LEIDSC1IE
COURANT.
870.
N°. 12.
ZATURDAG 15 JANUARIJ.
BINNENLANDSCIIE BERIGTEN.
De Courant verschijnt dagelijksZon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars f 3.franco p.p. ƒ3.50/
met het Verslag der Handelingen van dan Gemeenteraad 3.35, franco p. p. f 3.85. liet verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor 2.50
's jaars, buiten de expeditiekosten. Afzonderlijke nommers der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 0 Cents.
De prijs der Ad verten liën is van 14 regels 1.iedere regel meer 25 cents.
LEIDEN, 14 Januarij.
Volgens eene officiële opgave, voorkomende in de Staatscourant van
heden, hebben 's rijks middelen in 1809 opgebragt 74,100.704.99 y2; in
1868 71,282,G32.31dus in 1869 meer f 2,813.092.68%; 's rijks middelen
hebben opgebragt in 1869/74,100,704.99 zij waren geraamd op ƒ70,731,355.00;
zoodat zij de raming zijn te bovengegaan met 3,369,349.99 '/a het ge
distilleerd bad in 1868 opgebragt 13.354,313.79%, was voor 1869 ge
raamd op ƒ13.250,000.00 en heeft in 1869 opgeleverd 14,029.368.44
De regering heeft een wets-ontwerp ingediend op de inrigling der be
waarscholen. De voornaamste bepalingen luiden aldus:
Bewaarscholen zijn inrigtingen, waarin kinderen van twee tot zes jaren
door eene gepaste opleiding tol het ontvangen van lager onderwijs worden
voorbereid.
De bewaarscholen worden onderscheiden in openbare en bijzondere. Open
bare zijn die, opgerigt en onderhouden door de gemeenten; de overige zijn
'bijzondere.
Geen bewaarscholen worden gehouden in lokalendie door den inspec
teur voor het geneeskundig staatstoezigt verklaard zijn voor de gezondheid
schadelijk te wezen of van onvoldoende ruimte voor liet aantal school
gaande kinderen.
Het onderrigt in bewaarscholen wordt gegeven door onderwijzeressen
en kweekelingen.
Niemand mag onderrigt in eene bewaarschool gevendie niet in het bezit
is der bij deze wet gevorderde bewijzen van bekwaamheid en zedelijkheid.
De opleiding van onderwijzeressen voor bewaarscholen wordt zoo veel
mogelijk van rijkswege aangemoedigd en bevorderd, ook door het zoonoodig
verleenen van subsidiën voor hel geven van onderrigt aan kweekelingen in
'gemeenten, waar vele of sterk bevolkte bewaarscholen'zich bevinden.
De onderwijzeressen en onderwijzers der openbare bewaarscholen worden
benoemd door den gemeenteraad, die vooraf eene aanbevelingslijst van be
noembaren ontvangt, door burgemeester en wethouders, na verhoor van den
schoolopziener, opgemaakt.
De kweekelingen en bedienden worden benoemd en ontslagen door bur
gemeester en wethouders.
Aan onderwijzeressen en onderwijzers wordt in sommige gevallen en onder
de daarbij gestelde voorwaarden pensioen ten laste van den staat verleend.
Tot het geven van onderrigt in eene bijzondere bewaarschool wordt ver-
eischt het bezit van: a. eene acte van bekwaamheid volgens deze wet;
b. gelijk getuigschrift als in art. 15 is vermeld; c. het bewijs, dat beide
deze stukken door burgemeester en wethouders der gemeente, waar het
onderrigt zal gegeven worden, zijn gezien en in orde bevonden.
De acte van bekwaamheid tot het geven van onderrigt in bewaarscholen
wordt verkregen door het afleggen van een examen voor een der commis
sion, vermeld in art. 41 der wet van den ÏG^0 Augustus 1857 (Staats-
blad n». 103).
Voor het examen ter verkrijging ecner acte van bekwaamheid als onder
wijzeres in eene bewaarschool wordt gevorderd: 1". goed lezen en schrijven;
2». kennis der beginselen van getal- en vormleer3". eenige bekendheid met
de beginselen der opvoeding en hunne toepassing; 4". geschiktheid in het
leiden der ligchaamsoefeningen en in het regelen der kinderspelen; 5°. be
drevenheid in het leiden van het kinderlijk gezang.
De bewaarscholen zijn geplaatst onder het toezigt, vermeld in art. 52 dei-
wet van den 13llen Augustus 1857 (Staatsblad n». 103).
De onderwijzers en onderwijzeressen bij bewaar-, kleinkinder-, vrouwen
of maitressen-scbolenzoo openbare als bijzondere, die op het tijdstip van
het in werkiug treden dezer wet in die betrekking zijn, behoeven, om
daarin voort le gaangecne herbenoeming of erkenning.
De onderwijzeressen, die na dat tijdstip zich in eene andere gemeente
wenschen te vestigen, zijn verpligt zich vooraf aan hel examen, vermeld
in art. 33, te onderwerpen.
Door den minister van financiën wordt, naar aanleiding eener klagt,
wegens het eerst in den ochtend bezorgen van een 's nachts aangekomen
telegram, herinnerd aan de kennisgeving in de Staatscourant van 11 Nov.
1863, dat onder de telegrammen, welke bij de kantoren met nachtdienst
des nachts aankomen, nu en dan ook dezulke zijn, welke op buitenland-
o i
sche kantoren bij dag of des avonds worden aangeboden, in de onderstel
ling dat zij nog vóór den nacht hunne bestemming zouden bereiken, en
waarvan men mag aannemendat de bestelling in den nacht niet wordt
verlangd, omdat zij, bij voorbeeld, handelszaken betreffen, welker afdoe
ning in den regel toch eerst den volgenden morgen geschiedt. Enkele ge
adresseerden hebben zich zelfs ernstig beklaagd dat men hen des nachts
voor zulke telegrammen wekte. Mitsdien worden die telegrammen alleen
dan na 11 ure des avonds besteld, wanneer onvoorwaardelijke aflevering
door de geadresseerden is gevraagd. Terwijl voorts in het binnenlandsch
verkeer gebleken is, dat de aanbieding van telegrammen gedurende den
nacht slechts bij zeldzame uitzondering onmiddellijke aflevering ter plaatse
van bestemming bedoeltgeschiedt die aflevering des nachts alleen dan
wanneer zij door het gewigt der in die tijdingen behandelde onderwerpen
kennelijk gevorderd wordt, wanneer de aanbieding in den nacht heeft plaats
gehad of wanneer de onmiddellijke aflevering door de belanghebbenden uit
drukkelijk verlangd is.
Men meldt ons uit Leeuwarden: In eene jl. Zondagavond alhier ge
houden vergadering van handwerkslieden is besloten te dezer stede eene
zoogenoemde arbeiders-vereeniging in het leven te roepen. Deze pogingen
werden al dadelijk ruimschoots ondersteundzoodat thans reeds p. m. 100
leden zijn toegetreden, en reglement en statuten, naar men zegt, reeds zijn
ontworpen. Het is niét bepaald het doel der vereeniging om door geweld
hoogcr loon te erlangen, maar langs minnelijken weg, en tevens om, door
het betalen eener vaste contributie, onderling het bestaan zooveel mogelijk
te verbeteren.
De bevolking der groote strafgevangenis alhier bestond bij het begin dezes
jaars uit 628 mannel. gevangenen, zijnde 57 meer dan op 10 Oct. jl. In
dat quartaal is slechts 1 gevangene overledenzoodat de gezondheidstoe
stand der gevangenen niet zoo ongunstig is te achten.
Naar wij vernemen, zegt het Hbl.heeft Z. M. de koning dezer dagen
een vernieuwd bewijs gegeven van belangstelling in den bloei der nationale
beeldende kunsten en van zijne begeerte om de pogingendoor de maat
schappij Arti et Amiciliae daartoe aangewend te ondersteunen. Uit eigene
fondsen heeft Z. M. eene gouden, eene zilveren en eene bronzen medaille
ter beschikking der maatschappij gesteld om op hare tentoonstellingen uit
gereikt te worden. Hel eerst kan dit geschieden op de aanstaande tentoon
stelling van teekeningen enz.door de maatschappij tegen het einde der
maand Maart uitgeschreven. Bovendien wil Z. M. de groote gouden medaille
met het daarbij behoorend diploma, zooals die aan de maatschappij in het
jaar 1868 geschonken werd, beschikbaar stellen voor een meesterwerk, dat
op Arti's tentoonstellingen die onderscheiding waardig gekeurd kan worden.
Directeuren der Kon. Nederl. Stoombootmaatschappij hebben aan de
inschrijvers op de door haar uilgeschreven leening medegedeeld, dat deze
ook bij de tweede openstelling op 4 en 5 Januarij niet is volteekend.
Overtuigd als zij zijn dat het begrip van de noodzakelijkheid en wensche-
lijkheid van de instelling eener directe stoomvaart tusschen Nederland en
Amerika meer en meer algemeen zal worden, geven zij de hoop niet op
dat zich later nog eenmaal een betere gelegenheid zal aanbieden om nieuwe
pogingen tot. bereiking van hun doel aan te wenden.
Het heeft Z. M. den koning behaagd Johannes Ton, door het prov.
geregtshof in Noordholland veroordeeld wegens brandstichting tot de straffe
des doods, kwijtschelding te verleenen van de doodstraf, en die straf te
veranderen in eene tuchthuisstraf voor den tijd van 10 jaren.
In den loop van dit jaar zullen 2000 man suppletie-troepen naar Oost
en 80 man naar West-lndie gezonden worden; onder de troepen voor Oest-
Indië bestemd zullen begrepen zijn 140 man voor de cavalerie en 24 man
voor de artillerie.
Te Gouda was eergisteren een smidsknecht bezig een beitel in het hecht
te zetten, toen het laatste uitglipte en het achtereind van den beitel gloeijend
en scherp zijn onderlijf indrong. Terstond overgebragt naar zijne woning,
verkeert hij in zorgvollen toestand.
Te Utrecht had Woensdag II. het volgende ongeluk plaats. De knecht
van een landman uit die omstreken had in die gemeente kaas afgeleverd,
en wilde de Willemsbrug met zijn paard en wagen passeerentoen juist
eene machine ten dienste van het in aanbouw zijnde ziekenhuis voorbij
werd gereden, liet paard schrikte hiervan zoodanig, dat de man het dier
niet meer meester kon blijven; het ging door, de ongelukkige raakte onder
