Fer Telegraaf.
Volgens bei'igl uit Japan van 7 Jan. is op kersdag het paleis van den
(aikoen te Jeddo en op nieuwjaarsdag een groot gedeelte der stand afge
brand. De eerstgenoemde brand wordt aan kwaadwilligheid toegeschreven.
FRANKRIJK.
PARIJS, 6 Maart.
De aartshertog Maximiliaan is alhier aangekomen. Aan het spoorweg
station werd hij ontvangen door den prins von Metternichnamens de Oos-
tenrijksche, en den vice-admiraal Jnrien de la Gravièrenamens onze regering.
De aartshertog zal lot Donderdag blijven en begeeft zich dan naar Londen.
Den 22stcn wordt hij te ïriëst verwacht. De Mexicaansche deputatie zal te
Miramar ontvangen wordenbij welke gelegenheid hij officieel de kroon
van Mexico zal aannemenom onmiddelijk daarna de teugels van het be
wind .in handen te nemen.
Naar men uit Rome meldt heeft aldaar een gevecht plaats gehad tusschen
Fransche en Romeinsche troepen, waarbij wederzijds velen gekwetst zijn. Op
bevel van den graaf de Montebello, bevelhebber van het bezettingsleger, is de
nabij gelegen kazerne van Romeinsche troepen afgezet, waarna door de
Fransche en de stedelijke autoriteiten de noodige maatregelen zijn genomen
oin eene herhaling der plaats gehad hebbende rustverstoring te voorkomen.
P K F I S E N.
Men mag thans als zeker aannemen, dat Oostenrijk heeft toegegeven aan
den drang van Pruissen om Jutland verder binnen te trekken, en dat eer
lang de krijgs-operaliiin aldaar met het insluiten van Fredericia zullen aan
vangen. Van den aanval op de Duppeler schansen verneemt men nog niets.-
Van wege Hanover is bij de bondsvergadering het voorstel gedaan
om aan Denemarken 14 dagen tijd te geven tot teruggave van de in beslag
genomen Dnitschc schepen, bij gebreke waarvan de Deensche regering met
een oorlog van den Duilschcu bond bedreigd zal worden. Den 10den dezer
zal dit voorstel in stemming komen.
De keizer van Oostenrijk heeft bepaald, dat de in Sleeswijk gewonde
Oostenrijkscbe officieren, indien hun toestand dit gedoogt, of indien zulks
voor hunne verdere genezing bevorderlijk kan zijnzich op 's rijks kosten
en vergezeld van de noodige bedienden, hetzij naar hunne bloedverwanten,
hetzij naar de eene of andere badplaats mogen begeven, onverschillig of die
badplaatsen gelegen zijn in een der Oostenrijkscbe staten dan wel in het
buitenland.
Uit Kopenhagen meldt mendal de koning op 27 Febr. de leden van
den rijksdag heeft ontvangen, die hem een adres aanboden, waarin hij tot
volharding werd aangespoord en hem de ondersteuning des volks werd toe
gezegd. L. M. antwoordde daarop aldus: Ik dank u voor de betuiging van
uwe gevoelens. Ik bouw op u, op mijn getrouwe Deensche volk! Ik wil
pal staan en tot het uiterste volhardenik wil alles doen om tot eeuen voor
Denemarken dieustigen vrede te geraken. Ik wil geenszins de verbreking
van het tegenwoordige politieke verband tusschen het koningrijk en Slees-
wijk. Ik wil een vrij koning zijn van een vrjj volk; vrij is de koning
alleen wanneer het land onafhankelijk is; vrij is het volk alleen wanneer
de grondwettige orde van zaken gehandhaafd en ontwikkeld wordt. Ik
vertrouw, dat men eenmaal op mijn graf zal kunnen schrijven: Geen hart
klopte ooit warmer voor Denemarken. God zij met n!
Uit Warschau meldt men, dat aldaar op de openbare pleinen de pleg-
tige afkondiging heeft plaats gehad van een keiz. manifest betreffende de
regeling van de quaestie der boeren. Die regeling is vervat in vier keiz.
besluiten. Het eerste bepaalt dat, door middel van eene grondbelasting, de
boeren eigenaren worden van de grondenwaarvan zij het vruchtgebruik
hebben, dat de oude verpligtingen vervallen en dat eene billijke schadeloos
stelling aar. de grondeigenaars wordt verleend. Krachtens het tweede be
sluit wordt de lijfeigenschap afgeschaft; landelijke gemeenten en kiezersver
gaderingen worden in 'l leven geroepen. Deze laatste vergaderingen bestaan
uit de inwoners, die eene zekere uitgestrektheid gronds bezitten, en die het
regt zullen hebben om de burgemeesters en andere gemeente-ambtenaren te kie
zen. Bij het derde besluit wordt de wijze van schadeloosstelling der eigenaars
geregeld en worden 5 pCts. obligation met aflossing ingevoerd, tot welk
einde de nieuwe grondbelasting, van de boeren geheven, de opbrengst van
den verkoop van zekere staats-domeinen en andere speciale bronnen worden
aangewezen. Eindelijk wordt bij een vierde besluit de uilvoering van die
maatregelen opgedragen aan een comité', dat te Warschau zijn zetel zal
hebben onder voorzitting van den luitenant van het koningrijk Polen.
OOST-INDIK.
BATAVIA28 Jantiarij.
Er is in de laatste dagen eene ontzettende massa water gevallen
waardoor de hoofdplaats is een waterplas is herschapen In de naastbijge-
gen residenliën moeten door overstrooming vele rampen hebben plaats gehad.
Omtrent de vulcanische uitbarsting, die op Midden- en Oost Java heeft
plaats gehad verneemt men nog dat de uitbarsting is waargenomen over
een gebieddat zich uitstrekt over de oostelijke districten der Preanger-
Krgenlschappen tol aan de westelijke grenzen der residentie Probolingo.
Over die gcheele tusschenliggende streek is de uitgeworpen slof uitgespreid.
11e noodlottige werking bepaalt zich echter lot eene betrekkelijk geringe uit
gestrektheidnameljjk tol een paar oostelijke districten der residentie Ke-
dirie. Daar is de verwoesting volkomen en het verlies aan menschenlcvens,
dieren en eigendommen ontzettend. Men ziet niets dan eene woeste zand
vlakte met zware steenen overdekt en uit hel zand ziet men hier ep. daar
armen en becnen en verminkte lijken Ie voorschijn komen; ook ziet men
een plek waar een aantal lijken bijeen liggen, allen met het gezigt naar den
grond gekeerd en daar tusschen liggen, doodc karbouwenherten, varkens,
banlengs, enz. en is het door den rollenden toestand aldaar van den stank
niet uit te houden. Er is eene dessa verzwolgen, waar van de 22 men-
schen er 17 omkwamen. De massa slof, door de verschillende gewerkt heb
bende vulkanen uitgeworpen, is verbazend groot. Men kan zich een denk
beeld daarvan vormen door het feit, dat de massa ascli en zand, over de
enkele residentie Madioen uitgespreid, geschat wordt opeen inhoud van
1,744,522,416 knb. voeten; en dat de hoeveelheid zand op een erf van 4 bouws
te Blitar, gerekend wordt een gewigt van 7 millioen ponden te bezitten.
- Op den 14dcn dezer is alhier door een persoon, behoorende tot de Eu-
ropesehe bevolking een moordaanslag gepleegd op een welbekend Europeesch
ingezeten dezer stad. De misdaad was zeer voorbedacht; de dader had
met zijn wrok verscheidene maanden rondgcloopen en verscheidene weken
een pistool bij zich gedragen. De euveldaad had geenc gevolgen voor het
bedoelde slagtoffer, maar wel voor een omstander, die de aanvankelijk
handgemeen geraakte partijen trachtte te scheiden en die het geloste schot
in den arm kreeg aan welke wonde hij sedert overleden is.
BERLIJN, 7 Maart. Dc Slaats-dnz. maakt eene briefwisseling bekend,
tusschen den Deenschen generaal Hegermann en maarschalk von Wrangel
gevoerd. Den 29ste" Febr. maakte eerstgenoemde den laatste opmerkzaam
op de omstandigheid, dat Kolding in Jutland ligt. Von Wrangel antwoordde
daarop den 2dcn Maart, dat Kolding bezet was geworden tol dekking van
de bezetlings-lroepen in Noordelijk Sleeswijk.
BERLIJN, 7 Maart. De Kreuzzeit. deelt een schrijven uit Parijs mede,
volgens hetwelk de onderhandelingen tot het houden cener conferentie zijn
geschorst, doordien de Deensche regering aan de Fransche regering heeft
verklaard, dat het besloten had zich met geene onderhandelingen in te la
ten, welke de persoonlijke unie tot grondslag hebben, maar zich liever de
hertogdommen gewelddadig zal laten ontrukken, in de verwachting dat la
tere omstandigheden eene herovering zullen mogelijk maken. In de hooge
regeringskringen te Parijs gelooft men niet meer aan de mogelijkheid eener
schikkingwaartoe men de zaken te ingewikkeld beschouwt. Frankrijk
zal zich niet van tusschenkomst kunnen onthouden.
ALTONA, 7 Maart. De Schleswig-Holst. Zeit. meldt, dat gisteren 20
Deensche soldaten met 2 officieren bij hel llolsleinsche vlek Ileiligenhafen
aan land zijn gekomen, vermoedelijk om eene verkenning te doen.
STOKHOLM, 7 Maart. (R. O.) De Jurikes Tidning meldt, bij gerucht,
dat de krijgstoerustingen en het zamentrekken van troepen met spoed worden
voortgezet. De gisteren gehouden groote volksvergadering heeft een besluit
genomenwaarbij de regering wordt aangezocht Denemarken te helpen.
INCEIONDEN.
EEN MOEDIG PLAN.
Reeds voor eenigen lijd is er sprake geweest, dat enkele vermogende
ingezetenen het plan beraamd hadden, op de Ruïne een groot gebouw te
plaatsen, ingerigt voor tooneel-vertooningenconcerten, balls, lezingen,
kunstbeschouwingen, voor sociëteit, leesmuseum enz., in het kort, een ge
bouw dat voldoende lokaliteit aanbiedt voor publieke vermakelijkheden, voor
welke men in Leydcn lot nu toe geene, of niet dan eene zeer onvoldoende,
gelegenheid vond. Hel niet door hel gebouw ingenomen terrein zou, zijn
wij wel onderrigt, tol tuin voor zomerconcerien enz. ingerigt worden. De
kosten werden begroot op 250,000.
Dit plan is door een gedeelte van het Leydscb publiek ontvangen op eene
wijze die men begrijpenmaar daarom niet billijken kan. Men heeft ge
glimlacht en de schouders opgehaald. Waar zou men in Leydcn de ƒ250,000
bij elkander halen? werd gevraagd. Eu. al haalde men ze bij elkander;
zou de onderneming rekening geven? Zou er iu Leyden publiek genoeg
zijn, genoeg van de gelegenheid gebruik makend publiek, om een succes te
kunnen verwachten
Dit is eene manier van vragen, zeer geschikt elke onderneming in de
kiem te smoren. Of er, voor een dergelijk plan, ƒ250,000 in Leyder. zal
gegeven worden, kan niemand a priori weten; maar is dit eene reden er
niet dc proef van te nemen En is het volstrekt noodigdat het Leydsch
plan uitsluitend van Leydsch geld lot stand kome? Niettegenstaande dc
betrekkelijke grootte der gevorderde som, mag men toch de kwestie van
liet geld als eene ondergeschikte kwestie beschouwen, wanneer men het
slechts eens kan worden over het nut van hel plan en, ingevolge daarvan,
van zijne kansen van slagen.
Ret nut van hel plan zal, bij eenig doordenken, niet wel kunnen ont
kend worden. Niet enkel in zaken van louter amusement, maar ook in die
van wetenschappelijke uitspanning, wij noemen slechts een groot, goed
ingerigt leesmuseum, eene zaal voor schilderijen-tentoonstelling enz. is
Leyden bij de meeste groote sleden van ons land droevig ten achteren.
Noch de schouwburg, noch de gehoorzaal, noch de zaal van het Nut kun
nen aan de eischeu van het publiek ten dezen opzigte voldoen. Dit wordt
algemeen erkend en men hoort er telkens over klagen. Zal men, nu zich
eene gelegenheid om aan die klagten te gemoet te komen, aanbiedt, deze
weder ongebruikt laten voorbijgaan, voorgevende que tout est pour le mieux
dans le meilleur des tnondes
Wat velen als een bezwaar tegen dit plan opperen, zijne grootheid, is
voor ons juist eene aanprijzing, een waarborg dat het kans van slagen
heeft. Tol nu toe zijn de krachten in Leyden verdeeld en versnipperder
is niet alleen geene zamenwerkinger is. tegenwerking. Er is rivaliteit in
plaats van concurrentie. Wie herinnert zich, anders dan hij uitzondering
en wanneer een groot talent, door den gebruikelijken kornak geëxploiteerd,
hierheen geleid werd, goede concerten in Leyden? Waarom kan men
nooit geregeld eene goede opera-troep, zij hel dan slechts voor opera-comi-
que, gedurende een saizoen engageren? Welke Leydsche Methusalem kan
uit zijne jonge jaren de geheugeuis aan eene tentoonstelling terugroepen?
En waarom kan in Leyden maar nooit gelukken, wat in andere steden van
veel minder omvang en bevolking zeer wel gelukt?
Het antwoord is reeds gegeven. Omdat de krachten verdeeld en versnip
perd zijn, omdat, waar medewerking te verwachten was, men op tegen
werking stuit. En ook omdat het Leydsch publiek, sinds jaren aan teleur
stelling en mislukking van plannen gewendreeds begint met aan te nemen;
dat een plan mislukken zal en mislukken moet, zoodra hel geopperd wordt.
Wij redeneren anders. Wanneer kleine plannen en partiele verbeteringen
steeds mislukt zijn, is de kans le beter, dal een groot en veelomvattend
plan, eene radicale verbetering, zal gelukken. Wanneer e'éne groote ver-
eeniging alle krachten in hare hand verzamelt, en als het ware als alge-
ineene onderneemster van uitspanningen optreedt, kan zij, omdat zij aan
dc verschillende smaken van verschillende deelen des publieks voldoening
biedtdoenwat vele afzonderlijke inrigtingen niet doen kunnen. Den ge
leerde opent zij hare leeszalen den kunstminnaar hare tentoonstellingen hare
muziekale uilvoeringen en concerten den looneelliefhebber haren schouwburg
aan het danslustig publiek hare danszalenden gewonen societeitsbezoeker
staal een goed ingerigt, van vele en goede dagbladen voorzien, lokaal ten
dienste; aan hel publiek, dat des zomers in de stad moet blijven, biedt zij
concerten in de vrije lucht, op een terrein grooter en beter gelegen dan
Zomerzorg en de Ruiten-Sociëteit. De overwinst op het eene gedeelte dekt
de te lage opbrengst van het ander. Wij stellen ons de zaak zoo voor,
dat zij die leden van dit Casino of welke benaming men er aan geven
wil worden, de keuze zullen hebben, om óf voor eene betrekkelijk ge
ringe jaarltjksche bijdrage den toegang tot alle vermaken en inrigtingen der
onderneming te hebben, öf tegen afzonderlijke abonnementen lid der afzon
derlijke inrigtingen (van het leesmuseum, van de sociëteit, van de kunst
beschouwingen, »an de iooneelverlooiiingendc winter- en zomer-concerten,
de soirees dansantes enz te worden. Van hel laatste het afzonderlijk
abonneren op afzonderlijke inrigtingen zal waarschijnlijk door menigeen
gebruik gemaakt worden, en daar de som dezer afzonderlijke abonnementen
natuurlijk vrij wat hooger zal wezendan de prijs van het algemeen abon
nement op eens, kan dit niet anders dan gunstige finantielc resultaten ge
ven. Wanneer men hierbij rekent de opbrengst der verteringen, hetzij de
ondernemers zelve dit gedeelte exploiteren, hetzij zij hel verpachten, en dc
bevoegdheid om in enkele gevallen niet-geabonueerden tegen entre'e toe te
laten, kunnen wij volstrekt niet inzien, waarom dit plan in Leyden niet
zal en niet kan gelukken.
