Per Telegraaf.
T W EATH E.
groentenveikooper v. j. K., waaromtrent dezer dagen berigt is gegeven,
aan de gevolgen daarvan overleden.
Door den kerkeraad der Evang. Lutli. gemeente ister vervulling der
bestaande vacature, liet volgende zestal van hit. predikanten gevormd: Bar
biers., te Gouda; Marlens, te Vlissingen; Miclielseute Middelburg; Statius
Muller, te Schiedam; Scharten, te Leeuwarden; Stefanus, te Botterdam.
Gisteren is te Scheveningeit de eerste haring aangebragt. De vangst
bestond uit 35000 stuks steurharing en 50 ton pekelharing. De haring is
bijzonder groot van stuk. De haring heeft gegolden van ƒ47 tot ƒ33 het
duizend! I.
Het aantal baden, zoo in open zee als binnen, aan liet badhuis te
Scheveningeit genomenbeloopt sedert de opening tot en uiet beden het
cijfer van tusschen de 35000 en 40000
BUITENLANDSCHE HERIGTEiNI.
ËNRKLA.v- Hi
LONDEN, 18 Augustus.
De sedert weken belegde zamenkomst van voorstanders der lersche
staatskerk is Maandag II. in het Kristallen Paleis gehouden. Zij heeft wel
wat de stemming der aanwezigen, maar niet wat hun aantal betreft, aan
de verwachting der aanleggers beantwoord. Vele mannen, wier komst was
verwacht, bleven weg; betgeen uit het regen- en stormachtige weder van
dien dag verklaard werd. Daarentegen waren er zeer veie handwerkslieden
aanwezig, alsmede depulatiëu uil verscheiden groole steden van Engeland,
Schotland en Ierland.
Als aanleiding lot de ongeregeldheden nabij Tipperary, waarbij een
landheer gewond en verscheidene policie-agenten gewond of gedood zijlij
wordt het volgende opgegeven: De eigenaar heeft eenige nieuwe bepalingen
in zijne pacht-contraeien willen maken, van dien aard, dal niemand der
pachters die kon aannemen. De -meeste pachters hadden hel alternatief tus
schen onderleekening der nieuwe paclltconditiëu of opzegging der pacht nog
weten te ontgaan, door de pacht niet in persoon te betalen. De landheer,
de beer Scully, van zijn kant was nu met policie-agenten zelf zjjn pachters
gaan opzoeken en vond er vier. die hij de pacht opzeide. Hel volk jouwde
hem nil, doch verder gebeurde er niets. Eenige dagen daarna kwam hij
ecliter lenig. In dien tussclieiilijd was de beweging over het gebeurde
onder de hoeren aangegroeid en de houding van het volk werd zoodanig,
dat een der policie-agenten zelf raadde den togt op te geven. De heer
Scully stemde daarin toedoch wilde nog eerst naar een pachthnis daar
vlak in de nabijheid gaan. Evenwel, juist toen hij daar voorbij kwam,
werd uit het huis op hem gescholen. Policie-agenten werden door andere
scholen gewond, liet huis werd ingenomen door de policie-magtmaar de
moordenaars waren ontsnapt. Hetgeen de verbittering van het volk vooral
heeft opgewekt, is geweest de aanwezigheid van policie, om hen te dwin
gen de opzegging der pacht aan te nemen. Dal is een beleediging voor de
pachters, daar slechts op een beëedigd proces-verbaal van reeds begonnen
oproerigheden policie-hulp kan verstrekt worden.
Een van de oudste en meest geachte predikanten van het kerkgenoot
schap der Methodisten of Wesleyanen in Engeland heeft dezer dagen open
lijk verklaard dat de geest der Anglicaansche kerk meer en meer veranderde
en naar Rome overhelde, zoo zeer dal hij de toenadering tusschen de Angli
canen en de Methodisten, voorheen door hem zelveu aanbevolen, thans
voor eene «wettelijke, zedelijke en godsdienstige onmogelijkheid" verklaart.
Onder verwijzing naar dal getuigenis vermaant de Times de Anglicaansche
kerk openlijk te breken met de rigling der ritualisten in haar midden.
Uit het vroeger reeds vermelde verslas omtrent de cholera-epidemie in
1866 blijkt nog dat in het district, hetwelk door de East London Water
Company van drinkwater voorzien wordt, 4500 menschen door de ziekte
weggesleept zijn of 73 van de 10000 hoofden der bevolking, terwijl in de
door andere drinkwatermaalschappijen bediende districten de sterfte lus-
schen 3 en 15 van de 10000 zielen afwisselde. Als oorzaak van dil ver
schil wordt de schandelijke nalatigheid >an eerstgemeide maatschappij opge
geven, welke ongefilireerd water in de huizen van haar district geleid had.
Te Manchesier heeft men weder klagien van buiten ontvangen wegens
vervalschte katoenen goederen, die door de fabrieken aldaar worden afgeleverd.
lSengten uil New-York melden dat de gouverneur van Louisiana mede
gedeeld bad dat iu dien staal gewapende benden gevormd worden om de
genen die vóór de Unie gestemd zjjn ie verdrijven of ie vermoorden, en dat
in de laatste twee maanden reeds 150 moorden van dien aard in Louisiana
gepleegd zijn. Dit beweren van den gouverneur werd echter legengespro-
ken. In de westelijke stalen maakte de veeziekte groole vorderingen.
lierigie» uit Calcutta van 23 Julij melden dat iu Bhoolhan weder on
lusten uitgebarsten waren. In Japan was aan Stotsbashi de waardigheid
van Sjogoen weder aangeboden; doch hij had die geweigerd, en zou nu
volgens de geruchten minister van buitenl. zaken worden. Het berigt van
het ontdekken van goudvelden in het Chinesche landschap Chofoo heeft zich
ten volle bevestigd. Een groot aantal gouddelvers siroomde aldaar te zamen.
FRAK URM K.
PARIJS, 18 Augustus.
Bij gelegenheid van 's keizers feestdag zijn vijf nieuwe senaatsleden
iienomd. Behalve twee leden van het wetgevend ligcliaam bevindt zich
onder hen de beroemde heelkundige Nélaton en de graaf de Sartiges, ge
zant van Frankrijk te Rome.
In het dep. der Jura is lot lid van liet wetgevend ligchaam gekozen
ile advocaat Grevy, Candida,it der oppositie, met 22428 stemmen. De rege-
rings-candidaat bekwam 10290 stemmen.
Het Joum. d. Travaux Publicshel welk mededeelingen uit hel stad
huis ontvangt, berigt dal de gemeenteraad van Parijs besloten heeft in
eene der zalen van hel stadhuis een standbeeld van den keizerlijken prins
te doen opriglen.
Bij gelegenheid van de tentoonstelling te Havre zijn proeven genomen
met een nieuw uitgevonden werktuigt. w. een onderzeeschen kijker, waar
mede men vele ellen onder het water zien kan, even ais in de lucht. Deze
proeven hebben een gunstig resultaat opgeleverd.
Aan de ltaliaansche zijde van den Mont-Ccnis heeft op den 10<ien dezer
een zoo hevige orkaan gewoed, vergezeld van regen, dat de straatweg en
de nieuwe spoorweg o»er den berg onbruikbaar waren geworden. De schade
is grooteudeels reeds hersteld geworden.
Uit Madrid meldt men dal de militaire gouverneurs van Sevilla, Bar- j
celnna en Madrid hun ontslag ingediend en verkregen hebben. Men sprak
algemeen van een ministeriële crisis.
reidsclen gemaakt voor de ontvangst van den koning en de koningin tj
Pruissen.
In de Frankfurter voorstad Sachsenhausen is de wol spinnerij
Stern een prooi der vlammen geworden.
PARIJS, 19 Augustus. Hel gerucht van eene kamer-ontbinding w0r|
tegengesproken alsook liet berigt dat de zitting in December zal geopetj
worden, om 31 Mel 1869 gesloten Ie worden.
De Patrie en de Etendard deelen mede, dat de heer Beaureville tot»,
zant te Rome is benoemd. De heer Guilanl vertrekt als zaakgelastigd
naar Rome.
LONDEN, 20 Augustus. De Panama, die den 3 lsten J ui ij van li io-J anein
vertrokkeu en gisteren te Lissabon aangekomen is, heeft liet berigt medi
gebragt, dat den 16den Julij 10000 geallieerden llumaiia aangevallen heb.
hen, doch met verlies van 3000 man teruggeslagen zijn geworden, voort
dat een aanval der geallieerden op Chaeo insgelijks is afgeslagen.
PARIJS. J9 Augiisius. De inschrijving voor de Fransche transatlantisch
kabelmaatschappij gaat goed voort; de aandeelen doen 15 fr. premie.
i x ti ezon 3» K x.
Xuui cr-toiu'iTloii.
Welk een zomer voor /.omerzorg! Het bij ongunstig weder zal he
concert in de zaal plaats hebben" kon geschraptde mantels voor eem
mogelijk te verwachten avondkoelte t'huis gelaten, ieder plekje in den tuit
ongestoord bezet worden; geen windgedniischdat de ruischende toonendn
muziek kwam overstemmen of de verlichting dreigde te dooven. Maar ooi
welk eene zorg voor Zotnerzorg om zoovele schoont' kinderen van Flori
niet Ie doen wegkwijnen onder eene Afrikaansche zon en wolkeloozen ht.
mei, om iu spijt van siof, droogte en verdorring, waaronder hel groen lot
herfstkleur rijpt, nog leven en frischheid te behouden.
Misschien is de opmerking niet ongegrond, dat over liet algemeen it
concerten voor dezen zomer zich spaarzaam door klassieke nommers hebben
onderscheiden. Toch blijve wat reeds meermalen is gezegd: hoe verdienste
lijk sommige stukken van de nieuwere school ook mogen gecompoiieeti
zijn. vele laten geen indruk achter, onulat zij de opvatting, rijkdom va;
gedachten en melodie missen der groote bekende meesters, die niet geëveo
aard zullen worden Nommers van een gehalte zooals 7 van het zevende,
8 en 9 van het laatste concert blijven om hun eigenaardig schoon altijd
welkom.
De heer Völlmar en zijn personeel verdienen hulde voor de waardige wijze,
waarmede zij de taak weder volbragt hebben en de heer Cotive'e voor zijné
fraaije illuminatie, waarmede hij zich weder niet onbetuigd beeft gelai«
om het genot van den laalslen avond te verhoogen. Zoude het mi niet
billijk zijn van onzen kant te toonen, hoezeer de reine uitvoering der i»
ziek, de attenties van den eigenaar, de onberispelijke netheid, die overtl
lieerscllt, op prijs worden gesteld? Hel is reeds te dikwijs gezegd en no:
blijkt de klagt niet ongegrond te zijn dat de kindervreugde er nog te veel
wordt bol gevierd, leder programma vermeldt een dringend verzoek
dier zake, zoowel van vele inteekenaars als van den heer Völlmar. Mogtei
alle kinderlievende inteekenaars zich door zulk een herhaaldelijk gedaan
verzoek zóó beleedigd gevoelen dat zij voor het vervolg hunne kinderen i'liuii
lieten. Dan kon ook dit artikel voor goed geschrapt worden.
S» Si. SI S E K.
BERLIJN 18 Augustus.
Op het kasteel te Glticksburgin Sleeswijk-Holstciiiworden loebe
Tegenover den «zwarlgalligen pessimist" kan dikwijls de oppervlakkig!
optimist gevonden worden. Adres aan het stukje in iiet Leidsch Dagblad
van 14 Aug. jl. -Daarin toch beweert de schrijver, naar aanleiding van een
mededeeling uit Enschede, alwaar op 11 Aug. jl. aan de oieesien der fabrieks
kinderen een merkwaardig feest gegeven werd, dat: «overal de hand wordt
aan den ploeg geslagen, scholen naast de fabrieken." Wij zien straks ol
dit waar is.
Eerst nog iets over Twenthe. Sints jaren is daar een open oog voor de
belangen van hare uitgebreide fabriekbevolking en wel niet het minst voor
het jeugdige deel daarvan, geinige de besluiten iu verschillende jaren in de
algemeene vergaderingen van leden der Twentsche Vereenlging tot bevorde
ring van nijverheid en handel, genomen. Zoo werd er b. v. op de vergadering
in Dec. 1860 hij de behandeling van industriescholen gesproken over de
noodzakelijkheid om te zorgen voor het lager onderwijs der fabriekskinde
ren. Zoo werd er in de vergadering te Carelshaveniu April 1861. bij
gelegenheid van de mededeeling dat de hooge regering zich veel aan de op-
rigting der industrie- en handelschool in Twenthe liet gelegen liggentevens
besloten, en wel met algemeene stemmen, om op hel invoeren van bepalingen
op den arbeid van kinderen iu de fabrieken aan te dringen en te verklaren dal
de vereenigiug eene wettelijke voorziening in deze zeer wenscheljjk acht. Zoo
werd er in Maart 1868 in dezelfde Vereeniging besloten een nieuw adres aan de
regering te zenden tot wettelijke vaststelling van de werkuren iu de fabrie
ken en van bepalingen omtrenl den arbeid van kinderen beneden zekeren
leeftijd, terwjjl de raad van Almelo in Jan. 1866, zich nog per adres tot
Z. M. den koning gewend heeft om aan te dringen op een dergelijke wei,
welke volgens genoemden raad zeer heilzame vruchten zou dragen voor dc
verstandelijke en zedelijke ontwikkeling van het opkomend geslacht Van
dit adres zijn toen afschriften gezonden aan al de besturen der omliggende
gemeenten ten einde zich iu gelijken zin tot Z. M. te wenden.
Is Twenthe dus hij al hare bedrijvigheid niet ie roemen? Professor Vis
sering heeft dit reeds »0or ieder belangstellende voldoende bewezenen
daarin zit juist, naar ons inzien, de ware kiem barer ontwikkeling, dat
zij, bij op Ie rigten industriescholen aan fabriekscholenbij de bevordering
van nijverheid en hane'el aan de verstandelijke en ligcliameljjke ontwikkeling
barer meest hulpbehoevende landgenooten denkt. Hoe vaak ziet men dit
anders. Eenzijdige bevordering van belangen zonder daarbij een oog voor
dc toestanden waar de meeste hulp noodig is.
In allerlei vormen openbaart zich die eenzijdigheid. Getuige die ijver
om scholen op te rigten. en daarbij die onverschilligheid of er voort
durend een menigte kinderen door bun arbeiden in de fabrieken van het
onderwijs dal aldaar gegeven wordt, verstoken blijft. Getuige die ijver
om den volwassenen arbeiders sociëteit en volksvoorlezingen ic geven, en
daarbij die blindheid voor liet lot van zoovele jeugdige kinderen, die, vroeg
reeds in de fabrieken werkzaam, voor altijd hel voorregt van onderwezen
te worden moeten missen en daardoor voor die op zich zelve nuttige za
ken een sociëteit zij in hel midden gelaten alzoo niet vatbaar kunnen
worden. Nog meer Getuige die ijver voor zendelinggenootschappen bij het
geheel en al over het hoofd zien van zoo vele jeugdige arbeiders van beider
geslacht, die men in hel werk heelt, en dte hij den blinden heiden in
duisternis en onwetendheid niet zoo veel achterslaan.
Leve daarom Twenthe! Hel belang van lioogere en l3gere klasse naauw
verbonden! Naast industrieschool ook fabritkschool
Z<
C'
werl
derw
hulp1
ben
wijz<
van
per
weit)
dige
Et
jengt
12 A
50 I
verst
with
Itiert
W
vergt
Terlit
de n
arbet
tafel
gron
geves
slaat
luigd
tot S
ten,
werk
daari
hand
welk
waar
hij h
Ve
voort
vroeg
Twen
deele
waar
zeer
tien
tende
wen
toe k
slagct
heeft
die I
wal i
VVt
op ft
hiero
lujaid
statie
De
zoeki
word
pewa
bewij
zijn
kig r
hebbe
door
dal
door
van
zijn,
werk
en n,
ïï!i ji
Li
Set
is hei
Do
Mn
den
mism
llassi
Itnim
lia,
Curia
tilla
Titia
stnkk
Coli.
IS. 21
reerii
Traja
Carat
fiann
gnstu
Hi c
nariu
sthen
Tol
de 1<
Nero
Fatist
P- 25
een
Ook
ten z
