LEIOSCIIE
COURANT.
1870.
DONDERDAG 15 DECEMBER.
BINNENLANDSCUE BERIGTEN.
fa,
fl°. 205.
Be Courant verschijnt dagelijks. Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars ƒ3.— franco p.p. ƒ3.50,-
met het Verslag der Handelingen van den Gemeenteraad 3.35franco p. p. ƒ3.85. Het verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor 2.50
's jaars, buiten de e.vpeditiekosten. Afzonderlijke nommers der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents.
De prijs der Advertentiën is van 1—4 regels 1.- iedere regel meer 25 cents.
drt
;dl
ml
aln.
bol
,C
LEIDEN, 14 December.
Heden mogt de lieer dr. L. S. van Praag gedachtenis vieren-van zijne
50-jarige loopbaan als geneeskundige alhier, liet was voor den waardigen
man, als beoefenaar der geneeskunde in ons midden zoo hoog geacht, gewis
een dag van aangename, maar ook van smartelijke herinneringen. Talrijk
waren de blijken van deelneming, die bij van hoogleerarcncollega's en
vrienden bij dit voor hem zoo heugelijk feest mogt ondervinden, en menig
geschenk, hem aangeboden, was daarvan het sprekend bewijs. Van wege
de maatschappij tot bevordering der geneeskunde, afd. Leiden en omstreken,
werd hem een prachtig gebeeldhouwde voltaire aangeboden. Algemeen is de
wensch dat den man de kracht worde geschonken nog jaren werkzaam te
zijn in den standwaarvan hij een sieraad is.
Bij de gisteren plaats gehad hebbende herstemming voor een lid van
de provinciale stalen voor het kiesdistrict Alphen is gekozen de heer A.
Tielcman, met 326 stemmen. De heer G. L. Piek bekwam 252 stemmen.
's Rijks middelen hebben over de elf eerste maanden van dit jaar
opgebragt ƒ69,747,050.90, zijnde 1,330,986.85% meer dan in dat tijdvak
van 1869. De raming bedroeg ƒ66,091,238.73.
Voor de dienst der gouvernemenls-marinc in Ned. Indië zijn benoodigd
drie 2Je machinisten, bij voorkeur personen die bij de Nederl. marine in die
eklqualiteit hebben gediend. Deskundigen die genegen zijn zich op den voet,
onder genot der voordeelen, en onder de verpligtingen. omschreven in liet
kon. besluit van 28 Jan. 1869als 2!e machinist bij de gouvernements-marine
in Ned. Indië te verbinden, kunnen zich lot en niet ultimo Januarij 1871,
tot bet deel nemen aan een vergelijkend examenbij gezegeld request tot het
dep. van koloniën wenden.
Bulletin n". 23 en 24 van het hoofdcomité der Nederlandsche Verecni-
ging van het Boode Kruis bevat onderscheidene uittreksels van rapporten,
8.ibetievens eenige berigten van de ambulances enz. De Nederlandsche zending
te Dusseldorf gaat steeds voort velen tot hulp te zijn. De hli. van der Ley
en de Ruyter zijn vertrokken, gelijk ook dr. Wichers, daarentegen zijn dr.
van der Horst, die reeds vroeger chef was der ambnlanee Neerlandaise,
daarhenen vertrokken, gelijk ook de heer Heringa. De heer Suringar, be
stuurder van het comité tc Eist, heeft op verzoek van het hoofdcomité een
onderzoek ingesteld naar den toestand der vier groole hospitalen te Wies-
baden. van vvatr verschillende verzoeken van hulp waren ingekomen. Naar
aanleiding van liet ingekomen rapport is de heer Suringar gemagtigd voor
een bedrag van ƒ2000 verschillende zaken aldaar aan te koopendie het
metst drngend noodig zijn gebleken. De Nederlandsche ambulance te Ver
sailles is nu geheel opgeheven. Den heer Bange, Ned. consul te Havre, is
tea crediet van ƒ2000 geopend lot aankoop van noodig materieel voor de
dames-vcrecniging van het iloode Kruis te Alcngoii, welke zich om hulp
lot het hoofdcomilé had gewend, liet comité te Utrecht vroeg hulp voor
gekwetsten en zieken te Pan. liet hoofdcomité stelde 3000 fr. beschikbaar
bij zijn naar Bordeaux vertrokken gedelegeerde, die ze zelf overhandigen
zal aan d1'. de Voogt. te Pau verblijfhoudende, indien bij onderzoek aldaar
van de behoefte blijkt. Ilct hoofdcouiité hoopt Zondag (II December) per
stoomboot naar Havre een ambulance te zenden, waarvoor materieel wordt
in gereedheid gebragt. Het personeel zai bestaan uit den 11.W. gcb. heer de
kolonel baron van Tuyll van Scrooskerken als gedelegeerde van het hoofd
comité, de heeren doctoren Kersten en jhr. Poinpe van MeerdervoorLden
kandidaat Onneu, vijf verplegers uit 'sllagc en één verpleger uit Delft, ter
wijl later nog een paar doctoren en kandidaten zulten vertrekken.
Tc Botterdam ontstond gisteren avond brand aan boord van een aan
de Westerkade liggend stoomschip. De lading bestond uit coakes, gietijzer
en cene partij hennep. Nadat er inet de brandspuiten eene groote hoeveel
heid water naar binnen was gebragt werd men het vuur geheel meester.
Maandag 11. heeft te Kolderveen, nabij Meppcleen zware brand gewoed,
bc groole boerderij met woning enz., van Abel de Boer, is een prooi der
Mammen geworden. Men vermoedt dat de brand is ontstaan door een kat,
waarmede de kinderen bij het vuur speelden, en die, vuur in de haren
gekregen hebbende, naar den zolder moet gcvlngl zijn. 16 stuks hoornvee
en tal van schapen zijn, benevens den aanwezigen voorraad hooi, graan,
landbouwgereedschappen, inboedel, enz. verloren gegaan. De paarden, var
kens, en een zestal runderen zijn gered.
Uit Luxemburg wordt gemeld dat liet comité van patriotten een adres
heeft vastgesteld van hel Luxeniburgschc volk aan den groothertog, waarin
wordt geprotesteerd tegen de Pruissische nota, die het volk van Luxemburg
beschuldigt de pliglen, welke uit de onzijdigheid des lands voorlvloeijen
te hebben geschonden, liet adres blijft voor Luxemburg zijne onafhanke
lijkheid en zelfstandig nationaal bestaan eischcn.
's GRAVEN11AGE14 December.
Boor Z. M. is eervol ontslag verleend aan J. E. Erdman, als hoofd
commies bij het dep. van justitie, en aan 3. J. Brondgeest en W. C. van
Langeveid Voorstad, als commiezen bij dat departement.
Tol notaris te Middelburg is beneemt! de beer mr. J. van de Graft,
22
1)
7)
31
905
1171
215'j
>015
835
825
82K
615
645
655
72)
76
735
dit
f-
285
s. 1-
Co«!
cand.-notaris aldaar, in de plaats van den heer P. van de Graft, op zijn
verzoek als zoodanig eervol ontslagen.
Z. M. heeft goedgevonden le benoemen: tot lc" luit. bij het 5de reg.
infanterie den 2tn luit. L. van der Ileyden, van bet corps; tot lcn luit. bij
het reg. veldartillerie den 2eo luit. I. C. Ilinlopen, van bet corps; tot
apotheker 2,lc UI. A. Machiclsc thans apotheker 3llc kl.gedetacheerd bij het
leger in Oost-fndië.
De officier van gezondheid le kl. II. C. Steenbergen, belast met de
geneeskttndige dienst bij de werf te Willemsoord, wordt op non-activilcit
gesteld.
De eerste kamer is tot hervatting barer werkzaamheden bijeengeroe
pen tegen Dingsdag 20 December.
In de zitting van de tweede kamer van gisteren heeft de minister van
marine, namens de regering, eenige bijzonderheden medegedeeld ten opzigtc
van de ministeriële crisis. Uit die opgave bleek, dat. nadat de ministers
van binnenl. zaken, van financiën en van marine, ten gevolge van het verzoek
om ontslag van de overige ministers, hunne portefeuilles ter beschikking van
den koning hadden gesteld, en de minister van koloniën zijn ontslag had
bekomen, de ministers van binnenl. zaken en van marine deopdragtontvin
gen om voorstellen tc doen lot aanvulling der opengevallen plaatsen. Die
beide ministers waren in hunne pogingen lot voldoening aan die opdragt niet
naar bunnen wensch geslaagd, en hadden dientengevolge, onder aanbieding
van bun ontslag, hun mandaat nedergelegd. De ministers hadden, in af
wachting van 'skonings nadere beslissing, magtiging gevraagd en bekomen
voor de indiening van die voorstellen, welke lot een gcregelden loop der
dienst onvermijdelijk waren. De minister van huitenl. zaken alleen had be
zwaar gemaakt tegen de indiening van credietwetlener was aan zijnen
herbaalden wensch om ontslag gevolg gegeven, waarbij te gelijker tijd' het
bestuur over bet ministerie van buitenl. zaken ad interim was opgedragen
aan den minister van oorlog.
De heer Jonckbloet liet zich daarop ongeveer aldus uit: De minister van
marine heeft verklaard dat hij het gepast oordeelde aan de kamer mededee-
ling te doen nopens den loop der ministeriële crisis. Ook ik acht het ge
past daarover een woord in hel midden te brengen. Wij hebben nu twee
maal mededeeling van de regering ontvangen, de eerste maal den 8slc" No
vember. Ik heb toen gezwegen, omdat er geen reden voor mij bestond het
woord te vragen. Immers, er was bier toen geen spraak van een politie
leen nederlaag die dil kabinet had geleden. En dit kon ook niet om reden
dat liet kabinet 2y2 jaar niet gestaan beeft tegenover eene vijandelijke
kamer, maar werd gesteund door de liberale meerderheid der kamer. Het
kwam mij toen en ook nu nog voor, dat wij hier die persoonlijke redenen
niet aan discussie kunnen onderwerpen. Thans geloof ik echter dat de tijd
gekomen is dat de kamer spreke. Wij beleven toch, zoo al niet eene
politieke, dan toch cene geheclc ministeriële crisis, die is aangevangen van
den 21sUn of 22sUn October, toen de heer Hoest zijn ontslag aanbood.
En nu hebben wij heden lot ons leedwezen gehoord dat wjj nu niet veel
verder zijn dan op den 8sl,n November. Ik betreur dit omdat, tengevolge
dier crisis, Nederland nagenoeg gezegd kan worden zonder bewind le zijn
I en dat wel op een oogenblik dat wij juist noodig zouden hebben een zeer
krachtig bewind. Het spreekt van zelf dat de werkzaamheden van deze
ministers zich alleen kunnen bepalen lot afdoening der meest eenvoudige
zaken van administralievcn aard, terwijl er gewigligè belangen zijn, die
dringend eischcn een bestuur, dat met kracht de teugels van het bewind
kan voeren. Er is geen ministerieel departement, dat niet verlangend uitziet
naar een definitief hoofd. Ik zal dit nu niet in bijzonderheden behoeven
aan le loonenmaar mij slechts tot een paar punten bepalen. Ik herinner
u aan den toestand van Nederlandseh-Indië, aan de gewigtige besluiten door
den gouverneur-generaal genomen nopens het Preanger-stelsel en, in ver
band daarmede, aan de afgestemde Indische begrooling door de eerste ka
mer. ik acht bet weusclielijk dat spoedig een definitief minister van ko
loniën optrede om deze zaak le regelen. Van een interimair minister is
bet niet te verlangen noch te verwachten dat hij daartoe overga. Maar ik
wijs met nog meer ernst op den politieleen toestand van Europa. Nog duurt
een treurige en bloedige krijg voort tusschen twee naburige mogendheden
en niemand zal voorzeggen welken invloed die krijg op het overige Europa zal
kunnen hebben. Ook uit bet Oosten zijn verwikkelingen gerezen, die nog
niet ontward zijn. Nu moge men zeggen dat dit voor onze politieke lio°-
rizont slechts zwarte slippen zijn, maar wat de Liixembnrgsche quaeslie
betreft, mag men wel spreken van eene zwarte onheilspellende onweers
wolk. Die Luxemburgsche quaestie is sedert eenige jaren aait de orde en
kan voor ons een gevaar worden.
De afdeelingen van de tweede kamer hebben lieden onderzocht verschil
lende wetsontwerpen.
Naar men thans met zekerheid verneemt zal liet stoffelijk overschot
van II. K. 11. prinses Frederik der Nederlanden naar den koninklijken graf
kelder te Delft plegtig worden overgebragt op Woensdag den 21 December
aanstaande. De lijkstoet zal des namiddags ten twaalf ure de residentie
verlaten.
Gisteren beeft 3. M. de koning wederom een bezoek bij II. D. oom,
prins Frederikop het huis de Daauw afgelegd.