COURANT. 1868. ASSkk VRIJDAG'16 OCTOBER. lb M- jt Si .rn? ^r,^&'=' Z)e Courant wordt maandag H'oensdag en Vrijdag uitgegeven. Did van Maandag komt uit Zaiurdag avond. l\ü. 125. De prijs der Courant is ƒ3.per vierendeel jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10 Cents verkrijgbaar. wsgö^aBïSfflffiBaaaïSBazBrais^^jröajK^ BINNENLANDSCOE BERIGTEN. LEYDEN, 15 Ociober. Bij kon. besluit van 10 October jl. is de lieer mr. II. Gevers herbe noemd als kanlonregter alhier. Bij dc behandeling der gemeenle-begrooling voor 1867 werd door burg. en weih. het voorstel gedaan de subsidiën aan de godshuizen en het Israëli tisch armbestuur jaarlijks mel5pCt. te verminderen ten einde langzamerhand tot de opheffing dier subsidien te geraken. Van de daarover gevoerde be raadslagingen was de uitkomst dat er eene commissie werd benoemd om met de besturen der gesubsidieerde instellingen van weldadigheid in overleg te treden over eene jaarlijksche percentsgewijze vermindering der subsidien. Die commissie heeft onlangs haar rapport aan den gemeenteraad ingediend waarin zij een overzigt geeft van hetgeen door haar is «errigt en overwo gen om deze vrij moeijelijke zaak nader tot hare oplossing te brengen. Zij beeft zich in de eerste plaats op de hoogte trachten te stellen van den fitiau- cielen toestand der bedoelde godshuizen, en daartoe gebruikt gemaakt van de rekeningen van het laatste tiental jaren. Zij is tot de overtuiging ge komen dat de kerkelijke gemeenten bijkans de gansche zorg voor het bij eenbrengen der geldelijke middelen voor hunne godshuizen aan de burger lijke gemeente overlaten en zich langzamerhand aan alle bijdragen onttrek ken. De mededeeling van een aantal staten strekt om dit haar gevoelen te staven. Als blijkens die staten de Ned. hervormden en de r. katholieken (t. w. diegenen onder lien, die geacht mogen worden te kunnen bijdragen) vrijwillig gemiddeld 29.4 cent per hoofd hebben bijgedragen, terwijl hg wijze van subsidie voor hen uit stads kas gemiddeld per hoofd werd betaald 364.4 cent, vraagt de commissie, waar hier dan nog sporen van belangstel ling voor kerkelijke zaken en van christelijk liefdebeioon zijn te vinden, en of die niet geacht mogen worden onder het subsidie stelsel verstikt te zijn. De commissie is voorts in overleg getreden met de besturen der gods huizen ten einde de percentsgewjjze vermindering der subsidien te bespre kendaarvan was de uitkomst dat geen dier besturen de mogelijkheid kou doorzien om lot eene geleidelijke vermindering der subsidiën over te gaan. De commissie heeft ook nog gemeend te moeten onderzoeken, hoe het met deze zaak in andere gemeenten gesteld was en hoe het daarmede gegaan was sedert de invoering der armen-wet. Uit dat onderzoek is haar gebleken dat de ge meente Leyden eene uitzondering maakt en zich onderscheidt door het sub sidiëren van gestichten van kerkelijken aard. Naar aanleiding van een en ander is de meerderheid der commissie van gevoelen dat men moet tcrug- keeren tot het eenige goede beginsel, hetwelk voorschrijft dat iedere ker kelijke gemeente zorge voor hare eigene instellingen van weldadigheid, en concludeert zij de subsidiën der godshuizen aan eene regelmatige jaarlijksche vermindering te onderwerpen, t. w. met 5 pCt.zoodat na 20 jaren de ge meente-begrooting van die subsidiën zal zijn ontlast, en voorts het subsidie aan het Israëlitisch armbestuur voortaan niet meer toe te staan. Sedert den 8slen Februari] tot op den 15dc0 October zijn, onder het rectoraal van den hoogleeraar Dozy, alhier ingeschreven 141 studenten. Hiervan studeren 21 elders of hebben zich alleen wegens examen of promo tie doen inschrijven. Van de overigen studeren 57 in de regten 24 in de geneeskunde, 17 in de letteren, 12 in de theologie en 10 in de philosophie. Z. K. H. de prins van Oranje heeft lieden als inspecteur van het wapen der cavalerie, de inspectie aangevangen over het alhier in bezetting liggende 4de regiment huzaren, welke ipspeetie morgen door Z. K. H. zal worden voortgezet. In tegenwoordigheid van den kommanderenden officier der dd. schut terij alhier, is Dingsdag en Woensdag II. door onder-officieren, korporaals en schutters, op het daarvoor bestemde terrein, om prijzen naar de schijf geschoten, die door hh. officieren van dat corps ten geschenke waren aan geboden. De prijzen werden behaald door de navolgenden: schutter J. A. Bos, schutter J. M. Veilbrief, korporaal H Duiverman, sergeant F. de Wringer, schutter C. Teske, schutter H. C. Meijer, schutter C. van Draa ren, sergeant F. J. Landzaat en sergeant W. van Tuil. Heden werden de prijzen, na den afloop van het kampschietendoor den luitenant-kolonel komma'ndant onder eene hartelijke toespraak uitgereikt. De Leydsche Spaarbank, den 16den October 1818 door hel hier geves tigd departement der maatschappij tot Nut van 't Algemeen opgerigt, viert morgen haar 50jarig bestaan. Onder de instellingen van de stad onzer in woning heeft zij dus gedurende eene halve eeuw eene plaats bekleed op eene wijzedie haar meer dan regt geeft dat haar 50ste verjaardag niet onopge- merkt voorbijga. Staan op de naamlijst van commissarissen die van de lieeren mr. H. W. TydemanP. C. Lezwyn, A. Blussé de Jonge, mr. W. van Lelyveid en A. Harteveltals de eersten, aan wie de zorg dezer inrigting werd opge dragen, bovenaan, geen hunner werd het gegund dezen schoonen dag te beleven'. De kleinzoon van een hunner, de tegenwoordige penningmeester mr. P. C Lezwyn, vertegenwoordigt nog alleen in het collegie den man, die* in*1818 ook de betrekking van penningmeester vervulde, welke later op zijn zoon den nu mede reeds overleden heer A. Librecht Lezwyn over ging. De 'opvolgende besturen hebben echter de taak hunner voorgangers steeds naauwgezet en ijverig opgevat en voortgezet, zoodat de Spaarbank steeds meer en meer is geworden wat zij op liet oogenblik nog is, eene der nuttigste instellingen van de stad onzer inwoning. Van harte wenschen wij deze inrigting van het Nuts-departement toe, dat zij het vertrouwen onzer stadgenooten steeds in mime male moge blijven bezitten, en de deugd van spaarzaamheid meer en meer bij onze medeburgers moge aankweeken. Van het gewas der inlandsche tabak in dit jaar koesterde men in den beginne de beste verwachting, maar de aanhoudende droogte en tro pische hitte van dezen zomer veroorzaakten stilstand in den groei der plan ten, waardoor de tabak op de hoogc gronden vooral zeer veel beeft geleden de plant kon zich niet ontwikkelen, waardoor het blad kort, dik en smal bleef. Over het algemeen zal van dit jaar het gewas niet meer dan half gewas opleveren. Te Amsterdam had eergisteren op het leesmuseum een treffend voorval plaats. De heer mr. M. des Amorie van der Hoevenhoogleeraar in de regten aan bet athenaeum illustre aldaar, die reeds een gertiimen tijd lijdende was, werd, terwijl Jiij op de bovenzaal zat te lezendoor eene bloedspuwing overvallen, waaraan hij onmiddellijk bezweek. Hij had den ouderdom van 45 jaren bereikt. 'Ie Uitgeest had eergisteren morgen een treurig voorval plaats. Eenig vee, van de veemarkt te Purmerend komende, bragt in eene weide onder die gemeente den nacht door. Vroeg in den morgen maakte men zich ge reed om den togt voort te zetten en terwijl liet vee de weide werd uitge dreven, ging een der drijvers bij liet hek op de brug staan, om het vee den regten weg te doen inslaan Een der koeijen komt op den drijver aan- loopen en sloot hem achterover in hel .water. Door de duisternis kon men hem niet spoedig genoeg helpen, zoodal hij reeds dood was toen men hem uit het water haalde. De ongelukkige, zekere van Sehaikbehoorde te Bodegraven te huis. Zaturdag II. is te Maastricht een misdadiger uit het huis van arrest ontvlngt. Terwijl men hem uit zijne gevangeniscel naar het bureau van den regter van instructie overbragt, wist iiij zich van zijne handboeijen te ont doen, gaf daarop een zijner bewakers een sloot en onlvlugte door de open staande deur van hel geregtsgebouw welke hij achter zich digt trok. Hij beeft door de Pieterspoort de stad verlaten en zonde volgens de loopende geruchten in de holen van den nabij gelegen S'. Pietersberg zich verscholen hebben. Ook te Leeuwarden is Maandag avond door eenige gevangenen in het tuchthuis, waaronder drie die laatstelijk waren ontvlngt, eene poging tol ontvlugiing gedaan. Zij hadden door het wegbreken van ijzeren traliën van uit liuune slaapzaal, waarin zij zich ten getale van 14 bevonden, reeds in de daaraan grenzende werkzaal welen te komen, en hadden ook weder een touw weten te vervaardigen om den uitgang gemakkelijk te maken. Een der bewakers ontdekte echter nog tijdig genoeg de zaak, waarna alle 14 in afzonderlijke cellen werden opgesloten. Te Antwerpen is gisteren een lievige brand uitgebroken in de petro- leum-raffineerderij van de firma Verdbois Cie, op den linker oever van de Schelde. De fabriek, die eerst sedert vijf wekei: in werking was, is ge heel vernield. Bij de weder-indiening van het wels-ontwerp betreffende de maten gewigten en weegwerktuigen, heeft de minister van binnenl. zaken, na een tiaauwkeurig onderzoekvoorgesteld het stelsel van het ontwerp van den minister Heemskerk, met betrekking tot dc namen der maten en gewigten te moeten blijven volgen. Hij is de overtuiging toegedaan dat alleen door uitsluitende erkenning der internationale terminologie, geleidelijk hier te lande in te voereneene zuivere toepassing van hel metrieke stelsel te ver krijgen is. Alleen den naam van den bunder heeft de minister onveranderd gelaten. liet beginsel, in het vorige wets-ontwwp omtrent de grondslagen der ma ten en gewigten aangenomen, was, dat de platina-mèlre en het platina- kilogramme, vermeld iu het koninkl. besluit van 12 April 1839, de standaar den zouden zijn. De minister meent dat'de wet moet verwijzen naar de oorspronkelijke Parjjsche standaarden als grondslagen der maten en gewig ten, en kopijen daarvan als standaarden in Nederland voorschrijven. ln dien zin zijn thans de artt. 1 en 2 vervat. Met betrekking tot de ijkregten, acht de minister het wenschelijk deze af te schallen voor de maten en gewigten en balansen, maar ze te behou den voor de gasmeters, liet tarief der ijkregten voor die gasmeters is van 50 op 25 cents voor de kleinste soort ternagebragtmet ojiklimming van 5 cents voor eiken luib. decimeter meer inhoud, en tot een maximum van ƒ20. De hepalingen omtrent gasmeters worden binnen 2 jaren na de invoe ring der wel ingevoerd. Het vaatwerk is, volgens de beginselen van de tegenwoordige voordragt, builen elk toezigt geplaatst en zal derhalve nimmer het karakter van maal kunnen aannemen. Een voorschrift tot vestiging van een cursus voor opleiding van ijkers acht de minister in deze wet niet te huis te behooren. De daartoe betrek kelijke bepaling in hel vorige wets ontwerp is derhalve weggelaten. Wij zijn in de gelegenheid geweest een kunstgebit te zien, vervaardigd door een onzer landgenootenden heer M. H. F. Cohen, dentiste en chi rurgijn te Amsterdam. Hetzelve was niet alleen natuurlijk en sietjlijkmaar leverde ook het bevvjjs van de anatomische en chirurgische kennis van den vervaardiger, liet is dus in dit opzigt niet meer noodig in den vreemde te zoeken wat hier goed Ie verkrijgen is. De heer Cohen is waardig met de eerste Fransche artisten gelijk gesteld te worden, en daar hij door ver schillende geneeskundige faculteiten als ook door den Amsterdamseben liooa- leeraar Tilantis als een zeer bekwaam dentiste aanbevolen wordtzoo ver dient hij ten volle hel vertrouwen onzer lijdende uatuurgenooteh.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1868 | | pagina 1