De verkiezing van een burgerman tot lid van den Gemeenteraad.
EENE KEUZE TOOK DEIN GEMEENTERAAD.
öurgcvitjfee Jsjlanb.
van Turyn naar Florence. Volgens de dagbladen zijn al die heeren gunstig
voor de wet gezind.
IMCEZOJiBEV.
De vrijzinnige grondwet van onzen slaat, de hedendaagsche instellingen
van onderwijs, de toegang geopend voor alle standen der maatschappij om
tot kennis en wetenschap te geraken, ziedaar de middelen om eenmaal tot
de emancipatie van alle standen der maatschappij te komen. Ziedaar de
geest van onzen tijd.
Het is nog kort geledendat men in onze stad hel besloten terrein opende
voor verschillende standen om gezamentlijk feest te vieren, dat men het plan
ontwierp om op een en hetzelfde terrein, de Ruïne, eene duurzame zamen-
leving, in gemeenschappelijke genietingenvan verschillende standen, in het
leven te roepen, en thans ziel men een gewezen timmerman, die willens en
wetens tot de burgerklasse behoortdoor de kiezersvereeniging Nederland
en Oranje voorgesteld, om als lid van den gemeenteraad, die schier uitslui
tend uit mannen van de ls,e klasse bestaat, gekozen te worden.
Die keuze valt wel in den geest van onzen tijd. Die keuze is eene geluk
kige keuze te noemen, want
1». de leden van den raad vertegenwoordigen de burgers, de burgers split
sen zich in voornamen en in burgerlieden, en de laatslen zijn verreweg de
talrijkstenwie kan nu de burgerlui beter vertegenwoordigen dan een bur
german
2°. in de raadkamer moeten niet alleen theoretische, maar ook praktische
mannen zitting hebben; men moet daar niet alleen kunnen betoogenmaar
ook aanschouwelijk kunnen voorstellen; niet slechts de overpeinzingen van
der. studeerkamer te berde brengen, maar ook de handtastelijke ervaringen
van den praktikus vernemen;
3°. in de raadkamer hebben wij noodig, behalve enkele generaliteilen
nok veie specialiteiten, mannen die bij de discussie zeggen kunnen: dit of
dat behoort tot mijn vak. Van mijne jeugd af bad ik eene voorliefde voor
dat vak, van mijne jeugd af heb ik mij daarin t'huis gevoeld.
Welnu, de kiesvereeniging Nederland en Oranje heeft thans een man lot
kandididaat gesteld, die aan al die gewcnschte vereischteu voldoet. De lieer
lloltz is bij jong en oud, onder al de standen der maatschappij bekend,
als iemand die in zijn voormalig bezige leven over vele en velerlei zaken
zijn oordcel heeft moeten vellenen wiens gerijpte oordeel daardoor van vrij
algeraeenc bekendheid is geworden; als gewezen timmerman en opzigter of
architect van 's rijks gebouwen te dezer slede, is hij op rijpen leeftijd eene
ware specialiteit geworden, die zijne praktische kennis en ervaringen bestuurd
door ecu ktoek verslandniet gebonden door zijne maatschappelijke positie,
daar IWj vrij en onafhankelijk is, tot groot nut van Leydens ingezetenen in
de raadkamer en later bij Fabricage zou kunnen aanwenden, die ontegen
zeggelijk aldaar geen figurant noch idemisl zou zijn.
Men kieze dan den heer J. HOLTZ.
Een kiezer uit den burgerstand.
Wat men vreesde, is gebeurd. De politieke partijen hebben zich weder
van de keuzen voor den gemeenteraad meester gemaakt. De conservative
kiezersvereeniging Vaderland en Oranje stelt haren conservativen kandidaat
en daagt daardoor de lil erale kiez'ersvereeniging Grondicet en Koning uil
baren liberalen kandidaat te sletten. De conservative verecniging stelt voor,
den conservativen heer mr. S. C. Snellen van Vollenhoven.
Wij laten den heer Snellen van Vollenhoven geheel in zijne waarde. Wij
zouden niets ten nadeele van zijn karakter willen of weten te zeggen. Wij
bestrijden zijne kandidatuur niet, ómdat hij een conservatief is. Dit
is voor hel lidmaatschap van den gemeenteraad, onzes inziens, even weinig
een motief tegen hem als het een motief voor hem zijn zou dal hijal
hel overige gelijkstaande, een liberaal en de kandidaat van Grondwet en
Koning was. Ook aan Vaderland en Oranje maken wij van deze kandi
datuur geen verwijt. Dat eene conservative kiezersvereeniging eencn conser
vativen kandidaat stelt, is niet anders dan rationeel en consequent.
Evenwel bestrijden wij deze kandidatuur, omdat wij niet zien, dal er
iets anders voor pleit, dan dat de heer S. v. V. de man is. dien zijne
partij het meest geschikt oordeelt en de man die de meeste kans beeftals
haar vertegenwoordiger in den raad gekozen te worden. Voor den heer
S. v. V. kan men, behalve dat hij lot de conservative partij behoort, niet
anders aanvoeren, dan hetgeen men voor zeer vele anderen zou kunnen aan
voeren. De beer S. v. V. is een geacht ingezeten, goed echtgenoot, goed
vader, goed burger; hij is eene specialiteit in het vak dat hij bijzonder be
oefent en een voorstander van teil minste e'e'ne der fraaije kunsten. Wij
waardecren deze eigenschappen, maar zijn zij de eigenschappen die bovenal
de keuze van een vertegenwoordiger motiveren? Heeft de burgerjj vooral
behoefte aan eene specialiteit in de entomologie en aan een bevoegd beoor-
deelaar van schilderijen en teekeningen
De verkiezing van den heer S. v. V. zou een nieuwe triomf zijn voor de
conservative party, die dan weder een conservatief raadslid meer zou tellen.
Zij zou eene voldoeuing wezen voor de vrienden van den heer S. v. V. en
een vereerend blijk van onderscheiding voor hem zeiven. Doch, mogen dit
de overwegende redenen zijn die eene verkiezing leiden? Zijn de belangen
der kiezersvereeniging Vaderland en Oranje de cenige belangen die voor
Leyden gelden moeten? Is niet de eerste en alles beslissende vraag deze:
welk nul kan de gemeente, kan de burgerij van deze keuze hebben? en
niet: welk genot heeft de heer S. v. V. en hebben zijne vrienden er van?
Dat de heer S. v. V. de kandidaat der conservative partij is, zou, ook
voor de niel-conservative kiezers, geenc reden mogen wezen hem hunne
stemmen te onthouden, wanneer zij anderszins zijne verkiezing in het alge
meen belang rekenden. Dat zij dit is, meenen wjj te moeten betwisten,
zonder overigens de verdiensten van den heer S. v. V. cenigzins te willen
verkleinen. Waar heeft de heer S. v. V. van deze speciale kundigheden
doen blijkenwelke men regt heeft van een lid van den gemeenteraad in
de eerste plaats te verwachten?
Er is eene uitdrukking, welke wij ongaarne bezigen, omdat wij haar
bijna even dikwijls hebben hooren misbruiken als gebruiken. Het is de uit
drukking «een praktisch mail." Een «praktisch" man is, in het begrip
van velen, uilsluitend een man die «zaken doet," terwijl de mannen van
studie daartegenover gesteld worden als de onpraktische mannen bij uitne
mendheid. Wij hopen ons aan zulk eene eenzijdige opvatting niet schuldig
te maken; wij kennen vele mannen die «zaken doen" en zeer onpraktisch
zijn, en vele «praktische" mannen van studie. Praktisch en onpraktisch
zijn is veel meer eene quaeslie van het karakter en hel verslanddan van
bet bedrijf dat men uitoefent. Doch de eiscli van «een praktisch man"
blijft, hoe dikwerf misbruikt, wanneer hij in den eigenlijken zin gebezigd
wordt, een zeer rationele en zeer wezenlijke eiscli. En dan vragen wij:
is de heer S. v. V. «een praktisch man" in den eigenlijken zin van het
woord? een man van «deze praktijk" die in den raad te pas komt? Heeft
hij ooit bewijzen gegeven van dien praktischen blik, dien een man noodig
heeftwelke geroepen wordt om gemeentelijke belangen en zaken te behartigen?
Wij betwijfelen dit, wij zouden bijna durven beweren dat die bewijzen
ontbreken en dat uien dus, den heer S. v. V. kiezende, ten beste genomen
eene keuze in den blinde doet. Daarvoor wenschen wij de burgerij te waar
schuwen, want keuzen in den blinde zijn reeds te dikwjjls gedaan. Een
man van studie kan een praktisch man zijn, maar heeft men regt te onder
stellen dat iemand, van wien men niets weet, dan dat hjj een bekwaam
natuurkundige en een kenner van beeldende kunst is, daarom ook een ge
schikt vertegenwoordiger van de aangelegenheden der burgerij zal wezen?
Wij hadden gehoopt, dat men zich ditmaal eindelijk eens van de voogdij
der kiezersvereenigingen emanciperen en uil oogen zien zou. Wij hadden
gehoopt, dat men geen conservatief zou kiezen omdat hij conservatief,
geen liberaal omdat hij liberaal, geen orthodox omdat hij orthodox is.
Want in den gemeenteraad behoeven geene grondwetten gemaakt of her
maakt, geene organieke wetten bediscuteerdgeene geloofsbelijdenissen in
raadsbesluiten geformuleerd te worden. Hel beste middel om deze parlij-
inzigten uit te sluiten ware geweest, de lijstjes der kiezersvereenigingen te
voorkomen en, buiten deze om, een bekwaam en eerlijk man, een «prak
tisch" man, in den eigenlijken en goeden zin des woords, voor te stellen,
een man dien de raad, dien de burgerij en de gemeente behoeft, niet iemand
dien zijne partij behoeft. Dit is niet gebeurd; men heeft weder het consigne
der kiezersvereenigingen afgewacht, om te zien wien men stemmen moest.
Het consigne is gegevende vraag is thanszal de burgerij er gedwee aan
gehoorzamen
Meent zijdat de heer S. v. V. de man is dien Leyden thans noodig
heeft, de man die in den raad ontbreekt, men verkieze hem dan met alge-
meenc stemmen. Maar men stemme hem nietwanneer men geene betere
redenen heeft dan dat de heer S. v. V. de kandidaat der partij is, die den
boventoon voert en op de uitsluitende leverantie der raadsleden aanspraak
maakt.
Het bij de redactie ontvangen schrijven van den heer 11. zal zoo spoedig
mogelijk geplaatst worden.
Van 17 tot en met 23 November 1861.
BEVALLEN F. S. Zoetgel). SmitZ. J. S. E. de Munnikgeb. Stroebei
D. M. C. Hou weling geb. Chaudron Z. M. C. L. Kramers, geb. van Wijk
D. J. P. Monrooygeb. Vrossink I). H. M. Kretgeb. Termeer, Z. E. B.
Overduin geb. van der Leek D. S. van der Pompe, geb. Vermond Z. J.
Hakkaart, geb. Galjaard, Z. J. Rokus, geb. Verhoog, D. A. van Oycn
geb. van der VeerZ, J. Poptie, geb. SlegtenhorstD. A. G. T. Speetgeb.
van der Voorden Z. M. Briejergeb. van der SpreeZ. M. F. Jansen geb.
de Wilde, D. J. A. Vreeswijk, geb. Dieke.Z.C. Stavleugeb. Rijnvis
D. M. Piketgeb. van der Heyden ,1). A. Ilaremakergeb. de WitZ.
GEHUWD: P. J. van Lis, jm. en P. Crama jd. N. Zaalbergjm. en J.
Arbou jd. J. C. van der Zeeuw, jm. en M. Exallojd. P Zoutendijk wedr.
en E. van der Valk wede. Z F. Chardonnans, jm. en C. W. Wandeljd.
J. Gorree. jm. en J. W'. Philemon, jd. G. van Wijkjm. en M. F. Massa
jd. C M. Jurgensjm. en C. Eradus, jd. -— L. van Eyken jm. en C. van den
Bosch jd. J. Colpa jm. en M. de l'Eelusejd. J. P. Paulissejm. en C.
van der Kampjd. II. T. Slenzler, jm. en E. Langenbeek jd.
OVERLEDEN: J. Keyzer. Z.11 j. en 11 ro. Suza CatlO Verhoeven
i 54 j. 11. F. van Kampen geb. de Boer, 70 j. J. A. van der Pouipe, geb. de
Vrind 84 j. J. C. Verver, bijna 1 j. M. Sell regelgeb. O verveld 74 j
It. M. Bolder, Z.6 m. E. 1). Kraaneveid 2 j. en ruim 2 m. A. van Gin-
hoven21 j. J. Leugering D.1 j. H. KruitZ.bijna 4 m. H. II. Ka-
paan Z.1 j. en 6 m. J. Willemse44 j Marie Gertre Franchimon 24j.
S. Steenstraten 52jE. C. Wijtenburg D.13j. en 8 m. A. van Boveite. 64j.
255sle Staats-Loterij.
Trekking der Vijfde Klasse.
6de Trekking. N°. 10561 eén prijs van ƒ5000. Nos. 3990, 6192, 11642
en 13968 ieder een prijs van 1000.
7dc Nos. 3715 en 17092 ieder een prijs van ƒ1000.
ADVERTENTIE!*.
Ondertrouwd: Dr. H. A. GROSKAMP,
van Deventer,
en
Leiden, 24 November 1864. A. P. ROBBÉ.
Mijne beminde Echtgenoote A. de VYIT beviel lieden morgen van een
welgeschapen Zoon.
Leyden, 23 November 1864. K. HAREMAKER Pzn.
Eenige en algemeene kennisgeving.
Heden overleed, na een langdurig doch stil lijden, mijn geliefde Echtge
noot JAN G1EZEN, in den ouderdom van 66j jaar. Een en veertig en een
half jaar mogt ik door den gelukkigsten band des huwelijks met hem ver-
eenigd zijn.
Leiden, 23 November 1864. J. A. VOORBIJ, Wed. J. Giezen.
De Ondergeteekendeten hoogste gevoelig aan de hem zoo aangename en
vereerende blijken van belangstelling, ter gelegenheid van zijne herbenoe
ming lot Burgemeester dezer Gemeente in ruime mate ondervonden, betuigt
aan allen die ze hem betoonden, of er welwillend toe medewerkten, zijnen
innigen dank.
D. T1EBOEL SIEGENBEEK.
Met dank aan Grondwet en Koning voor de eer der aanbeveling, ver
zoek ik bij de op handen verkiezing van een lid voor den Gemeenteraad
niet in aanmerking te komen.
Leiden, 24 November 1864. D. L. WOLFSON.
liet openbaar Eandhuishoudkundig Onderwijs zal geopend
worden op Vrijdag, den 25slcn November, des avonds te zeven ure.
A. II. van dek BOON MESCII.
