Te Schiedam is uit Rome de tijding ontvangen van het overlijden van
den heer A. C. J. Nolct, luit. bij de pauselijke zouaven, in den ouderdom
van 24 jaren.
Naar men verneemt heeft de minister van oorlog, beschikkende op het
tot dal einde van wege den koning aan zgn dep. gerenvoyeerd adres van
ingezetenen van Nijmegen, lot ondersteuning van hel door den gemeente
raad van Nijmegen gedaan verzoek, dat Njjmegen als vesting opgeheven en
de vestinggronden aan die gemeente afgestaan mogen worden, ter kennisse
ven de adressanten gebragt, dat de belangen der verdediging niet toelaten,
dal aan liet door dien raad gedaan verzoek worde voldaan.
Uit Leeuwarden meldt men liet volgende: De volgende treurige gebeur
tenis geeft hier sedert eenige daaen stof lot vele gesprekken. Een paar
echtelieden in hel Sint Anthoiiy-gasthuis hadden verleden Zondag avond een
vijftal personen bij zich genoodigd die allen na hel gebruik van op dien
dag bi) een apotheker gehaalden door diens bediende afgegeven bessenwijn
ongesteld werden, sommigen, waaronder de vrouw, zelfs in erge mate. Ér
werd den volgenden ochtend dadelijk geneeskundige hulp ingeroepen. Voordat
de geneesheer echter nog was gekomen, dronk de man zelf, die er 's avonds
te voren niet van had gebruikt, ook van den wijn, als om zich Ie over
tuigen of deze inderdaad de ongesteldheid had veroorzaakt. Maar al te
spoedig kwamen de gevolgen. Under lievige smarten en sterke opzwelling
van het ligchaam stierf de man 's nachts. De overigen, die allen in mindere
hoeveelheid van den drank hadden gebruikt, zijn, naar men verneemt, thans
builen gevaar, behalve een jongeling, die Vrijdag naar het slads-ziekenhuis
is vervoerd. Men verdiept zich natuurlijk in gissingen, welk vocht de flesch
heeft ingehouden. Men vermoedt, dat er vroeger een of ander vergif in is
geweest, en dat de flesch niet behoorlijk nas gereinigd geworden, of wel
dat de bediende geheel iets anders dan bessenwijn heeft afgegeven. De jus
titie heeft zich de zaak aangetrokken en eene schouwing van het lijk doen
verrigten door de bh. d" S. R. D van Wageningen en Jacs. Baart de la
Faille en den heer chirurgijn J. Winklerin tegenwoordigheid van de lieeren
apothekers E. Bloembergen en J. J. Brtiinsmaaan welken laatste voorts
is opgedragen den draukwaarvan nog eene geringe hoeveelheid moet voor
handen zijn, benevens eeuige andere voorwerpen, te onderzoeken.
Te iiarlingen is dezer dagen een weesjongen plotseling gestorven.
Aanvankelijk dacht men aan vergiftiging. De lijkschouwing, dien ten ge
volge ingesteld, moet hebben doen zien, dat de dood hel gevolg is geweest
van overmatig gebruik van voedsel, met verscheuring der maag.
Uit Tilburg meldt men dal na een langdurig regterlijk onderzoek,
J. K., wiens vrouw door ophanging van hel leven beroofd was geworden,
weder op vrije voeten is gesteld.
Morgen zal voor het prov. gereglshof in Zeeland teregt staan Anna
Catharina Kouwjjzer, oud 27 jaren, arbeidster, wonende te Uonienisse, ter
zake van vergiftiging. De beklaagde zou namelijk op 10 Mei 1868 aan haar
kind, oud 11 maanden, melk hebben te drinken gegeven, waarin zij te
voren de koppen van ongeveer 10 lucifers gedaan had, en zulks met het
oogmerk om dat kind van het leven te berooventen gevolge waarvan bet
dan ook dien dag is gestorven.
Het Wiener Geschüflsbericht van den 23lsc° Sept. zegtdat een
comité van Oostenrijksche fondsenhouders te Amsterdam besloten heeft, den
Oostenrijkscheu minister van financiën, dr. Brestel, te verzoeken, de con
versie voor de Uollandsclie stukken te Amsterdam open te stellen. Volgens
een ander berigl zou de minister reeds besloten hebben, de conversie op
alle voorname beursplaatsen te doen plaats hebben, bij name te Weetier.
door de Credit-AnstaltIe Parijs door de Boden-Credit-Anslaltte Frankfor.
£door Gebr. Rothschild, enz.
's GRAVENHAGE 1 October.
Door Z. M. is vergunning verleend aan D. Tolsmate Bolsward, tot
het dragen der gouden medaille bene merenti en van het kruis fidei et
virtutien aan F. van Rijswijk te Baardwijk, L. Jacquemijns te Tilburg,
en E. J. A. Cornelissen te Amsterdam, tot bel drageu van hel kruis fidei
et virtutihuil door den Paus toegekend.
Tot ontvanger der directe belastingen enz. te Weesp is benoemd de
heer jhr. G. F. baron van Asbeck thans ontvanger te Noordwijk.
Aan den heer C. J. Temminck is, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als ontvanger der directe belastingen te Veendam.
Door Z. M. is eervol ontslag uit 's rijks dienst verleend aan den hoofd
ingenieur bij de directie der marine te Heilevoetslnis P. F.Jansen, aan den
ingenieur bij 's rijks sloomvaartdiest ie Amsterdam D. van den Bosch, aan
den griffier bij de directie der marine te Vlissingen F. de Vries, aan de
adjunct-commiesen hij die directie C. V. Riemens en J. C. Ockers. en aan
den houtmeier bij de directie der marine te Amsterdam P. J. Sclinyt.
De heer II. E. J. ten Kate van Loo is eervol ontslagen als rijks-baveu-
meesier bij bet Zederikkanaal en benoemd tot bakeumeester op den water
weg van Rotterdam naar zee.
In de zitting van tie tweede kamer van gisteren zijn de beraadslagin
gen voortgezet over 5 van het ontwerp-adres in antwoord op de troon
rede en de daarop voorgestelde amendementen. De heer de Brauw beant
woordde de bh. de Bosch Kemper en Godefroi. Volgens Item werd er geen
onderwijs gegeven dat voor iedereen bruikbaar is, zoo als de grondwet wil.
De grondwet sprak van de regeling van het onderwijs, maar niet van de
regeling der scholen, en nil de gewisselde stukken over de grondwetsher
ziening was niet op te maken dat men alleen de gemengde schoolverlangde.
Als de natie zoo gehecht was aan de openbare gemengde school dan be
hoefde men ook geene vrees te koesteren voor de gesubsidieerde bijzondere
school. De minister van binnenIzaken zeide dat de zaak in de troonrede
was verzwegen, maar er was over zoo vele punten gezwegen zonder dat
daaruit mogt worden afgeleid dat de aandacht daarop niet was gevestigd.
De regering telde de bezwaren niet ligt, zij wenschte die te overwegen.
Officiëel waren de klagten van duizenden of honderdduizenden hem niet
bekend. Kon aan de bezwaren te gemoet worden gekomendan zou bij
het niet nalaten. Van de zijde der regering werd geene poging gedaan om
de oprigting van bijzondere scholen te belemmeren. Overigens moest hij
zijne vroeger afgelegde verklaringen handhaven. De heer Ttiorbecke (lid der
commissie van het adres) zeide dat liet adres geheel in den kring der troon
rede bleef. De commissie kon zich met de beide amendementen niet vcree-
nigen. Beide hadden nagenoeg dezelfde strekking om de qnaestie van het
onderwijs bij de kroon aanhangig te maken. In beide lag besloten de ver
oordeeling van de openbare school. Wal zou hel gevolg zijn als de kamer
een der amendementen aannam? Dat men daardoor zon uitmaken dal de
kamer zich in de grieven tegen de onderwijswet partij stelt en hierop moest
men letten, want het was hier geene vergadering van particulieren, maar
tan de tweede kamer der statengeneraal. Het gevolg zon ook zijn dat
ieder onbevredigde bevrediging van zijne cischen zou zoeken in de aangeno
men zinsnede. De commissie, overtuigd van een regtvaardig toepassen der
wel, kon geen stem doen opgaan voor de «regtvaardige toepassing der wet."
De heer van der Maesen de SombrefT verklaarde zich tegen de amendeoitj
ten omdat beide eene vijandige strekking hadden tegen het ministerie,
heer Kaltl verklaarde zich te kunnen vereenigen met het amendement vi;
den heer W. van Goltstein. De heer Haffmans was in de eerste plaat
voor het amendement van den heer Gefken, maar werd dat verworjiendat
voor dat van den heer van Goltstein. De heer Pijnappel was van meetiim
dat, om tot eene wet|te'geraken men eerst eene wetsvoordragt moest d
en 'spoorde de leden aan om met bepaalde voorstellen voor den dag te kj
men. Onderscheidene leden hebben voorts nog hunne vroeger uitgedrukt!
meening toegelicht of verdedigd.
Heden zijn de beraadslagingen voortgezet.
De heer van Kuyk verduidelijkte zijne zienswijze in zake het onderwi
en bestreed uit dit oogpunt stellingen door sommige sprekers verkondig}
Voorstander van de wet van 1857 te zijn kon z. i. zamengaan met oplossing »ai'
bezwaren daartegen. Ook de heer Koorders, voorstander van het amendeatco;
Gefken, meende stellingen door de hh. Jonckbloet, Thorbecke en den
nis er van binnenl. zaken verkondigd, te moeten weêrspreken.
De heer J. K. van Goltstein achtte de klagten over het lager onderwij
zoo onbepaald en overdreven, dat zij niet behoorden aan de regering aan.
bevolen te worden. Hg zou tegen de amendementen stemmen.
De heer de Casembroot zou voor hel amendement Gefken stemmen,
heer van der Linden drong op verwerping der beide amendementen aai.
De hh. Nierstrasz en Insinger verklaarden zich voor de amendementen. ft'
heer van Zinnnicq Bergman was voor het amendement Goltstein.
De heer Gefken heeft een sub-amendement van den heer van Kuyk over
genomen, waardoor het woord «middelbaar onderwijs" uit zijn amende-
ment verviel.
De heer Kerstens verklaarde zich voor het amendement Gefken, dat t
en rond verklaarde wat die heer wilde; het amendement Goltstein was
duidelijk en had eene politieke strekking:,
De minister van binnenl. zaken verdedigde nader krachtig de aangenomei|
houding der regering. Zij bleef die met de volste overtuiging handhaven.
Het amendement van den heer Gefken, waaruit de woorden betreffend!
het middelbaar onderwijs waren weggenomenen dat dus alleen sloeg o|
herziening van de wet op het lager onderwijs, werd verworpen met 49 tegei
23 stemmen, ilet amendement van den heer van Goltsteinom tegenover hti
stilzwijgen der troonrede in het antwoord te wjjzen op de bezwaren vai|
velen tegen het lager onderwijswerd mede verworpen met 41 legen 31 slem-
men. Het voorstel der commissie voor liet adres, om te verklaren dat di|
kamer 's konings bijzondere zorg voor het onderwijs op hoogen prijs stelt
werd ten slotte aangenomen.
Z. K. H. de prins van Oranje heeft aan zes onderofficieren, die ali
ordonnances, tijdens zijn verblijf in bet kamp, fungeerden, ieder een fraai
gouden horologie geschonken.
Aan de synode der Ked. herv. kerk is ingediend eene verklaring van|
2500 leden der hervormde gemeente alhier, waarbij tegen het weder-opire-
den van dr. Zaalberg wordt geprotesteerd.
Heden is de volle synode vergaderd voor de zaak van d8. Zaalberg.
Het algemeen collegie van loezigt op bet beheer der kerkelijke goede
ren van de hervormde gemeenten zal den 6den Oct. alhier weder bjjeenko-
men. Dan zal in behandeling worden genomen het onlangs opgemaakte
ontwerp-reglement op dat beheer, met de daarop door de onderscheidene
kerkelijke collegiën gemaakte aanmerkingen.
BU1TENLAVDSCHE BERIGTEN.
ENGELAS. D.
LONDEN29 September.
Met de te Liverpool aangekomen Tasmanian zijn nog berigten omtrent
de aardbeving in Znid-Amerika overgebragt. Te Valparaiso zijn slechts ligte
stooten waargenomen De hooge goll in zee heeft het grootste deel van de
steden Talcuhuana en Tome overstroomd, doch de inwoners waren naar de
bergen gevlngt en slechts weinigen zijn verdronken. Van 49 schepen, die
in lading lagen aan de Chinca-eilandenzijn slechts 6 onbeschadigd gebleven.
De armen, die geen werk hebben, houden tegenwoordig alhier meetings
van socialistische!) aard. Zij hebben onlangs een besluit genomen, waarbij
verklaard wordt, dat de rente der nationale schuld betaald moest worden
door bet kleine getal aristocraten, die uit eerzucht en zelfverheerlijking in
vroeger tijd oorlogen aanlegden en voerden en hel volk daarvoor lieten betalen.
Voorts wordt geklaagd over de buitensporig groote vermogens van mannen
als bijv. de markies van Bute, die, zegt bel besluit, met 5000 tevreden
behoorde te zijn. Als middel tol voorloopig herstel van deze grieven be
veelt het besluit aan, dat het nieuwe parlement zal beraadslagen, of het
niet noodig is, een maximum bij de wet te bepalen voor het inkomen van
afzonderlijke personen, lot een bedrag van bijv. 5000 en het surplus te
kapitaliseeren legen 5 pCt. en le gebruiken tot amortisatie.
Het hospitaal te Greenwich mag zich in eenen hij uitstek gunstigen
financiëlen toestand verheugen. Het dient voornamelijk voor gewonde,
zieke en oude zeelieden van de zecmagt en koopvaardijvloot. Doordien er
sinds langen tijd geen oorlog ter zee heeft plaats gehad, is hel aantal iuva-
lieden en verpleegden zoo klein, en groeijen de ontzaggelijke inkomsten
van het hospitaal telken jare zoo zeer aan dal de lords van de admirali
teitonder wier beheer het hospitaal slaat, gedurende dit jaar van de in
komsten reeds 157,062 (1,884,744) in Engelsche fondsen hebben belegd.
Dit wordt in het rapport genoemd eene voorloopige belegging van een ge
deelte van liet surplus. Alleen in de 3 pCts. Engelsche geconsotideerden had
het hospitaal bij den aanvang van dit jaar 2 830,626 belegd. Het vorige
jaar bragt de verkoop alleen van bout op de landgoederen van het hospi
taal in het noorden van Engeland 51000 op.
Te Hull is een pakhuis ingestort, waarin graan en lijnzaad waren
geborgen; 30 menschen werden onder de massa begraven.
Volgens berigten uil New-York is door de kamer van vertegenwoor
digers van Georgia eene wet aangenomenwaarbij de negers van de
jury uitgesloten worden. De negers, welke lot leden van die vergadering
verkozen, maar door haar niet toegelaien waren, hebben eene commissie
naar Washington gezonden om bij het congres hun beklag in te dienen.
In Californië hebben uitgestrekte boschbranden plaatsnaar men zegt is
er op eene uitgestrektheid van 100 a 200 vierkante mijlen al hel hout vernield.
FRANKRIJK.
PARIJS, 29 September.
De Moniteurhet overlijden van graaf Walewski vermeldende, zegt:
«Groot zijn de verdiensten van dien uitstekenden staatsman, welke aan de
keizerlijke dynastie door den naanwen band eetier grenzenlooze verknocht
heid verbonden was en in de laatste twintig jaren onafgebroken op het po-
