LETMCIIE
COURANT.
MAANDAG 15 AUGUSTUS.
De Courant wordt MaandagIVoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zalurdag avond.
M
De prijs der Courant is f 3.per vierendeel
]aars. Afzonderlijke nommers zijn tegen lü
Cents verkrijgbaar.
BIlVNfiiVLANDSCffE «EHtftTEW.
LEYDEN, 13 Augustus.
Wjj vestigen de aandacht op de hierachter staande advertentie van j
besluurderen van het genootschap Mathesis Scientiarum Genitrix, waarbij j
leerlingen worden opgeroepen voor de burgeravondschool, liet onderwijs, j
dat aan deze school zal gegeven worden, is voornamelijk bestemd voor jon- j
gelicden uit den nijveren burgerstand, die, nadat zij lager onderwijs heb
ben genoten, zich aan hel beoefenen van hun handwerk hebben gewijd;
hèl is om die reden, dat dit onderwijs alleen gedurende de avond-uren wordt
gegeven. De voorbereidende kundighedenwelke worden gevorderdotn
tol dit onderwijs te worden toegelaten, zijn zóó laag gesteld, dat elk jon
geling, die met vrucht het lager onderwijs heeft bijgewoond, gemakkelijk
het vereischte toelatings-examen kan afleggen. Voor den nijveren stand
mag deze schooi als eene groote aanwinst beschouwd worden; de leerlingen
zijn toch niet alleen in de gelegenheid om het geleerde te onderhouden
en zich verder te oefenen, maar het onderwijs in de beginselen der natuur-,
schei- en werktuigkunde en technologie is hoogst belangrijk voor hunne
vorming tot bekwame werklieden. De lessen in de staathuishoudkunde zijn
een uitmuntend middel om den leerling reeds op jeugdigen leeftijd gezonde
denkbeelden te geven omtrent de algemecne beginselen die de maatschappij
besturen. Na een tweejarigen cursus, waarin hel aan deze school te geven
onderwijs is vervat, kan de leerling het meer professioneel onderwijs aan
de ambachtsschool van het genootschap M. S. G. volgen en zich zóó, ter
wijl hij de morgen-uren aan het beoefenen van zijn vak besteedt, voorbe
reiden om als degelijk werkman in.de maatschappij te kunnen optreden.
Met September aanstaande zal hel onderwijs aan deze school een aanvang
nemen. Door de oprigting van deze school wordt evenwel geene de minste
verandering gebragl in het onderwijs aan de scholen van het genootschap
Si. S. G. als ambachtsschool, en blijft de toegang lot de lessen, onder de
zelfde voorwaarden als vroeger, voor ieder opengesteld.
De Christ, afgesch. ger. gemeente alhier mogt dezer dagen het genoe
gen smaken het orgel in haar kerkgebouw op de IIccrengracht grootendeels
vernieuwd te zien. Dit werk is ten uitvoer gebragt door de firma wed.
H. B. Lohmann en J. Schaafïell alhier, die zich, naar het oordeel der last
gevers, loffelijk van die laak heeft gekweten. Toen het orgel voor de eerste
maal in gebruik werd genomen, werd het bespeeld door den heer J. Gode-
froy, organist bij de Pielers kerk, wiens spel de kracht en de welluidend
heid van het werk deed uitkomen en van zijne bekwaamheid getuigde.
Het getal der in hel Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 117 tol J23 personen.
Z. M. de koning heeft aan den kolonel C. P. F. G. van F.mde, kom-
manderende het l»te reg. inf., en den majoor A. Ophorst van Duynvan
liet ls,c bal. van gemeld reg., vergund zich naar het Fransche legerkamp te
Chalons te begevenom de merkwaardigheden aldaar in oogeuschouw te
nemen; zij zullen in de volgende week lot dat einde naar Frankrijk vertrekken.
De synode der Ned. herv. kerk heeft zich met ecu voorstelom de
examina van hen die tot de evangeliebediening in de Ned. herv. kerk wen-
schen toegelaten te worden, gelijkelijk over al de provinciale kerkbesturen
te verdeelen, zonder daarbij in aanmerking te nemen aan welke Nederland-
sche hoogeschool zij hunne opleiding hadden ontvangen, niet kunnen vereeni
gen; evenmin is zij kunnen treden in een voorstel om art. 24 van het
eglement op hel examen in dier voege uil te breiden, dat ook nog na eene
derde afwijzing de toelating tot hel examen zou vergund worden.
De synode heeft zich ook bezig gehouden met de overweging van eenige
zeer belangrijke adressen betreffende de reorganisatie van het kerkbestuur
en het hiervoor ingediende plan der synodale commissie, waarmede deze
commissie door een algemeen kerkbestuur zou worden vervangen, belast
met de waarneming van alle administratieve werkzaamheden, terwijl de
synode niet dc hoogste wetgevende magt zou worden bekleed. Tegen dat plan
had de synode bezwaar, van wege de daaruit tc ontstane magtsverdeeling
die ligt tot botsingen aanleiding zou kunnen geven. Intusschen maakte zij
van een en ander gebruik om voorloopig een aantal veranderingen in de
grondregeling van het bestuur vast te stellen, die aan de eonsideraliën der
prov. kerkbesturen zullen worden onderworpen.
Bij de herv. gemeente te Harderwijk is tol predikant beroepen ds. ten
Kokkel lluininkpred. te Oud-Alblasbij die te Hardcnbcrg ds Sypkens,
pred. te Sexbierumen bij die te Zegveld de candidaat A. Schollen.
Door het prov. kerkbestuur van Overijssel zijn tot de predikdienst toegela
ten de lib. D. II. Teljer en W. A. Terwogt-
Te Wateringen werd dezer dagen een 13-jarige jongen aangehouden,
wegens diefstal van een paar gordijnen en een mes. Met voornemen om
hem naar 's Hage op te zenden werd hij voorloopig in de daartoe a
bestemde bewaarplaats behoorlijk opgesloten, doch den volgenden morgen
was dc vogel ontvlogen. De knaap had namelijk een middel gevonden om
door het schaftgat, van 9£ Itijnl. duim in het vierkant, dat zich in de deur
van het gevangenhok bevindt, heen te kruipen en vervolgens de buitendeur
van den toren, waarin zich de bewaarplaats bevindt, van binnen te openen
en zoo te onlvlugten.
Te Rotterdam is eergisteren, in den ouderdom van 73 jaren, overle
den dc heer A. van Ilyekevorsel Hz., president van de kamer van koop
handel, oud lid van de eerste kamer der slaten-generaai enz.
In genoemde plaats is gisteren eene vrouw in de Lange Lijnstraat wonende
in hare woning door zwaveldamp zoodanig bedwelmd, dat zij, hare woning
verlatende, op de straat uederviel en den geest gaf. Zij bezigde de zwavel
om zwavelstokken te maken.
In de vergadering van hoofdingelanden van den Haarlemmcrmeerpoldcr
van 10 Aug. jl. is o. a. mededeeling gedaan omtrent het plan voor een
Haarlcmmermeerspoorwegwaaromtrent het dageltjksch bestuur geen voor
stel wilde doen, daar eenige van hare leden bij de zaak betrokken waren,
maar die hel in de ondersteuning en belangstelling aanbeval. Geldelijke
deelneming was voor het oogenblik minder noodig, daar de voorloopige in
schrijving van ƒ25,000 tol tegemoetkoming in de kosten volteekend was.
Te Nieuwe Diep zijn met het schip Marnixkapitein Wassenaar, van
Suriname aangekomen 40 Chinezen, allen suikerplanters, indertijd door de
regering voor 4 jaren geëngageerd voor de suikercultuur in West-Indië. Zij
zullen met scheepsgelegenheid naar Oost-Indië worden overgebragt.
Van het Nieuwe Diep meldt men, dat eergisteren morgen een Urkcr
vischschuitwaarin drie opvarendenin het gat is omgeslagen en de drie vis-
schers daarbij zijn omgekomen. Het zoontje van den visscher, een kind
win 8 jaren, is des-jniddugsnadat dc schuit was opgevischt cn binnengc-
bragtuit de roef gehaald, waarin het tijdens het ongeluk lag te slapen.
Tc Arnhem werd eergisteren de reünie van de afgevaardigden der
waalsche kerken onder voorzitting van ds. Kronenberg geopend met eene
openbare godsdienstoefening, waarbij als voorganger optrad ds. J. J. L.
Luti, pred. te Middelburg. De spreker had tot tekst zijner rede gekozen
Hand. IV: 15-21.
De Kamp. C. deelt hel volgende mede: Maandag II. is onder de ge
meente Oldebroekbij den zoogenaamden Posthoorn eene afgrijselijke misdaad
gepleegd. De 20-jarige zoon van den landbouwer J. A. van Wijbe, een
jong mensch van onbesproken gedrag en wandel, werd, terwijl hij op eene
ladder legen een hooiberg stond plotseling door twee personenmet name
W. M. enJ.S., overvallen, die de ladder omverhaalden, zoodat hij op den
grond viel. Hierop bragt W. M. den jongeling een vreeselijken slag meteen
ijzeren werktuig op het hoofd toe, die volgens de verklaring der genees-
heeren, indien hij een duim breed verder ware gegaan, den dood tengevolge
zou gehad hebben. Wat echter de misdaad nog afschuwelijker maakt is,
dat de nog zeer jeugdige vrouw van W. M.waarmede deze eerst in de
maand Mei dezes jaars was getrouwd, eene hoofdrol er bij speelde. Zij
dreef de boosheid zoo verre, dat zij den ongelukkigen bewusteloos neerlig-
genden jongeling op de borst trapte, terwijl zij .er bij uitriep, slaat hem
maar dood! Daar ben ik al mede bezig, riep S.terwijl hij het slagtoffer
hunner woede arm en hand verbrijzelde. Door de policie werden de daders
spoedig gearresteerd en naar F.iburg overgebragt, waar zij voor den kanton-
regter dadelijk hun misdrijf heieden. De gewonde verkeert nog steeds in
levensgevaar en er is weinig hoop op zijn behoud. De vader van W. M.
die tot den gegoeden stand behoorthad voor zijnen zoon eene nieuwe wo
ning willen laten bouwendoch deze zal met zijne vrouw denkelijk wel
vooreerst eene andere met goede sluiting betrekken.
Naar men verneemt bestaat bij eenige industriëlen in Twenlhe het
voornemen, in die streek eenige bunders heigrond aan tekoopen, om daarop
eene moerbeziën-plantaadje aan te leggenten einde zijde te teelen en hunne
fabrieken, bij onverhoopt gemis aan katoen, door het verwerken van zijde
aan den gang te honden.
Woensdag morgen heeft over het noorden der provincie Groningen een
hevig onweder gewoed. Naar men meldt zijn bij die gelegenheid te Pieter-
buren vier paarden en twee knechten, die voor eene schuur stonden, door
den bliksem getroffen, met het gevolg, dat de paarden en een knecht on-
middellijk dood nedervielen, terwijl de andere knecht in zeer bedcnkelijken
toestand verkeert.
In het Pelster-Gasthuis te Groningen overleed dezer dagen, zoo men
zegt door verstikking, zekere weduwe, welke een model van gierigheid
moet geweest zijn. Sints eenigen tijd had zij de gewoonte otn bij het naar
bed gaan de lamp op de beddeplank te plaatsen, opdat zij, gelijk zij be
weerde, niet zoo gemakkelijk zou kunnen bestolen worden. Op die bedde-