8*er Telegraaf.
PK DISSEN.
BERLIJN 2 Mei
Uit Jlinden wordt berigt, dat de krijgsgevangen Deensche officieren,
in die vesting geïnterneerddoor de bevolking met de meeste voorkomend
heid worden behandeld. Van allen wordt uit eenen mond gezegd, dat zij
hoogst beschaafde menschen zijn. De luitenant Anker, de bekende verde
diger van schans n°. 2, bevindt zich insgelijks onder hen. Dezer dagen
ontving hij de officiële kennisgeving, dat hij tot kapitein was bevorderd.
Het gemeentebestuur en de vertegenwoordigers der burgerij van Kopen
hagen hebben den 25!,en April een adres van dankbetuiging aan het leger
vastgesteld. In dal adres wordt o. a. het volgende gezegd: Gij hebt aan
Europa getoond, welke kracht zelfs een klein volk bezit, dat vqor zijn be
slaan strijdt. Ontvangt daarvoor den warmen en innigen dank van uwe
medeburgers! Welke beproevingen de toekomst mede zal brengen weten
wij niet; maar dit weten wij, dat wij voor eene heilige en regtvaardige
zaak, voor het regt onzes konings, voor de vrijheid en onafhankelijkheid
van ons vaderland strijden en in dien strijd niet vcrflaauwen willen. Wij
vestigen ons vertrouwen op Hem, die de lotgevallen der volken bestiert, en
wij koesteren de vaste hoop dat Hij de mate der beproevingen zóó zal be
schikken dat wij haar kunnen dragen. God behoede den koning en het
vaderland! God strekke zjjne hand uit over Denemarkens dappere en ge
trouwe zonen!
Te Mantua heeft eene non eene poging gedaan om uit het klooster te
vluglen. Zij had de ijzeren staven harer cel doorgevijld en liet zich aan
een touw afzakken, dat echter brak, toen zij nog ter hoogte van de tweede
verdieping van den beganen grond was; door den val zwaar bezeerd, heb
ben voorbijgangers haar opgenomen en in liet gasthuis gcbragt.
LONDEN, 3 Mei. In het parlement is door sir George Grey medege
deeld dat er drie of vier Oostenrijksche oorlogschepen bij Duins waren
aangekomen, die, naar hij geloofde, door andere zouden gevolgd worden.
Voorts dal Oostenrijk verzekerd heeft aan de schepen alleen bevelen te heb
ben gegeven tot bescherming van de handelsvaart in de Noordzee en tot
het beletten eener blokkade aan de monden van den Wezer en van de Elbe.
PARIJS, 4 Mei. De Moniteur berigt dat de keizer gisteren dcJapansche
gezanten ontvangen en op hunne toespraak o. a. het volgende geantwoord
heeftDe Taikoen zal wel de noodzakelijkheid hebben ingezien opheldering
te geven over de moeijelijkheden die bij de uitvoering van het tractaat on
dervonden worden en over den aanslag gepleegd op een Franschen officier.
Ik begeer opregieljjk onze betrekkingen te zien uitbreiden, maar om daar
toe te geraken moet de Japansche regering het volkenregt doen eerbiedigen,
en zich overtuigd houden dat onder de mogendheden van Europa over
eenstemming heerscht om hare etr en belangen in verafgelegen landen te
verdedigen."
BERLIJN, 4 Mei. In een brief uit Flensburg leest men: Maarschalk von
Gablentz heeft aan zijne troepen medegedeeld dat de vestingwerken van
Fridericia geslecht zullen worden. Het gemeentebestuur van Horsens, dat
geweigerd heeft de door den maarschalk opgelegde belasting te betalenis
naar Rendsburg gevoerd.
INGEZONDEN.
Aan de Redactie!
Hetgeen een inzender in uwe Courant van 9 Maart II. »een moedig plan"
noemde, heeft thans een grooten slap nader tot zijne verwezenlijking gl -
da^n. Het moedig plan is een ernstig gemeend ontwerp gewordendat op
dit oogenblik aan den gemeenteraad ter overweging is voorgelegd.
Een ernstig ontwerp eener ernstige overweging wel waardig. Het heeft
zijne schrikverwekkende afmetingen verloren, het is een zeer uitvoerbaar
ontwerp geworden. Er is gecne sprake meer van ƒ250,000 maar slechts
van ƒ136,000, eene som welke de grootste scepticus niet boven hel bereik
van Leyden's ingezetenen zal rekenen. Door van het ontwerp eenen nieuw
te bouwen schouwburg af te scheiden, hebben de ondernemers niet alleen
een groot finantiüel bezwaar uit den weg geruimd, maar zij hebben ookwat
vooral niet moet uit het oog verloren worden, een aanzienlijk gedeelte van
het terrein, dat anders bebouwde grond zou geworden zijn, voor den aan
leg open gehouden. Men kan nu met regt zeggen, dat aan weinig gemeen
ten in ons vaderland zich eene zoo prachtige gelegenheid aanbiedt om, voor
betrekkelijk weinig kosten, eene grootsche inrigting voor nut en vermaak
te stichten, als thans aan Leyden.
Of men van deze gelegenheid en van het gunstig oogenblik parljj zal
trekken, hangt nu geheel van de Leydsche burgerij af. Stoffelijke onder
steuning is uoodig, maar niet minder zedelijke ondersteuning. Wanneer
de meerderheid tlaauw en moedeloos de handen laat hingen en zegt: hel
gaat niethel kan niet gaanin Leyden kan men mets dal ijver en in
spanning eischt tot stand brengen," dan zeker zal van het ontwerp niets
komen. Om te slagen moet men beginnen te beproeven wat men doen kan.
Waarom echtrr zou dit ontwerp niet kunnen slagen? Het ware der
moeite waard de argumenten dezer opinie te vernemen, wanneer er argu
menten voor zijn. Leyden heeft minder dan eenige andere gemeente regt
lot deze magtspreuk. Leyden geeft gewoonlijk om de vijf jaren een prach
tig feest aan zijne studerende jongelingschap. Het loont dos, dat het kan.
En waarom kan het? Omdat men dan voor een oogenblik de gekunstelde
afperkingen in standen en klassen vergeet, omdat dan Leyden's geheele bur
gerij de handen ineenslaat om een groot doel, Leyden waardig, te verwe
zenlijken. Wat men. met zeer aanzienlijke kosten, om de vijfjaren ver
wezenlijken kan, waarom zou men het, voor eene uiterst matige bijdrage,
niet voortdurend verwezenlijken kunnen?
3Ien vreest voor een conflict van standen en verschillende soorten van
fatsoen. Men vreest, dat de hoogst fatsoenlijkede man die preeken of
pleidoojjen maakt, niet zal willen zameukomen met den fatsoenlijken man
die taarten of rokken maaktdat deze fatsoenlijke, man zich gegeneerd zal
gevoelen in het gezelschap van genen zeer fatsoenlijken man, tiisschen wie
misschien zelfs nog eene loopende rekening bestaat. Ook hier zouden wij
wel eene nadere reden, het waarom dezer opinie, willen vernemen. Wanneer een
groot toonkunstenaar een concert legen eenen vasten prijs aankondigt, zal
de muziekliefhebber onverschillig of hij taarten, preeken, pleidooijen of
rokken maakt er heen gaan en niemand zal er zijn fatsoen door gecom
promitteerd rekenen, dat dit gemeenschappelijk genot door de fatsoenlijken
ui gezelschap met de hoogst fatsoenlijken genoten wordt. Waarom zal
men meer gecompromitteerd wordenwanneer men zich i:i ée'ne societeits-
zaal of in eenen societeits-tuin vereenigt? Blijft men hier niet te veel aan
hel woord sociëteit hangen? Misschien ware een ander woord conver
satie-zaal of iets dergelijks beter gekozen om wat men bedoelt aan te
duiden. Aan hel woord sociëteit hecht men dikwijls de beteekenis van een
gesloten kring van tot dezelfde klasse der zatnenleving behoorende men
schen. Maar eene sociëteit, in deze engere beteekenis van het woord, be
doelt de nieuwe onderneming niet. De schaal waarop zij zich wil inriglcn,
sluit dit reeds terstond uit. Hier wordt niet bedoeld de intimiteit van eer
zeker aantal personen, die gerekend kunnen worden min of meer met e|.
kander verkeer te houdenhier wordt bedoeld aan het groote publiek eenë
gelegenheid tot uitspanning te verschaffen van deze uitgebreidheid, dat nie
mand zich gegeneerd of tot verpligie intimiteit genoodzaakt zal gevoelen
De grondslag der berekening door de ondernemers gesteld is een minimunt
van 600 leden. Bij zulk een getal kan noch van intimiteit, noch van ggne
sprake zijn. Soort zal zich bij soort, de gelijkgezinde bij de gelijkgezinden
aansluiten, ieder zal vrij blijven in de keuze zijner kennissen en men za|
van weêrszijden juist zooveel notitie van elkander nemen, als men van
weêrsztjden wil.
De stoffelijke ondersteuning welke de ondernemers vragen is inderdaad
zeer gematigd te noemen. Vijftien gulden 'sjaars voor den dagelijkschej
toegang tot het lokaal en den tuin met een zeker aantal danspartijen, j0-
mer- en winler-concertenzal zekerlijk niemand te duur vinden. De uit.
gifte van rentegevende aandeelen van 100 stelt daarenboven verre hei
grootste gedeelte der gezeten burgerij in staal van hare medewerking t(
doen blijken en de tol-stand-koming van het plan te verzekeren. Wanneer
de gemeente het voorwaardelijk voorschot van 2500 'sjaars gedurende
den tijd voor de aflossing benoodigd verleentkan men bjjna niet betwijfe-
lendat de aandeelen zullen geplaatst worden. En voor de gemeente is
hetgeen zij door dit voorschotdat eigenlijk slechts een koopprijs in ter-
mijnen is, verkrijgt, zoo onevenredig grooler van waarde dan de prijs
welken zij er voor besteedt, dal wij niet zouden weten op welke redelijke
gronden dit verzoek zou kunnen afgewezen wo.rden. AI de risico nemen
de ondernemers voor hunne rekening, komt de onderneming tot stand, de
gemeente zal gr het meest van profiteren. Leyden zal dan voor een uiterst
i geriugen prijs bezitten wat het nooit bezeten heeft en welks gemis het,
bij elke voorkomende gelegenheid, gevoelt: eene groote instelling tot nui
en vermaak, op eene schaal, gelijk aan eene groote gemeente past, en met
eene lokaliteit die menige hoofdstad haar benijden zal.
Elk wicn Leyden's welzijn ter harte gaat moet in deze onderneming bt-
lang stellen en haar met al de krachten die hem ten dienste staan steunen.
Wanneer in eene stad van plus minus 40.000 zielen, waaronder eene groote
j kern van vermogende ingezetenen, een dergelijk ontwerp, door gebrek aai
ondersteuning, niet kon tot stand komen, het zou zijn een gedenkleeken vat
Leyden's gebrek aan moed en deelneming. Het kan nu blijken, of de»
flaauwhartigheidwaarvan het mode is geworden de Leydsche burgerij it
beschuldigen, eene droevige waarheid is of een belagchelijk vooroordeel
Komt, gelijk wij hopen en verwachten, door de ijverige medewerking vai
j Leyden's ingezetenen het plan tol stand, men zal meer verkregen liebbei
dan hetgeen de ondernemers beloven. Wjj zullen niet enkel eene grootst*
inrigting van nut en vermaak verkregen hebben, maar wjj zullen ons, ig
de laatste jaren zoozeer verzwakt, zelfvertrouwen hebben herwonnen. Wj
zullen dan zeker zijn en de proef op de som geleverd hebben, dat in Ley
den zoowel als overal elders, een groot plan, waarbij het belang der ge
meente en dat der burgerij diep betrokken is, zeer wel slagen kan, wan
neer slechts de regie mannen zich aan het hoofd stellen en de ingezetene!
hunne medewerking niet onttrekken.
STADS-BER1GTEN.
VERGADERING van den Gemeenteraad van Leyden, Zaturdag den
7den Mei 1864, 's namiddags ten 2 ure.
Onderwerpen
1°. Benoeming eener Commissie tot onderzoek naar de verpligting der ge
meente tot herstelling van den toren der Mare-kerk.
2°. Benoeming van 3 leden der plaatselijke Commissie van geneeskundi;
toevoorzigt, bij periodieke aftreding.
3°. Benoeming van een hulp-onderwijzer aan de openbare school voor meet
uitgebreid lager onderwijs der 2,lc klasse, voor jongens.
4°. Benoeming van eene stads-vroedvrouw.
5". Voordrag! omtrent de lijdelijke waarneming eener betrekking als hulp
onderwijzeres aan de openbare school voor meer uitgebreid lager onder
wijs der lstc klasse, voor meisjes.
6°. Voordragl lot het beschikbaar stellen van gelden voor de algemeene ten
toonstelling van landbouwin September dezes jaars alhier te houden,
7°. Voordragl tol onderhandsche verhuring van
ahet huis builen de Witie-poorl;
b. het huis huilen de Mare-poort;
c. het lokaal boven de Rijnsburger-poorl.
8°. Voorstel van de Gezondheids-commissie lol aanvulling en wijziging vai
de Algemeene Policieverordening.
9". Adres van C. Soetens te 's Gravenhage, om vergunning lot den aanlig
eener railroute van Woerden over den straatweg langs den Rijn, door
Leyden, over de Haagsche schouw, tot aan het strand te Katwijk.
10°. Rekeningen over 1863, van:
a. de dienstdoende Schutterij
b. het Werkhuis, met suppletoiren staat van begrooting en staat vai
af- en overschrijving;
c. het Evang. Lulherscli wees- en oudcliedenhtiis.
11°. Sttppleloire staat van begrooting en slaat van af-en overschrijving, diensl
1863, van het Geref. minne- of armen oude mannen- en vrouwenhuis.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN LEYDEN,
Gezien de adressen van: 1°. Adrianus Vinkensteynkleederbleeker, wonen--!!
alhier, waarhij hij verzoekt, een fournuis met ketellot het koken van water,
te mogen doen plaatsen in eene loods op de Kijfgraeht, wijk VIII. n". 140; 2'
Paüius Wetselaar, inedc binnen deze gemeente woonachtig, om vergunning lol
het houden en mesten van meer dan twee varkens oj) de jilaats achter zijn hui.'
op het Klooster, geteekend wijk VI. n". 1330;
Gelet op het koninklijk bes luit van den 319,CD Januarij 1824, rakende vergun
ningen ter ojrrigting van sommige fabrieken en trafiekenalsmede op art. 303,
lc alinea, der Algemeene Policie verordening, vastgesteld 26 September 1861;
Doen te weten dat tot het "hooien der eigenaars en bewoners van de naastbijge-
legene en belendende panden, ten opzigte der inforraatiën de Commodo et Incom-
mododoor Burgemeester en Wethouders zal worden gevaceerd op bet Raadhui'
dezer Gemeente, op Maandag den 9(len Mei aanst., des voormiddags ten 11
uur; zullende de belanghebbenden verpligt zijn, hunne bezwaren tegen die ver
zoeken oj) dien tijd in te brengen, terwijl, bij verzuim daarvan, zij gehoudei
zullen worden zich tegen de inwilliging niet te hebben verzet.
Burgemeester en Wel houders voornoemd,
Leyden4 Mei 1864. D. T1EBOEL SIEGENBEEK, Burgemeester,
v. PtJTTKAMMERSecretaris.
SCUUTTEH.IJ.
BURGEMEESTER en 4VETHOUDERS van LEYDEN doen te welen, dal, ter
voldoening aan de Wet van den 11 April 1827 StaatsblN°. 17), weder een aan
vang zal worden gemaakt met de inschrijving voor de Schutterlijke dienst van de-
genen, welke daartoe dit jaar in de verpligting vallen,
