LE1DSGHE
COURANT.
1872.
X\ 250
DWGSDAG 22 OCTOBER.
BINNEN LANDSCHE BERÏGTEN.
•if- «m.
De Courant verschijnt dagelijks, Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars ƒ3.franco p.p. 3.6Ö
met het Verslag der Handelingen van den Gemeenteraad 3.35, franco p. p. f 3.85. Het verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor t '2.50
'sjaars, buiten de expeditiekosten. Afzonderlijke nommers der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents.
De prijs der Advertentiën is van 14 regels 1.iedere regel meer 25 cents.
Advertentiën voor Duitschland, Oostenrijk en Zwitserland worden uitsluitend aangenomen door HAASENSTEIN VOGLER Expeditie-Kantoor van Advcrtentiën te
HamburgLubeck, Frankfort a. AA, Berlijn Leipzig, Dresden Brestau, Keulen, Stuttgart, Weenen, Praag, Bazel, Zurich, St. Hallen, Genève en Lausanne
LEIDEN, 21 October.
Sedert den 8sle" Februarij zijn er in het album der hoogescbool inge
schreven, als werkelijk alhier studerende, 157 studenten, waarvan
19 in de wis- en natuurkunde,
10 in de letteren,
19 in de geneeskunde,
102 in de regten, en
7 in de godgeleerdheid,
liet schijnt niet onbelangrijk, dit getal te vergelijken met de inschrijvingen
in vroegere jaren; daarvoor vindt men de getallen
dus
De jaren
volgen
Gemiddeld.
Grootste.
Kleinste.
1772-1781
144
193
108
1782-1791
149
174
125
1792—1801
100
158
77
1802-1811
120
156
75
1772—1811
128
193
75
J812—1815 kan men moeijeljjk in vergelijking brengen; dan
1816-1825
111
141
79
1826-1835
162
191
140
1836-1845
128
158
103
1846—1858
128
162
78
1859-1871
142
182
121
1816—1871
132
191
78
dus
Ten einde evenwel deze cijfers te kunnen vergelijken met het getal, bo
ven opgegeven, bedenke men dat sedert 1816 ook zijn opgenomen zij, die
zich lieten inschrijvenalleen met het doel om examens af te leggen. Trekt
men deze af. dan geeft het tijdvak
1859-1871 104 132 82
terwjjl men voor deze examinandi vindt
1859-1871 38 51 25
Dit akademiejaar bedraagt hun getal nu reeds 43, en zeker klimt dit getal
nog boven de 51.
Wat de getallen in de vorige eeuw betreft, ook daarmede is eene verge
lijking niet regtstreeks mogelijk: toen was het toch de gewoonte om hen in te
schrijven, die thans niet als studenten zouden beschouwd worden. Gaat
men bijv. juist ééne eeuw terug, 1772 tot 1773, onder het rectoraat van
professor H. Scholten, die 147 studenten inschreef, dan vindt men daaron
der 18 personen onder de 16 jaren, waaronder ook scholares der Latijn-
sche school; 17 personen boven de 35 jarenwaaronder emeriti-predikan
ten, schilders, onderwijzers, enz.; 6 famuli of oppassers van studenten.
Hieruit blijkt althans zeker, dat er gedurende de laatste eeuw geen jaar
voorkomt, waarin zoo vele inschrijvingen te vinden zijn als nu reeds in de
negen maanden van dit akademiejaar; de nog overblijvende maanden leveren
echter, zooals bekend is, slechts een klein aantal nieuwe inschrijvingen.
De Staatscourant deelt het volgende mede: De Internationale com
missie voor den meter, welke sedert den 24slen September 11. te Parijs ver
gaderd was, heeft den 12del1 October 11. hare beraadslagingen over de ver
vaardiging der nieuwe internationale standaardmaten en gewi'gten geëindigd.
Er waren een 25-tal staten door ruim 40 afgevaardigden vertegenwoordigd.
De vergaderingen werden geleid door den sterrekundige Otlo Struve,
directeur der sterrewacht van de Pulkowa. De voornaamste bepalingen in
deze bijeenkomst vastgesteld zijn de volgende. Als grondslag voor de inter
nationale standaards zu'len worden aangenomen de meter en het kilogram
berustende in de Archives te Parijs. De nieuwe prototypen voor de onder
scheidene staten zullen onder gelijke omstandigheden vervaardigd worden
uit eene gegoten legering van platina en 8 tot 12 pCt. iridium. De
dwarsdoorsnede van den meter zal de gedaante hebben van een IIwaar
van de vier vrije einden een weinig buitenwaarts gebogen zijn; de lengte
zal op het bovenvlak van het horizontale middendeel worden aangeduid
door dwarsstrepen. De meter zal zjjne ware lengte hebben bjj het vries
punt. Van eiken meter zal de uitzetting afzonderlijk worden bepaald, door
melingen bij vijf verschillende temperaturendeze waarnemingen zullen
itiuen
raacn
door vergelijkingen der meters onderling bij drie verschillende temperati
worden gewaarborgd. De temperaturen zullen uitgedrukt worden in g
van den lucht-thermometer. Het kilogram zal de gedaante hebben van een
cylinder, welks hoogte gelijk is aan de middellijn van het grondvlak en
waarvan de randen een weinig zijn afgerond.
De vervaardiging van de meters en kilogrammen is opgedragen aan de
Fransche leden der internationale commissie, onder medewerking van een
internationaal permanent comité van twaalf leden. Aan dit comité is meer
bijzonder de leiding en het toezigt opgedragen over de vergelijkingen der
standaardmaten onderling en de vervaardiging van daartoe strekkende com-
parateurs, balansen en andere hulptoestellen. Het is zamengesteld als volgt:
Ibanez. voorzitter; Bosscha, secretaris; Förster, llerr, Wild, Wrede, Hil-
gard, Morin, Chisholm, Broch, Stas en Husney-Bey, leden. Wanneer de
nieuwe grondmaten zullen vervaardigd zijn, zal het comité over alle werk
zaamheden verslag uitbrengen aan de internationale commissie, welke de
nieuwe prototypen zal waarmerken en aan de onderscheidene staten zal
doen toekomen.
De Fransche regering zal door de commissie worden uitgenoodigd de re
geringen, welke zich op het congres lieten vertegenwoordigen, opmerkzaam
te maken op het nut van het stichten van een permanent internationaal
bureau van maten en gewigten. Deze instelling zou haren zetel hebben te
Parijs en onder het toezigt van het comité met de bewaring van de inter
nationale prototypen en der werktuigenmet de periodieke vergelijkingen
en met de vervaardiging van later aan te vragen standaards worden belast.
Het comité zon voor zijne werkzaamheden reeds terstond van de hulpmid
delen van dit bureau gebruik maken.
Van goederhand verneemt men, meldt het U. D., dat de hh. Knjjff
en Kaptijn, te Woerden, hebben aangevraagd weder in het bezit der voor-
loopige concessie te worden gesteld voor den aanleg en de exploitatie der
spoorweglijn LeidenUtrecht, wanneer door de hh. Sloet van de Beele.
Wiggers van Kerchem en de Bordes, in den hun gesteldcn termijn, zijnde
tot 1 November 1872, het waarborgkapitaal niet is gestort geworden, voor
de concessie LeidenWoerden.
Door het prov. kerkbestuur van Noord-Holland is, op hun verzoek,
eervol emeritaat verleend aan de hh. J. W. D. RoëlI en Is. Prins, predikan
ten te Velsen en te Amsterdam, de eerste met 1 December e. k. en dfe
laatste met I Januarij 1873.
Men meldt ons uit Kaatsheuvel: De werkloonsverhoogingop vele
plaatsen de oorzaak van spanning tusschen meester en knecht, is hier, dank
het doorzigt van de meesters, in de talrijke schoenmakerijen ingevoerd,
zonder dat er noemenswaardige ontevredenheid heerschte. De schoenenfa
briekanten begrepen dat de klagten der knechts over het geringe loon, in
verhouding tot den prijs der noodzakelijkste levensbehoeften, allezins ge
grond waren; zij waardeerden de gulden spreuk ./arbeid verdient loon" en
toonden de materiele belangen hunner knechts op prijs te stellen. Een paar
bijeenkomsten van een 30-tal schoenenfahriekanlen werden gehouden en al
dadelijk was er eensgezindheid zoo over het bedrag als over het tijdstip
van ingang der verhooging. Men is hier zeer tevreden over den goeden
uitslag der zaakdaar nu de werklieden in de schoenmakerijen ongeveer 20
pCt. meerdere verdiensten ontvangen.
Het U. D. meldt: Nadat op eene vergadering door het Utreehtsche
studentencorps eene motie was aangenomen, strekkende tot afkeuring van
door zijnen senaat aan sommige novitii opgelegde straffenheeft op eene
nader gehouden vergadering het Utrechtsch studentencorps den senaat op
diens verzoek van zijne functiën ontheven, en in zijne plaats eene commis
sie, bestaande uit acht leden, benoemd, nm de loopende zaken af Ie doen.
Deze commissie zal het Utrechtsch studentencorps vertegenwoordigentotdat
een nieuwe senaat zal zijn verkozenwelke verkiezing in November zal
plaats hebben.
In den te Zaandam geplaatsten regenmeter van het kon. Ned meteoro
logisch instituut viel van 11. üingsdagmorgen acht tot Woensdagmorgen acht
uren 41.9 m. M. regen of bijna 42 L. op den vierk. meter. Gedurende de
laatste zes jaren, waarin dagelijks geregeld aanteekening van den regen
werd gehouden, is er in één etmaal niet zooveel water gevallen.
