BIJVOEGSEL, behoorende tot de Leidsche Courant
van Maandag ó3 Maart d67d, J°. 6ó.
Het nuttige en noodige der verbouwing te betoogen achtte hij overbodig.
Iedereen zou dit gaarne erkennen. De financiële quaestie woog bij hem
zeer zwaar, zoo de kosten zouden moeten gedekt worden door eene lee
ning, die volgens burg. en weth. niet drukkend zon zijn voor'dé belasting
schuldigen, welke meening de commissie van financiën echter niet deelt, j
Bij de kosten van enkele belangrijke fabricage-werkenb. v. de brug aan de
haven, de verstrating buiten de Rijnsburgsche poort enz., die van de ver
bouwing der zaal gevoegd, dan zou de som ten laste der belastingschuldigen
ongeveer een ton bedragen. Hij vroeg of de commissie van financiën een
weg wist om het vinden der kosten gemakkelijker te maken. Het scheen
dat zij daarop in haar rapport bad gezinspeeld. De heer Lezwyn zeide dat
de commissie niet anders had bedoeld dan dat men de gelden ook zou kun
nen vinden door verkoop van inschrijvingen op het grootboek. De heer Ei-
geman deed nu uitkomen dat in de gehouden bijeenkomst van ingezetenen,
ter bespreking der zaak, de financiële quaestie niet was behandeld, daar
men gemeend had die aan den raad te moeten overlaten. Hij deed daarom
het voorstel eene commissie uit den raad te benoemen, die zich met die
heeren in betrekking zou stellen, ten einde te weten wal men ter bevorde
ring der zaak zou willen doen. De voorzitter verklaarde zich tegen dat
denkbeeld, omdat dit eene zeer vreemde houding van den raad zon zijn; de
leden van den raad waren als zoodanig afgevaardigd op grond dat de bur
gerij vertrouwen in hen stelde, en de raad zou in deze wel tot eene con
clusie kunnen komenzonder ruggespraak meL anderen.
De heer Lezwijn had zich verrast gezien door deze voordragt, gedaan kort
na de vaststelling der begrooting voor 1871: men moest daarloe niet over
gaan dan alleen voor onvoorziene gevallen of die urgent zijn. Ook hij had
tegen het voorstel financiële bezwaren, met het oog op de uitgaven die ge
daan moesten worden, en die men misschien nog zou moeten doen voorliet
rioolstelsel. Men stond hier voor een last van ongeveer f 2000 of ƒ2500
winstderving van kapitaal. Voor het meubilair was op 3000 gerekend,
maar men kon ook bier gerustelijk aannemen dal men daarvoor meer zou
noodig hebbende oudervinding had hem dit in andere gevallen geleerd. Ook
in dit geval zou men later meerdere uitgaven moeten doen.
De heer Tollens verklaarde zich voor het voorstel, wanneer de kosten niet
hooger zouden loopen dan de raming, en wanneer die gevonden konden
wolden door eene leening.
De heer Dercksen had met leedwezen de voordragt ontvangen, om voor
deze zaak eene uitgave van 45000 te doen, en die gelden te verkrijgen
door leening of door verkoop van kapitaal. Nog geen jaar geleden had men
belangrijke uitgaven moeten doen voor het rioolstelsel, en toen wees
men op het hooge belang der zaak, men kon daar niet buiten, maar dit
was nu het geval niet. Of de zaal eene rentegevende instelling zal wezen,
daarop had de commissie van fabricage reeds neen gezegd. Welke voordee-
len zou zij dan opleveren? Het lokken van vreemdelingen lag buiten de
zorg van het gemeentebestuur; voor tentoonstellingen zou de zaal geheel
ongeschikt zijn, daarvoor had men ook een open ruimte, tot het plaatsen
van machineriën, noodig. Voor bloemententoonstellingen kon zij evenmin
voldoen. Het bezoek, dat hier aan concerten, geene invitatie-concerten, te
beurt viel, was niet zoo groot dat men daarvoor eene zoo groote zaal be
hoefde te bouwen. Indien de behoefte daaraan zoo groot was, dan zou
de meening der burgerij zich krachtiger geopenbaard hebben en men
had handen aan het werk geslagen, evenals op het Plantsoen, zonder
inmenging van het gemeentebestuur. Of die ondersteuning van de bur
gerij zoo krachtig was, betwijfelde hij. Men had een adres van 123
personen, uitgelezenen van 400, die zich vroeger voor het Harmonie-plan
hadden verklaard. Voorts was er gehouden een Engelsche meeting en men
mogt wel vragen of bij het van die zijde indienen van een adres art. 9 der
grondwet wel was in het oog gehouden en of men daarop niet moest over
gaan tot de orde van den dag. 120 personen waren tegenwoordig geweest,
een geringe oogst dus, 250 tegenover 3000 belastingschuldigen. De publieke
opinie had dus niet krachtig gesproken.
De heer Hubrecht was voor eene gunstige beschikking. Daardoor zou aan
eene wezentlijke behoefte voldaan worden. De tegenwoordige zaal was
slecht en over de ventilatie werd zeer geklaagd. De zaak werd dan ook
door de ingezetenen gesteund. De vrees van den heer Lezwijn was onge
grond. De commissie van financiën had de zaak naauwkeurig onderzocht
en had de overtuiging dat het geheel voor ƒ45000 zou zijn tot stand te
brengen.
De heer Ilartevelt kwam op tegen eene uitdrukking van den heer Derck-
sen, betreffende het niet groote bezoek, dat aan concerten te beurt viel, j
die geen invitatie-concerten waren; hij noemde dit geen vleijend compliment
voor de ingezetenen. Het plan had overigens zijne volle sympathie. Hij
zou echter gaarne uitgemaakt zien of er eene leening zou worden gesloten;
eene leening die, alware er nog een 0 bij, door Leiden wel binnen 24 uren
te verkrijgen zon zijn. De voordeelen moesten niet geheel over het hoofd
worden gezienhet verpachten van het buffet zou toch geen exploitatie
kunnen genoemd worden. De beer Dercksen merkte hierop aan dat hij niets
gezegd had ten nadeele der ingezetenenwant hij had o. a. duidelijk doen
uitkomen dat men Leidens ingezetenen niet kon verwijten dat zij geen geld
overhadden voor genot.
De heer Goudsmit betoogde dat de ingezetenen niet te veel werden ge
drukt door de thans gevraagde som. Hij geloofde dat de toestand der stad
toeliet 2000 te betalen; dat zou niet nijpend of drukkend zijn. De be
hoefte aan eene niéuwe zaal was niet van gisteren of eergisterenbij elk
concert, bij elke lezing werd geklaagd dat het geen gebouw was Leiden
waardig. Door den bouw eener nieuwe zaal zou aan eene behoefte worden
voldaan. De geheele burgerij, zonder uilzondering, zou er van profiteren.
En door wie werd het betaald? Door 15/16 van hen die profijl hebben van
de zaal. De vraag was hier: is de geest der burgerij voor of tegen het plan
Men wees op het groot getal van hen. die niet geteekend hebben, maar zij waren
met het plan van burg. en weth. bekend en zouden er wel tegen zijn opgeko
men. In de Leidsche bladen had er zich sléchts een enkel persoonen nog
wel ongenoemd, tegen verklaard. Wel degelijk mogt men hen, die niet ge-
teekend haddenniet als tegenstanders van het plan beschouwen. In Ne
derland was men overigens niet spoedig gereed met het teekenen van petitiën
anders dan voor godsdienstige belangen Men vraagt ƒ2000 ter bevrediging
eenér erkende behoefte en men mogt aannemen dat de belastingschuldigen, j
die gaarne willen medewerken tot verlraaijing der stad, die som willen be- I
talen en dat de raad dus bevoegd is het plan uit te voeren.
De heer Buys méénde te moeten opmerken dat de meening van den heer
Dercksen, alsof de adressanten, waarvan dezen gesproken hadtegen de grondwet
hadden gehandeld, niet juist was. llij zag in die handeling niets strijdigs met de i
wet. De heer Dercksen bleef volhouden dat al was men door eene behendige
redactie niet in strijd gekomen met de grondwet, het toch niet strookte
met den geest dier wet. De heer Eigeman kon den heer Goudsmit niet toe
geven dat 2000 'sjaars niet drukkend voor de belastingschuldigen zou zijn;
het een bij het ander liep toch op.
De heer van Heukelom verdedigde mede de voordragt, vooral met het oog op
het nut van de volksvoorlezingen, daar het te bejammeren was dat van de
bijwoning zoovelen moesten verstoken blijven.
De voorzitter, na nog enkele bedenkingen der tegenstanders van het voor
stel te hebben besproken, verklaarde dat hij eerst in stemming zou brengen
het beginsel der zaak, het verbouwen der zaal, en daarna voorloopig de
quaestie der leening, ten einde later, zooals de commissie van financiën had
aangegeven, daarop te kunnen terugkomen. De heer Eigeman verklaarde
dat hij dan zou moeten tegenstemmen, daar zijne stem athingvan de wijzi
ging, die de voordragt, wat het financiële betreft, mogt ondergaan.
In stemming gebragt, werd het beginsel met 16 tegen 5 stemmen aange
nomen. Tegen stemden: de hh. Cock, Dercksen, Lezwyn, Eigeman en Tie-
leman. Daarna werd de conclusie van het rapport der commissie van financiën
//zij heeft geen bezwaar die som bij wijze van leening te dekkenechter meent zij
er op te moeten wijzen dat de omstandigheden kunnen medebrengen dat eene
andere wijze van dekking voordeeliger zou kunnen zijnwaarop zij in be
denking geeft vooralsnog zich in de voordragt wijziging voor te behouden",
mede aangenomen met 19 legen 2 stemmendie van de hh. Dercksen en Eigeman.
De verder in deze zitting aan de orde gestelde voordragten werden goed
gekeurd.
t— Sedert de vorige opgave zijn alhier door pokken aangetast 7 personen,
door gewijzigde pokken 5, als hersteld opgegeven 4, overleden 2, zoodat
nu in behandeling zijn 103.
Het getal der in het Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 134 tot 173 volwassen personen en 50 tot 77 kinderen.
Den 28,len April e. k. zal door de Leidsche Zangvereeniging in den
schouwburg eene huishoudelijke uitvoering gegeven worden, bij welke ge
legenheid Haydn's Jahreszeiten (Herbst und Winter). Schön Ellen van
Max Bruch en de Hymen van Spohr ten gehoore zullen gebragt worden.
Uithoolde van het beperkt aantal zitplaatsen en met het oog op het eigen
aardig meer huisselijk karakter dezer uitvoering, is aan elk der leden van
de zangvereeniging, die zulks mogt verlangen, een tweetal toegangkaarten
verzekerd.
Men verneemt, dat het voornemen bestaat in het vervolg die jaren,
waarin geen muziekfeest gegeven wordt, voor huishoudelijke uitvoeringen
te bestemmen en op deze wijze de gelegenheid te openen, om zangstukken
uit te voeren, welke om verschillende redenen van de programma's der
muziekfeesten zijn uitgesloten en toch ovcrwaardig zijn gehoord te
worden.
De taal- en letterkundige afdeeling der kon. akademie van wetenschap
pen te Amsterdam, zal Maandag aanst. aldaar qene gewone vergadering houdenj
Men schrijft ons uit Katwijk aan Zee, dd 10 Maart: Was de aan
brengst van visch in de vorige week, ten gevolge van windstilte, niet zeer
ruimvan den 4""» tot heden zijn er 28 schuiten met verschen visch aange
weest welke van 270 tot 100 besomden. Voor groote levende tarbot
werd besteed ƒ6 tot 8 per stukvoor groote levende tong 20 a 35 ets
per.stuk, voor bunschol 25 a 40 ets per stuk, 5 a ƒ7.80 per mand, voor
droogschol /4.75 a ƒ5 per mand, voor droogscharren ƒ3.50 a ƒ4 per mand,
voor rog ƒ2.50 a 3 per mand.
Gisteren, terwijl de heer L. A. van Mels, met eenige zijner onderhoorige
manschappen, werkzaam was aan een der sluizen van Rijnlands kanaal,
trof den werkman G. Voois het ongeluk, door het kantelen van een plank,
in den diepen stroom te vallen. Onmiddellijk bevestigde de heer van Mels
'een lijn om het lijf en begaf zich te water. Hij mogt de zelfvoldoening
smaken den man van een oogenschijnlijk gewissen dood te redden. Terstoi
werd aan Voois de noodige geneeskundige behandeling verleend.
De minister van marine heeft ter kennis van belanghebbenden gebra
dat in de maand Mei aanst. bij de directie der marine te Hellevoetsluis ei
vergelijkend examen zal plaats hebben van jongelingendie als machinis
leerling 2e kl. wenschen te worden aangenomen. Het getal der als zoodani
te plaatsen jongelingen zal zich tot twee en twintig bepalen. Verzoeke
om tot het examen toegelaten te worden moeten voor of op 30 April bi
het dep. van marine ingediend worden. Alleen zij worden toegelaten di
geboren zijn in de jaren 1852, 53, 54, 55 en 56, en voor de zeediens
zijn goedgekeurd.
De hoofd-commissie voor het monument te Heiligerlee heeft bekend
gemaakt, dat zij de hoop nog niet heeft opgegeven om het monument in
den loop van dit jaar te onthullen; dat zij nog ƒ800 te kort komt; dat aan
de vervaardiging der groep thans onverpoosd word gearbeid, en dat het op-
riglen van het voetstuk aan eene bijzondere commissie, uit de hoofd-commissie,
bijgestaan door 'sRijks waterstaat, is opgedragen.
Nabij Dordrecht zijn op de rivier twee tjalkschepen bij het laveeren in
botsing gekomen. Een dezer schepen, met steenen geladen, is gezonken.
De opvarenden zijn echter gered.
Te Zaandam is in de vorige week, in eene bergplaats voor turf van de
wed. S. aldaar, het lijkje gevonden van een pasgeboren kind, dat naar allen
schijn ruim een jaar daar is verborgen gebleven. Het vermoeden op eene
aldaar vroeger inwonende dienstbode schijnt nog niet te zijn bevestigd. De
policie doet ijverig onderzoek.
Men meldt uit LeeuwardenHet getal gevallen van pokken in deze
provincie is, naar men verneemt, weder met een tweetal vermeerderd,
doordien te Franeker en Harlingen zich gevallen hebben voorgedaan in twee
van elders gekomen schepen. Sedert 14 Januarij zijn tot op heden 19 ge
vallen bekend, waarvan 11 bij uit andere provinciën gekomen personen.
De prijs der boter was gisteren aan de waag alhier weder iets hooger.
De le soort gold per H vat f 66.50, de 2« soort ƒ58.50.
's GRAVENHAGE. 11 Maart.
I Z. M. de koning zal Maandag te half zes ure ontvangen de commissie
der tweede kamer tot aanbieding van de lijst der candidaten voor het lid
maatschap van den hoogen raad.
Het getal pokkengevallen beliep deze week 153, zijnde 10 minder dan
in de vorige week.
(Per Telegraaf.) De regering heeft geantwoord op het eindverslag van
de tweede kamer over de Indische begrooting van het jaar 1871. De minis
ter meent dat niets beter geschikt zal zijn om teleurstelling en verkeerde
opvattingen, door de schorsing opgewekt, te beëindigen, dan spoedige en
wettelijke beslissing omtrent de toepassing van reorganisatie der Preanger-
regentschappen. Wordt de magtiging betreffende de invoering in Maart in
Indië ontvangen, dan zijn, volgens van daar verstrekte inlicblingen. geene
overwegende bezwaren te wachten. De uitslag van de eerste koflijveiling in
dit jaar en de loop der prijzen toonen aan, dat, indien de maatregefbe
treffende de Preanger-regentschappen nog in 1871 wordt ingevoerd, en de
belasting op liet rijstgewas aldaar op een minder bedrag opbrengst moest
worden geraamd, het verschil wel voor het loopende jaar door een hoogere
opbrengst van de koffijvcil.ngen opgewogen zal worden.
