BIJVOEGSEL, behoevende tot de Leydsche Courant
van Maandag 7 December ób6S/V°. ó4>7.
's GKAVENHAGE 5 December.
Z. M. heeft vergunning verleend aan J. F. Feldberg, te Oudendijk,
en A. 13 uii n i k te Bodegraven, tol het dragen van hel kruis/idei et virtuti
hun door den Paus toegekend.
Tot burgemeester zijn benoemd: te Waalre de heer J. Peels; leVlagt-
wedde de heer L. van Sonsbeeckmet eervol omslag als burgemeester
te Sloten; te Vlissingen de heer H. P. Winkelman, in de plaats van den
heer dr. J. W. Callenfels, op zijn verzoek als zoodanig eervol ontslagen.
Tot leeraar aan de rijks hoogere burgerschool te 's Bosch is benoemd
de heer dr. J. Scliüngel.
Aan den luit.-kolonel der artillerie van het leger in Ned. IndiëJ.Nie-
mantsverdrietthans met verlof, is op zijn verzoek eervol ontslag uit de
militaire dienst verleend. Gelijk eervol ontslag is, op zijn verzoek, ver
leend aan den met verlof zijnden kapitein-kwartiermeester van het leger in
Ned. Indië F. K. L. Gosenson wegens ligchaamsgebreken.
In de zitting van de tweede kamer van gisteren zijn de beraadslagin
gen over hoofdst. V der staalsbegrooiing (dep. van binnen!, zaken) voortgezet.
Over de 1 Vde afdeeltngmedische policie, voerden nog de hh. Weslerhoff
en de Bosch Kemper hel woord waarna de minister van biunenl. zaken
de onderscheiden sprekers beantwoordde. De heer Weslerhoff sprak over
onder-artikel 53, jaarwedde van de geneeskundige ambtenaren; en de heer
Hoffman over onder-artikel 59, kosten tol afwering van het gevaar waar
mede de veetyphus den veestapel bedreigt. De ouder-artt. 53 tol 60 wer
den goedgekeurd.
Bij de behandeling van art. 62 der Vde afdeelingverdere uitgaven be-
trek kei ij k het binnenlandsch bestuur, besprak de heer de Rruyn Kops de
uitgifte van het statistisch jaarboek. De onder-artt. 61 tot 69 werden ach
tereenvolgens goedgekeurd. Daarna vingen de beraadslagingen aan over de
V lde afdeeling waterstaat en publieke werken waaraan onderscheidene leden
deel namen. De behandelde onderwerpen betroffende splitsing in de artikelen
dezer afdeeling lot rivierwerken betrekkelijk; de toepassing der wet van
1806 omtrent het verleenen van schadevergoeding aan oevereigenaren wier
eigendommen te loor gaan ten gevolge van aangelegde rijkswerken; het
beheer en het onderhoud der kleine rivieren; de zaak van hel Zwolsche
Diep en den overlaat van Dronthen de aanhechting van Ameland; de ka
naalverbinding van de oostelijke provinciën des rijks met de Eems, enz.
De minister van binnenlandsche zaken beantwoordde de gemaakte aanmer
kingen. Hierna had nog eene breedvoerige beraadslaging plaats over de
uitlegging en toepassing te geven aan art. 3 der wel van 24 Febr. 1806,
waarop 'de beraadslagingen over de VId« afdeeling in het algemeen werden
gesloten verklaard. De onder-artt. 70 tot 74 werden goedgekeurd. De heer
van Sypesleyu besprak den toestandhet onderhoud en de herstelling der
landsgebouwenvooral van die in de residentie. Nadat de minister van
binnenl. zaken dien spreker had beantwoord, werden de artt. 75 tot 79
goedgekeurd.
In de heden gehouden zitting zjjn de beraadslagingen voortgezet over de
7de afd.waterstaat en publieke werkeu. Bij art. 80, waarbij voorkomen
de werken der Nieuwe Merwede, werd uitvoerig gesproken over de bekende
klagt dat ten gevolge dier werken eene kunstmatige verhooging van den
waterspiegel heeft plaats gehad, die schade heeft loegehragt aan de eigena
ren van verschillende landerijen en gevaar voor doorbraak en overstrooming
opleveren. Du leidde den heer Geertsema lol hel doen van het hier na te
melden met 43 tegen 22 stemmen aangenomen voorstelDe karner gehoord
de inlichtingen van den minister van binnenl. zakenacht het weuschelijk
dal eene commissie worde benoemd om de bezwaren te onderzoeken, die
tegen de werken tot vorming der Nieuwe Merwede zijn gerezen en de
middelen aan te wijzen waardoor die zouden kunnen worden weggenomen.
Artt. 81 tot 83 werden daarop zonder discussie goedgekeurd.
Bij art. 83 werd gevraagd naar de inzigteu van den minister omtrent hel
Zwolsche Diep. De minister gaf te kennen dat hij reeds op verbetering van
dien toestand bedacht was. Met 57 tegen 2 stemmen werd het art. goed
gekeurd
Bij art. 84, verbetering van den Rotterdamschen waterweg in Zuidhol
land enz.gaf de minister de gevraagde inlichtingen.
Gevorderd tol art. 101 (doorgraving van Holland op zijn smalst). De heer
Pynappel stelde een amendement voor om de rentebetaling te verminderen
met de som die de aannemers beweren in arbeid geleverd te hebben, en
zulks als middel om hen te nopen hel aannemingscontract over te leggen.
Maandag zal daarover beraadslaagd worden.
BUITENLAVDNGHK BKRHirTKN
Ni «i is L. A S>.
LONDEN. 3 December.
Ten gevolge van de nieuwe verkiezingen heeft de conservatieve partij
die in het parlement reeds de minderheid had, nog 15 stemmen verloren.
De heer Disraeli heeft dientengevolge besloten af te treden, zonder een vo
tum van wantrouwen af te wachten. Dit besluit heeft velen verrast. Van
de zijde der conservativen wordt als reden daarvan opgegeven dat het mi
nisterie niet van de koningin vergen wilde eene troonrede uit te spreken in
zijnen geest, maar in strijd met de inzigten der meerderheid. Van de zijde
der liberalen wil men in de handelwijze van Disraeli eene kansberekening
zien, om later weder op het kussen te komen, in de verwachting dat de
eendragt der liberalen van korten duur zal zijn en ophouden zal zoodra
het tot de toepassing en uitvoering barer inzigteu komt.
De heer Gladstone heeft een onderhoud met hare H. M. de koningin ge
had. De Times meldt dat hij door den heer Disraeli II. M. was aanbevo
len en dat hij ook de opdragt tot zamenstelling van een kabinet heeft
aangenomen.
Men acht het thans waarschjjnlijk dat het parlement den 10den dezer wei
zal bijeenkomen, maar alleen tot het kiezen van een voorzitter en liet beëe-
digen der leden, en dat de eigenlijke aanvang der werkzaamheden en ook
de troonrede tot het begin van het volgende jaar zal worden uitgesteld.
Hel officiële blad maakt bekend dat de koningin de waardigheid van
burggravin aan de gemalin van den heer Disraeli heeft verleend onder den
naam en titel van burggravin van Beacousfielden tevens de waardigheid
van burggraaf bij haar overlijden aan haar mannelijk oir.
In de hoofdstad beginnen de garotters weder hunne aanvallen te doen
op personen die zich des avonds op straal bevinden. De dagbladen deelcn
reeds eenige dier aanrandingen mede. De jongste uitvinding der dieven is
om iemand plotseling een zakdoek met chloroform onder den neus te hou
den en hen in bedwelmden toestand te berooven.
FRANKRIJK.
PARIJS. 3 December. I
Den 2den is op het kerkhof Montmartre een zestal personen in hech
tenis genomen. Den 3dcn, sterfdag van Baudin, had er reeds vroe^ in den
ochtend op het kerkhof een groole toeloup van nieuwsgierigen plaajs. Tegen
11 ure was hun aantal nog veel grooter geworden en de autoriteiten gjjven
toen bevel om het keikhof te ontruimen. Aan deze uitnoodiging werd door
allen voldaan, uitgezonderd door drie. die in hechtenis genomen tónden.
Nadat hel kerkhof ontruimd was, bleven eenige honderden personenwauErg^
van velen uit nieuwsgierigheid, zich voor het kerkhof bewegen. Tegen
3 ure wilde een aantal lieden met zeker vertoon voor het kerkhof blijven
wandelen. Deze werden door de policie uiteengedreven. Des namiddags is het
kerknof uit voorzorg gesloten.
Hier te lande heeft men eene vergunning der regering noodig om het
drukkersbedrijf te kunnen uitoefenen. De ministeriele bladen berigten thans
dat de keizer een zoodanig brevet heeft verleend aan eene vereenigiug van
drukkers-gezellen.
De vroeger in de dagbladen vermelde slerrekundige ontdekking van
den heer Courbebaisse is op niets uitgeloopen. Het is later gebleken dat
die heer de planeet Mercurius voor eene nieuwe vaste ster had aangezien.
Uit Napels meldt men dat de werking van den Vesuvius heeft opgehouden.
Bij de Italiaansche kamer van afgevaardigden is door 29 leden een
wetsontwerp ingediend, strekkende om aan de weduwe van Monti eene
jaarwedde van 2000 fr.en aan den vader van Tognetti eene van 1000 fr.
uit de Italiaansche schatkist voor hun leven toe te kennen. In die voor
drag! wordt gezegd «dat Monti en Tognetti wegens eene reden van polilie-
ken aard onthoofd zijn."
SPANJE.
De nltramontaansche dagbladen van Madrid zijn gezamenlijk begon
nen het republikeinsche beginsel voor te staan; dat schijnt aan vele lieden,
die tot het republikeinsche beginsel overhellen, een bedenkelijk blijk van
heimelijke bedoelingen die niet anders dan legen de revolutie gerigt kunnen
zijn, en het doet hen overgaan tot de constilutioneel-monarchale partij.
De geestelijkheid en de ultramontaansche partij zjjn zeer werkzaam in de
Baskische provinciën.
De regering heeft de gesteldheid van Cuba bedenkelijk genoeg geacht
om de volkomen herstelling van den generaal Dulce niet af te wachten
maar in zijne plaats den generaal Sanz als landvoogd derwaarts te zendeu.
De heer Cipriano del Mazo is benoemd tot buitengewoon gezant in
Nederland.
AHAHElt IE-NIEP WS
PROMOTIEN AAN DE LEYDSCHE HOOGESCHOOL.
Den 4de" December de heer A. J. van Randwijck, van Assen, in de reg-
tenmet stellingen.
INGEZONDEN.
De Latijnen zeggen: »audi et alteram partem" wjj zeggen: »hoor ook
de wederpartij."
Eene nieuwe beslemming aan het plein der groole Ruïne te Leyden te
geven, waarvan thans veel sprake schijnt te zijn, verdient wel dat weder-
zijdsche belangen worden vernomen en overwogen.
Een der belangen, voorzeker niet het minste, is dat der Leydsche uni
versiteit, de eer van Nederland, de roem en welvaart tevens der stad, van
wier heldhaftigheid zij het aandenken is en de prijs.
Sedert ettelijke jaren is de bloei der universiteit toegenomen: voortreffe
lijke aan haar ontvallen geleerden zijn door uitmuntende hoogleeraars ver
vangen er zijn nieuwe leerstoelen opgcrigtde hulpmiddelen van het
onderwijs zijn aanmerkelijk verbeterd, gebouwen voor de wetenschap zijn
vergroot, geheel nieuwe opgetrokken of nog in aanbouw, en wij zien groo
ter schare studerende jongelingschap bij de hoogeschool aankomen, onaan-
gezieu de zeker lofwaardige pogingen aangewend om hel hun elders aan
lokkelijk te maken.
Oppervlakkige, onverschillige of partijdige beoordeelaars van al dat goede
mogen vragenol er nog meer gedaan moet worden waar reeds zooveel
is verrigt? Wie de toestanden kent, Leydens bloei verlangt en de weten
schap eert, zegt ja. volmondig ja! Er moet nog meer gedaan worden, wil
men met den tijd en de wetenschap vooruitgaanwil men met de uitbreiding
van voortreffelijke verzamelingen door ruimte-gebrek gestuit zien, wil men
niet langer aan de eerste hoogeschool van Nederland den bouw van eenen
haar meer waardigeu zetel onthouden.
Tot staving hiervan, wat de materiële zijde betreft, het hoofddoel dezer
regelen, moge hel volgende strekken.
In de vergelijkende ontleedkunde is dusverre geen praktisch onderwijs
gegeven, en er is nog geen bijzonder kabinet voor dit vak aanwezig. Wat de
overleden hoogleeraar van der Hoeven dienaangaande zelf verzameldeschijnt
thans aan de academie welwillend te worden aangeboden en in den laatsten
ttjd is op het rijks museum door overbrenging van praeparaten uit het ana
tomisch kabinet, en door aankoop van een groot getal uitmuntende voor
werpen van wijlen prof. van Lidth de Jende, een breede grondslag voor eene
behoorlijke verzameling van vergelijkende ontleedkunde gelegd. Dit alles
eischt vereenigiug onder den opvolger van van der Hoevenmaar er is daar
toe geeu rnitnte voorhanden.
Hei rijks-museum van oudheden is te bekrompen, ofschoon het voor eenige
jaren mei eene nieuwe verdieping is vergrooten al kwam er het gedeelte
van het gebouw bijwaar dus verre het munt- en penningkabinet is geves
tigd Dit nu is op zijn beurt veel te klein geworden, voor al wat reeds
aanwezig is, en waarbij nog >an zelf jaarlljksche vermeerdering komt uit
de inkomsten van een legaat.
Het beelden- en prenten kabinetonlangs uit het rijks-herbarium verstoo-
ten, alweder om voor dit ruimte te winnen, is in een huis overgebragt
waar het, zoo als te wenschen is, niet zal blijven; het eischt ook op den
duur een geschikter lokaal. Men moge zeggen dal er van dit kabinet wei
nig gebruik wordt gemaakt, doch daar waar zooveel autieken ontbreken;
waar Apollo's fiere houding niet uitkomt of Laocoon geen ruimte heeft om
met de monsterslangen te worstelen, is de gelegenheid niet gunstig om
kunstzin op te wekken en smaak te vormen, beiden van humane studiën
onafscheidelijk.
Er is nog een eihnographisch museum verre op de Hoogewoerd, waarvan
gemaakt is wat er bij mogelijkheid van te maken was, maar dat van alle
academische instellingen verwijderd ligt, en al de kleine onaanzienlijke ver
trekken en vertrekjes van een gewoon burgerhuis stikvol beslaat.
Niet minder opgepropt is hel rijks museum van natuurlijke historie, sinds
lang meer een magazijn dan een behoorlijk museum, otiaangezien twee uit
breidingen der lokalen in de laatste jaren. Eerst bij die uitbreidingen heeft
er de schoone verzameling van insecten eene plaats kunnen vinden later is
hij die instelling gevoegd de geologische verzameling van Nederland uil het
Pavilloen te Haarlem.
Dagelijks ondergaat het zoölogische gedeelte, de eigenlijke grondslag der
