LE1DSCHE
COURANT.
8(50.
N\ 161.
DINGSDAG 5 OCTOBER.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
De Courant verschijnt dagelijks. Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeel jaars ƒ3.franco p.p. 3.50;
met het Verslag der Handelingen van den Gemeenteraad 3.35, franco p. p. f 3.85. liet verslag afzonderlijk is verkrijgbaar voor ƒ2.50
's jaars, buiten de expeditiekosten. Afzonderlijke nommers der Courant zijn verkrijgbaar voor 5 Cents, franco p. p. 0 Cents.
De prijs der Advertentiën is van 14 regels f 1.iedere regel ineer 25 cents.
LEYDEN, 4 October.
In de maand September zijn binnen deze gemeente geboren 130 kinde
ren, als: 58 zoons en 72 dochters, waaronder is begrepen 1 tweeling
geboorte. Overleden 62 personen, als: 10 mannen, 14 vrouwen, 15 zoons
en 23 dochters; daarenboven als levenloos aangegeven 6. Voltrokken 23
huwelijken.
Gisteren op den middag bewoog zich langs de Breedestraat tal van
sladgenoolcu en vreemdelingen, die zich ten doel stelden het raadhuis en
de merkwaardigheden aldaar, op het beleg van Leyden in 1574 betrekking
hebbende, te bezigtigen. Naar gewoonte wapperde van de publieke ge
bouwen en van vele particuliere woningen de vaderlandsche vlag. In ver
schillende bedehuizen werd bij de godsdienstoefeningen het gewigtig feit van
de verlossing der stad en der vaderen volharding dankbaar in herinnering
gebragt.
Heden middag liet het klokkenspel zich liooren en op het water aan de
Beestenmarkt zal heden avond cene muziekuitvoering plaats hebben.
Wij vestigen de aandacht op de hierachter door de Holl. ijzeren spoor
wegmaatschappij aangekondigde gelegenheid om op eene min kostbare wijze
de tentoonstelling te Amsterdam te bezoeken. Woensdag aanst. zal des
morgens ten 7 u. 35 m. een volkstrein derwaarts vertrekkenwaarbij voor
een 300tal reizigers uit deze stad plaatsen beschikbaar zijn tegen den prijs
van 1heen cn terug. De houders dier plaatskaartjes hebben toegang tot
de tentoonstelling tegen eene entre'e van 25 cents.
Zaturdag avond 11. hebben de werkliedentot den bovenbouw van het nieuwe
akademische ziekenhuis alhier gebezigd, nu dat gebouw bijna geheel onder
dak is gebragt, feest gevierd. In optogt begaven zij zich bij fakkellicht en
door muziek voorafgegaan naar de aannemers en opzigters van het werk
en bragten zij hun eene serenade. Gelijk huldebetoon werd door hen ook
aan den lieer burgemeester gebragt. Daarna werden zij op eene allezins
loyale wijze door de aannemers van het werk onthaald; hun zamenzrjn werd
door cene gepaste vrolijkheid gekenmerkt.
Zondag morgen is uit den Nieuwen Rijn nabij de Hoogewoerdspoort
het lijk opgehaald eener hoog bejaarde vrouw, die in het geref. Minnehuis
werd verpleegd, cn waarschijnlijk des avonds te voren naar huis gaande in
het water was geloopen. Ook is heden morgen uit de Aalmarkt een jong
mensch levenloos uit het water opgehaald.
Van wege de directie der Nedcrl. stoomboot-maatschappij ziet het licht
eenc brochure, bevattende ccnige korte beschouwingen over de stoomvaart
op Amerika (zie de advertentie hierachter). Reeds sedert twee jareu bestond
hij bh. directeuren dier maatschappij het voornemen eene stoombootdienst op
Amerika tot stand te brengen, uit hoofde zij die beschouwden als cene bui
tengewoon voordeelige geldbeleggiug voor den ondernemer en als het mid
del om Nederland een behoorlijk aandeel te doen verkrijgen in den zoo
groolcn handel tusschen de beide wcrelddeclen. Zij werden echter terugge
houden met dat plan opcnllijk voor den dag te komen, uit vrees dat zij
welligt moeite zouden hebben het benoodigde kapitaal te vinden; in reedc-
i'ljen toch werd in lalcren tijd veel geld verloren en deze zoo uitnemend
nationale en vroeger zoo geliefkoosde geldbelegging is thans minder gezocht.
Dezer dagen is echter de belangstelling in deze zaak in hooge mate opge
wekt, voornamelijk door het geschrift van den lieer Jansen, get, //Een brug
over den oceaan", cn algemeen wordt erkend dal wel niets zoo geschikt is
eene nieuwe impulsie aan handel en nijverheid te gevenals juist het tot
stand brengen eener stoomvaart op Amerika. Die herleefde belangstelling
heeft directeuren den moed gegeven met het plan voor den dag te komen.
De deelhebbers der maatschappij zijn bijeengeroepen om te beslissen over een
voorstel tot uitbreiding der maatschappij en om de dienst op Amerika onder
hare lijnen op te nemen. In atwachting van het te nemen besluit zetten lib.
directeuren in bedoelde brochure uiteen hoe, naar hunne meening, eene zoo
danige dienst zou moeten worden ingcrigt. Zij bespreken de soort van
schepen die men zou moeten bezigen, de keus der verbindingspunten en de
quaestic van het subsidie, waarbij zij in vele punten verschillen met den heer
Jansen. Zij mcenen dat men moet beginnen met eene maandelijksche dienst
cn wel met vaartuigen van een groot charter; vaartuigen van een klein
charter kunnen slechts verlies gevenen bij welslagen kan men later elke
14 dagen of ook wekelijks eenc boot doen vertrekken. Als verdindingspunt
stellen directeuren voor Vlissingcn cn New-York; de heer Jansen ijvcrt%voor
Norfolk, welke plaats zij meenen dat thans nog veel minder voordcelen
aanbiedt dan New-York. Wat het subsidie betreft, dat volgens den heer
Jansen de onderneming zou noodig hebbenmeenen directeuren dat met
schepen van groot charter, van niet overdreven snelheid en met bestemming
naar New-York, ook zonder subsidie, de zaak gunstige resultaten kan ople
veren. Is echter de ondersteuning van het rijk in deze niet noodig, die
van liet Nederlandsche volk zou de maatschappij niet kunnen ontberen, en
mogt het plan goedgekeurd worden, dan zal zij daarop welligt een beroep
doen, in de hoop dat die ondersteuning haar zal ten deel vallen.
Dezer dagen is gemeld dat van regeringswege aan de tweede kamer der
staten-generaal wederom is aangeboden het wets-ontwerp tot regeling van
het hooger onderwijs. Dat ontwerp is gelijkluidend aan dat in het vorig
zittingjaar aangeboden. Slechts enkele wijzigingen zijn daarin gebragt.
Zoo is in art. 10, o. a. eene nieuwe ingevoegd, ten gevolge waarvan het
eindexamen voor hen die aan een gymnasium het onderwijs hebben bijgewoond
ook betreft hen die zich op de studie der godgeleerdheid zullen toeleggen,
de vakken, vermeld onder a, b. c, d, e, no, benevens de bewijzen, dat
de candidaat met gemak de schrijvers in de fransche, hoogduitschc cn en-
gelsche talen verstaat. In art. 108 betreffende het tweede examen voor de
sterrekunde, wordt onder litt. c de toegepaste mechanica veranderd in theo
retische mechanica, en wordt in art. 120 over het meesterschap in de Po
lynesische letterkunde weggelaten de bespiegelende wijsbegeerte en hare
geschiedenis.
Aau dc leden der provinciale staten van Zuidholland zijn dezer dagen
roudgedeeld een aantal stukken, deels ter behandeling in dc eerstkomende
najaarsvergadering, deels ter informatie.
Eerstgenoemde bestaan uit: 1°. rapport van de commissie uit de provin
ciale staten van Zuid- cn Noordholland, benoemd bij besluit van 5 Novem
ber 1867, betreffende de opheffing der ambachten in Rijnland. Deze ophef
fing was reeds bij koninklijk besluit van 7 Julij 1864 in beginsel vastge
steld doch werd de uitvoering afhankelijk gesteld van minnelijke schikking
welke ten opzigte van 13 ambachten tot stand kwam. Bij besluit der staten
van 1866 werd eene poging gedaan om tot uitvoering van het beginsel ten
aanzien der overige ambachten door provinciale verordening te geraken
doch laaide die poging op de bezwaren van den toenmaligen minister van
binnenlandsclie zaken. 5 November 1867 droegen gedep. staten eene nieuwe
ontwerp-verordening voor, waarbij aan 'sministers bezwaren werd te ge-
moet. gekomen, cn welke de vereenigde commissie, na naauwkeurig onder
zoek, gewijzigd, met het oog op billijkheid en ter voorkoming van tal van
excepties van de zijde der belastingschuldigen, thans aanbiedt. Door deze
gewijzigde verordening acht de commissie de belangen van al de nog overige
ambachten geregeld, met uitzondering van drie in Zuidholland, te weten:
Rijnsburg, Oegstgeest en Soetermeer; en dragen de Zuidhollandsche leden
bovendien 2°. ontwerp-reglemcnten ter voorziening in die behoeften voor.
Onder de laatste behooren: 1°. wijziging van het reglement op den Alblas-
scrwaard, bepalende de schadeloosstelling van af 1 Januarij 1870, voor de
kubieke meter (stere) uitgegraven grond op 20 cents; en 2°. goedkeuring
door den koning van de provinciale rekening over 1867.
Over Maerlants beroemden Spieghel Ilistoriael, waarvan ongeveer zes
jaren geleden cene keurig bewerkte uitgave verscheen, door dc hh. de Vries
cn E. Verwijs op last der Leydsehe maatschappij bewerkt, zal een nieuw
licht opgaan. Men weet, dat ondanks alle in het werk gestelde pogingen
het groot gewrocht van Macrlant nog immer verbrokkeld en zonder zamen-
hang voor ons ligt. Door eene gewigtige ontdekking van dr. Th. G. Ridder
van Karajanvoormalig voorzitter der keiz. akademie van wetenschappen
in Oostenrijk, zullen eindelijk de meeste gapingen uit het geschiedkundig
gewrocht van den vermaarden Vlaming verdwijnen. Men heelt namelijk in
de Weener hof-boekcrij een belangrijk manuscript opgedolven, dat, op 900
verzen na geheel ongedrukt, 35—40.000 verzen bevat. Verdere bijzonder
heden omtrent deze gewigtige vondst kan men lezen in het nommer der
Augsb. Allgem. Zeit. van 30 Sept. jl. Wij verwijzen er den belangstellen
den lezer naar.
Bij dc Ncd. herv. gemeente te Lcyderdorp is tol predikant beroepen
ds. Lasonder. pred. te Bcrkel en Rodenrijs; bij die te Oud-Vossemeer d*. Blaauw,
pred. te Oostkapelle; bij die te St. Philipsland ds. Muhring. pred. te Wilnis;
bij die te Schraard d\ van Maanen, pred. te Blitterswijk; bij die te Anjum
d'. Meerdink, pred. te Vrieseveen; bij die te l'aesens d\ Boskcr. pred. te
