BUITENLANDSCUE BEUIGTKN.
den zin en met kennis van zakenworden aangewenddoch maken het
zelfs tot eene gebiedende noodzakelijkheid, om daartoe alle zoodanige pogin-
gen aan te wenden.
Uit het verslag der commissie nil de tweede kamer over de door de
algemeene rekenkamer opgenomene en geslotene rekening van de algemeene
commissie van liquidatie der zaken van de voormalige wees- en monboir-
kamcrs over 1809, blijkt, dat die rekening is vastgesteld in ontvang met
161,014.38%, in uitgaaf met ƒ147,563.74, en alzoo met een batig saldo
van 13,450.64%. Hopen wij, zegt de commissie, dat het thans vry om-
slaglige beheer in het vervolg belangrijk zal kunnen worden gewijzigd en
daardoor de uilgaven verminderd. De rekening en verantwoording heeft tot
gcene bedenkingen of aanmerkingen aanleiding gegeven.
Te Delft is gisteren nacht brand uitgebroken bij den steenhouwer en
slcenkolenhandelaar Brons, op de Voorstraat, welk huis ook nog bewoond
werd door de hh. J. X. van den Berg, boekhouder, en J. Nuhout van der
Veenstudent. De brand was zoo fel en verspreidde zich in weinig tijds
zoodanig door het geheele huis, dat van den inboedel weinig of niets gered
is kunnen worden en de bovenbewoners naauwelijks den tijd hadden zich
te verwijderen. Naar men verneemt was alles tegen brandschade verzekerd,
behalve de eigendom van den lieer Nuhout. Ten half 3 ure was men den
brand volkomen meester. De belendende gebouwen hebben geen schade ge
leden, doch het pand, waarin de brand heeft plaats gehad, is zoodanig door
de vlammen geteisterd, dat het waarschijnlijk geheel zal moeten worden
afgebroken.
Te Waddinxveen is de openbare school gesloten, wegens een geval
van pokken in het huisgezin des onderwijzers. De epidemie is daar vrij
hevig.
Op het eiland Schoklandwaar slechts drie gezinnen wonenis dezer
dagen een persoon aan de kinderpokken overleden.
Door de gemeente Sittard zal eerlang worden overgegaan tol het slui
ten van eene geldleening van 20000, tot liet bouwen van een toren enz.
's KA VEN II AGE. 15 Maart.
Aan den heer A. M. J. van Bommel is op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als burgemeester der gemeenten Loenen, Loenersloot en Ruwiel.
Aan den kapitein op non-activiteit van het wapen der infanterie
,1. Waldeck is, op zijn verzoek, eervol ontslag uit de militaire dienst verleend.
De minister van marine zal Vrijdag aanst. geen gehoor verlcencn.
Z. K. H. de prins von Wied is gisteren middag in de residentie aan
gekomen, en werd aan het Rijnspoorweg-station door Z. K. II. prins Fredcrik
verwelkomd.
In de zitting der tweede kamer van gisteren heeft de heer Fransen
van de Putte, de Preangcr-organisatie verdedigende, hel volgende uittreksel
voorgelezen uit een brief van een controleur, om den slechten»indruk te
doen uitkomen, die de schorsing van den maatregel in Indië heeft gemaakt;
»Daar ligt uu ons prestige. Begrijpt men in Holland niet dal men op
deze wijze niet alleen voor geheel Indië de administratie belemmerd en
tegengehouden heeft, maar wat nu speciaal de Preanger betreft tegenover de
bevolking van 800,000 zielen alle prestige, allen morelen invloed verliest.
Hoofden doet maar weer wat gij wilt. Knevelt de bevolking zoo hard
gij wilt; wij zullen het u niet beletten.
Bevolking! gij blijft overgeleverd aan de willekeur uwer hoofden, wij
kunnen, wij mogen ze niet meer beschermen, wij hebben u wel veel moois
en goeds beloofd namens den grooteu koning van Holland, maar daar komt
nooit meer wat van. Vertrouw onze beloften maar niet. Wij hebben u
wel aangespoord in de laatste jaren om meer en beter kolFij Ie planten.
Wij hebben u wel voorgespiegeld, dat het gouvernement eindelijk eens u
zal betalen wat u toekomtwij hebben u wel gezegd dat die schoonc tijd
voor u met het volgend jaar aanbreektmaar dat was gelogendat ge
beurt niet.
Zoo staan wij tegenover de Preanger bevolking als zwak en magteloos;
de goede koofden, en die zijn legio, staren ons aan met verbazing, met
wantrouwen, met verontwaardiging. Indien zij ons uitlagchcn hebben zij
gelijk; wat eerbied kunnen zij voor ons gezag hebben."
»llet was hall zes, de adsistent-resident kwant en was even te moede als
ik. Ten zes ure kwam de regent. De commissaris zeide hem met gepaste
waardigheid dat de minister was afgetreden en het daarom niet zoo zeker
was of de nieuwe regeling wel doorging. Dc man werd doodsbleek, viel
op een stoel neer en zeide terstond: «Ilassian voor den kleinen man." Ver
der sprak hij den geheelen avond geen woord meer."
Deze brief was. zeide spreker, niet voor publiciteit bestemd geweest,
maar dc mededeeling kon thans plaats hebbenaangezien dc schrijver op de
terugreis naar het vaderland was overleden.
I.i de zitting der kamer van heden zijn dc beraadslagingen over dc
Indische begrooting en wel over het bij art. 12 voorgestelde amendement
van den l eer van Goltstein, in zake de Preanger-organisatie, voortgezet. Dc
minister van koloniën was thans aan hel woord. Na voorop te hebben
gezet dal hij uil volle overtuiging dc verantwoordelijkheid van den maatregel
had op zich genomen en dat de zaak wel degelijk een onderwerp van
behandeling in den ministerraad had uitgemaakt, deed hij mededeeling van
hetgeen hem uit officieele stukken was bekend geworden omtrent den
indruk, dien dc schorsing in Indië had gemaakt. In de eerste plaats heeft
hij voor zich een brief van den gouverneur-generaal. De gouverneur-gene
raal schrijft dat hij wel niet bevreesd is voor verzet of geweld, maar
in gemoede verpligt is ter kennis van het opperbestuur te brengen, dal
de schorsing onder de bevolking en de hoofden eene groote mate van
ontevredenheid heeft veroorzaakt. Hij heeft vervolgens verscheidene brieven
van inlanders, aan de regering in Indië gerigt, en ook eene nota van den
reüdcnt van den Preanger. De inlandsclic brief is van een hoog geplaatsten
Javaan, die ons tevens vergunt een blik te werpen op de ontwikkeling der
hoogere Javanen. Hij had dc schorsing - men lette wel op het eerst
uit de Ralaviasche dagbladen vernomen, die hij du>las, en vraagt dan: moet
nu de zaak weder niet"doorgaan? Het schijnt dat de eerste en tweede kamer te
veel aan theoriën hechten. De briefschrijver treedt wijders in uitvoerige
beschouwingen over den inwendigen toestand van den Preanger. Hij wijst
er op dat het aantal knoeijerijen en misbruiken nu zullen blijven voorldu-
duren, en zegt dat hij de intrekking ten ernstigste betreurt in het belang
der bevolking. Men lette er op dat deze is een inlander, wiens belang
zou medebrengen den tegenwoordigen toestand te bestendigen en die dus
bcian" zal hebben bij den bcstaanden toestand. Het stuk echter, waai
de minister het meeste aan hecht, is het stuk van den achtenswaar-
digen resident, die niet verdacht wordt van lot de radicalen te belmo
ren. Hij beschrijft den slechten indruk, dien het vertrek van den heer
van Rees bij dc regenten achtergelaten heeft. Hij acht zich zedelijk ver
pligt aan den gouverneur-generaal mede te deelen dat de mare der afstem
ming van de begrooting een allerongunstigsten indruk op de gemoederen van
regenten hoofden en bevolking gemaakt heelt. Zij maken allerlei gissingen,
waardoor ons prestige grootelijks schade lijdt en dc hoofden zeer ontstemd zijn.
Vervolgens trad de minister nog in de beantwoording van de verschil
lende sprekers, ofschoon, zeide hij, de zaak in de stukken reeds zoo volle
dig was uiteengezet, dat hij niet wist wat hij nog meer zou bijbrengen.
Na den minister voerden nog het woord de hh. van Lijnden. Nierstrasz,
Bergman en de Casembroot vóór en van; der Hiicht tegen het amendement.
Morgen voortzetting.
De gemeenteraad alhier heeft heden aangenomen een voorstel van burg.
en welli. tot aankoop van een huis voor de som van ƒ26000. om te dienen
als museum voor schilderijen en antiquiteitendaar de dusver daartoe ge
bruikte lokalen daarvoor niet meer geschikt zijn bevonden. Het huis. waarop
burg. en weth. het oog hebben gevestigd is dat van wijlen den heer D.
van de Wijnpersse, op de korte Beestenmarkt. Voorts is in behandeling
«ekomen het gewijzigd ontwerp algemeene policie-verordening voor 's Gra-
venhage. Het is thans weder vergund des morgens na 10 ure dc straat te
schrobben of glazen te wasschen, waartegen tot nog toe eene boete van
ƒ3 was bedreigd.
De commissie tol voorziening in de behoeftenontstaan door de
heerschende epidemie, heeft bcrigt dat van Z. M. den koning is ingekomen
eene gift van/600; en dat het totaal der ontvangenegelden thans ƒ11.096.29
bedraagt.
jlet leedwezen heeft men het berigt ontvangen van het overlijden te
Arnhem van den heer D. van Hoy tenia, die gedurende tal van jaren de be
trekking vervulde van secretaris-generaal bij het departement van financiën;
hij was een man, die door kunde en ijver in de vervulling van zijn ambts-
pliglen uitmuntte.
Per telegraaf). Het onderzoek der staatsbegrooting heeft in de afdee-
lin^en van de tw eede kamer aanleiding gegeven tot algemeene beschouw ingen
van politieken en fmanciëlen aard. Voldoening werd uitgesproken, dat de
zoo schadelijke ministeriële crisis geëindigd is en met genoegen werd gezien
dal de heer Gericke, een ervaren diplomaat, deel van het kabinet uitmaakt.
De mededeeling van 28 Feb. werd wel wat kort en onvolledig geacht. Was
er wel voldoende homogeniteit? De aanvaarding van de portefeuille van
koloniën dcor den heer van Rosse had sommigen bevreemd, anderen, ook
met oog op de koloniale financiën, de Indische tariefsherziening enz., veel
genoegen gedaan. Het verlangen naar census-herziening werd gedebatteerd.
Ongaarne zouden velen die quaestie op den achtergrond zien gesteld. Ver
sterking van de weerbaarheid werd met genoegen vernomen, maar ook ge
waarschuwd tegen overdrijving of algemeene dienstpligligheid. De financiële
toestand was volgens verscheiden leden zorgwekkend, volgens anderen
geenszins verontrustend, zoodat zelfs nu nog geen leening raadzaam is. Als
de spoorweg-aanleg is afgeloopen komt men tot een meer normalen toestand.
ItRIXIE.
De hier geïnterneerde Fransche militairen worden gaandeweg over dc
grenzen gebragt. De turco's geven aan hunne vreugde soms door ernstige
buitensporigheden lucht. Te Luik hebben voor hel vertrek der geïnterneer
den ongeregeldheden plaats gehad, welke uit de opvatting dier krijgslieden
zijn ontstaandat zij dadelijk na het onderteekeiicn der preliminairen regt
op hunne invrijheidstelling hadden. Een gedeelte der geïnterneerden heeft
eene poging gedaan om zich met geweld te bevrijden, en niet dan door
wapengeweld zijn zij beletdit voornemen ten uitvoer te leggen. Verschei
dene Fransclien zijn bij die gelegenheid gekwetst.
In de cellulaire gevangenis van Dcndermonde bevindt zich sedert ecnige
dagen een vrouw, die. baar man moede, hem van kant heeft weten te
maken op een wijze, welke aan.de afgrijselijkheden der meest barbaarscbe
tijden herinnert. A. van L„ -woonachtig te Kanime. leefde in schuldige
betrekkingen met een jongman, en, welligt in de hoop met hem te trouwen,
besloot zij haar wettigen man om het leven Ie brengen. In den nacht van
28 February op 1 Maart, terwijl haar man aan haar zijde gerust lag te
slapen, stond zij op, ontstak vuur, smolt lood in een pan, naderdeomzigtig
het bed en goot bel gesmolten metaal in den mond van den ongelukkige.
GNGËLAN
LONDEN 14 Maart.
Door dc regering is aan het hoogerhuis medegedeeld dat de conferentie
voor de laatste maal vergaderd is geweest en een verdrag ondcrleekend
heeftwaarbij de artikelen van het tractaat van 1856 betreffende de neutra
lisatie der Zwarte Zee buiten werking gesteld worden. Daarentegen zijn
ook dc bij de beslaande verdragen aan de Porte opgelegde beperkingen
met opzigt tot de sluiting van den Bosporus en de Dardanellen in vredestijd
gewijzigdin zoo ver dat het toelaten in vredestijd van oorlogsschepen van
