A
ctKU £ljli (111 llCt IRIlUtlMLU ttutl vuiliuiiooiv, t»i uvi. vviiv pvuii
kamer openlijk, dat wij haar vertrouwen verbeurd hebbep. Dat is
opregt. Wij, ministers, die allerdringendste zaken hebben"te ver-
gestelden oever te bereiken. Van vier regimenten kurassiers is op die
wijze bijna niets overgebleven. Van liet 30slc regiment van linie zijn naau-
welijk een dertigtal manschappen gered.
In den omirek ziet het er ellendig uit. De bevolking neemt allerwege
de vlugt; men ontmoet duizenden gezinnen langs den weg, de meesten voeren
op een wagen een deel van hunne bezittingen mede, of drijven eenig vee
voor zicli uit. De dorpen en gehuchten beginnen in brand te raken. Het
is onmogelijk al de vlugtelingen in de Belgische grensplaatsen op te nemen;
zij hebben langs den zoom van het woud een soort van kamp opgeslagen,
dat zich drie mijlen ver uitstrekt en bijna uitsluitend door vrouwen en kin
deren bevolkt is. wier gejammer het hart breekt. Aan cene moeder, die
met vier jeugdige kinderen haar dorp ontvlugltc, waar de Pruissischc kogels
begonnen te vallenwerd door een bom het hoofd van den romp geslagen
EIV G E L. A X
LONDEN2 September.
Aan de Skipping and Mercantile Gazette wordt uit Parijs gemeld,
dat, volgens aldaar ontvangen particuliere brieven de Fransche vloot in de
Oostzee reeds meer dan eens last lieeft gehad van gebrek aan kolen. De
kosten om kolen te krijgen zijn groot, zoodat de quaestie reeds is gerezenof
de blokkade der Oostzeehavens aan Frankrijk niet meer schade berokkent,
dan aan den Duilschen handel.
Dc Tunes, sprekende over de jammeren, waaraan de bevolking van
Straatsburg blootstaat, raadt den Parijzeuaars aan, zich aan het lot dier
ongelukkigen te spiegelen, en over hunne prachtige hoofdstad niet verschrik
kingen te brengen, op nog grooler schaal. Parijs is niet half zoo sterk als
Straatsburg en toch zal Straatsburg moeten vallen, hoewel het garnizoen
er naar verhouding even sterk is als dat, hetwelk de forten en wallen van
Parijs zou verdedigen, en de Parijzeuaars niet dapperder kunnen strijden,
dan de Straatsburgers lol nu toe deden. Dit blad betoogt dat niet enkel dc
keizer van den legenwoordigen oorlog de schuld draagt, doch dat de ge-
lieelé Fransche natie die verantwoordelijkheid met hem deeltwant geen enkele
stem is er tot nog toe in Frankrijk opgegaan om te beweren dal de oor
logsverklaring onreglvaardig was, terwijl toch wel niemand de oppositie
van Thiers en Prevost-Paradol ten gunste van den vrede zal uitleggendaar
zij er juist den keizer steeds een verwijt van hebben gemaakt dat hij niet
reeds in 18(1(5 de éénheid van Duitschland verijdelde. De ware oorzaak ligt
in den waan der Fransche natie, van oudslier door haar gekoesterd, dat zij
de eerste moet zijn en moet blijven in Europa.
FRANKRIJK.
PAKIJS, 2 September.
In de eergisteren gehouden avondzitting van het wetgevend ligchaam
is dc urgentie van het vroeger vermelde voorstel van den heer Keiler, bc-
trcfl'er.dc het zenden van een commissaris naar het dep. van den Bovcn-Rijn,
en hel in hel leven roepen eener commissie voor de landsverdediging, afge
wezen. De minister Palikao verklaarde op nieuw dat hij geen commissie
voor dc landsverdediging, buiten de regering om, kon aannemen. Dc kamer
schenkc ons haar vertrouwen, of niet, zeide hij; in het eerste .geval kan er
geen sprake zijn van het benoemen eener commissie, in het tweede geval
zegge de
wel zoo opregt. Wij.
riglenkunnen ons niet telkens hiervan laten afbrengen, om hier de quaestie
van vertrouwen te bespreken. Dat zijne woorden herhaaldelijk doorstormen
van de linkerzijde werden afgebroken is ligt te begrijpen.
In den senaat heeft de minister van buitenl. zaken, naar aanleiding eener
interpellatie, verschillende feilen medegedeeldwaardoorbij de belegering
van Straatsburg, de Pruissen het oorlogsregt hebben geschonden. Hij had
deze feiten ter kennis van de mogendheden gebragt. Europa zou er zijne
verontwaardiging over uitspreken.
De generaal Trochu heeft last gegeven aan de genie over te gaan tot
het afbreken en sloopen van de huizen en beschuttingen van eiken aard, die
bij de toegangen tot de vestingwerken alhier staan.
In den Con stil. leest men: De geruchten van plannen van bemidde
ling worden thans tegengesproken, daar Frankrijk hel oor .weigert te leenen
aan eenig voorstel strekkende om liet iets, wat dan ook. te doen verlie
zen. Immers, naar gezegd wordt, heeft de Fransche zaakgelastigde, de
heer de M'osbourgaan het W'eener kabinet verklaard dat, zelfs al ware
Frankrijk veroverd en ingelijfd, de vrede niet anders zou worden gesloten
dan builen zijn grondgebied, wanneer de laatslc Pruis uit het land zal zijn
gejaagd. Al de vertegenwoordigers van Frankrijk in het buitenland zouden
bevel hebben ontvangen om gelijke verklaringen te doen.
De Conrr. dn Uns-11 kin meldt omtrent Straatsburg: De bibliotheek
der stad, de kerk van den Temple-Ncuf, het museum van schilderijen, dc
fraaiste huizen uit de schoonste wijken, dat alles is niets meer dan een
klomp van zwart geworden sleenen. De bibliotheek, beroemd in Europa!
Manuscripten en boeken, eenig in dc wereld, eeuwen van arbeid, van ge
duld en van studie! Millioenen eii millioencn! Niels meer van dat alles,
geen blaadje papier, geen perkament, geen stuk! De grond overstelpt met
brokstukken en in een bock een ol twee verkoolde boekdeelen! De kerk
van den Temple-Neuf, de grootste der protestanlsche kerken van Straats
burg, met zijn prachtig orgel, hare zoo beroemde muurschilderingen, vier
muren zijn er van blijven staan! liet kunstmuseum, geheel verwoest met
hel gebouw, dat het bevatte! De kathedraal, op hare beurt, ontkomt slechts
als door een wonder aan eenig groot onheil, waarmede zij eiken nacht
bedreigd wordt.
PRFIS8 EX.
BERLIJN, 2 September.
De Staats-Anz. meldt dat in de laatste dagen weder belangrijke be
wegingen van troepen hebben plaats gehad. Het gold aan den ccnen kant
de gapingen aan te vullen, welke in den loop des oorlogs in de onderschei
den regimenten op het oorlogstoonecl ontstaan zijnaan den anderen kant
nieuwe corpsen aan te voeren voor de uitvoering der verdere operatieplannen.
liet berigt van de op Mac Mahon nabij Sedan behaalde zege heeft hier
groote geestdrift verwekt. De uitslag der gevechten op 29, 30 en 31 Aug.
is geweest, zegt de N. J). Mllg. Zeit., dat de laatste vehlarmee der Fran
sehen is geslagen en tegen de Belgische grenzen gedrongen, alwaar voor
haar slechts de mogelijkheid bestaat van in Sedan of Mezières eene dadelijke
toevhigt te vinden, of zich aan de verdere kansen des oorlogs te onttrek
ken. door de Belgische grenzen te overschrijden. Vermoedelijk zullen dui
zenden aan dit laatste de voorkeur geven, al worden zij dan ook ontwa
pend en geïnterneerd. Maar in beide genoemde gevallen heeft het leger van
Mac Mahon, althans voor dezen vëldtogt. opgehouden te bestaan. Frankrijk
heeft thans geen noemenswaardig corps geregelde troepen meer te velde.
Ieder zal inzien dat deze gevechten een bijna zoo gewiglig resultaat heb
ben opgeleverd als die bij Metz.
Naar men uit het hoofdkwartier meldt heeft de koning den 28-1
Augustus eene proclamatie uitgevaardigd, inhoudende dat ieder krijgsgevaj.
gene, die niet kan bewijzen te behooren tot het active legeren daarvan do»
uniform als anderzins dc onderscheidingsteekenen draagt, niet als zoodan»
zal behandeld worden, maar door een krijgsraad zal veroordeeld wordenta
10 jaren dwangarbeid en in Duitschland zal verblijven tot na het verstrijk
van zijnen straftijd.
PEK TELFXaAAAR ~===a!«
'sGRAVENHAGE3 September. Ter belooning dergenen van de zee-#
landmagt in Ned. Indië, die zich bij de krijgsverrigtingen op Bali in ïjn
hebben onderscheidenheeft Z. M. de koning goedgevonden te bevorderd
tol commandeur der Militaire Willemsorde den kolonel de Brabant, co»
mandanl van de expeditionnaire troepen der landmagt. en te benoemen J
ridder der orde van den N'ed. Leeuw den kapitein-luit. ter zee van Ronefj
Faure, chef der zeemagt. ~-~
Voorts zijn onderscheidene officieren, zoowel van de zee- als van dc la»,1 lieden
tagt, benoemd tot ridder 4C kl. van de Milit. Willemsorde, daaronder Jofe f
hooren zij die aan de krijgsverrigtingen in de noorder-districten van Cel-bordwij
bes deel namen. jjris V'
ester
[en vai
BERLIJN, 2 September. (Officieel telegram). Uit Mundelslieim zijn onde'
dagtcekening van heden middag de volgende beriglen ontvangen .-
Heils
morgen ten 4 ure opende de vijand te Straatsburg uit het geheele front «S10?' le
zeer hevig, maar niet goed gerigt vuur. Daaruit ontstond van beide zijilJf1"'®61
een sterk kanonvuur. De verliezen bij onze artillerie zijn nog niet bekafM®' o'
doch in alle geval niet van veel beteekenis. Te gelijk deed de vijand «fii1 a
aanval op het eiland Waaken en tegen het spoorwegstation. De overs
Renz, aan het hoofd van een balaillon van hel 2e Badensche reg. grenadiers
wierp hem echter van het station in de vesting terug. Dc kapitein Graf vt 3 Sept
dat reg. is gesneuveldterwijl ongeveer 50 man sneuvelden of gewond w#
den. Onderwijl werd de vijandelijke aanval op het eiland Waaken door hr
30e reg afgeslagen, waarbij een Fransch officier en vier jagers werden
vangen genomenterwijl van onze zijde dc luit. von Verseii werd geluveij
De parallellen zijn nagenoeg voltooid.
PARIJS, 2 September. Er zijn nog geen volledige berigten ontvang
omtrent het gevecht van gisteren, maar over het algemeen wordt de nitsli
beschouwd als gunstig voor het Fransche leger. Volgens een telegram
de grenzen, van gisteren avond, is dc positie van Mac Mahon goed en n
de sterkten waarop hij steunt, van zoodanige beteekenis dal zij 300l(|
Pruissen kunnen bezig houden. Ook de positie van Bazaine is gunstig, 'n
ontbreekt hem noch aan levensmiddelen, noch aan ammunitie, en liijj
zijne positie verlaten zoodra hij slechts wil. De meeste dagbladen van lie,] ?®'1
morgen verzekeren dat de koning van Pruissen krankzinnig is geworden i ''nl"
BRUSSEL, 2 September. Ongeveer 7000 Pruissen en ongeveer 2000
sclien, die op Belgisch grondgebied waren teruggeworpen, hebben de wap»
neergelegd en zullen heden avond over Brussel naar Brugge of Leuvenstenig
dirigcerd worden. fcuderdc
De Indip. meldt dal de Franschen, die na het overschrijden der tif
gischen grenzen de wapens hebben ncdcrgelegdin de citadel te Nam; le1Di
worden geïnterneerd. De officieren zijn vrij op hun woord van eer vant
Belgte le zullen blijven. Hel aantal Fransche gevangenen is zeer talrijk «e(j(
dat der Pruissischc gevangenen minder. Deze Iaatslen hebben insgelijks!
het overtrekken onzer grenzen de wapens ncdergelegd. Zij zullen
Brussel zonder oponthoud direct naar Brugge gedirigeerd worden. Det ®1SB
kwetsten, zoowel Franschen als Pruissen, zullen in het militair hospiti
te Namen worden opgenomen en met de meeste zorgvuldigheid worden v p
pleegd. De bevolking dier stad heeft zich hiertoe bij de officieren vaas
zondheid beschikbaar gesteld.
BERLIJN, 3 September. (Officieel berigt). Telegram van den koning a
de koningin: Voor Sedan 2 September 'snamiddags half twee. 1
Eene capitulatie, waarbij het geheele leger te Sedan krijgsgevangen is, is op!
oogenblik met generaal Wimpflen gesloten, die in plaats van den gewoié'
maarschalk Mac Mahon het commando voerde. De keizer heeft alleen zich zei»
aan mij overgegeven, daar hij het commando niet voert en alles aan Ir ',clul"
regentschap le Parijs overlaat. De plaats van zijn verblijf zal ik
wanneer ik met hem zal gesproken hebben in een rendez-vous, dat slral
zal plaats hebben. Welk een keer van zaken door Gods leiding! [Iltii
morgen afzonderlijk per bulletin rondgezonden.']
BRUSSEL3 September. De vesting Sedan heeft gecapituleerd. Hel les
van Mac Mahon heeft zich óvergegeven. De keizer lieeft aan den koningn
Pruissen een eigenhandigen brief geschreven waarin deze woorden voorta
men: «Niet kunnende sterven met mijn leger, geef ik mijnen degen om
Napoleon heeft zich in een calèche naar het Pruissischc hoofdkwartier liegen
BRUSSEL, 3 September. Eene dépêche uit Bouillon van gisteren avot
meldt, dat het Pruissischc leger was zameugesteld uit zeven legercorps»
onder bevel van den kroonprins van Pruissen en den kroonprins vanSakM
De Franschen zijn ten eenenniale teruggeworpen naar de Sambre. Zeker
het dal de keizer ingesloten is te Sedan. De veldslag zou beslissend ij
De verliezen zijn zeer aanzienlijk, doch aan de Fransche zijde groolerdi
aan dc Pruissisehe zijde,
Getrou
Sasse:
Voors
De I
bewijz
den,
opregt
Voo
Leii
P.
nende
van 1
Lei
De
Comi
In het Pruissisehe leger loopt het geruchtdat de keizer vredesopenitd dat
zou hebben gedaan.
PARIJS, 3 September, liet Journ. Off. meldt dat gisteren bij het ministó
van oorlog cene officiële dépêche is ontvangen, homlende mededeeling dat
uitslag der gevechten op jl. Donderdag nog niet bekend is. De nict-officit
beriglen zijn zoodanig onderling in strijd dat het onmogelijk is er op
rekenen.
IX fi E a O V O E X.
Mathesis Scientiarum Genitrlx.
Hel bestuur van genoemd genootschap heeft bepaald, dat dc winter-era
zal aanvangen op Maandag 19 September e. k. en het noodigl dejongeliw
die van de lessen wenschen gebruik te maken nogmaals uit, om zich daad'
aan te melden Dinsdag en Woensdag G en 7 September. Tevens zal erf;
gelegenheid wezen om uit dc opbrengst van hel medaille-fonds aan
meest geschiklcn onbemiddeldeii leerling den toegang tot de lessen kost*
te verlcenen.
Dit bericht verdient de belangstellende aandacht van Leidens burgerij,
liet is eene opwekking voor vele ouders en voogden om hunne zonen t
pupillen ter school te zenden.
liet is eene oproeping voor die leerlingen van den vorigen cursus, dieh
onderwijs nog niet kunnen missen, om met lust en moed tot de lessen
te kieren.
Het is eene herinnering, eene bescheiden vraag om medewerking I
alhn, die in het algemeen besehaving en geestontwikkeling op prijs stelle
De oude inrichting dient nog hoofdzakelijk voor hetzelfde doelwaart*
zij eens werd tot stand gebrachtnamelijk om aan jongelieden uit de mi'
scho'
uur,
Dt
belai
Z1J
