Per Telegraaf.
liet feestterrein, bezijden hel terras van Zeerust. Door de commissarissen
van orde ontvangen, werden zij geleid naar de plaatsen, op hunne kaarten
aangewezen. Ten half drie ure werden burgemeester en wethouders en ver
dere leden van den gemeenteraad door de aangewezen commissarissen aan
den ingang van het feestterrein opgewacht en naar de voor hen bestemde
tribune geleid. Het was juist op hel zelfde tijdstip, dat andere Iteeren
de eer genoten llll. KK. HH. prins Alexander en prins Hendrik op te
wachten en naar de kon. tribune te geleiden. De muziek van de staf
van het reg. grenadiers en jagers had inlusschen reeds vaderlandsche
loonen doen Itooren, die weèrklank vonden in aller harten, ook in die
der duizenden, langs het strand en op de duinen verzameld, om, zoo
mogelijk iets van die plegligheid te zien. Toen vervolgens Z. K. H. prins
Frederik op het terrein verscheenwerd hij met de hartelijkste geestdrift
verwelkomd: hel «hoerah" der menigte smolt zamen met den jubel der
muziek.
Toen het oogenblik gekomen was waarop de plegligheid zoude aanvangen
begaf zich de prins-voorzitter naar de estrade, van waar hij tot de kleine,
maar aanzienlijke vergadering hel woord zou riglen. De overige leden der
hoofd commissie plaatsten zich op de treden der estrade. Nadat burgemeester
en wethouders en verdere leden van den gemeenteraad te gelijkertijd hunne
tribune verlaten en van de tegenovergestelde zijde op de estrade plaats ge
nomen hadden, vatte de prins-voorzitter liet woord op. De hoofdcommissie,
die de taak op zich genomen had een nationaal gedenktceken gewijd aan
de herstelling van Nederlands onafhankelijkheid te stichten, genoot, zeide
Z. K. II., thans het voorregt liet eerste deel der haar toevertrouwde taak
volbragl te zien. Ten opzigtc van den tweeden op haarLruslenden last, het
gedenkteeken waarvoor op 17 Nov. 1863 de eerste steen gelegd was, mogt
men hel tijdstip vooruitzien waarop ook daaraan zou kunnen voldaan wor
den. Hel voorbereidend overleg was afgcloopeneene eindbeslissing geno
men en met de fundering oen aanvang gemaakt. Men meende zich te mogen
vleijen dat liet monument tegen het najaar van 1867 zou kunnen voltooid
zijn. Aan hel derde gedeelte van den op de hoofdcommissie rustenden last,
dé oprigting cener nationale ambachtsschool, was nog geen verder gevolg
gegeven aan de verwezenlijking daarvan waren nog groote bezwaren ver
bonden maar zoo God hem leven en krachten spaarde, zou hij hel aan
volharding niet laten ontbreken om de hoofdcommissie ook dit oogmerk te
helpen bereiken. Vervolgens deelde L. K. II. eenige bijzonderheden mede
omtrent de oprigting van de gedenknaald en liragt openlijk dank toe aan
allen, die deel aan den bouw hadden genomen. Ten slotte zeide Z. K. H.:
in een reeds voor 50 jaren door Ambrositts Justus Zubli vervaardigd dicht
stuk, Nederland verlost a°. 1813, vindt men daar, waar hij den dag van
30 Nov. bezingt, deze dichtregelen.
Dag door God bereid! o Heil, door God beschoren!
Uw nagedachtenis ga nooit bij ons verloren!
Hiel een gedenkzuil op aan 'l Schcveningsche strand
En grift daarop in goud: God redde Nederland".
Z. K. li. gaf nu het sein lot de onthulling. Fanfares en kanonschoten
verkondigden deze plegligheid.
De prins-voorzitter naai nu op nieuw het woord op en sprak het volgende
«Daar staan nu die woorden: God redde Nederland". Aan deze vóór
50 jaren met geestdrift algemeen toegejuichte dichtregelen is lieden gevolg
gegeven. De hoofdcommissie en ik, haar voorzitter, wij gevoelen ons ge
lukkig daartoe het middel te hebben mogen zijn. Moge Nederlands volk
hel ten allen tijde diep gevoelen, wal het is, waarvan dit gesteente met
zijne eenvoudige opschriften getuigenis geeft. Moge dit volk liet ten allen
tijde beseffen, dat het niet genoeg is zich dankbaar te noemen, maar dat
dankbaarheid immer moet blijken. Zij is eene schuld, die nooit als geheel
gekweten is aan te merken, vooral niet, waar zich die dankbaarheid uit-,
spreektzooals hier geschiedt, jegens God! Het Nederlandsche volk mag
van zich getuigenwal op deze naald geschreven staat. Moge het dat ge
tuigenis ten allen tijde van zich kunnen geven, en den Almagtige eeren en
erkennen, als zijn God en Redder, dan zal het. wat ook in de toekomst
voor ons verborgen ligge, Nederland immer wèl gaan. Wanneer na vijf
tig jaren hel eeuwgetijde van Nederlands herstelling dooreen volgend
geslacht zal gevierd worden, zij hel deze woorden gedachtig. Als voorzit
ter der hoofdcommissie, als c'e'n der in jaren gevorderde burgers des lands,
als oudste telg levens van het huis van Oranje, druk ik u allen die woor
den op hel hart, want daarin ligt mijne opregte en vurige bede voor het
heil des volk, voor den bloei van Nederland, en voor het geluk van j
het huis van Oranje." Vervolgens droeg de prins den eigendom der gedenk
naald aan de gemeente 'sGravenhage over en stelde de oorkonde daarvan
aan den waarncmenden burgemeester, inr. baron Collol d'Escury, ter hand.
Met eenige woorden lot de aanwezige loden van het kon. huis en eene
dankbetuiging tot al de aanwezigen, besloot hij zijne toespraak.
De waarnemende burgemeester beantwoordde daarop de rede van den prins
en verklaarde namens de gemeente 'sGravenhage, dat zij er trolsch op was
dit kostbaar geschenk op dezen schoonen dag uit de handen van dezen be- j
minden vorst te mogen ontvangen en dal zij, fier op dat bezit, hel zou onder
honden, bewaken en beschermen, lot aan het einde der dagen. Een luid «hoezee"
klonk thans van alle tribunes, dal zijn echo vond in 't herhaald «Wien
Ncêrlandscli bloed," door wclbezette orcheslen met warmte voorgedragen.
Langzamerhand ging thans de stoet uiteen en de leden van hel vorstelijk
huis inogten op al hunne schreden de ruimste bewijzen ontvangen van de
sympathie, welke hun, en inzonderheid den held van dezen feestdagZ. K. II.
prins Frederik, wordt betoond.
Ten 4 ure was de plegligheid, gedurende welke hel weder vrij gunstig
was, afgeloopen.
Ten half vijf ure vereenigden zich de leden der hoofdcommissie en der
sub commissiën aan ecnen luisterrijken feesidisch; na den afloop werden de
genoemde leden in het paviljoen van Z. K. II. prins Frederik gerecipieerd.
Een deel der in het dorp en aan hel strand vertoevende menigte zocht
inmiddels verademing in de vele gewone en buitengewone uitspanningsplaat- I
sen, weêr anderen wendden liet oog naar de volkspelenmastklimmen enz.
van gemeentewege bekostigd, en die van vier tot tien ure in den avond on- j
afgebroken zullen voortduren, terwijl niet weinigen ook reeds de voorbereid- i
selen voor de illuminatie van den avond in oogenschouw nemen. Terwijl
de dag vordert, vermeerdert ook allerwege de opgewondenheid.
De gedenknaald is gebouwd naar de leekening en onder de leiding van
den heer A. Roodenburg architect, door de lib. P. Schroot en Zn, metse
laars, en P. J. Devillers en C".steenhouwers, allen alhier, uil blaauwen
Escauzijnsehen hardsteen, op eene uit den vasten zandbodem, over een vlak
van 8 Nod. ellen in hei vierkant, in sterken tras aangelegde fundering,
wier bovenvlak 6 ellen in het vierkant beslaat. Voorts heeft het grondvlaki
aan den reglstand, 5 Ned. ellen en 10 duimen, de eigenlijke naald 10 Ned. i
ellen en 20 duimen hoogte, en is haar afgeknotte punt versierd met eenen i
koperen, vergulden bol van 70 Ned. duimen doorsnede; zoodat het ligchaamj
in zijn geheel, eene hoogte heeft van 16 Ned. ellen. Langs liet voetstuk
is uit dezelfde steensoort een stoep gelegd, omsloten met een hekwerk van
geslagen ijzer, op afzonderlijke funderingen. Met hel metselwerk enz. mag
de geheele zwaarte der naald op p m. 300,000 Ned ponden worden geschat,
liet blok van den piëdestal heeft op zijn vier vlakkeneven zoovele opschrif
ten van den volgenden inhoud God redde Nederland. 30 November
1813. Het dankbare volk. 24 Augustus 1865.
Bij gelegenheid der feestviering te Scheveningen ligt op het voetstuk
van het standbeeld van Z. M. Willem II, op het Buitenhof alhier, een
prachtige bloemenkrans.
BUITENLANDSCHE BËlUGTKN.
KKLklb
Te Antwerpen had Dingsdag II. eeu wedstrijd plaats voor uiterlijke
welsprekendheid, uitgeschreven door het provinciaal lees-comité. Ongeveer
een honderdtal, zoo dames als heerenhad zich aangemeld om aan den wed
strijd deel te nemen, die aanving met de alleenspraken 2de klasse (voor
vreemdelingen). Van de dertig personen, die hieraan deelnamen, werd de
eerste prijs behaald door den heer J. Vroom, van Zwolle, de tweede door
den heer G. van Hennes, van Utrecht, de derde door den heer J. J. Haak,
van Zutphcn en de vierde of supplementaire prijs door den lieer 11. C. Hel
lemans, van Kinderdijk.
ENG ELAN D.
LONDEN, 22 Augustus
Volgens bet Athenaeum zal de tentoonstelling te Dublin een aanzien
lijk geldelijk verlies opleveren.
Te Batley, in Yorkshire, heeft weder een ijzingwekkend voorval plaats
Een zekere Eli Sykes, een jongman van 19 jareu, wilde liefdesbetrekkingen
aanknoopen met een meisje, Hanna Brook genaamd, die echter weigerde
en zich later met een ander in het openbaar vertoonde. Sykes, hierover
woedend geworden, begaf zich met zijn geweer (hij was rifleman of schut
ter) naar de woning van hel meisje, en vroeg op nieuw om hare' hand. Bij
de daarop gevolgde weigering gaf hij haar met den kolf van zjjn geweer
zulk een geduchten slag op het hoofd, dat zij bewusteloos neerviel; hij trok
daarop zijn bajonet en stak haar acht malen in de borst. Op haar geroep
van «moord" kwam hare moeder toeschieten; Sykes verwondde ook deze
onmiddellijk met zijn bajonet, en toen zij bewusteloos op den grond viel,
stak hij de moeder nogmaals zes malen in de borst. De angstkreten der
beide vrouwen hadden de aandacht van 2 mannen getrokken; toen zij liet
huis binnen traden vonden zij de beide vrouwen badende in hun bloed,
terwijl Sykes eene poging deed om zich zelf van kant te maken. Een hun
ner belette hem zulks met gevaar van zelf te zullen worden vermoord. Na
eene langdurige worsteling maakte men zich van den onverlaat meester en
leverde hem aan de policie over. Hoe gevaarlijk beide vrouwen ook gewond
zijnheeft men toch nog hoop haar in het leven te houden.
Bcrigten uit New-York van 12 Augustus bevallen o. a. het volgende:
De president Johnson beeft in eene discussie des kabinets over zijne maat
regelen lot reorganisatie der zuidelijke staten verklaard zijne staatkunde op
dat stuk te zullen doorzetten niettegenstaande alle tegenkanting. Sedert de
maand Mei jl. zijn er 700,000 man van het leger der Unie ontslagen 300.000
zijn er nog in dienst. Eene vergadering van afgevaardigden der republikcin-
sclie partij uit onderscheiden oorden van den slaat Maine heeft zich voor
het negerstemregt verklaard.
De berigten omtrent den tarwe oogst in de Vereenigde Staten luiden
ongunstig, ten gevolge van aanhoudenden regen in Illinois en andere land
streken, waardoor zeer veel schade is veroorzaakt. 0>er't algemeen is het
gevoelen in de westelijke landstreken, dat bij gunstig weder de oogst nog
tamelijk goed kan uitvallen, doch niet de gewone opbrengst zal geven.
FRANKRIJK.
PARIJS, 22 Augustus.
De keizer en de keizerin hebben het kasteel Arenenbcrg verlatenom
de steden Zurich en Bern te bezoeken.
In het tweede kiesdistrict van het dep. des Landes is de lieer Wa-
lewski met algemeene stemmen en zonder eenigen tegenstand lot lid van
het wetgevend ligchaam gekozen. Van de 39000 personen, die er op de
lijsten der stemgeregtigden staanhebben omstreeks 29000 hunne stem uit-
gebragt, en wel, op eenige weinigen na, allen op den heer VValewski.
Te Laon is de heer Tillaucourtcandidaat der oppositie, gekozen met 16000
stemmen, tegen 13900, die op den heer Marsaux waren uiigebragt.
De wijnoogst is zoo voordeelig uitgevallen, dat volgens verzckcriii" der
wijnboeren de wijn zal dalen lot den prijs van 5 frs. per hectoliter.
Hel eiland Majorca is door een vreeselijken orkaan geteisterd. Hagel-
stecncn ter grootte van een okkernoot hebben de wijnstokken en vruclit-
boomen ten eeneumale vernield en derhalve den oogst geheel bedorven.
PK UISSEN.
BERLIJN 22 Augustus.
Volgens de Neue Preuss. Zeil. zou de geldsom welke Oostentijk voor
hel afstaan van zijn regt op het medebezit van Lauenbiirg van Pruissen heeft
bedongen, hoogstens 2 mill, thaler bedragen. Dat landje heeft in de jaren
1853—1863 jaarlijks gemiddeld eene bate van 237,000 tli. voor de Deensclic
schatkist afgeworpen, hel is 19 vierk. mijlen groot en heeft 55000 inwoners.
Naar men uit Kiel meldt zou de hertog van Auguslcnburg aanstalten
maken om van daar te vertrekken.
De senaat der stad Hamburg heeft het besluit genomen, om eene som
van 2000 thai, beschikbaar te stellen, ten einde een bewijs van dceliiemin<*
te schenken aan de ontwerpers van het plan om eene groote expeditie naar
de Noordpool tot stand te brengen.
Uit Stokgol wordt gemeld, dat de telegraphist adsistenl Kuglcusljerna
een toestel heeft uilgevondenwaardoor men een photographist'!) portret
visitekaartformaat, 4 a 6 malen te gelijk kan verveelvoudigen.
BERLIJN, 23 Augustus. De Prov Corr. meldt omtrent de overeenkomst
te Gastein nog het volgendeBij den bondsdag zal een voorstel worden
gedaan tot herstelling der Duitsche vloot en lot verheffing van Kiel tot eene
bondshaven. Tol zoolang daarover niet beslist is, oefent Pruissen het bevel
en de policie over de haven van Kiel uit en is bel geregtigd vestingwerken
aldaar aan te leggen en die door Pruissische troepen te laten bewaken. De
beide mogendheden doen voorts een voorstel bij den bond om Rendsburg
tot eene bondsvesting te maken. Voorloopig zal aldaar eene Ooslenrijk'-
Pruissisclic bezetting ligsen, waarover het bevel op vaste tijdstippen afwis
selt. Pruissen mag het Noordzee-kanaal door llolstein laten graven en daar
over het toezigt houden. De hertogdommen treden tot de lolvereeniging toe.
