De minister van binnenl. zaken zal Zaturdag aanst. geen gehoor
vcrleenen.
--De receptie, eergisteren avond ten huize van den minister van buitenl.
zaken gehouden, was bij uitstek luisterrijk. De ministers des komngs met
hunne dames, het corps diplomatique met zijne, de hofhouding Hunner
Majesteiten en des prinsen van Oranje, vele leden der slateu-generaal, oud-
ministers. generaals en admiraals, kortom de in verschillende opzigten aan
zienlijken der residentie hadden er zich vereenigd om de gedelegeerden van
liet statistiek congres te verwelkomen. Deze waren er nagenoeg allen met
hunne dames, en men verdrong zich om kennis met hen te maken.
Gisteren avond had, ter cere van het internationaal statistisch congres,
eene luisterrijke illuminatie in het Bosch plaats. Van het begin tot het
einde was het fraai met lampions verlicht, maar vooral blonken uit de mu
ziektempels. de lanen die naar de soeieteitstent geleiden, de vijvers, en
inzonderheid een kolossaal gelegenheidsstuk, opgerigt in den groolen vijver,
prijkende met gepaste opschriften. Zoowel de verlichting langs als op de
vijvers bragt het heerlijkst effect te weeg. Bij den toegang zag men de
nationale vlaggen. Tegenover de soeieteitstent was een groot transparant
aangebragt, waar de namen van voorname statistici, als 't ware de grond
leggers dezer wetenschap, schitterend uitkwamen. Op onderscheidene plaat
sen in het Bosch werd muziek uitgevoerd als in een muziektempel op het
einde van de Koninginnelaandoor het muziekcorps der schutterijbij de
soeieteitstent door Dunkler's kapel, aan het Paveljoen door het muziekcorps
der huzaren en op de Zwitsersehe brug door de muziek der jagers. Door
die corpsen werden o. a. de onderscheiden volksliederen uitgevoerd, die met
luide toejuichingen werden begroet. Nu en dan werd op sommige punten
Bengaalsch vuur ontstoken, terwijl van den top van het kolossale stuk, in
hel midden van den grooten vijver geplaatst, nu en dan eenig vuurwerk,
vuurpijlen en bouquetlen, afgestoken werd. Een en ander werd door het
fraaiste weder, een uitgezochlen zomeravond, begunstigd, hetgeen niet wei
nig bijdroeg lot opluistering van dit feest. Onderscheiden leden van het
koninklijk gezin hebben, in rijtuigen gezeten, deze schitterende verlichting
in oogenschonw genomen. Duizenden en duizenden, uit deze stad en van
elders, waren in het Bosch vereenigd; ondanks de buitengewone drukte, die
bij het feest heerschic, is alles in de beste orde afgeloopen.
Gisteren zijn in de sectien van het statistiek congres de werkzaam
heden voortgezet.
Eerste sectie (Theorie der statistiek en hare toepassing). Deze sectie
heeft zich bezig gehouden met het bespreken van de voordeelen der graphi-
sche methode. Daaromtrent is liet volgende besluit genomen: Hel congres,
overwegende dat de graphischc methode zeer geschikt is voor het aantce-
kenen en voor de algemeenmaking der statistieke wetenschappen, drukt
den wenscli uit dat de officiële statistieke stukken vergezeld gaan van
kaarten en programmen. Aangenomen werd een voorstel van den heer
Engel, ten einde den wensch uit te drukken dat men zich op het aanslaand
congres zal verstaan over de beleekenis der leekens, waarvan men zich op
de statistieke kaarten zal bedienen. Daarna kwam in behandeling het vraag
punt der doodgeborenen, waaromtrent de afgevaardigden inlichtingen gaven
ten opzigle van den slaat van zaken in hunne respectieve landen. Een en
ander gaf aanleiding tot het besluit de regeringen van de landen, beheerd
wordende uit het oogpunt der verklaring van de akte van den burgerlijken
stand, zooals die door den C. Nap. is geschied, uit te noodigen maatregelen
te nemen geschikt 0111 het aantal kinderen te doen kennen die levend
geboren ter wereld komen en die. levend geboren, voor de aangifte
overlijden. Ook werd aangenomen een voorstel strekkende dat de doodge
borenen in de registers zullen worden ingeschreven, zonder bij de bereke
ningen van den loop der bevolking in aanmerking te komen.
Van het taalkundig congres te Leuven waren per telegraaf de wenschen
ontvangen voor het welslagen van het congres.
Tweede sectie (Gereglelijke statistiek). De beraadslagingen zijn voortge
zet over het voorstel om ten aanzien van instellingen van de doode hand
de regeringen uit te noodigen. als eene zaak van dringend aanbelang, op
gaven te verzamelen in het belang der statistiek. De uilslag der beraad
slagingen was dat, met wijziging der formule van de conclusie van het
rapport van den heer Ilugenpothen met weglating der woorden "dringende
noodzakelijkheid." werd besloten aan de regeringen den wensch kenbaar te
maken, als van groot nut. dat zij opgaven verzamelen van de wetgevingen
op de doode hand en van haren tegenwoordigen staat. Vervolgens kwam
weder in behandeling de zaak der kostelooze procedure, en werden de vra
gen vastgesteld, waarvan aan de verschillende regeringen de beantwoording
zou worden verzocht, ten dienste van de statistiek der gratis-admissiën.
Daarna werden aan het oordeel der sectie onderworpen de faillissementen
en bankbreuken. Na uitvoerige discussie sprak de sectie den wensch
uit: 1°. te kennen het aantal faillissementen, ontdaan van alle beoordeeling;
2". de vonnissen als punt van statistiek op te nemen; 3°. den duur der pro
cessen over faillissementen te kennen4". de waarde te weten van het actief
en passies.
Derde sectie (Financiën). Daarin liepen de beraadslagingen over het vraag
stuk betreffende liet nationaal vermogen, en wel over de conclusie dat het
congres den wensche uite, dat op het programma der volgende zitting een
ontwerp voorkome tot oplossing der vraag, welke grondslagen moeten wor
den aangenomen om te komen tot een zoo naauwkeurig mogelijke statistiek
van het inkomen der natie, en welke is de beste methode om een dubbel
gebruik van cijfers en andere omstandigheden te vermijden. Na de mede-
deelingen van verschillende leden werd door velen erkend dat het een der
ingewikkeldste vraagstukken was, met juistheid tot de ware kennis van het
nationaal, vermogen te geraken. De heer_Vrolik werd aangewezen om be
treffende deze zaak het rapport voor het volgende congres in gereedheid
te brengen.
Vierde sectie (Handel en visscherij). Alvorens over te gaan tot de be
handeling van het rapport en voorstel van den heer Buys, deelde de heer
Wischnakoff (Rusland) belangrijke bijzonderheden mede over de visscherijen
in Rusland, omstreeks 100 millioen fr. vertegenwoordigende; in verband
daarmede werd besproken de beste wijze, waarop eene internationale statis
tiek zou kunnen worden vervaardigd. Het formuleren van een voorstel,
bepaaldelijk wat betreft de rivier- en kustvisscherijwerd opgedragen aan
de hh. Maas, Buys, van Beeck Vollenhoven en Wischnakoff. De conclusie
betreffende de zeevisscherij"dat het congres tot de gouvernementen de
aanbeveling rigte om in hunne rapporten zooveel mogelijk mede te deelen
wat tot bevordering kan strekken eener behoorlijke statistiekwelke b. v.
zou kunnen worden verdeeld in onderscheidene rubrieken, als kapitaal,
productie, handel en wetgeving" gaf weinig of geen aanleiding tot opmer
king. De inmiddels door bovengenoemde heeren geformuleerde vraagpunten
voor de statistiek der rivier- en kustvisscherij werden met overgroote meer
derheid aangenomen.
Vijfde sectie (koloniale statistiek). Eerst werd behandeld en aangeno
men eene door prof. Veth ontworpen gewijzigde redactie van de vroeger
voorgestelde resolutiën ten opzigte van de statistieke opnemingen in de
koloniën en de daaraan door inlanders Ie verleenen medewerking. Voorts
werd er eene langdurige gedachtenwisseling gehouden over de mogelijkheid
der invoering van registers van den burgerlijken stand op Java. Die moge
lijkheid werd weinig in twijfel getrokken. Daarna werd besproken de aard
der volksverhuizingen in onze overzeesche bezittingen. Prof. Veth leverde
vervolgens eene bijdrage, de strekking hebbende om vaste graden aan te
wijzen ter bepaling van de meerdere of mindere waarschijnlijkheid van ko
loniale cijfers; die cijfers meende hij onder vier graden te kunnen rang
schikken. De heer Bleeker droeg eene statistieke mededeeling voor omtrent
de toeneming der bevolking op Java, in vergelijking met den aanwas der
bevolking in de Europesclic staten. Blijkens die mededeeling neemt bijkans
in geen Europeschen staat de bevolking zoo sterk toe als op Java. De lieer
A. II. van der Gon Nclscher deed ten slotte uitvoerige mededeelingen om
trent de gevolgen van de afschaffing der slavernij in de verschillende kolo
niën. welke mededeelingen tot eene levendige discussie aanleiding gaven.
De werkzaamheden dezer sectie waren hiermede geëindigd.
BUITKNL\M)SCN!: HKMGTK.Y
BELGIË.
Tot voorzitter van hét Nederl. taal- en letterkundig congres, dat te Leu
ven wordt gehouden, is gekozen de heer 11. Conscience. Hel hoofd van liet
stedelijk bestuur van Leuven is tot eere-voorzittcr benoemd, en de Neder-
landscltt en Belgische ministers van binnenlandsche zaken zijn tot eere-Iedcn
gekozen.
In de eerste sectie heeft de lieer Heringa over de verdiensten van den
Gentschen dichter van Zeveeote gesprokenen de oprigting van een standbeeld
voor dien dichter voorgesteld. I11 de tweede sectie heeft de lieer Noordziek
mededeeling gedaan omtrent de hem opgedragen openbaarmaking van (ie
jaarboeken der Nederl. staten-generaal van 1815-30. I11 de derde sectie
gaf aanleiding tot belangrijke beraadslagingen een voorstel tot bevordering
der dramatische letterkunde van den Nederlandschen taaltak en tot opbeu
ring van het Nederlandsch tooneel. Er is voorgesteld een afzonderlijk co
mité voor dat doel op te rigten.
ENGE L A X Ik.
LONDEN 8 September.
Ook hier heerschte gisteren aan de beurs eene beweging, zooals men
die sedert 1866 niet had gezien. De talrijke telegrammen uit Parijs, die de
daling der koersen aldaar te kennen geven, deden gelooven dat de on"e-
steldheid des keizers van eenen ernstigen aard was. Builen de beurs toonde
men zich minder ongerust.
De kardinaal Gullen, het hoofd der katholieke kerk in Ierland, heeft
verordend dat er in de kerken van Dublin gedurende drie dagen dankgebe
den zullen worden opgezonden voor de opheffing der Iersehe staatskerk, of.
gelijk de prelaat het noemt: «voor het besluit des parlemenls, hetwelk een
einde aan het overwigt der protestantsche kerk maakt.
Te Antrim, in het noorden van Ierland, is een nieuw gebouw voorde
vergaderingen der leden van het Oranje-verbond geopendeenige leiders van
de protestantsche partij in Ierland hebben bij die plegtigheid het woord ge-
voerden getuigenis afgelegd van hel voornemen om de zaak van het pro-
testanlismus in Ierland staande te houden, ook 1111 haar de ondersteuning
der regering ontvalt.
Volgens berigten uit New-York heeft de minister van buitenl. zaken,
in eene bijeenkomst met verscheiden buitenlandsche gezantenmededeelingen
gedaan, waaruit bleek van het voornemen der regering om vóór de bijeen
komst van het congres aan de opstandelingen op Cuba de regten eener oor
logvoerende natie toe te kennen, hetgeen de Spaansche gezant eenigen tijd
had tegengehouden met kennisgeving dat Spanje in dat geval op grond van
liet traetaat van 1795 het regt van visitatie op de Amerikaansche schepen
zou uitoefenen, alsmede dat het zich, in het waarschijnlijke geval van oor
log, door de Parijsclie conventie niet van de uitgifte van kaperbrieven zou
laten weèrhonden.
De minister van oorlog, de lieer Rawlins, is overleden.
F $6 A Ei ES IJ !i.
PARIJS, 8 September.
De rede. door prins Napoleon in den senaat uitgesprokenis afzonder
lijk verkrijgbaar gesteld. Niet minder dan 100.000 exemplaren zijn er van
gedrukt.
De heer Victor Considérant, oud-volksvertegenwoordiger in de consti
tuerende en de wetgevende vergaderingen, is, ten gevolge van de amnestie,
alhier teruggekeerd.
