ir;itk.m,andsciik kkiw;tknT
opeenboopingen van vuil, nu ziet het er altijd en overal zindelijk, uit. Wel
wordt er in droogc tijden soms geklaagd, dat het stof huizen hoog zich be-
weegt en de wandelaars genoodzaakt zijn voor een oogenblik de oogeu te
sluiten, doch daarover schijnt men, wegens het vele goede, niet le willen
klagen. De zorg van het gemeentebestuur strekt zich echler nog verder
uit. Men let mede op het schadelijke der oude. vuile woningen en tracht
die zooveel mogelijk te doen amoveren. Het bezit van goed drinkwater
staat insgelijks op den voorgrond; de aanleg van een tweeden verschwater-
vijver zal hier nog de léroon op zetten. Overigens wordt er nog zeer veel
gedaan, waardoor men de gezondheid in het algemeen zoekt te bevorderen,
èn door het gemeentebestuur, èn door de aldaar gevestigde gezondheids-com
missie èn door de ingezetenen.
Men meldt van Schiermonnikoog; Zaturdag II. was het hier een pieg-
tige dag. In plaats van den heer mr. ,1. E. llanckeigenaar des eilands en
curator der zeevaartkundige school alhier, werd door den heer N. C. van
der Worm, burgemeester dezer gemeente, op uitnoodigiug van voornoemden
heer curator, die zelf door omstandigheden verhinderd werd tegenwoordig
te zijn en in eigen petsoon op le treden, de eerste steen gelegd van het
gebouw, waarin, na gehoopte spoedige voltooijing, reeds in den aanstaan
den winter aan de jongelingen der gemeente, meestendeels voor de zeevaart
bestemd, het hun zoo noodige onderwijs zal worden gegeven.
Staatsbegrooting voor 1873. (Uitgaven.)
Hoofdstuk VI (Marine) ƒ9,219.230.43 of ƒ182,157 meer dan voor t<172-
I)e vcrhoogiiig betreft vooral de afdeeling materieel, veroorzaakt door de
steeds toenemende stijging der prijzen van de materialen, in het bijzonder
ijzer en steenkolen. Overigens geeft de memorie van toelichting ecne op
gave van den stand en loop der werkzaamheden bij den aan- en afbouw of
conservatie van onderscheidene schepen van 's rijks zeemagt. De active zee-
magt zal in 187 3 bestaan uit 42 schepenbemand met 5598 koppen, zon
der berekening der kost- en wachtschepen en de verschillende instriictie-
vaartuigen. De bestemming dier eerstgenoemde schepen is als volgt: 15 voor
binnen 'slands en voor kruistoglenbemand met 2783 koppen; voor de In
dische marine 21 schepen met 1850 koppen: auxiliair eskader 4 schepen
met 800 koppen, zijnde voor O.-lnilië lolaa! 25 schepen met 2650 koppen,
waarbij voor West-Indie 2 met i65 koppen, totaal 42 schepen met 5508
koppen. De uitkomsten van de aanwerving van schepelingen kunnen in den
laatsten lijd niet bevredigend genoemd w orden. Welligt zal daarom het bedrag
van het handgeld moeien verhoogd worden. De poging om door premiCn
artsen als o(ticier van gezondheid 2r kl aan de zeedienst le verbinden, is
met geen gunstig resultaat bekroond; de premie zal nu verhoogd en de
diensttijd verkort worden. De opleiding der adelborsten op het kon. insti
tuut van de marine geeft redenen tot tevredenheid. Daarna volgt een kort
overzigl van de diensten door de schepen en vaartuigen voor binnen!,
dienst en voor Uruistogten bestemd, sedert de vorige indiening der begroo
ting bewezen.
Hoofdstuk VI! A (Xntional- scluild) 27,493,136.36, zijnde voor gewone
Feuten der schuld 462,257 minder dan voor 1872. van ft'BÖ lot en met
4872 is aan inkoop en amortisatie van schuld, uilloting enz. aangewend
ƒ290,159.612.80, waaruit cent rentebesparing is ontslaan van op dit oogriv-
blik 8,958,036.
Hoofdstuk VII U (Financiën) f 18,631,719.54, waaronder aan uitkeering
aan de gemeenten van 4/5 van liet rijks personeel ten bedrage van ƒ7.058,000,
cu de eerediensten: protestantsche ƒ1,425,295, roomsch catli. 585,740,
clerezy 1 i6 O, Israëlitisch kerkgenootschap 35200, te zanten wegens de
eeredienslen l 2,057,835.29. behalve de pensioenen onder de daarvoor be
stemde afdeelingen voorkomende. Het gelirele bedrag van het hoofdstuk is
282,659 liooger dan voor 1872. of eigenlijk hooger ƒ389,749, waar tegen
over slaat aan afgetrokken vermindering f 107,090.39. De voornaamste ver
hoogingen zijn wegens vermeerderde uilkeering van 4/5 personeel aan de
gemeenten 124,000, opgewogen door hoogere raming van ontvangst; ver
betering en uitbreiding van het postwezen f 151,600; idem voor de tele
graphic 37370.
Hoofdstuk ViU (Departement can Oorlog) ƒ17,042,500 of J 1,347,500 meer
dan voor 1872. De minister van oorlog zegt, dat de lijd beschikbaar na
zijn optreden en voor de opmaking der begrooting te kort was voor een
gezet en grondig onderzoek van al de wels-oiitwcrpen waarover voorloopig
verslagen zijn uitgebragt, zoodat hij nog geen vrijheid vond om nu reeds
zijne uitziglen mede te deelen omtrent de regeling en voltooijing van het
vesting-stelsel en de militie. Dij zulke onderwerpen moet overhaasting ver
meden worden. Maar men mag niet stilstaan. Er dient op het ingeslagen
spoor voortgegaan te worden met den aanleg en verbetering van de verde
digingswerken, omtrent wier nut geen twijfel bestaat en welke in ieder
geval het eerst voor uitvoering in aanmerking behooren te komen, nam.
aanschaffing van artillerie, materieel en van nieuwe draagbare vuurwapens,
verbetering van het kazernement en bet krachtig oefenen van de troepen.
En, waf de leger-organisalie betreft, zoodra de wetten omtrent de militie
en schutterij zijn tot stand gekomen, zal kunnen worden overgegaan tot
eene definitieve vaststelling van de staven en corpsen van het leger. Buiten-
gewone gelden voor artill.-materieel zal de minister niet aanvragen, maar
zich bepalen tot hel aanvragen van gelden voor hel buitengewoon materieel
dat jaarlijks vervaardigd kan worden. Ook voor drijvend materieel ten be
hoeve der torpedo-dienst worden eenige gelden als buitengewone uitgaven op
deze begrooling gebragt.
Van de toekomst eener wettelijke regeling van hel vestingstclsel, waar
mede de minister zich steeds bezig houdt, mag het krachtdadig streven
naar de voltooijing van ons verdedigingsstelsel niet afhankelijk worden
gesteld. Er kan verschil van meening bestaan nopens de noodzakelijkheid
van sommige werken, doch omirent vele ontworpen verbeteringen in de
nieuwe Hollandsche waterlinie beslaat, volgens den minister, eenstemmigheid
en kan er geen bezwaar bestaan om eenige daarvan te doen uitvoeren
Zonder te wachten op het lol siand komen eener vestingwet, wil de minister
ook reeds dadelijk een aanvang maken uiet verbetering van het kazernement
en de stalling, om in volgende jaren daarmede voort te gaan. De minister
wil ook in 1873 gedeelten van het leger in de hampen vereenigen, ten
einde eenigen tijd op ruime schaal te worden geoefend en het overige zoo
veel doenlijk in de garnizoenen gecombineerde manoeuvres doen uitvoeren.
Hierdoor en met nog eenige andere middelen, meent de minister dat het
leger binnen weinige jaren voor zijne taak, in zoover bet doel door oefening
alléén te bereiken is, volkomen geschikt zal worden. Het effectief der levende
strijdkrachten komt nagenoeg overeen met de loopende begrooting en er
wordt thans geheel gevolg gegeven aan den maatregel om het aantal
k»" luitenants bij de infanterie allengs te vermeerderen met twee pee
Jiataiüon.
'sGRAVENHAGE, 26 September.
Z. M. heeft vergunning verleend aan den officier van gezondheid 3« kl,
bij de marine W. Sehoondermark lol liet dragen der versierselen van i](
orde van Bhadra Bhornhem geschonken door den eersten koning van Siam.
Tol burgemeester der gemeente Zeeland is benoemd de heer G. van
Kilsdonk.
Aan den lieer G. Y. Blaauw is. op zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend als plaatsvervangend kanlonregter te Doesburg. Ook is de commies
bij de directie der marine te Amsterdam S. J. van Lntsenberg, ter zake van
ongeschiktheid voor de waarneming zijner betrekking, ten gevolge van li«.
cbaamsgebreken eervol uit 's rijks dienst ontslagen.
De lnitt. Ier zee 2C kl. J. 1'. J. Lucardic, J. van Scheers, H. J. Kleyn-j
hens, L. C. Koster, T. DalhuisenE. 1'. 11. graaf van Limburg Stirum en i
J. A. Kloek, dienende aan boord van liet schroefstoomscliip Curagao, wor- i
den op non-activiteit gesteld.
- De heer jlir. D. C. M. Hooft, majoor der rijdende artillerie, is ontheven
van zijne functie als gouverneur van Z. K. 11. prins Alexander. In afwach
ting der definitive benoeming, is de waarneming daarvan voorloopig opge-1
dragen aan den heer 11. F. G. N. Camp, hofraad, belast met de intendance
der koninklijke paleizen. Voorts zal, naar wij vernemen, aan de dienst
bij Z. K. 11. worden geattacheerd de heer J. E. N. baron Sirtema van Gro-
vestius, kapitein der artillerie, ordonnanceofficier van Z. M. den koning. (O.t
- De afdeelingen van de tweede kamer der stateu-generaal hebben lieden
een aanvang gemaakt met liet onderzoek van de wcts-ontwerpeiiuitma
kende de Indische begrooting voor 1873.
- Voor eenige dagen is alhier aangekomen en aan het hotel Paulez al-
geslapt prins Jamiaz lladwillofficier der ulilanen, zaakgelastigde, gedu
rende de afwezigheid van graaf de Perponcher, buitengewoon gezanten
gevolmagligd minister van Z. M. den keizer-koning van Pruissen aan het
Nederlandsehe hof. Gisteren is de prins bij Z. K. II. prins Frederik ten
gehoore ontvangen.
11. M. de koningin heeft gisteren middag de tentoonstelling der Hol
landsche maatschappij van landbouw met een bezoek vereerd. H. M.. ver
gezeld van ecne hofdame en 11D. kamerheer van I'abst van Bingerden, werd
door de leden van het hoofdbestuur rondgeleid door het hoofdgebouw, waat
een aantal der geëxposeerde voorwerpen baar genoeg belang inboezemden
om soms een geruimen poos daarbij te verwijlen. Na ook nog de werk
tuigen in liet Malieveld en het tentoongestelde vee in oogcnschouw te heb-1
beu genomen, verliet 11. M. leu 3|/2 ure de tentoonstelling, na minzaam
hare bijzondere tevredenheid le hebben betuigd, blijkbaar zeer voldaan over
doel en iurigling der expositie. Bijzonder talrijk was het publiek dal gisteren
deze bezocht. Het hoofdgebouw was letterlijk stampvol.
Ten gevolge van het zeer ongunstige weder beeft de illuminatie van
het 's Gravenhaagsclie Boschdie gisteren avond zou plaatshebben, geen voort
gang gehad en is die onbepaald uitgesteld.
Z. K. 11. de prins van Oranje vertoefde gisteren avond een geruimen
tijd in den op het Plein alhier hij gelegenheid der landbouwfeeslen opgeri;-
ten Salon de Concert van Theodore de Lyon. Bij de intrede van den prins
injde schitterend verlichte en prachtig gedecoreerde zaal. hief het orchest de
marsch »0 God! verlaat mijn Neêrlanil niet" en de volksliederen aan.
Ter leregtzilting van het prov. gereglshpf van Zuidholland zou heilet
worden behandeld de zaak van Pieter Sl. Nicolaas. zakkendrager te Rot
terdam beschuldigd van diefstal bij nacht en zulks met behulp van geweld
pleging. De bestolene, de eerste getuige die, ten einde getuigenis der waar
heid af te leggen, behoorlijk was gedagvaard, was evenwel niet verschenen.
Het hof veroordeelde den afwezigen getuige in eene geldboete van ƒ10 ol
subsidiaire gevangenisstraf van drie dagen, benevens in al de gemaakte kos
ten en bepaalde dal de zaak nu zal worden behandeld in de léregtziltin;
van Zaturdag 12 October, en dat de getuige YV. andermaal voor die zittiot
zal worden gedagvaard en dat hij desnoods door de openbare magt voor
bet hof zal worden gebragt.
Met den exlra-trein van de Rijnspoorwegmaatschappij zijn gisteren
bij gelegenheid van de landbouwfeeslen van Utrecht.. Rotterdam en otitlis-1
geilde stations 2G00 persone/i naar den Haag vervoerd.
K 1* ISSL4 A jp.
LONDEN 25 September
Blijkens het uitgebragtc verslag van de Inspecteurs der in- en uil'
gaande region over 1871, bedroeg liet totaalcijfer der Bt'iisclie handelsbewt
ging aan in-, uit en doorvoer in dat jaar ruim 59 milliocn meer dan»
1870. Aangaande de uitbreiding der handelsbeweging Itisschen Engeland»
Nederland, merken de inspecteurs het volgende op. Hoewel de waarde d»
uitvoeren naar Nederland sedert 1862 gestadig vermeerderde, had echter tol
nog toe geene zoo groote toeneming in een jaar (met 25.9 pCt.) plaats Ji
had; in 1870 was er slechts eene toeneming met 4.3 pCt. boven 1869. De«
groote vermeerdering was een gevolg van den oorlog, welke wegens*
blokkade der Duitsche havens aan de Noord- en Oostzeeën den handel fld
Duilschland dwong een anderen, veiliger weg le nemen. Daar echler*
korsle en spoedigste weg voor onzen handel mei Duilschland over de Neder-
landschc havens loopt, valt het niet te betwijielen, dat de Brilsche harf
op den duur meer gebruik van dien kortere» weg zal maken dan van
langeren weg over de havens der Oostzee.
Het jaarlijksch congres der Engelsche kamers van koophandel is
Southampton geopend. Op de orde van den dag komen o. a. voor: f
voorstel van de kamer van Exeter om bij den directeur-generaal der pos®
rijen aan le dringen op de invoering van postbanknolen ter grootte van»1
pond sterling, welke op ieder posikantoor aan toonder betaalbaar zoud»
zijn: een voorstel van de kamer van Hu'! om hij de regering pogingen11
