LEYDSCHE
€OIIM\T»
1868.
N". 138.
L.eyden 14 November 1868. v. o. BRANDELER.
BUITKNLAADSCHE HEIUGTEN.
De Courant wordt Maandagtf oensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
-y-;
MAANDAG 16 NOVEMBER.
De prijs der Courant is f 3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
Bij deze Courant wordt verzonden N". 22 blad 32) der Bande- jj
lingen van den Gemeenteraad.
STADS-BER1GTEN.
De rust, die binnen deze gemeente in de vorige week werd gestoord, is
weder hersteld. Hoezeer de plaats gehad hebbende ongeregeldheden reeds
een ernstig karakter begonnen te verkrijgen, is het mi] mogen gelukken,
door de krachtdadige medewerking van burgerlijke en militaire autoriteiten,
het openbaar gezag te handhaven.
Het is mij een aangename pligtallen die mij in de genomen maatregelen
hebben gesteund hiervoor openljjk mijn dank te beluigen. In het bijzonder
breng ik hulde aan de dienstdoende schutterij, aan de in de gemeente aan
wezige krijgsmagt en aan de vrijwillige scherpscbutters-vereenigiugenzoo
uit de burgerij als uit het studenten-corps.
Moet het regterljjk onderzoek zijn loop hebben, zoodal onbezonnenheid
of kwaadwilligheid wordt gestraft, het verblijdt mij toch overvloedige be
wijzen te hebben verkregen van de loffelijke gezindheid mijner stadgenootcn
om het openbaar gezag te steunen. Op die wijze toch werd de smet nit-
gewischt, die slechts enkelen op de bevolking van Leyden hebben gelegd,
en geven de ingezetenen zeiven een waarborg dal elke poging tot herhaal
mislukken zal.
De Burgemeester van Leyden
B1NNENLANDSCIIE BEKIGTEN.
LEYDEN, 14 November.
Blijkens het antwoord van den minister van binnenl. zaken op het
voorloopig verslag der tweede kamer omtrent hoofdst. V der staatsbegroo-
ting, is bij het thans bjj den raad van state aanhangige wetsontwerp op
hel hooger onderwjjs de opheffing voorgesteld der rijksinstelling van onder
wijs in Indische taal-, land-en volkenkunde, en de overbrenging der aldaar
onderwezen vakken naar de Leydsche hoogeschool voorgesteld.
Aan het plan lot opheffing van de akademie van beeldende kunsten bljjf:
de minister vasthouden. Hij zal echter nader overwegen of hel teeken-on-
derwijs. vooral met toepassing op de nijverheid, directe aanmoediging van
staatswege behoeft.
Gisteren is in de Moriaansteeg alhier een kind 1 jaar ond, bij afwe
zigheid der motder, die zich naar den wal had begeven om eenig goed te
spoelen, in aanraking met vuur gekomen en zoo gebrand dat het des
nachts is overleden.
Het getal der iri het Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 135 lol 153 volwassen personen en 68 tot 84 kinderen.
Het buitengewoon debiet der winkelkaartjes in de vorige wintermaan
den heeft het dageltjksch bestuur der arbetders-vereeniging doen besluiten
wederom bij de hh. Schreuder en van Baak, die zich bij vernieuwing daar
toe bereid hebben verklaard, zulke kaartjesad 10 en 25 cents, verkrijgbaar
te stellen, waarop men levensmiddelen kan bekomen in den winkel der
vereeniging in de Janvossensteeg.
Men verneemtdal de studenten in de godgeleerdheid aan de hooge
school te Utrecht besloten hebben een adres bij de synode in te dienen,
om in het vervolg de proponents-examina publiek te doen plaats hebben en
dat de studenten in dezelfde facnlteit aan de hoogescholen te Leyden en te
Groningen en het athenaeum te Amsterdam zullen worden uitgenoodigd
dit verzoek bij de synode te ondersteunen.
De uitslag van het najaars-examen 1868 voor de vakken van het lager
en meer uitgebreid onderwijs in de verschillende provinciën is als volgt
Voor de vakken 'an hel lager onderwjjs. Hoofdonderwijzersgeëxamineerd
204, toegelaten 78 en afgewezen 126; hoofdonderwijzeressen: geëxam. 35,
toegel 23, afgew. 12; huisonderwjjzeressengeëxam. 10, loegel 9, af-
gew. 1; hulponderwijzers: geëxam. 396, loegel. 208, afgew. 188; hulpon
derwijzeressen: geëxam 131, toegel. 73, afgew. 58. Meer uitgebreid
onderwijs. Frauschonderwijzers: geëxam. 116, toegef. 38, afgew. 78,
onderwijzeressen: geëxam. 102, toegel. 72. afgew. 30; Engeisch onderwij
zers: geëxam. 30, loegel. 12, afgew. 18; onderwijzeressen: geëxam. 54,
toegel. 41, afgew. 13; Uoogduitsch onderwijzers: geëxam. 38. toegel. 19,
afgew. 19; onderwijzeressen: geëxam. 26. loegel. 23, afgew. 3; onder
wijzers in wiskunde: geëxam. 128, toegel. 71, afgew. 57; teekenen: geëxam.
27, toegel. 10, afgew. 17; landbouwkunde: geëxam. 3, toegel. 2. afgew. 1;
gymnastiek: geëxam. 19, toegel. 10, afgew. 9; onderwijzeressen in hand
werken: geëxam. 76, loegel. 66, afgew. 10.
Naar men verueemt, is de leening voor de Amsterdamsche kanaalmaat
schappij meer dan volteekend.
In der lijd hebben wij, zegt de Alkm. C.melding gemaakt van eene
schilderij van onzen voormaligen, thans te New-York gevestigden stadge
noot, den heer H. D. Kruseman van Ellen welke, in Maart te Utica tentoon
gesteld, zoo groole bewondering verwierf; niet onbelangrijk achten wij het
daarom thans ook te berigten dat bedoelde schilder jj verkocht is voor de
aanzienlijke som van 3000 dollars.
Commissarissen der Rotlerdamsche bank hebben aan de aandeelhouders
eene missive toegezonden, waarin zij opeping geven omtrent den toestand
dier bank, waarover in den jongslen tijd veel is geschreven. Het was hun
gebleken dat de verliezen die in de eerste helft des jaars geleden waren
hunne oorzaak hadden gehad in Europesche wissel- en effecten-arbitrage en
andere credict-opcratiënen dat het onraadzaam zou zijn op den ingeslagen
weg voort te gaan. Ook was van lieverlede in Indië aan de zaak een te
groote uitbreiding gegeven. Terwijl men echter reeds bezig was in de
operaltën der bank, zoo in Indië als in Europa, gewenschte veranderingen
te brengen, hadden overdreven geruchten omtrent geleden verliezen in de
laatste twee maanden een miserediei doen ontstaan, waarvan de gevolgen
ook voor de meest soliede crediei-instelliug steeds bedenkelijk waren. Geluk
kig had de instelling dien schok weêrstaan zonder dat zelfs voor eenoogen-
blik gevaar had bestaan, dal zij buiten staat zou zijn, al hare verbindte-
nissen jegens derden volkomen gestand te doen, en de laatstelijk uit Indië
ontvangen brieven hadden de overtuiging bevestigd, dat er geen rede
lijke gronden aanwezig waren om ook ivoor het vervolg eenig gevaar ten
dien opzigte te vreezen. Hoewel dus de toesiand der bank allezins bevredi
gend mogt genoemd worden, zouden, in het belang barer toekomst, uitge
breide hervormingen moeten beraamd worden, zoo in de inrigting van haar
bestuur als in haren werkkring. Daartoe zouden de noodige voorstellen aan
de aandeelhouders gedaan worden.
De arrond.-reglbauk te Amersfoort heeft den 15-jarigen jongeling uit
Eist, bij Amerongen, die door, onyoogzig lig gebruik van een geweer, den
dood zpner tante veroorzaakt heeft, tot eene maand correctionele gevange
nisstraf veroordeeld.
Te Staphorst is Woensdag nacht eene boereubuizing met inboedel en
den geheelen oogst een prooi der vlammen geworden, De bewoners konden
naauweltjks het leven redden. Er is sterk vermoeden van misdaad gerezen.
De eigenaar is geruïneerd.
De arrond.-regtbank te Breda heeft den heer J. Urban, te Brussel,
directeur van den grooten Belgischen centraal-spoorwegveroordeeld tot
ƒ200 boete en subsidiair tot 1 maand gevangenisstraf gri in de kosten van
het geding, wegens het te laat doen vertrekken van den spoortrein Roosendaal-
Breda. De regtbank verwierp de bewering, dat de stations-chef hiervoor
aansprakelijk was.
Volgens berigt uit Batavia is eene tweede militaire expeditie naar Bali
vertrokken.
v— Den 10den dezer is de zitting van de wetgevende kamer in Luxemburg
tioor L. K. H. prins Hendrik, in naam van den koning-groothertoggeojiend.
In de troonrede verklaarde de prins dat de ongerustheid, die bestaan heeft
ten aanzien der stad Luxemburg, verdwijnt en dat het werk van de ont
manteling der vesting wordt voortgezet.
's GRAVENHAGE 14 November.
Z. M. heeft vergunning verleend aan M. van Turnhout, te 'sGraven-
hage, M. Koch en M. F. van Houtum te 's Hertogenboschtol het dragen
van het hun door den Paus toegekende kruis fidei et virtuti.
Tot referendaris bij het ministerie van binnenl. zaken is benoemd de
heer J. M. P. Pabstcommies bij dat ministerie.
Tot kantonregter te Eist is benoemd de heer mr. F. W. N. Suringar,
thans kantonregter te Ridderkeik en lid der prov. staten van Zuidholland.
Aan den telegrafist 3de kl. G. P. J. de Haan is, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleeud uit 's rijks dienst.
Door het prov. geregtshof zijn nog, na afgelegd examen, als candi-
daat.notaris toegelaten de hh. W. Kuypers en J. 1). Meyer, van Rotterdam,
en Teijinck, van Schoonhoven.
In de heden gehouden zitting der tweede kamer was aan de orde het
opmaken van eene nominatie van vijf personen ter vervulling der vacature
in den hoogen raad ontstaan door het eervol ontslag van jhr. Melort De
uitslag was, dat tot eerste candidaat werd gekozen mr. J. ,1. van Meer-
beke, raadsheer in het prov. geregtshof van Noordholland, met 35 stemmen
tegen 33, uilgebragt op den oud-minister van r. k. ceredienstden heer
mr A. F. X. Luybentot tweeden candidaat, de heer mr. C. D. Asser,
raadsheer in hetzelfde hof, met 35 stemmen tegen 33 op den heer Luyben;
tol derden candidaat mr. van Kerckhof, regter in de arrond.-regtbank te
Zwolle, met 34 stemmen tegen 32 op den heer Luyben; tot vierden candidaat
de heer mr. Coninck Liefstingregter in de arrond.-regtbank Ie Leyden,
met 35 stemmen tegen 33 oji den heer Luybenen lot vijfden kandidaat de
heer mr. A. A. de Pinto, referendaris bij het ministerie van justitie, met
35 stemmen legen 33 op den heer Luyben. De heer inr. Luyben was de
eerste candidaat op de lijst van aanbeveling.
EAKËLA^D.
LONDEN. 12 November.
II. M. de koningin der Nederlanden heeft Dingsdag avond, na des
morgens bij koningin Victoria het dejeuner gebruikt te hebben, de eerste
der geregelde winter-vergaderingen van de kon. gcographische maatschappij
met hare tegenwoordigheid vereerd. In deze bijeenkomst heeft de president,
sir Roderick Murchisonweder het lot van den reiziger Livingstone bespro
ken en mededeeling gedaan van een nieuwen van hem ontvangen brief,
die echter niet van lateren datum was dan de laatst omvangene. Wederom
sprak hij de verwachting uit, Livingstone binnen eenïge maanden in En
geland terug te zullen zien.
Het houden van de bijeenkomst van het historisch genootschap te
Dublin is verboden. De aanleiding lot dien maatregel is niet hekend.
De Friend of India meldt uil Ragpootana: Als de regen nog veer
tien dagen uitblijft, kan niets hel land meer redden van een vreeselijken
hongersnood. Uil Marwar stroomen lange rijen van wagens met mannen
en vrouwen, die hun ongelukkig land ontvlugten.
