters(111 deel, blz. 1127—IJ31). De geldelijke ondersteuning op
verschillende tijden en van onderscheiden aard, die de Leidsche regering
verkende, zooals 3000 jaarlijks uit de kas der bank van leening, de retri
butie voor het verhuren van rouwmantels, de preekregislers enz., had het
karakter van subsidien. Dc Leidsche regering benoemde Heilige geestmeesters.
recente» en regentessen en stelde regels voor de rckenpligtigheid en dat
alles uit gewoonte, zonder dat bij eene algemeene wet de armenzorg en het
armbestuur de betrekking van het openbaar staats-, gewestelijk en plaatse
lijk gezag tot het armenbestuur behoorlijk was verordend.
Gedurende de drie eeuwen dat het Heilige Geest of Arme Wees- en Kin
derhuis onder het gezag der burgerlijke overheid stond en hel hervormd
kerkbestuur alleen zijdelings in dat godshuis was betrokken door de lief
dadigheid der gemeenteleden, die, door legaten bij uilersten wil, doorgiften
bij de avondmaalsviering, door geldelijke bijdragen bij inschrijving, en wat
meer van dien aard, de inkomsten van bet godshuis steundenwas er slechts
éénmaal een tijd, waarin voor de Nederduitsche hervormde gemeente gevaar
bleek te zijn dat het weeshuis van bestemming zou veranderen.
in het zeer merkwaardig «rapport wegens den flnanliëlen staat der ge
subsidieerde stigtingen of godshuizen binnen Leiden" in 1795 aan den
provincialen raad der gemeente ingediend, treft men deze beschouwingen:
Wan alle weldenkende en verlichte menschen is erkend en aangenomen
iiat liet onderhoud der behoeftigen en de zorg voor derzclver bestaan niet
>is het werk van eenige andere private personenmaar een eerst en voor
naamst voorwerp van aandacht en werkzaamheid van het algemeen bur
gerlijk bewind: welk zig, volgends de eeuwige, maar thans eerst geadop
teerde gronden van Gelijkheidniet moet bepaalen tol het een of ander
(gedeelte der noodlijdenden en anderen huiten hunne bezorging sluiten, ge-
dijk tot nog toe geschied is, en zulks verbinden aan het belijden of aan-
«kleeven van deze of gene godgeleerde speculative quaesliën, neen ieder
(Burger is een kind des Vaderlands en ieder ongelukkige moet door en van
«wege bet Vaderland gevoed en verzorgd worden, 't Is hierom ook inzon-
«derheid te wenschen, dat eerlang eene Nationale Conventie van Afgevaar
digden des ganschen lïataafschen volks bijeenkome, om deze zoo onrecht
vaardige en schreeuwende ongëlijkheid uit den weg te ruimen." (blz. 57.)
(Hierom behoorde de Raad bedacht te zijn. om alle de weeshuizen, tot
welke kerkelijke gezindte ook behoorendete vereenigen onder één eenig
(algemeen bestuur."
En dat beginsel strookte ook geheel met den staatkundigen toestand van
dien lijd, dien dit rapport aidus teekent:
(Ons dierbaar Vaderland, al te jammerlijk sedert den listigen Willem 1
»onder den schijn der vrijheid onderdrukt en door de staatzucht zijner on-
(deugende of domme opvolgers bedorven te deerlijk in de gronden zijner
•welvaart ondermijnd onder het aristocratisch juk van zoogenoemde stad-
diouderlooze regeering zal hel zig t enigzins kunnen herstellen en opbeuren
•uil dien diep vervallen staat van algemeene elende, waarin misschien meer
"dati een derde gedeelte van Leideus burgerij verzonken is, en uil den slaat
«van verarming en vermagering, waartoe ook zekerlijk nog een ander derde
«gedeelte nederdaalt en uit welken jammerpoel veelligl maar weinigen zou-
«den behouden zijn geworden, ki lde de goede Voorzienigheid nog langer
«gedoogd, dat het verachtelijk huis van Oranje met zijner baatzoekenden
«en heerschzuchtigen aanhang onze dierbaarste belangen aan hunne ver-
«blinde dwingelandij had blijven opofferen, zal ons dierbaar vaderland,
«zeggen wij, zig eenigszins uit dien staat kunnen herstellen en wenschen
«wij hiervan de beginselen zoo niet het toeneemen ter volmaakinge van
«onzen gelukstaat te aanschouwen, dan moeten wij enz." (bl. 71).
In hoever er mi in onzen tijd vrees kan bestaan dat het plaatselijk wet
gevend gezag een bevoegdheid zou verkrijgen, die het nu niet meer bezit,
maar wel vroeger toen er op dat punt in meerdere of mindere mate wer
keloosheid heersehte, om het gereformeerde weeshuis niet slechts open te
stellen voor weezen van alle godsdienstige gezindheden of de daarin opge
nomen kinderen op te voeden lot leden der gereformeerde gemeente, daar
omtrent kan verschil van gevoelen bestaan, omdat dat geheel afhangt van
het standpunt waarop men staat.
Maar dat de wet verhinderen zou om het gereformeerde weeshuis tot eene
kerkelijke instelling van weldadigheid te verklaren, of om dat Godshuis
voortaan te stellen onder de zorg, het bestuur en het beheer van de Nedcr-
duilsch hervormde gemeente te Leiden, dat duldt, dat verdient, dat eischt
ernstige tegenspraak.
A P V «115 T K S TI EN.
Heden overleed alhier onze geliefde Vader en lleluiwd-vader de Heer
J. BACKER, in den ouderdom van ruim 82 jaren
Uit aller naam,
Oosterbeek, 21 October 1872. J. BACKER.
Heden overleed, na eene korte ongesteldheid, tot diepe droefheid van
zijne eenige dochter, JOH AN PETER BERGIIAUS, in den ouderdom van
61 jaar.
Leiden, 23 October 1872. A. BERGIIAUS.
Bezoeken worden niet afgewacht.
Mevrouw de Wed. PRIJN KASTEELEN betuigt, ook namens hare kin
deren haren welmeenenden dank voor de vele blijken van deelnemingge
durende de ziekte en bij het overlijden van haren Echtgenoot ondervonden.
Leiden, 24 October 1872.
Iemand, akte bezittende voor het Boekhouden, Middelbaar Onderwijs,
biedt zich aan tot het geven van lessen, zoowel in hel Enkel- als
in het Italiaansch Boekhouden, Arbitrage en Handelsrekenen.
Tot het geven van nadere informatiën heeft zich bereid verklaard de
Heer F. ROLLANDET, Breedstraat, 56.
Ver-
fiujt -MvmcLofUidi Ux. J «n.
Ml/ So-tZ i< jxtuXl
7&- Tvxk. VTVT 2». «dVlt
V
t (A,. V I P
ur^
8*- JlhuO Vxx/, vrrr- til ut
itc
*N /(I Zo-V
'ï'A-r*- L d cy
gscö*et*tk£erb8 ttsrusfu*
glas wal er te vermengen om oogenMüt-
kei ijk wn uitstekend pedgtas lecrwMf»?
iebekt32U6n sdnder den minsler. IceJijken
smaak. Öp de re vcijzc kan iedereen zelf
zijn leerwsier bereiden on het oogenhhk
van hei gebruik, en rich zidas de tijd. de
moeite en hel onaangename.van liet hand-
letiren der seer beswea.
ir. bi» v^tfeeadhedcri ont-
sieking der lucltlpijp, (hrencltUe). lio«»t
en kalitrrale naii'Jr.01130520 vaak verkaea-
iijker d») allerlei ui in efmaes- kraeiiid»»so
knsiden
WxlJ-
l'
IA. aCC 1rtTOV~ jf
%/bIr 4 6/urti re"
OsyJtilAZ VlAI&odtr p.
VLrx. esiuxCr 0~f' O,
vnrt
71"
hae? Sayot hef^ het middel gevonden
om kei» tiö teer haren aileronisiriga-
iitarnsle» soliej per. en bitteren smaak te
ontnomen en Laar tevens zeer oplosiianr
te maken. Te?i einde deio. gelukkige owe—
dekking t« benuttigen, bereidt kijeeueg^-
concen treurde teerlikeur v,elke iu een
kleinen ornvaitg eene guoc»ie IsoeveeUieid
warteaiue begiuwlen bevat.
teayv.4'o +z-cr (Goudren de Gu'^nx)
üus alle de i-ieilaame eigenschappen van
het gewone teerwSier doch -ontdaan van
sijri onaaRgeiiarnen smaak. Me! is vol
doende een theelepel dezer likeur met een
ciÊcft- word! met Ik»! gumfigsle gevolg aer.gowend bij ée vei§ea<te aelcten.
ALS SSAS1 - £en ihselgpsl walar, vf (wte ve&l&poU p&rfiiêck:
l.üC+iT!f>UL'OH?STtfe8»Ö
8LAASOMTSTEK1NC
VCRKOUOMEOE»
WARDNEKKJÖS HOES?
8ÜJEÊTTIF4G OP OE BORST
KINKHOEST
Ite tserlikeur imvermrnml, of met mji weinig water
HUID ?J ITS?-AG
JEUKINGEM
ZIEKTE» OER HOOFOHUIO
AltS 1HSPQHTÏ1G. Een fleet leer likeur eti mer doelen 1valer
(wasseufilijts aClerfeeUaiMqttaaa.j)
PAS ONTSTANE OF VEROUOERDE VLOEO (SLSateOHRHCA.)
8LAASKATARREN
De TeerUStear van Guyol is met het meest gew&.isehts gcu'ohj be
proefd in de voornuunute hospitalen van Frankrijktielgie en Spanje. Bzt
t« bewezen dal er geen gezonder drank beslaat bij warm wederen vooral
ttjdens het heerschen van besmettelijke ziekten. Elke fiacsn is v&i eene
gebruiksaanwijzing voorzien
Algemeen lloofddeytoa ie Party» L. 80» w»
Dépot te Leiden bij den Heer IVK. SWEMER, op de Mare.
Voor den verkoop in het groot, bij den Heer IJLOTHApotheker te Am
sterdam en den Heer VAN DE GOORBERG, Apotheker te Breda.
als ftmcmxs
