VRIJHEID EN ORDE.
PER TELEGRAAF.
ADVERTENTIES.
De senaat en het wetgevend ligchaam hebben het regt van interpellatie
aan de regering en kunnen cene gemotiveerde orde van den dag aannemen
tot verzending der interpellatie aan de bureaux. De gemotiveerde orde van
den dag zal worden toegelaten, wanneer de regering dit verlangt. Geen
amendement kan in behandeling worden genomen, wannneer het niet ver
zonden is geweest aan eene commissie en niet medegedeeld is aan de rege
ring. Wanneer de regering het niet aanneemt, kan het wetgevend ligchaam
vervolgens daaromtrent beslissen.
Voor de begrooting van uitgaven zal over elk hoofdstuk afzonderlijk ge
stemd worden.
SPAVJE
Het regeringsblad bevat twee kolommen, vol adressen van gouverneurs
en van gewestelijke besturen en gemeenteraden, die aan de regering hunne
verontwaardiging over de gewelddadigheden der Carlisten in La Mancha be
tuigen en hunnen bijstand tot stuiting dier oproerige beweging aanbieden.
Men is hier te lande zeer ontevreden over de Fransche autoriteiten,
onder wier oogen de zamenzweerders ongehinderd hunne aanslagen tegen
Spanje gesmeed hebben en tot uitvoering bragten. De Carlistische en Isa-
bellistische agenten liet men ongemoeid van Parijs naar de grenzen en terug
reizen, geld opnemen, wapens koopen, manschappen aanwerven, enz. De
Spaansche gezant en de consuls kwamen toen met vertoogen voor den dag,
en daarop werden bevelen gegeven, om de bedoelde agenten eene vaste ver
blijfplaats in Frankrijk aan te wijzen. Doeli een paar dagen later ging de
zaak weer denzelfden gang.
PRUISSE1V.
BERLIJN, 2 Augustus.
Op last der regering wordt sedert eenigen tijd, door middel van bo
ring, onderzoek gedaan naar de dikte eener zoutlaag in de nabijheid van
Speerenberg. Men heeft thans relatief eene diepte van 1900 voet bereikt en
voortdurend zout van dezelfde goede qualiteit aangetroffenals aan het bo
vengedeelte der laag. Het onderzoek naar de werkelijke dikte der zoutlaag
wordt met ijver voortgezet.
Tc Weimar is op 14 Julij eene groole volksvergadering gehouden,
waaraan burgers uit alle oorden van het groothertogdom deelnamen. Het
doel dezer vergadering wasaansluiting der protestantsche bewoners aan het
Wormser protest tegen de strekking van het aanstaande concilie.
OOSTEIR IJ K.
In de JVien. Zeit. wordt bekend gemaakt, dat de minister van bin-
neul. zaken, in overleg met de andere hierin betrokken ministers, de sta
tuten heeft goedgekeurd der Oostenrijksche-Nederlandsche bank.
In een schrijven uit Weenen wordt aan de Pesther Lloyd het volgende
gemeld: De minister van eeredienst zal de bisschoppen in de Cisleilhaansche
landen uitnoodigen tot eene grondige visitatie van alle kloosters over te
gaan en hem eene opgave te zenden van hetgeen daarin te verbeteren valt.
Dit is deeenige weg, dien de minister voor het tegenwoordige in kan slaan; j
tegen eene algemeene huiszoeking in de kloosters, gelijk de dagbladen ver
langen, verzet zich de wet, die eene huiszoeking niet dan op een gemoti
veerd rcglerlijk bevel toelaat, terwijl aan den anderen kant de wet op de
vereenigingen naar de uitdrukkelijke bepaling van haar 3,lc ait. niet op de
kloosters van toepassing is. Men hoopt dat de bisschoppen in het belang
der kerk zoowel als der kloosters aan deze uitnoodiging des ministers be
reidvaardig zullen voldoen; want ook hun moet er aan gelegen zijn om
door eene onbewimpelde blootlegging van den staat der zaken de gemoede
ren, die door het gebeurde te Krakau verontrust zijn, weder gerust te
stellen.
Te Graz in Stiermarken is eene openbare volksvergadering gehouden,
waaraan omstreeks 4000 menschcn deelnamen en in welke eene resolutie is
aangenomen, houdende protest tegen de strekking van het oecumenische
concilie en verklaring van sympathie voor een gelijktijdig met die vergade
ring te Napels belegd concilie van vrijdenkers.
OOST-INDIE.
BATAVIA, 19 Junij.
Tot 3C" subst.-griffier bij den raad van justitie te Batavia is benoemd de
ambtenaar W. A. Brill, en tot subst.-griffier bij den raad van justitie te
Samarang de ambtenaar mr. H. van Dissel Sz.
Alhier is aangekomen de Fransche fregat-kapitein Caillet, door den
admiraal Ohier, gouverneur van Cochin-China, afgevaardigd om aan de Ne-
derlandsche autoriteiten de dankbetuiging van Z. E. over te brengen, we
gens de aan de Fransche marine bewezen hulp in de zaak van de
Tamaris
De hoofdaanlegger der te Tamboen plaats gehad hebbende ongeregeld
heden Bapa Ramais op de grens der afdeeling Tangerangnabij het post
station Besing, gevat.
Uit Samarang meldt men dat reeds in de volgende week per spoor
koffij zal aangevoerd worden van een op 10 paal van Solo gelegen onder
neming, en dat allerwaarschijnlijkst in de maand Julij de weg voldoende
gereed zal zijn tot Solo zelf voor het overbrengen van producten. Het be
gin van de geheele exploitatie der lijn Samarang-Solo wordt tegen October
verwacht.
Naar men uit Bantam meldt is in de districten Sadjirah, Lebak en
Waroeng-Goenoeng der afdeeling Lebak, de cholera van epidemischen aard
geworden; vooral in de dessa's Sadjirah en Lebak woedt zij in hevige
mate.
DRESDEN, 2 Augustus. In eene steenkolenmijn Ie Burg zijn door het in
slaan van den bliksem 200 personen omgekomen.
NEW-YORK, 2'Augustus. De minister van financiën heeft last gegeven
tot den wekelijkschen aankoop van twee millioen aan honds. Een millioen
zal om de andere week in Augustus worden aangekocht, in overeenstem
ming met de wet op de amortisatie. Men begroot de vermindering der
openbare schnld gedurende dc maand Julij op 7 '4 millioen.
PARIJS, 2 Augustus. Dc senaat zal Donderdag aanst. bijeenkomen om
eene commissie van tien leden te benoemen belast met het onderzoek van
het senatus-consult.
MADRID, 2 Augustus. De Impartial berigt, dat don Carlos zou hebben
afgezien van zijne plannen en aan zijne aanhangers gelast zich te ver
wijderen, daar het land blijk heeft gegeven met de beweging niet ingeno
men te zien.
INCtEZONDEN.
De stemgerechtige leden der Nederduitsche Hervormde gemeente te Leiden
worden in deze week opgeroepen tot het inleveren van stembriefjes, ter
verkiezing van 18 Notabelen, volgens het nieuwe reglement op het beheer
der Kerkelijke fondsen en goederen, toebehoorende aan die gemeente.
De taak van die Notabelen komt grootendeels overeen met die der leden
van een gemeenteraad, zij benoemen ook een collegie van dagelijksch be
stuur, dat de titel draagt van gemeente-commissie en aan hen verantwoor
ding schuldig is of in bepaalde gevallen van hen goedkeuring behoeft op
sommige handelingen van beheer. De jaarlijksche begrooting en de jaarlijk-
sche rekening en verantwoording, het vervreemden of belasten van bezit
tingen, het voeren van rechtsgedingen, het heffen van hoofdelijke omslagen
en nog meer wordt aan de goedkeuring van Notabelen onderworpen.
Maar de keuze van Notabelen is gewichtiger, omdat het hooger toezicht,
dat van Gedeputeerde Staten bij de grondwet ingesteld op de gemeentebe
sturen, hier wordt gemist. De Nederduitsche Hervormde gemeente te Leiden
heeft bij overgroote meerderheid van stemmen beslist, dat zij geen hooger
toezicht boven haar verlangt, maar dan moet zij ook zelve waken en toe
zien, dat zij voor Notabelen een goede en verstandige keuze doe.
De vereischlen van Notabelen zijn. dat zij moeten wezen stemgerechtigd,
gedurende twee jaren ingezeten, 23 jaren oud, buiten bloed- of aanver
wantschap tot in den derden graad. Overigens bekwaam, om zelfstandig te
kiezen leden der gemeente-commissie, grondig te beoordcelen wat aan hunne
goedkeuring wordt onderworpen, zooals: hegrooting, rekening, hoofdelijke
omslag, herstelling en onderhoud van de kerkgebouwen, beheer en bestuur
der drie begraafplaatsen en wat niet al behoort tot de voorgeschreven plichten.
't Is dus geheel wat anders dan gemachtigde te! zijn in het Kiescollegie
ter verkiezing van ouderlingen en diakenen en tot het beroepen van
predikanten.
Voor lid van den gemeenteraad kiest men zonder onderscheid van gods
dienstige gezindheid; voor Notabelen komt geen verschil van richting in
aanmerking. Die kennis en veerkracht bezit, die weet wat hij moet weten
om goed te oordcelen en te beslissen en dat ook doet, hij heeft de eerste
aanspraak op benoeming, of liever, 't is het belang der gemeente, dat
alleen dezulken verkozen worden.
En dan is het niet twijfelachtig wie.
Het is pligt en belang, dat de bestaande gemeente-commissie met het be
heer belast blijve en in dc toekomst de weg voor hare leden opensta, om
op nieuw te doen blijken van de getrouwheid van hun beheer, gelijk dat
werd onderzocht door prof. A. II. van der Hoon if/esch. mr. P. G. flu-
brecht, dr. G. IV. II. van Kaal horen. P. II. Baron Taets van Amerongen
en ziedaar reeds vier, die aanbeveling verdienen.
Het is noodzakelijk, dat ook bij Notabelen elementen van kennis gevon
den worden ten aanzien van gebouwen en begraafplaatsen: wij hebben in
onze gemeente ledendie daarvan in verschillende betrekkingen bij het be
stuur der gemeente blijken gegeven hebben, als: mr. C. IV. flubrechlJ.
van Lith, S. A. BeerburgJ. IV. Schaap, II. P. C. Stoffels.
Maar onmisbaar is het, dat het rechtsgeleerde element in het collegie van
Notabelen wordt vertegenwoordigd en daarvoor mogen wel worden aanbe
volen: mr. 11. T. Bijleveld, mr. F. B. Coninck Liefsting, mr. J. de IVa!
mr. A. JH ijnstroom.
Nu ontbreken nog de cijferaars, de boekhouders, de mannen, die theo
retisch en practisch ontwikkeld zijn op'het gebied der comptabiliteit. En
behooren dan niet in aanmerking te komen de leden der gemeente: A. van
Uriel, H. C. liartevelt, li. F. Krants, A. de Mare, C. van Venetie,
P. II. IVestdijk, F. C. OnnekinkJ. van Toorn?
Langs dien weg kan men komen tot een verstandige, beredeneerde, doel
treffende keuze.
Of zal men van partijkeuze beter uitkomst kunnen hopen?
31 Julij 1869. M..„
De Ondergeleekende verzoekt bij deze beleefdelijk van
alle verkiezingen verschoond tc blijven.
GEVERS.
Leyden, 3 Augustus 1869.
ALGEMEENE VERGADERING op Woensdag V Augustus 1869,
des avonds ten 8% ure, te houden in het Gebouw tot Nut ran't Algemeen.
Namens het Bestuur.
A. IIARTEVELT Jz.Secretaris.
