LEIDSCHE
COURAM.
1870.
iT. 54.
ZATURDAG 5 MAART.
g er
BINNENLANDSCIIE BERIGTEN.
5 ziet
escht
landt
ingt.
'adet
De Courant verschijnt dagelijksZon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars f 3.franco p.p. /3.50;
tnet het Verslag der Handelingen van den Gemeenteraad f 3.35, franco p. p. f 3.85. Het verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor J 2.50
's jaars, buiten de expcditiekosten. Afzonderlijke nommers der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents.
De prijs der Adverteiiliën is van 14 regels f 1.— iedere regel meer 25 eenls.
LEIDEN, 4 Maart.
Dezer dagen werden openbaar gemaakt de voorstellendoor burgemees
ter en wethouders in de zitting van den gemeenteraad van 17 Februarij
ingediend, betreffende het drinkwater en de waterverversching binnen deze
gemeente. Na een overzigt te hebben gegeven van de onderzoekingen, die
reeds sedert jaren hebben plaats gehad om eene gewenschte waterverversching
in de grachten te verkrijgen, waarbij zich later aansloten de pogingen tot
verbetering van het drinkwater, stellen burg. en weth. zich tot taak, naar
aanleiding der gemaakte plannen, eene voordragt te doen, die er toe kan
leiden 1°. het drinkwater binnen Leiden te verbeterenen 2°. de waterver
versching zooveel mogelijk door wijziging van het bestaande rioolstelsel in
dien toestand te brengen als tot bevordering der openbare gezondheid strek
ken kan. Moesten zij bij de keuze der middelen het oog gevestigd houden
op de financiële krachten der gemeente, niet minder zwaar woog het hoog
belang en de wettelijke verpligting voor het gemeentebestuur om de zorg
voor de openbare gezondheid naar eisch te vervullen.
Wat betreft het drinkwater zijn burg. en weth. van oordeel dat de proe
ven met het Nortonsche stelsel genomen zoodanige uitkomsten hebben opge
leverd dal zij de toepassing van dat pijpwel-systcem op uitgebreider schaal
niet wenschelijk achten. Er bestaat behoefte om goed drinkwater van
elders te verkrijgen, en dat kan verkregen worden door middel eener duin
waterleiding, waartoe een plan is ontworpen door prof. Henket, te Delft.
Volgens dat plan zouden door die waterleiding de plaatselijke uitgaven jaar
lijks worden bezwaard met de rentebetaling en aflossing van een kapitaal
van 784,000terwijl de jaarlijksche exploitatie-kosten worden begroot op
ƒ10000. Uit een geldelijk oogpunt heeft dus dit plan groote bezwaren, te
meer nog wanneer men aanneemt dat der bevolking bij abonnement van
liet duinwater zal gebruik makenen menom ook het overige deel het
genot daarvan te schenkenvan gemeentewege daarin zou moeten voorzien.
Verkieselijker achten burg. en weth. het gebruik te maken van de, op
hunne aanvrage, geopende gelegenheid om door de duinwaterleiding te Am
sterdam, wier bassins aan dc vaart nabij Vogelenzang zijn gelegen, geholpen
te worden. liet bestuur dier maatschappij had zich bereid verklaard aan
hare inrigting aan de Leidscbe vaart eene buis en kraan te leggen om het
water in vaartuigen te tappen. Naar eene matige berekening van kosten
worden die voor de eerste aanschaffing op 4000 en de jaarlijksche kosten
op ƒ5000 geraamd. Wel kon de aanvoer plaats hebben door ijzeren huizen
in den grond langs dc Haarlemmer trekvaart te leggenmaar dat zou eene
uitgave van 400,000 vorderen. Een en ander levert burg. en weth. vol
doenden grond op om, als eene proefneming voor den tijd van één jaar,
aan te raden den aanvoer van 5000 kubiek nieters van de Amsterdamsche
duinwaterleiding op de voorgestelde wijze en daarvoor beschikbaar te stellen
eene som van ƒ9000.
Overgaande lot het rioolstelsel, deelen burg. en weth.de talrijke bezwaren
medediehuns inziensverbonden zijn aan tie plannen tot verbetering
voorgedragen door de drie deskundigen (de hh. Conradvan der Waeijen
Pieterszen en van Nifterik), wier advies vroeger in deze zaak was ingewon
nen. Wel worden in die plannen met juistheid de oorzaken van het ver
vuilen van het grachtwater aangewezen, en als middel van herstel opgege
ven het vuil, dat strekt lot vervuiling van dat water, hetzij uit fabrieken,
hetzij uit de huizenlangs een anderen weg dan de bestaande uitlozing te
verzamelen en weg te voeren, maar de wijze, waarop de voorstellers dat
doel trachten te bereikenzou bij de uitvoering te belemmerend en zeer
kostbaar zijn. Het uitgebreide dempingsplan door hen voorgedragen zou
afstuiten op hinderpalen, die eene fabriekstad als Leiden opleverten de voor
gestelde uitlozing van het gedesinfecteerde rioolwater in het Galgewater
zoo nabij de stad, zou misschien de verlangde reiniging gedeeltelijk illusoir
maken. Op grond van een en ander meenen burg. en weth. de uitvoering
van dat plan der genoemde deskundigen te moeten ontraden. Liever wijzen
zij: 1°. op het stelsel van Liernur, dat de gelegenheid geeft om over een groo-
ter tijdvak, jaarlijks naar omstandigheden, naar een vast plan eenige grach
ten te dempen en de uitlozing van riolen in de openbare grachten te ver
beteren. Naar dit stelsel is bereids door de zorg der Vereeniging tot
bevordering der volksgezondheid een plan vervaardigd, betrekkelijk het
dempen der Binnenvestgracht, van de Zijdgracht tot de gedempte Koepoorts
gracht. Dit plan schijnt hun toe in menig opzigt te kunnen worden aan
bevolen, omdat het daaraan verbonden kapitaal in betere verhouding staat,
tot de krachten der gemeente en als eene proefneming kan worden beschouwd,
die bij het welgelukken kan worden uitgebreid; 2°. op de gelegenheid,
die door de welwillende medewerking van het hoogheemraadschap van
Rijnland kan worden beproefd, om met eenige geldelijke opofferingen lot
vergoeding der daarop loopende kosten, van tijd tot tijd water in te laten
of over te nemen door middel der sluis te Gouda, waardoor, in verband met
de spuijingen te Katwijk, de waterstroom door de grachten der gemeente
wordt geleid en eene gewenschte waterverversching kan worden verkregen,
en 3". op dc behoefte aan eene meer afdoende of radicale uitbaggering of
uitdieping van sommige grachten, ten einde daardoor te verkrijgen een vas
ten en reinen bodem.
Ofschoon burg. en weth. gaarne erkennen dat daardoor niet aan alle
cischen en klagten, die gedaan zijn of nog gedaan kunnen worden, wordt
voldaan, vinden zij vrijheid aan den raad voor te stellen te besluiten:
1". eene som van ƒ9000 beschikbaar te stellen, ten einde door aanvoer
van duinwater te voorzien in de behoefte van zuiver drinkwater;
2°. de uitgewerkte plannen tot den aanleg eener nieuwe duinwaterlei
ding, en van het door de drie deskundigen uitgewerkt rioolstelsel, uithoolde
van de ontwikkelde bezwaren buiten nadere overweging te houdende
deskundigen voor de betoonde diensten dank te zeggen en de voorstellen
der commissie van fabricage voorloopig aan te houden, ten einde bij de
toepassing van het stelsel van Liernur daarvan zooveel noodig gebruik te
maken;
3". op een nader in te dienen planbetreffende de toepassing van het
stelsel van Liernur op de demping der Binnenvestgracht, van de Zijdgracht
lot de gedempte Koepoortsgracht, waarvan de kosten zijn geraamd op
ƒ22000, maar daarentegen de reeds op de begrooting voor 1870 daarvoor
toegestane som met een niet onbeduidend bedrag vermindering zal kunnen
lijden, eene proef te nemen, ten aanzien der wenschelijkheid om dat stelsel
meer algemeen toe te passen;
4°. met het hoogheemraadschap van Rijnland te onderhandelen over het
inlaten van water aan de sluis te Gouda en het spuijen aan dc sluis te Katwijk;
5". hetzij dadelijk, hetzij bij de begrooting voor 1871, een of meer
grachten, die door uitbaggering of uitdieping reiniging behoeven, aan te
wijzen en daarvoor eene raming van kosten aan te bieden.
Gisteren morgen overleed te Haarlem mr. M. W. Sclieltema, die ook
een korten tijd onze stadgenoot geweest is, toen hij als hoogleeraar aan
de Indische school de staats-instellingen van Nederl. Indie onderwees. Hij
was niet lang te voren uit Indiè teruggekeerd, waar hij vele jaren achter
een, zoolang zijne gezondheid het hem toeliet, belangrijke ambten bekleedde.
Ofschoon ziekelijk en zwaknam hij zijne betrekking in ons midden met
den meesten ijver en naauwgezetheid waar, totdat ook nu weder de ver
ergering van zijn lijden hem dwong zijn ontslag aan te vragen. Wel keerde
de helderheid van zijn geest, die zijn smartelijke kwaal hem tijdelijk ont
nam. spoedig terug, doch die kwaal zelf bleef ongeneeslijk en sloopte lang
zamerhand zijn nu juist 47-jarig leven. Voor allen die hem gekend hebben
is Sclieltema een treilend voorbeeld geweest van opgewekte tevredenheid
zelfs onder de bitterste beproevingen in een lot, dat hem na een roemrijk
verleden in de kracht zijner jaren door ligchamelijk lijden en velerlei zorgen
niets dan een treurige toekomst kon aanbieden. Hij ruste in vrede!
Blijkens eene bij de regering ontvangen mededeeling zal den Ist™ Junij
dezes jaars te Cassel eene algemeene nijverheidslentoonstelling op huishoud
kundig gebied worden gehoudenwaaraan fabrikanten van alle landen
kunnen deel nemen. Men kan zich tot den l5"n April dezes jaars tot deel
neming aanmelden.
De buitengewone rivier-correspondentie is langs al de rivieren opgeheven,
Blijkens hel voorloopig verslag nopens het ontwerp tot wijziging der
armenwet, heeft het hoofddenkbeeld dezer voordragt, de aanneming van het
werkelijk verblijf als plaats, waar de behoeftige onderstand van overheids
wege kan vragen en de daaruit voortvloeijende afschaffing van het domicilie
van onderstand en van het restitutie-stelsel, bij de groote meerderheid der
45 leden, die aan het onderzoek deel namen, bijval gevonden. De afschaf
fing van dat restitutie-stelsel- zal, terwijl daardoor velerlei administratieve
omslag wordt afgesneden, medewerken tot spaarzamer bedeeling van de
burgerlijke armbesturen die nu gemakkelijker verstrekt wordt als zijnde
voor (rekening van anderen, terwijl ook het domicilie d«r geboorteplaats de
