PER TELEGRAAF.
vi» v i;rtlm5i\.
n
idet
ti
wj
.osi
adi<
W
h#
hi
Ac
llil;
wt
mi:
II,
eve
v>
zot
o I
M
oni
er«
n i
Mo
ti
eq
ivo
en
oni
gm
n 1
lilt
ill
lit
et
■eni,
•eci
iooI
I ii
cht
liet
!ahl
van gez. 2C ki. G. T. James; tot dirig. offic. van gez. 2e kl. bij de geneesk.
dienst van Palembang de oflic. van gez. lc kl. A. 11. Kunze; tot offic. van
gez. 2e kl. bij het groot milit. hosp. te Samarang de oflic. van gez. 3e kl.
C. H. Vechtman. Benoemd: tot dirig. oflic. van gez. le kl. in de le milit.
afd. op Java de dirig oflic. van gez. 1' kl. J. J. Lindgreen: tot dirig. oflic.
van gez. bij de geneeskundige dienst van Sumatra's westkust de dirig, oflic.
van gez. i' kl. F. W. Reif. Overgeplaatst: bij'hel garnizoen te Samarang
oflic. van gez 2e kl. II. J. Wefers Bettink, van het groot milit.-hospit. te
Weltevreden; bij het groot milil.-hospit. te Samarang de ofïic. van gez. le
kl. W. A. J. Bernard, van genoemde dienst van Banka; bij het gam. van
Soerabaija de oflic van gez. 2' kl. C. Mioulet en de milit apolh. 3C kl. H.
Feenstrarespect, van het groot milit.-hospit. te Weltevreden en dat te Soe
rabaija; bij het groot milit.-hospit. te Soerabaija de ofFic. vail gez. le kl. L.
J. de Roock en de milit. apoth. 1' kl. G. K. Timmer, respect, van de ge
noemde dienst van Celebes en die van Banka; bij de genoemde dienst van
Banka, de oflic. van gez. le kl. P. G. Neeb en de milit. apoth. 2" kl. M.
llenstedt, beiden van het garnizoen le Soerabaija; bij de geneesk. dienst der
Wester-afd. van Borneo de oflic. van gez. 3e kl. J. S. Crcmers, thans ter
beschikking tc Soerabaija; bij de geneesk. dienst van Celebes de ofFic. van
gez. 2e kl. 11. van Lokhorst, van die der wester-afd. van Borneo: bij het
scheikundig laboratorium te Weltevreden de milit.-apoth. 2s kl. F. W. Neu-
haus, van het groot milit.-liosp. te Soerabaija. Benoemd: bij het personeel
van het wapen der artillerie, tot 2' luit. de serg. G. de Bruijn. van het
wapen. Bij het reg. O. I. cavalleric, tot 2e luit. de wachtm. J. F. E. Mar-
cella. Verleend: een tweejarig verlof naar Nederland, wegens ziekte, aan
den majoor der inf. 11. Termijtelen. aan den ]'B luit. der inf. R. de Lannoy
en aan den oflic. van gez. 2e kl. P. A. Gicsbers. Vergunning verleend, on
der nadere goedkeuring des konings, aan den bij het leger hier te lande
gedetachcerden len luit. der inf. van het Nederl. leger A. H. L. Badings. om,
w'egens ziekte, naar Nederland terug te kceren. Benoemd: tot onderdirect.
der genie in de derde milit. afdeeling op Java de majoor J. P. Ermeling.
Verleend: een tweejarig verlof naar Nederland aan de kaptt. der infant. J.
G. H. Groossen én F. B. Groose; aan den len luit. der inf. M. W. Goldbach;
wegens ziekte, aan den lcn luit. der art. A. van der Bie. Bij de milit. ge
neesk. dienst. Bevorderd: tot apoth. le kl. bij het groot milit.-hosp. te Pa-
dang de milit. apoth. 2e. kl. J. L. Warnas, van de geneesk. dienst van
Sumatra's westkust. Ontslagen, eervol uit Z. M. milit. dienst, de 1* luitf-
kwartierm. der milit. administratie F. II. Wimuier; bij de geneesk. dienst
overgeplaatst: bjj het groot milit.-hospit. te Weltevreden de oflic. van gez.
le kl. P. A. Bol; bij het groot milit. hospit. te Samarang de oflic. van gez.
le kl. E. F. J. van Kappen; bij hel groot milit.-hosp. te Willem I de oflic.
van gez. Ie kl. T. J. Jorritsma; bij het garnizoen te Salatiga, de odic. van
gez. 1' kl. E. Benjamins, van het milit.-hospit. te Willem I.
Departement van marine. Door den commandant der zeemagt en chef
van het dep. 'der marine zijn gedurende de maand April 1870 benoemd: tot
machinist-leerling 1' kl. de machinist-leerling 2e kl. J. M. Moorrees; tol ad-
spirant-lichtopzigtcr bij het havenlicht te Batavia J. 11. L. de Vrijer. Inge
trokken: de bij het besluit van 30 Sept. 1869 bepaalde detachering van den
luit. ter zee 1' kl. W. F. Mcijen bij het marine-établissement te Onrust,
wordende die officier eervol ontheven van de verdere vervulling der betrek
king van equipagemeester aldaar. Benoemd: tot haven- en pakhuismeester
te Amboina de havenmeester aldaar J. F. A. Vérsteegh. Tijdelijk gedetacheerd:
bij het marine-etablissement te Onrust de luit. Ier zee 1' kl. J. J. de llart,
ten einde de betrekking van equipagemeester bij dat etablissement le vervul
len. Verleend: een tweejarig verlof naar Nederland, wegens ziekte, aan den
havenmeester tc Soerabaija I). A. J. B. de Graaf. Benoemd: tot havenmees
ters te Soerabaija de haveom. te Samarang J. P. C. Gravcnhorst: tc Sama
rang de havenm. te Makassar J. W. Kroonte Makassar de ontsl. luit. ter
zee 1' kl. jhr. II. K. F. A. van Raders; tot le" stuurman de 2C stuurman J.
Grevelink; tot 2'" stuurman de 3e stuurman II. ter Poorten.
LONDEN, 27 Junij. De onlusten te Cork voorgevallen zijn van ernstigen
aard geworden. De oproermakers zijn in strijd geraakt met de militairen.
Nadat Zaturdag avond bet gevecht was geëindigd werd liet Zondag ochtend
11,1 hervat. De muitelingen waren Zondag tegen middernacht nog zamengeschoold,
en zij wierpen barrikaden op, doch de soldaten dreven de benden uiteen.
Men vreest dat de rust ook heden avond niet ongestoord zal blijven.
CORK28 Junij. Gisteren avond hebben de gezamcnllijke havenarbeiders
eene werkstaking begonnen. De stad is iu opschudding.
PARIJS, 28 Junij. Bij eene proclamatie aan de Spanjaarden heeft konin
gin Isabella aankondiging gedaan van haren troonsafstand ten behoeve van
prins Alphonsus.
irde
dé
stal
jdili
elgi
erè_
end
i dt
ijl»
INGEZONDEN.
BANKEN VAN LEENING;
III.
nan En nu staan we voor een nieuw wets-ontwerp tot regeling der banken
ii ei fan leening, waarvan het hoofdbeginsel is, dat er aan ieder vrij staat ban-
vem hen van leening op te rigten met inachtneming van de voorschriften
vt dezer wet.
vi, Reeds lang bestond er hier en daar vermoeden van het houden van stille
n p Pandjeshuizen of het geven van geldelijke voorschotten of bet borgen op
etpanden van verschillenden aard. Het gezag bleek onvermogend tc zijn om
ui zulke handelingen en misbruiken te ontdekken of te straffen, terwijl intus-
schcn renten en looncii werden berekend, die den naam van woeker ver
in» dienen, al is het ook dat de wet tegen het berekenen van hooge renten is
t et afgeschaft.
DOO Het wets-ontwerp bedoelt door het geven van vrijheid aan iedereen, allen
te brengen onder de heerschappij der wet of onder het toezigtder overheid,
i didat uitgeoefend moet worden door het collegie van dagelijksch bestuur. Zal
grodat toezigt doel treffen, dan moet het verder kunnen gaan dan de wet be
deelt en toelaat, zoodat het ook mogelijk maakt het ontdekken van be
staande verkeerdheden of het weren van gepleegde misbruiken. De bloole
mededeeling der voorwaarden, waarop de bankhouder zich vestigt, is onvol
doende, wanneer daarin niet gevonden worden de waarborgen voor den
aipandgeverdat hij eigenaar blijft van het beleende pand en bij lossing geen
deitwijfel daaromtrent bestaat of de verkoop na het verstrijken van de termij-
00
nen, binnen welke de lossing geschieden kan, plaats heeft op den voet en
de wijze, dat de verkoopprijs staat in verhouding tot de verkoopwaarde.
Maar ook de zekerheid mag niet ontbreken dat behalve de rente geen kos
ten worden in rekening gebragt voor verrigtingendie niet van de billijke
verpliglingcn voor de bewaring en de zorg der panden kunnen worden
uitgezonderd.
Dat toezigt is vooral noodzakelijk op bet belcenen van panden gedurende
enkele dagen der week. Meer dan een eeuw geleden werd reeds de opmer
king gemaakt, dat het doel der banken van leening in sommige steden is
ontaard door het wekelijks belcenen en lossen van panden, «als in dit geval
bij den minvermogenden burger als een weekelijks hutir-cabiuet beschouwd
wordende." En wanneer nu gewettigd wordt, wat thans geschiedt, zonder
dat het mogelijk is de tot straf vereischle bewijzen van gepleegde misbrui
ken te leveren, boe kan het bij het wets-ontwerp voorgeschreven toezigt in
staat worden geacht daartegen te waken
Bij het wets-ontwerp staat het aan ieder vrij banken van leening op tc
rigtenmits naauw keurige en volledige registers te houden van alle belee
ningen, lossingen en verkoopingen van panden overeenkomstig een vastge
steld model. Derhalve is het aan ieder geoorloofd, zonder juist een bank
van leening op te rigten, nu en dan aan deze of gene geld voor te schieten
op goederen, gelijk dat reeds hier en daar plaats heeft in kofïij- en water
en vuurwinkels, in tapperjjenin broodslijterijen, in stille huizen. Waarin
verschilt dat geldleenen van andere handelingenzooals die plaats hebben
op goederen of onder borgstelling, dan alleen daarin, dal van zulke voor-
Schotten worden gemaakt of afgegeven behoorlijk wederzijds geteekende
bewijzen. De banken van leening evenwel kunnen volstaan met eenzijdige
verklaringen, die hoe volledig mogelijk tot naar haren aard weinig of niets
bewijzen ten aanzien der waarborgen voor den pandgever, daar verwisseling
van het pand, vooral in die soorten waarop geringe voorschotten worden
gegeven, altijd mogelijk blijft en daardoor geen zekerheid bestaat dat bij
lossing of bij verkoop hetzelfde pand aanwezig of beschikbaar is. De bewa
ring der pandenhet tegen brandschade verzekeren der pandenhet regis
treren en het nommerenbet verhindert niet hel verwisselen dan daar waar
door beëedigde beambten onder behoorlijke borgstelling en billijke bezoldi
ging een vertrouwen wordt geschonken, dat le meer grond heeft naarmate
het belang van ijverige en trouwe pligtsvervulling sterker werkt dan het
geldelijk belang of voordcel van den bankhouder. En 'l is juist den omvang
van die zorgwaardoor het beheer van een bank van leening kostbaarder
wordt dan elke andere credietbank, ook omdat die zorg meest in omge
keerde verhouding slaat tot de waarde der panden. Bcleeningen op efleclen
en op koopmansgoederen, voorschotten van hulpbanken en alle andere han
delingen of geldleeningen van dien aard worden afgedaan bij eenvoudige
schrilturen. Het schatten, vervoeren, bergen, bewaren, zindelijk houden,
lossenverkoopen en wat verder betrekking heeft tot de werking van een
bank van leening vereischt een tal van zorgen en bemoeijingendie geld
kosten en alleen die banken van leening, waar 't meest beleend wordt wat
groote waarde heeft, zooals goud, zilver of edelgesteenten, kunnen rekenen
op een billijkemaar toch gewone zuivere renle van het voor de beleenin
gen beschikbaar kapitaal, de overigen die 't naast komen aan hel doel der
banken van leening slechts op een gering bedrag al is het tarief der rente
berekening ook hooger.
Dat dc banken van leening inde de 17' en 18' eeuw aanzienlijke voordeelen
gaven, is niet tc ontkennen, maar ook een groot deel van die voordeelen
strekten weder ten algemeene nutte. Uit een gedrukt overzicht der Leidsche
bank blijkt, dat van 1675 tot 1798, en dus in 124 jaren, is genoten:
Door het Armkinderhuis339,000.
Pesthuisa 157,200.
ii a Huiszittenhuisn 57,900.
n de Walsche diaconie113,000.
u Thesaurie1,171,616.
Terwijl werd betaald:
Aan kosten van beheern 565,800.
n intressen van geldleeningen 54,453.
In onzen tijd zijn die ruime winsten van dc kapitalen der bank van
leening niet genoten en schiet er van dc renten, al is dit ook één cent
'smaands van de gulden, na aftrek der onvermijdelijke kosten, slechts een
zeer matige intrest over. Het personeel is niet meer dan voor de dienst
wordt vereischt en de bezoldiging niet buiten verhouding tot die van andere
openbare en bijzondere ambtenaren, boekhouders, klerken of bedienden,
waaraan tegenover het voordeel eener vaste bezoldiging ook het bezwaar
van eene verantwoordelijkheid verbonden is, die aan het scherp toezigt der
overheid en het onderzoek van den strafrechter onderworpen worden kan.
Maar nu de inbrengsters?
Ook over die inoeijelijke en onaangename betrekking nog een woord.
M.
Bevallen van eene Doclitcr J. C. L. VERWER VAN WENSEN.
Leedwarden. 27 Junij 1870.
Eenige kennisgeving.
Voorspoedig bevallen van eene welgeschapene Docliler C. S. STEGER-
110EK EIGEMAN.
Leiden, 28 Junij 1870.
Heden overleedna een langdurig en smartelijk lijdenons geliefd eenig
Zoonlje P1ETER WILLEM, in den jeugdigen leeftijd van bijna 12 jaren.
P. J. HASSELBACH.
Leiden, 27 Junij 1870. A. HASSELBACH, de Groot.
