LEfDSCIEE
COURANT.
1865.
WOENSDAG 18 OCTOBER.
STADS-BERIGTEN.
De Courant wordt Maandaglf'oensdag en
Frijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaiurdag avond.
De prijs der Courant is ƒ3.per vierendeel
paars. Ajwonderlijke nommers zijn legen 10
Cents verkrijgbaar.
VERGADERING van den Gemeenteraad van Leyden, Donderdag den
jgden October 1865, 's namiddags te twee uren.
Onderwerpen
1». Voordragt tot het vragen van magtiging voor de gemeente, om zich in
cassatie te verweren tegen de Algemeene Commissie van liquidatie der
zaken van de voormalige wees- en momboirkamers.
2°. Voordragt omtrent de bezoldiging der lijdelijk aangestelde leeraars voor
hel regllijnig teekenen, hel liandelsregt en het boekhouden, aan de
gemeente-instellingen voor hooger en middelbaar onderwijs.
3». Voordragt lot verhooging der jaarwedde van den lecraar voor de natuur
lijke historie aan die instellingen.
4°. Rekening van de gas fabriek1864.
5». Rekening van het Nederlandsch Israëlitisch armbestuur, 1864.
6". Begrooting der gesubsidieerde instellingen van weldadigheid, voor
1866, als:
a. het H. G. of arme wees- en kinderhuis;
b. het R. C. wees- en oudeliedenhuis;
c. het Evang. Luth. wees- en oudeliedenhuis
d. hel Geref. minnehuis;
e. hel Israëlitisch armbestuur;
hel werkhuis.
7°. Begrooting van niet gesubsidieerde instellingen van weldadigheidvoor
1866, als:
a. het R. C. armbestuur;
b. Vrouwen kraammoeders
c. het Geref. minne of arme oude mannen- en vrouwenhuis;
d. de gemeente-apotheek
e. de vereenigde gast- en leprooshuizen.
8°. Onderhandsche verhuring van den zolder en het magazijn in de Smids-
sleeg en den kelder aan de Breêstraal.
9». Verzoek van A. de Vries, tol afschrijving van plaatselijke directe be
lasting, 1865.
10°. Adres van veehouders onder de gemeente Hazerswoude, houdende ver
zoek dat het hun veroorloofd zijhun vee mede ter markt alhier te
brengenom het daar te verkoopen.
11°. Adres van K. Hoek wed. J. Retel, om eene kleine ondersteuning bjj
wijze van gratificatie.
12°. Adres van R. H. J. Cunaeus, tot hel leggen van een duiker in het
Utrechtsche jaagpad.
13». Adres van C. A. Franchimon en J. van der Drift, tot hel in eigen
dom bekomen, of tot vergunning van bebouwing, van den gtond van
de Lobbesleeg.
14°. Adres van II. en J. W. Filippo, ter bekoming van geaicentcgrond aan
het einde der Verwers- en Looijersstralen.
15°. Nader adres van D. van Schie, ter bckoming van gemeentegrond in de
Kaarsenmakersstraat.
B1NNENLANDSCHË BËR1GTKN.
LEI DEN 17 October.
De nieuwbenoemde boogleeraar in de letterkundige faculteit, dr. J. II. C.
Kern, zal Woensdag den 18dcn dezer, des middags ten 12 ure, zijne be
trekking aanvaarden met het houden eener plegtige redevoering in het
groot auditorium.
Het is op heden voor de Leydsche hoogeschool een belangrijke gedenk
dag. Dr. F. Kaiser, die in 1826 aan deze hoogeschool tot observator, in
1837 tot lector, in 1840 tot buitengewoon hoogleeraar en in 1845 lot ge
woon hoogleeraar benoemd werd, aanvaardde op den 17den October vóór
25 jaren het hoogleeraarambt in de slcrrekunde. Reeds spoedig was zijn
naam niet alleen in het vaderlandmaar ook in het buitenland beroemd en
geeerd. Met weinige en gebrekkige hulpmiddelen deed h(j de uitslekendste
waarnemingen en verkreeg hij nieuwe en merkwaardige uilkomsten, en
Nederland is de beoefening der slerrekunde, zooals die behoort te zjjn, aan
zijne talenten en volhardenden ijver verschuldigd.
Groot is het aantal zijner geschriften, die of afzonderlijk, of in verschil
lende Ncderlaudsche tijdschriften of in de buitenlandsche werken van
Schumacher, van Jahn en van de Royal Astronomical Society werden uit
gegeven. Zjjne Verhandeling over de komeet van Halley, over de komeet
»an Encke en hare naderende verschijning, over het observatorium te Leyden
over de eerste metingen met den micrometer alhier volbragt; zijn Sterren
hemel in twee dcelcn en driemaal herdrukt, zjjne Beschouwingen van den
Sterrenhemel, de Geschiedenis der ontdekkingen van planeten, de Sterre-
kundige plaatsbepaling in den Indischen Archipel, de Sterrekundige jaar
boeken van 1845 tot 1864 hebben de slerrekunde vooruilgebragt en in
Nederland de belangstelling op deze wetenschap doen ontslaan. Had dr. Kaiser
aan de vaderlandsche marine reeds vroeger uitstekende diensten bewezen,
zij zijn nog vermeerderd, nadat hij in 1858 tol verificateur van 's rijks
Zee-instrumenten bennemd werd, en welk uitstekend docent hij is, hebben
velen zijner voort redelijke leerlingen bewezen.
De feestdag van zulk een man is dan ook waardiglijk herdacht. De heer
Kaiser ontving op heden van zijne vroegere leerlingen en van de tegenwoor
dige studenten verschillende kostbare geschenken en albums, die hem door
onderscheiden commissieu werden aangeboden, als de bewijzen van dank
bare en verschuldigde vereering, en zijne ambtgenoolen en vele ingezetenen
dezer stad beijverden zich hem de welverdiende hulde en deelneming toe te
brengen.
Moge de geliefde en gevierde hoogleeraar nog gedurende vele jaren een
sieraad z(jn der hoogeschool en van het vaderland; moge het nieuw obser
vatorium dal wij insgelijks aan hem verschuldigd zjjn, meer en meer aan
de strenge eischen van den hoogleeraar beantwoordenen door de regering
zoo worden ondersteundals de belangen der wetenschap en de eer des
lands dit vorderenen het geluk van zijn leven verhoogd worden door dat
van zijne betrekkingen en van zijne discipelen.
Dezer dagen is rondgezonden het verslag van den toestand der Leydsche
maatschappij van weldadigheidzooals dat door de hoofddirectie werd uit-
gebragl in de vergaderingop den 2den dezer gehouden. Die toestand is
blijkens dat verslag bevredigend te noemen. De maatschappij heeft in liet
afgeloopen boekjaar weder aan velen hulp geboden, is daardoor aan eerlijke
armoede te gemoet gekomen en heeft menig huisgezin voor ondergang be
hoed. Aan de diensten daarbij door de medewerkers en genees- en heelkun
digen bewezen wordt eene regtmatige hulde gebragt. Aan 238 gezinnen
werd gedurende het wintersaizoen ondersteuning verstrekt, doorliet ver
schaffen van levensmiddelen, klecdingstukken en geneeskundige hulp, als
mede door tegemoetkoming in de bijzondere kosten van onderwjjs en betaling
van huishuur. De afdeeling Arbeid heeft zeer gunstige uitkomsten opgele
verd. Gedurende liet gebeele jaar heeft men bijna onafgebroken aan een
groot aantal personen werk kunnen verschaffen, zoodat het uitbetaalde
arbeidsloon de aanzienlijke som van ƒ10364.43 beliep en de rekening een
goed slot van ƒ649.12 voor de maatschappij opleverde. De rekening dezer
afdeeling bedraagt dan ook in uitgaaf en ontvangst de som van ƒ17433.58.
Hoogst verbljjdend is het tevens dal, wat die afdeeling betreft, de vooruil-
zigten voor het aanstaande wintersaizoen op nieuw gunstig zijn. De hulp
bank, opgerigt en gesteund door kapitaal der maatschappij, heeft in haar
driejarig bestaan eene uitbreiding gekregendie bij hare oprigting naauwe-
lijks verwacht kon worden. Velen maken van de door haar geboden hulp
gebruik. In het afgeloopen jaar werden 154 aanvragen gedaan, waarvan
slechts 27 werden geweigerd. Aan de aanvragers werden voorschotten ver
strekt van ƒ200 tot ƒ20, ten gezamenlijken bedrage van ƒ13205. Die in
stelling kon aan de maatschappij een saldo overdragen van ƒ350.97jzjjnde
nagenoeg 5£ pCt. van het gefourneerde kapitaal.
Het bovenstaande geeft ons op nieuw een gunstig denkbeeld van de hoogst
nuttige werking der maatschappij in ons midden. Moge haar de zoo noo-
dige ondersteuning van velen ten deel vallen en het beroep, dat de hoofd
directie dezer dagen op hare vermogende stadgeiiooten doetgunstig worden
opgenomenopdat zij gedurende den aanstaanden winter haren werk
kring niet behoeve in te krimpen, maar, mogt het zjjn, daaraan uitbreiding
kon geven.
De Ned. Spectator geeft in zijn nommer van Zaturdag eene lijst van
de op de bibliotheek der Leydsche hoogeschool aanwezige geschilderde por
tretten, wier getal meer dan vijftig bedraagt en die meest van hel einde
der 16de en de eerste helft der 17de eeuw dagteekenen. De bibliothecaris,
van wien de opgave, blijkens de onderleekeningafkomstig is, zegt ten
slotte: »Die begeerig is de verzameling naauwkeurig te onderzoeken vindt
daartoe thans gelegenheid. De stukken zijn nog niet opgehangen en kunnen
dus zonder moeite van nabij bezien worden." Wjj meenen de aandacht
hierop te moeten vestigen.
Men verneemt, dat te Dresden op het graf van den beroemden zeeschil
der P. J. Schotel, gelijk in 1839 ter eere van zijn vader J. C. Schotel in
de Groole Kerk te Dordrecht, door zijne talrijke vereerders een monument
zal gesticht wordenen dat de verkooping zijner nagelatene teekeningen en
schetsen in November aanslaande, in liet Huis met de Hoofden te Amsterdam
zal plaats hebben. YVij zullen later op die collectie terugkomen doch vermeenen
reeds thans de aandacht zoo der kunstverzamelaars als der geschied- en oud
heidkundigen le mogen vestigen op portefeuille F., inhoudende: studiën van
schepen door en naar verschillende meesters geteekcnd gravures enz. van de
vioegste tijden af tot op heden, door P. J. Schotel verzameld en gebruikt
voor zijn prachtwerk: Heldendaden der Nederlanders ter zee, en op porte
feuille G.inhoudende al de originele schetsen en teekeningenbenevens
de eerste steendruk-proeven den originelen tekstophelderingen aanteekenin-
gen platte gronden, enz., enz., uitmakende 217 stuks, alle het bovenge
melde werk betreffende. Men weel, dat dit werk, waarvan de Nedcrduiische
