V. D. nog' Jai niet alleen aan vele eflegtcn de coupons van 1872 ontbreken
maar dat bij de Hollandsche ellecten volstrekt geene coupons zjjn; de stel
len coupons daarvan zijn allen bij een bankier gedeponeerd. Verder wijst
men er op. dat de aandeelen van de Nederl. Rijnspoorweg-maatschappij allen
op naam zijn. zoodat de dieven ook daarmede niets kunnen aanvangen.
Te Harderwijk zal bij gelegenheid van het examen en de promotie
der leerlingen aan het .gymnasium, den I8,len Julij aanslaande, het 500-jarig
bestaan van genoemde inrigting plegtig worden herdacht in cenc feestrede,
die gehouden zal worden door den rector <lr. F. G. 15. van Rlceck van
Rijsewijk.
Onder Elburg waren Maandag namiddag twee landlieden tijdens een
onweder op een veld werkzaam, toen eensklaps de een, 20 jarenoud, door
den bliksem gedood werdde andere viel bewusteloos neder en was als
verlamd; deze echter zal wel spoedig herstellen.
liit Dalfsen schrijft men: De eerste nieuwe rogge is hier gemaaid,
de opbrengst is buitengewoon terwijl de deugdzaamheid geroemd wordt.
Te Kampen werd in cene gisteren gehouden zitting van den gemeente
raad beraadslaagd over het al of niet oprigten cener stedelijke gasfabriek.
De debatten werden bij die gelegenheid van zoo hevigen aard dat de voor
zitter de vergadering moest sluiten.
Tc Middelburg mogt dezer dagen de heer J. van Meerendonk, een 73-
jarig manhet genoegen smaken een meisje te reddendat van ecne in het
dok liggende stoomboot in het water was gevallen en in levensgevaar ver
keerde. De heer M. werd reeds vroeger, wegens de vele menschenlevens
door hem gered, tot broeder der orde van den Ned. Leeuw benoemd.
Rapport betreffende de superintendentie ran het II. G. of arme
wees- en kinderhuis. (Slot).
Het resultaat van dat nader overleg bij den kerkeraad werd spoedig me
degedeeld. Gecommitteerden gaven schriftelijk aan de raads-commissie ken
nis dal zij den kerkeraad hadden geraadpleegd over een ultimatum van
financiële voorwaarden, waarop hij het beheer over het weeshuis zou wen-
schen over te nemen, en dat deze daaromtrent het volgende besluit had
genomen.
«De kerkeraad der Nederduitsch hervormde gemeente te Leiden, nader ge
raadpleegd door zijne gecommitteerden in zake van het weeshuis, over den
«aard en de strekking van zijne vraag te dier zake aan het gemeente-be-
«sluur gedaan, erkent dat het heilige geest- of arme- wees- en kinderhuis,
«sedert de hervorming bestemd tot opneming en verpleging der weezen die
«tot de Nederduitsch hervormde gemeente te Leiden behooren. was eene
«instelling van weldadigheid door de burgerlijke overheid geregeld en van
«harentwege bestuurd;
ais van meening, dat sedert de invoering der wet regelende het armbe-
«stuur, zoodanige instelling behoort te zijn eene instelling eener kerkelijke
«gemeente, bestemd voor de armen eener bepaalde godsdienstige gezindte
«en van wege die kerkelijke gemeente geregeld en bestuurd, omdat volgens
«artikel 20 van die wet die armenzorg moet worden overgelaten aan de ker-
«kelijke en bijzondere instellingen van weldadigheid;
«en verbindt zich om die instelling voortaan te onderhouden, te behecren
«en te bestureu als cene instelling der kerkelijke gemeente, zonder ooit het
«burgerlijk bestuur te belaslen met de verpleging van of de zorg over weezen
«lot die gemeente bchoorende,
«mits dan ook die instelling met hare lasten en lusten ontheven worde
«van het gezag der burgerlijke overheid, en overgedragen aan de Neder-
«duitsch hervormde gemeente te Leidén."
Dc raadscommissie was van mecning dat in deze missive de hoofdquaestie
niet werd aangeroerd, zoodat zij niet kon weten of de kerkeraad van het
subsidie geheel afzag, of wel omgekeerd, dat men daaraan meende te moeten
vasthouden. Zij vroeg daarom nadere inlichtingen aan gecommitteerden
omtrent de beteekenis van het besluit door den kerkeraad genomen. «Ligt",
schreef zij. «in de woorden, dat dc kerkeraad zich verbindt de verzorging
van alle weezen voor zijne rekening te nemen, mits hel weeshuis met zijne
«lasten en lusten ontheven worde van het gezag der burgerlijke overheid en
overgedragen aan de Nederduitsch hervormde gemeente te Leiden" opge
sloten, dat de kerk van het bekende afloopend subsidie afziet, of wel be
doelen de aangehaalde woorden omgekeerddal men het behoud van dat
subsidie in zjjn geheel tot cene conditio sine qua non van de overdragt
maakt."
Door gecommitteerden werd het volgende geantwoord; «De bedoeling van
den kerkeraad is dat noch de kerk van het afloopend subsidie afziet, noch
het behoud van dit subsidie in zijn geheel ecne conditio sine qua non van
de overdragt is. Immers met het oog op de wettelijke voorschriften, be
treffende hel verleeuen van subsidie uit de gemeentekas aan instellingen
van weldadigheid, is het hurgerljjke bestuur onbevoegd zich tot het laatste,
het bestuur der instellingen van weldadigheid tot hel eerste te verbinden.
Geen subsidie wordt verleend dan voor een jaar en nadat telkens de daar
omtrent bestaande voorschriften zijn opgevolgd. Daar wij nu gemagtigd zijn
noch cm hel geheel subsidie prijs te geven, waaraan wij hel belanghebbend
bestuur of zijne opvolgers niet kunnen binden, noch om op hel behoud
daarvan in zijn geheel aan te dringen, waarvan wij gcene voorwaarde bij
de burgerlijke overheid mogen maken, zijn wij gereed tot eene bijeenkomst,
die welligt de laatste en de vruchtbaarste zal zijn.
«Er was", zegt de raadscommissie verder in haar rapport, «eene derde
en laatste conferentie noodig om nadere inlichtingen te ontvangen omtrent
de eigenlijke bedoelingen van den kerkeraad. Op deze conferentie werd ons
medegedeeld; dal de kerkeraad bereid was den bestaanden fcitelijken toe- I
stand te erkennen en zich daarbij neer te leggen; dat hij gaarne genoegen
nam met de wijze van overdragt door ons aanbevolen, maar dat wat het
subsidie betrof hij niets anders kon verklaren dat dit
I». «dat zoodra de overdragt had plaats gehad de kerkeraad de leden
«zijner gemeente zuude uitnoodigen door vrijwillige bijdragen iu bet ondcr-
«houd van bet weeshuis ie voorzien, en dat men van het alloopend subsidie
«niet meer zoude vragen dan noodig was om het verschil te dekken, dat.
«tusschen de opbrengst dier vrijwillige bijdragen en het eenmaal door den
«raad bepaalde alloopend subsidie mogl overblijven;
2°. «dat de kerkeraad, zonder dat hij echter tc dien aanzien ecne be-
«paalde verbindtenis wilde aangaan, zieli sterk maakte om, wanneer een-
«maal de termijn voor het alloopend subsidie gesteld zoude zijn verstreken,
«althans onder normale omstandigheden, geheel uit eigen middelen in de
«verpleging van alle arme weezen. tol zijne kerk behoorende, te voorzien."
Wij hebben deze voorstellen bestreden en bestrijden ze nog uit volle over
tuiging. In plaats van de stellige verklaring, waarop wij hadden aange
drongen ontvingen wij eene hij uitstek onbestemde mededeeling. Van vrij
willige bijdragen in mindering van het afloopcnd subsidie verwachten wij
weinig of niets; vooreerst omdat het eigenbelang van den kerkeraad zoude
medebrengen werkelijk aan de gemeentekas te vragen wat uwe vergadering
mogt beloven daaruit casu quo nog tijdelijk le zullen verstrekken; en ten
andere omdat de ervaring overal leert, dal particulieren lot geen vrijwil
lige bijdragen bereid zijn. wanneer zij weten dal de gemeentekas het ont
brekende aanvult. Elke zoodanige bijdrage wordt toch in dat geval een
geschenk aan de gemeentekas, en geen wonder dat men weinig neiging
gevoelt lot het doen van zulk een geschenk De gecommitteerden uit den
kerkeraad meenden, dat wij de zaken Ie donker inzagen. Zij voor zich
verwachtten van de vrijwillige bijdragen veel meer, maar moesten toch het
anlwoord schuldig blijven op onze vraag: hoe dan die verwachting te rij
men was met de verklaring, dat men van geen twintig, zelfs van geen tien
pCt. der afloopende bijdrage uit de gemeentekas stellig afstand konde doen?
De geruststellende verklaring w as dus met dc gedragslijnwelke men
wenschle le volgen, in strijd. Immers die gedragslijn bewees dat men
althans aanvankelijk, van particulieren weinig of niets verwachtte; en
waarom zou dan de burgerlijke gemeente de toekomst gunstiger inzien dan
dc kerkeraad zelf? Maar er is nog meer. Zclls voor lateren tijd, dat, wil
zeggen voor den lijd die zal aanbreken als het alloopend subsidie eenmaal
geheel vervallen is, zal de gemeenteraad bij eene schikking als nu wordt
voorgesteldniet tegen wederinvoering der bijdragen uit de gemeentekas
gewaarborgd zijn. Het is waar de burgerlijke gemeente blijft altijd vrij
subsidie te weigeren, en niet onwaarschijnlijk zou zij van die vrijheid ge
bruik maken; maar dan stelt zij zich weder bloot aan het gevaar, dat de
kerk zich aan de verpleging van een deel der arme w eezen onttrekt. Is het
zoo ondenkbaar, dat onder die bedreiging dc gemeenteraad later weder doen
zalwat hij veel liever zoude nalaten
Wij eindigden alzoo met de verklaring, dat wij geen vrijheid vonden dc
voorstellen onzer medegecommitteerden, zooals zij daar lagen, bij den ge
meenteraad te ondersteunen. Mogt dc kerkeraad later op zijn voorstel wil
len terugkomen en werkelijk uilvoering gevende aan hel plan om een eigen
weeshuis tc stichten, daartoe het zij dan eenige kapitalen bijeenbrengen,
hel zij althans zich cene zekere som aan jaarlijksche contribiitien waarhar.
gen, dan zoude een nieuw verzoek om overdragt van het weeshuis welligt
een gunstiger onthaal vinden dan nu waarschijnlijk is. Indien de kerk,
wijzende op die kapitalen of inkomsten, konde aanloonen, dat een deel van
het afloopend subsidie, nu aan het weeshuis toegedacht, voldoende zoude
wezen om haar in staat te stellen alle verplegingskosten van arme weezen
voor hare rekening tc nemen, dan zoude de gemeenteraad misschien, onder
die bepaalde omstandigheden, vrijheid kunnen vinden ie doen wal hjj,
althans naar onze bescheiden meening, nu niet zonder onvoorzigligheid zoude
kunnen verrigten."
De eindconclusie van het rapport der commissie aan den gemeenteraad is
dc volgende; «Op grond van het bovenstaande nemen wij alzoo de vrijheid
aan uwe vergadering voor te stellen: om onder toezending van een exem
plaar van dit rapport aan den kerkeraad der Nederduitsch hervormde ge
meente alhier, aan dat collegie te schrijvendat zij, gehoord het verslag
van hare gecommitteerden en gelet op hetgeen die gecommitteerden omtrent
de voorsteilen van den kerkeraad aangaande eene overdragt. van de superin
tendentie over het heilige geest weeshuis mededeelden, geen termen heeft
gevonden op die voorstellen, zooals zij daar liggen, gunstig te beschikken,
maar dat, mogl de kerkeraad het noodig achten nadere voorstellen te doen.
in strekking overeenkomende met die welke aan het slot van het rapport
der gecommitteerden vermeld worden, zij genegen zijn zal die voorstellen
in ernstige overweging te nemen."
's GRAVENHAGE. 10 Julij.
Z. M. heeft vergunning verleend aan den heer H. Reincke, koopman
te Ratavia, tijdelijk in Nederland verblijf houdende, tot het aannemen der
versierselen van ridder 2® kl. van dc Herlogelijk-Saksischc Ernestinischc
Huisorde, hem door den hertog van Saksen-Cobnrg-Gotha geschonken.
De officier van gezondheid 2' kl. J. M. II. G. Theunissen, van het per
soneel van de geneeskundige dienst -der fandmagt, is in zijnen rang en
ancienneteit overgeplaatst bij het leger in Oost-Indie.
Z. K. H. de prins van Oranje heeft heden namiddag ten 1 ure de leden
van het nieuw opgetreden ministerie ten gehoore ontvangen.
In de gisteren gehouden zitting van de provinciale staten stelde dc
voorzitter voor de benoeming van een griffier mede aan de orde le stellen
legen Vrijdag aanst. De heer Hoynck van I'apendrecht achtte zich echter
verpligt aan heeren gedep. stalen de bepaalde tweeledige vraag te riglen:
1". of de voordragt voor de benoeming van een griffier is opgemaakt in
eene voltallige vergadering van het collegie. en 2". of alle leden van het
collegie tol dat opmaken hadden medegewerkt. Op beide vragen door den
voorzitter een toestemmend antwoord gegeven zijndemeende de heer Hoynck
dal de ingediende vuordragt niet kon geacht worden te zijn in overeen
stemming met den geest en de letter der prov. wet. immers met art. 85
iu verband mei art. 73, vermits als eerste candidaat op de voordr> is
