Mil »s( ui:
COURANT.
VRIJDAG 26 AUGUSTUS.
De Courant wordt Maandag, IVoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
De prijs der Courant is f3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn legen 10
Cents verkrijgbaar.
BLMVEMANDSCIIE BErilGTEN.
LEYDEN, 25 Augustus,
In de zitting van den gemeenteraad van heden is van de aan de orde ge
stelde voordrag!betreffende het loezigt op de instellingen van hooger en
middelbaar onderwijs, dat gedeelte aangenomen, waarhij het toezigt op het
gymnasium opgedragen wordt aan hh. curatoren van het thans nog bestaande
stedelijk gymnasium; omtrent hel tweede gedeelte der voordragt, hel be
noemen cener commissie van toezigt voor de hoogere burgerschoolwerd
besloten eerst nog eene nadere voordragt lot aanbeveling van daartoe ge
schikte personen van wege burg. en welh. in te wachten Hel regle
ment voor de gemeente instellingen van middelbaar en hooger onderwijs
werd, met wijziging van enkele artikelen, goedgekeurd. Betreffende j
de voordragt tol opheffing der vereeniging van de lurfdragers en turftonsters
bleek uit de beraadslagingen, dat de meerderheid van den raad wel ge
zind was tot die opheffing te besluiten, maar dat zij gaarne het fonds
dier vereeniging onder beheer zag gesteld van burg. en welh., om daaruit
naar gelang van omstandigheden uitkeeringen te doen, in plaats van lot
eene verdeeling der gelden onder de reglhehbcnden die verlangd werdover
te gaan. N'aar aauleiding daarvan werd de zaak aangehouden, in afwach-
ling eener nadere voordragt van burg. en weth. Op de aan de orde
gestelde adressen werd gunstig beschikt.
Onder de ingekomen stukken was een adres van de hh. D. A. Sehretlen c. s.
waarbij verzocht wordt eene subsidie ten behoeve van den schouwburg.
Blijkens bovenvermeld reglement voor de gemeente-instellingen van middel
baar en hooger onderwijs is de hoogere burgerschool alhier ingerigt volgens
het plan der hoogere burgerscholen met vijfjarigen cursus (art. 17 der wet
op het middelbaar onderwijs) en wordt op die school onderwijs gegeven in
de volgende vakken: de wiskunde; de beginselen van de theoretische en
toegepaste mechanica, van de kennis van werktuigen en van de technologie
de natuurkunde en hare voornaamste toepassingen; de scheikunde en hare
voornaamste toepassingen; de beginselen der delfstof-, aard-, plant- en dier
kunde; die der kosmographie; de gronden van de gemeente-, provinciale-,
en staatsinrigiing van Nederland; staathuishoudkunde cn de statistiek, in
zonderheid van Nederland cn van zjjne koloniën en bezittingen in andere
werelddeelen de aardrijkskunde; de geschiedenis; de Ncdcrlandsche taal- en
letterkunde; de Fransche taal- en letterkunde; de Engelsche taal- en letter
kunde; de lloogduitsche taal- cn letterkunde; de beginselen der handelswe
tenschappen, daaronder die der warenkennis, en het boekhouden; het schoon
schrijven; hel hand- cn regtlijnig teekenen; de gymnastiek. De cursus
wordt den tweeden üingsdag in September geopend en den tweeden Zatur
dag in Julij gesloten; voor dit jaar is de opening op den eersten Dingsdag
van October gesteld. Om lol de eerste of laagste klasse te worden toege
laten, moeten de leerlingen een examen afleggen, waaruit blijkt, dat zij die
kundigheden bezitten, welke noodig zijn om met vrucht de lessen bij te
wonen. Personen, die verlangen mogtcn slechts in enkele vakken delessen
bii te wonen, kunnen daartoe verlof van de commissie van toezigt ontvangen.
Op het gymnasium wordt onderwijs gegeven in: de Latijnsche en Grieksciic
talen; de geschiedenis der Latijnsche en Grieksche letterkunde en antiqui
teiten; de geschiedenis en geographie; de philosophie; de wiskunde; de
physicachemie, zoölogie, botanie en geologie, de wiskundige geographie;
het Italiaansch boekhouden; de Hebreeuwsche taal; de Hollandsche, Fran
sche, Engelsche en lloogduitsche talen en letterkunde. De cursus wordt den
tweeden Dingsdag in September geopend en den tweeden Zaturdag in Julij
gesloten. Tot het gymnasium worden niet, dan bij uilzondering, toegelaten
dan jongelingen, die den ouderdom van 12 jaren reeds hebben bereikt,
nadat bij een examen zal gebleken zijndat z(j de lessen met vrucht kunnen
bjjwonen. Dit examen bepaalt zich tot de beginselen der rekenkunde, de
gronden der Nederlandsche en Fransche talen, dc beginselen der aardrijks
kunde, een overzigt van de algemeene geschiedenis en die van het vaderland.
Men verneemt, dal heden, niettegenstaande het ongunstige wedermet
den volkstrein langs den Holl. ijzeren spoorweg naar Haarlem en Amster
dam zijn vertrokken: van 's llage ruim 700 en van Leyden ruim 200 personen.
De collecte bij de godsdienst-oefeningen voor kinderen die sedert 26 Julij
1863 in de Hooglandsche kerk alhier, geregeld om de veertien dagen, ge
houden werden, heeft in dc afgeloopen 12 maanden opgebragt de som van
ƒ273 93. Van die gelden zijn uitbetaald de honoraria van cenigc kerkelijke
beambtendie bij de genoemde godsdienstoefeningen hunne diensten hadden
bewezen, zooals voorzanger, organist, koster, plaatsbewaarders enz. enz.,
te zamen 94.50. De overblijvende som, ten bedrage van 179.43, is ter
hand gesteld aan de commissie van godsdienst-onderwijs voor behoeftigen,
aan welke deze bijdrage, bij den tegenwoordigen min gunstigen staat barer
geldmiddelen, niet onwelkom was, zoodat zij die heeft aanvaard onder dank
betuiging aan de jeugdige en andere gevers, met de verzekering, dat zij
voor 't vervolg op hunne gaven in die bijeenkomsten blijft hopen.
Aan hetgeen in de vorige weck door ons uit het Westland omtrent
den staat der boomvruchten is gemeldzijn de berigten deswege uit Bos
koop gelijkluidend. Veel was er door den laatsten storm afgewaaid of bescha
digd, cn wal anders bij malscher zomerweder spoediger en beter tot ont
wikkeling komt, zou nu klein van stuk blijven of, naar hel zich liet
aanzien, naauwelijks rijp worden.
Uit het verslag van de 7de vergadering der hoofdcommissie voor het
nationaal gedenkteeken voor November 1813 blijkt o. a. nog, dat de heer
mr. J. M. de Kempenaer heeft voorgesteld hel denkbeeld C der oprigting
eener ambachtsschool te Amsterdam te beschouwen als vervallen, daar de
commissie ter uilvoering voor de denkbeelden A en B (monument in het
Willemspark en naald te Scheveningen) over p. m. 100,000 kan beschikken
en er slechts ruim ƒ28,000 zon overblijven voorde ambachtsschool. Z. K. II.
de prins voorzitter merkte echter op, dat de drie voorstellen als één geheel
moesten worden beschouwd, en dat de hoofd commissie zedelijk was ver-
pligt om al te doen wat in haar bereik lag, ten einde aan het gansche
ontwerp, zoo mogelijk, uitvoering te geven. Dientengevolge is besloten deze
financiële vraag later te behandelen.
Te Haarlem heeft Maandag II. eene poging tot diefstal plaats gehad in
de woning van den heer V., rustend pastoor aldaar. Terwijl deze afwezig was
schelde een tot nog toe onbekend persoon aan gemelde woning die bij hel
opendoen door de dienstmaagd de deur achter zich sloot, en van haar al
het geld, geldswaarde, kostbaarheden enz. eischle, dat zich in de woning
bevond. Toen dc dienstmaagd aan dien eisch niét gretig voldeed, bragt hij
haar met een mes eenige sneden aan hals en hand toe, die met nog verdere
bedreigingen om haar te vermoorden vergezeld gingenwaarop zij nu zeide
den sleutel te zullen krjjgenom aan zijn verlangen gevolg te geven. Door
den angst gedreven, ijlt zij naar boven, opent een achterraam in den tuin
uitkomende en roept om hulp, waarop de dader zich verwijderde, vóór men
in de gelegenheid was hem in handen te krijgen.
Te Gorinchem is dezer dagen gevankelijk binnen gebragt zekere Cor-
nelis van den Heuvel, oud 13 a 14 jaar, wonende te Leerdam, verdacht
van zekeren Jan Kooiman, oud 83 jaren, mede aldaar wonende, een steen
tegen het hoofd te hebben geworpen, waardoor die persoon is op den grond
gevallen en zijn been heeft gebroken aan de gevolgen waarvan hij overle
den is.
Door de maatschappij tot bevordering der bouwkunst te Amsterdam
zijn de volgende prijsvragen uitgeschreven: 1". ontwerp van een bibliotheek
gebouw voor 100,000 banden, prijs ƒ250; 2°. ontwerp van eene dorpskerk
voor de r. k. eeredienst, prijs ƒ100; 3°. ontwerp van eene overdekte zit
plaats in eenen tuinniet breeder dan 6 elprijs 25.
De troepen, in de legerplaats te Milligen vereenigdgenietennaar men
verneemt, tol hiertoe eene goede gezondheid. Van de 7019 manschappen,
die er bij elkander zijn, liggen er slechts pl. m. 160 in hel hospitaal. Aanst.
Zondag, na de godsdienstoefening, zal er eene groote parade gehouden
worden en na de parade een wedren plaats hebben, vastgesteld door
Z. K. II. den prins van Oranje, waaraan vele officieren zullen deelnemen.
In de Zutph. C. leest men het volgende: Bij de bestorming der
Duppeler schansen hebben twee jongelingen van eene Zutphensche familie
Robert cn Karei Stedman, beide in Pruissische dienst en dienende als vaan
drigs bij het grenadier-regement Koninginzich zoo heldhaftig gedragen
dat zij op het slagveld lot officier zijn benoemd en gedecoreerd met het
lint van het voormalig ijzeren kruis, de oudste zelfs met dat der eerste
klasse. De oudste, 20 jaar oud, hel commando der halve compagnie over
nemende, nadat de kapitein, een lstc luitenant, een 2de, 4 onder-officiers
cn 18 grenadiers waren gesneuveld, was de eerste op schans n°. 7, ver
overde 4 stukken geschut en nam 4 Dcenschc officieren en 40 man gevan
gen. De tweede, 19 jaar oud, was de eerste op schans n". 6 cn plantte
aldaar, gevolgd door eenen korporaal, hel Pruissische vaandel. De oudste
is door den koning van Pruissendie hem de hand drukte en de woorden
toevoegde: Nog zoo jong en reeds zoo dapper! aan het geheele hof voor
gesteld.
Men verneemtdal een der beschuldigden van den moord op den pas
toor te Rietmolen bij Neede, met name Duivelshof, na door eene ziekte te
zijn aangetast, tot de volledige bekentenis zijner schuld is gekomen.
Uit Groningen meldt men, dat dezer dagen zekere S. W., postbode van
Onderdendam op W'insum, gevangen is genomen, als zich bij herhaling
schuldig hebbende gemaakt aan diefstal van gelden uil de kas van den post
directeur te Onderdendam. De man genoot, wegens zijnen dienstijver, ten
volle hel vertrouwen van genoemden directeur.
