LEIDSCHE
COURANT.
1809.
Nü. 228.
WOENSDAG 22 DECEMBER.
BINNENLANDSCHE BEBIGTEN.
O
De Courant verschijnt dagelijksZo»- e» Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars f 3.franco p.p. f 3.50
met het Verslag der Handelingen van den Gemeenteraad f 3.35, franco p. p. f 3.85. Het verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor j 2.50
's jaars, buiten de expediltekosten. Afzonderlijke notmners der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 6 Cents.
De prijs der Advertentiën is van 14 regels f 1.iedere regel meer 25 cents.
v LEIDEN, 21 December.
In de lofwaardige inrigting van Justus Perthes te Gotha is verschenen
de Almanach de Gotha voor 1870. Ofschoon eene bepaalde aanbeveling
van een jaarboekje, dat reeds zijn 107"1' jaar mag beleven en een gevestig-
den naam heeft, Overbodig kan geacht worden, meenen wij toch op enkele
punten, waarin de nieuwe jaargang zich van den vorigen onderscheidt, te
moeten wijzen. Omtrent verscheiden buiten Europa gelegen staten, met
name Honduras en Guatemala, de Argentijnsche Republiek, Bolivia, Chili,
Haïti, Japan, Uruguay, Venezuela, Egypte, worden hier vernieuwde opga
ven gevonden. De overzigten van den aanwas der bevolking van de onder
scheidene staten hebben plaats gemaakt voor eene vergelijkende statistiek
van de bevolking der steden. Uit de daarop betrekking hebbende tabellen
blijkt o. a., dat. de bewoners der gemeenten met meer dan 2000 inwoners
tot de stedelijke bevolking gerekend, in Nederland niet minder dan 80 pCt.
der geheelc bevolking in de sleden woont, tegen slechts 11 pCt. in Zweden;
dat Groot-Brittannië niet minder dan 36 steden met meer dan 50000 inwo
ners heeft, waarin meer dan een vierde van de geheele bevolking woont,
terwijl b. v. Oostenrijk-llongarije niet meer dan 9 zoodanige steden bezit,
welke slechts oiiistrecks 4 pCt. van de bevolking bevatten, en dat Groot-
Brittannië door Italië in aantal van steden van den tweeden rang over
troffen wordt en in vergelijking van de overige staten arm is aan kleine
steden. Voorts doet de vergelijkende tabel betreffende de oppervlakte en de
bevolking van de staten van Europa zien, dat de oppervlakte van dit we
relddeel op ongeveer 180,000 vierkante mijlen, de bevolking op ongeveer
295,000,000 zielen kan geschat worden. Nog verdient als belangrijk ge
noemd te worden de statistiek aangaande de 'geloofsbelijdenissenalsmede de
opgaven omtrent de financiën en den stand der staatsschuldenwaarbij in
zonderheid het overzigt van de publieke schuld van Rusland, met de in den
vorigen jaargang voorkomende mededeeling vergeleken, de aandacht waard
is. De grootste uitbreiding is gegeven aan de rubriek over het handelsver
keer. en wel in het bijzonder aan de drie communicatie-middelen, welke in
de laatste twintig jaren zoozeer tot het doen toenemen van het onderling
verkeer hebben bijgedragen,, de spoorwegen, de telegraphcn en de poste
rijen. Wat de spoorwegen betreft, valt op te merken, dat België tot nu
toe, in verhouding lot de oppervlakte van het land, het digste spoorwegnet
bezitmaar dat Noord-Amerika ten opzigte der spoorwegen België ver over
treft, als men de uitgestrektheid der lijnen met de grootte der bevolking
vergelijkt.
Deze jaargang draagt weder in ruime mate de blijken dat de redactie
voortgaat aan haar jaarboekje alle zorg te besleden en zich beijvert liet
voortdurend aan zijne bestemming te doen beantwoorden.
Het bcstuür van het kon. oudheidkundig genootschap kondigt aan, dat
den 16rten dezer, ingevolge de oproeping, voor een fonds ter bouwing of
aankoop van een geschikt nationaal museum van oudheden was ingeschreven
voor een bedrag van 15083 en fr. 500. liet bestuur voegt er bij, dat. mogt
binnen weinige weken dit bedrag niet tot 30000 zijn gebragt, het aanbod
van een geschenk van /10000, voor vermeld doel, vervalt en welligt voor
altijd het uitzigt op het bekomen van een Nederlandsch museum van oud
heden verdwenen is.
Naar wij vernemen, zegt de A.C., wordt de kapt. ter zee van Rees
bevorderd lot kommandant en inspecteur van het corps mariniers; terwijl
de luit.-kol. Vredenberg, die in pensioen treedt, in gelijken rang zal wor
den vervangen door den majoor de Stengelmede bij genoemd corps
dienende.
Men verneemt dat eenige officieren van het 3d< reg. infanterie zich
als commissie gevormd hebben, om te bewerken, dat voortaan, even als
thans door het rijk ten behoeve van de mindere militairen geschiedt, ook
voor officieren de benoodigde kleedingstukken bij aanbesteding worden gele
verd, ten einde bij de bestaande moeijelijkheidom met hunne tractemen-
ten toe té komeneenige hoog noodige bezuiniging in bet aanschaffen hun
ner uniformen te brengen. De genoemde commissie heeft de medewerking
en toetreding van alle officieren bij de corpsen en de wapens te voet tot
dit doel ingeroepen.
Gelijk men zich herinnert verlangde de raad van toczigt bij de inspectie
der lijn op Uitgeest verandering in de opzettoeslejlcn van eenige bruggen.
Datverlangen gegrond- bevonden zijnde,- is -daartoe overgegaan en zijn de
kleine wijzigingen daarin thans tot stand gebragt, zoodat de lijn thans ge
heel en al aan alle eischenzoo van constructie als voor het vervoer, voldoet.
De gemeente Gouda zal thans in het bezit komen van een behoorlij
ken weg naar het nieuwe station van den Ned. Rijnspoorweg aldaar. De
directie van den spoorweg heeft zich bereid verklaard 1200 voor den
aanleg van een rijweg te besteden, en de gemeenteraad heeft besloten
die ƒ1200 aan te nemen, en verder ten koste der gemeente een behoorlij
ken rijweg met trottoirs voor de voetgangers aan te leggen en te onder
houden welke met gas zal worden verlicht en' met boomen beplant.
Uit Uitgeest meldt men aan de N. 11. C.: De persoon, die op den
Sint-Nicolaas-avond werd aangevallen en in den onderbuik verwond, is over
leden. De wond deed in de laatste dagen op beterschap hopen, maar nu
schijnt er longverlamming bijgekomen te zijn. Het lijk is terstond naar
een kamer in het gemeentehuis vervoerdwaar nu lijkschouwing zal plaats
hebben om te onderzoeken wat de ware oorzaak van den dood geweest is.
Zooveel is echter zeker dat het mes niet alleen de buikspierenmaar ook
de ingewanden getroffen heeft. De ongelukkige was hier niet woonachtig,
maar slechts hierheen gekomen om den Sint-Nicolaas-avond te vieren.
Te Utrecht is gisteren de buitengewone vergadering van den Neder-
landschen weerbaarheidsbond gehouden. Vertegenwoordigd waren 25 vcrec-
nigingen. Het getal vertegenwoordigers was 39; het getal uil te brengen stem
men 34. Door het comité is voorgesteld, de plaats voor den volgenden
wedstrijd te bepalen in de nabijheid van Apeldoorn. Z. M. de koning,
beschermheer van den bond heeft krachtigen steun toegezegd. Het begin
van de maand Augustus 1870 werd voorgesteld als tijdstip voor dien wed
strijd. Er is besloten een telegram aan Z. M, te zenden, om te vragen of
die tijd aan Z. M. aangenaam zoude zijn. •-
Naar men uit Velp meldt hebben een aantal ingezetenen zich per adres
tot den gemeenteraad aldaar gewend, met verzoek dat van gemeentewege
eene school voor meer uitgebreid lager onderwijs worde opgerigt waardoor
in eene sedert lang gevoelde behoefte zou worden voorzien. r
-Op den straatweg tusschen Rjjssen en Enter is Zondag morgen het
lijk gevonden van den schipper II. J. Langenhof, te Enter woonachtig. Uit
het voorloopig onderzoek moet gebleken zijn, dat-aan het lijk eene zware
wonde in den onderbuik was op te merken.die het vermoeden van een
gewelddadigcn dood niet meer deed betwijfelen. Naar men verneemt, moet
de verslagene met een paar andere schippersgezellen zich den vorigen avond
in eene herberg hebben bevonden en met een hunner lrevigen twist heb
ben gehad; terwijl zij daarna het huis gelijktijdig hebben verlaten, den
straatweg opgaande in de rigting van Enter. Een dezer schippers is reeds
in arrest genomen.
Uit Leeuwarden meldt men ons dd. 19 Dec.: Naar men van goede zijde
verneemt is in eene gisteren avond te Prancker gehouden vergadering be
sloten een adres aan den koning en de staten generaal in te dienen, tot
ondersteuning van de onderscheidene verzoeken tot beperking van de steeds
klimmende uitgaven voor oorlog en defensie. Dit adres zal nu den ingeze
tenen ter teckcning worden aangeboden. Zoover bekend, is Franeker in dit
geval de eerste der Friesche gemeenten.
Voor de gemeente Franekeradeel is, naar men bcrigt, eene afdeeling van
het schoolverbond geconstitueerd. Onder de vele middelen, die aan de hand
werden gedaan om het schoolverzuim tegen te gaan, werd inzonderheid ge
wezen op de wenschelijkheid. dat de toetreding tot het verhoud zoo alge
meen mogelijk was en dat ieder in zijn kring en naar plaatselijke omstan
digheden ten ernstigste de kwaal van het schoolverzuim trachtte te bestrij
den. Ook werd krachtig aanbevolen geene bedelarij, van welken aard ook.
te steunen, en voorts besloten van wege de afdeeling eene circulaire aan
de fabriekanten en landbouwers in de gemeente te doen toekomen, met
aanbeveling en verzoek om geene kinderen beneden 12-jarigcn ouderdom in
dienst te nemen, evenmin de ouders, die liet schoolverzuim hunner kinderen
niet tegenwerken.
Omtrent het spoorweg-ongeluk, dat nabij Ilecrenveen heeft plaats
gehad, meldt men nog dat de brug geheel open stond. Des brugwachters
vrouw verkeerde, gelijk gezegd wordt, in zeer ziekelijken toestand, het
geen den man langer te huis had gehouden, dan de dienst had veroorloofd.
De vaart is gelukkiglijk niet breed, anders ware de geheele trein erin
geraakt. Ook werd nog niet met de gewone snelheid gereden, waardoor
de schok minder hevig was. Het gerucht dat dit ongeluk mensehenlfcvens