JIJVOEGSEL, behoorende tot Leydsr.he Courant
van Maandag 2.9 Februa ij ÓH64-N°. 26.
DE SCHOUWBURG TE LEYDEN.
'a
Z. M. heeft goedgevonden te bevorderen: tot luitenants ter zee 2de kl.
adelborsten: P. C. PabslJ. C. de Borst Verdoom, R. 0. Crommelin,
llaitsina Muiier, II. van BroekhuyzenP. G. Bruch, A. A. Bruyn H.
Boracrhoff van den BerghC. J. de Jong, H. SchotborghM. P.Siruick,
A. Snoek, A. van Hengel, en H. C. Juta; en tot officieren van gezond-
lid 2de kl. bij de zeemagl die der 3d« kl.: J. J. Dekkers, F. X. J. van
pdorp, T. J. J. Gori en B H. Thomson.
Uit Scheveningen meldt men als een bewijs hoe veel geld tegenwoor-
g »oor de versche viscli door de kooplieden op bel strand besteed wordt,
ii eene mand rog verkocht is voor den ongehoorden prijs van zes gulden.
3g slechts een iwintisial jaren geleden kwam die viscli bijna niet in aan-
terking en plasten onze visschers hein soms uit de nellen weder in zee te
ei pen. De gewone prijs was destijds lien centen. Niet zelden ziet men
genwoordig voor een tarbot acht gulden, voor een kabeljaatiw vijl gulden
■talen
BUITENL AND SCHK BKKUrTKA.
Ifi 4lï fc. I, A -
LONDEN. 25 Febrnarij.
In het lagerhuis is door lord Palmerston verklaard, dat de troepen der
liondgenooten Koldiug hebben bezet, in strijd met de inslriiciiën van de
Fruissische regering, maar dat zij die plaats wegens strategische redenen
Ik'zet zullen houden. Voorts zeide hij, dat Oostenrijk en Prtiissen alsuos
geldigheid van hel traciaat van 1852 erkennen en de onschendbaarheid
in Denemarken zullen eerbiedigen. Door den heer Layard werd gezegd,
'it Denemarken de hulp van Engeland en Frankrijk gevraagd heeli, op
ond van hel traciaat van Londen; doch dat de regering van oordeel was,
at het geval, waarin bij het traciaat voorzien is, thans niet aanwezig is.
De Mom. Post deelt een schrgven mede van de Deensche regering aan
are gezanten in het buitenlandvan den 12dfn dezer. Aan het slot van
it stuk wordt het volgende gezegd: Voor dat Sleeswijk bezet was, zou-
;n wij vrede met Duiischland hebben kunnen sluiten. Na die gebeurtenis
eeft 's konings regering geene keuze; het moet den oorlog voortzetten lol
al de vroegere slaat van zaken in Sleeswijk hersteld, en dal hertogdom
eder onder 's konings gezag gebragt is. Dan eerst zullen wij in slaat zijn
ieuwe pogingen ie doen om ons geschil met Duiischland door onderhande-
ng ten einde te brengen.
Te Dublin is eene vergadering gehouden om te beraadslagen over het
oprigten van een standbeeld voor prins Albert. Uit het verschil van ge-
loeleu ontstond twist, die zoo hoog liep. dat men handgemeen geraakte en
de voorzitter, benevens de leden der commissie de zaal werden uitgejaagd
FHAMkHIJH.
PARIJS, 25 Febrnarij.
Heden is voor het hof van assises de zaak behandeld der Italianen,
beschuldigd van een aanslag op hel leven des keizers te hebben gesmeed,
i reco heeft eene volledige bekentenis afgrlegd, zoowel omlrent het plan
Is omtrent de betrekking waarin hij en zijne meilgezellen tol Mazzini slon
den. De overige beschuldigden hebben zijn getuigenis bevestigd, doch ver
schilden onderling in hunne opgaven omlrent de personen die hen tot hel
ieelnemen aan den misdaad hadden overgehaald.
De werktuigkundige Leroy beweert een mechanisch geweer te hebben
uitgevondenwaarmede men 500 scholen per uur kan doen.
Uil Turyn meldt men, dat bij de kamer van afgevaardigden een wels-
atwerp is ingediend, strekkende om aan alle gestichten van kloosterorden
i kloosterlijke en wereldlijke congregatiën hel bestaan als zedelijke ligclia-
enerkend bij de wet, te ontnemen. Alle goederen, aan die vereeuigin-
eit loebehooreudemoeien bij het overlijden der personen, die daarop regt
hebben in renlegevende schuldbrieven ten laste van den staal of in grond
rente geconverteerd worden. Het doel is de vrijmaking der in de doode
hand zijnde goederen en het beletten, dal er op nieuw goederen in de doode
hand komen.
PK rmgEi.
BERLIJN 25 Februarrj.
Van het oorlogslooneel zijn tol hiertoe geene berigten van eenig be
lang ontvangen.
Naar men wil heeft ook Denemarken zijne toeslemming tot het honden
an een congres gegeven, ten einde de zaak der hertogdommen te regelen.
lOnden wordt als |daais van bijeenkomst genoemd.
Bij de bondsvergadering is door Oostenrijk en Pruissen het voorstel
gedaan dat het opperbevel over de executie-troepen aan Pruissen zal wor
den opgedragen, alsmede dat op nieuw twee burgelijke commissarissen dier
mogendheden benoemd zullen worden.
In Hanover heeft de kamer van afgevaardigden een voorsiel aangeno
men, strekkende om eene commissie te benoemen van zeven leden uit iedere
kamer, ten einde deze onverwijld maatregelen voorstelle, die geschikt zrjn
om de regten van Sleeswijk-Hulstein en van zijn weliigen souverein, hertog
Frederik VIII, te beschermen. Door de regering werd hel tweede punt van
het voorsiel ernstig bestreden.
Naar men uit Kopenhagen meldi is hel onderzoek in de zaak van den
generaal Meza nog niet geëindigd Hij staal, even als de president-minis
ter, voortdurend aan de aanvallen van de dagbladen bloot. De minister
van oorlog heeft verklaard, dat hij onmiddellijk zijn ontslag zal nemen,
wanneer het opperbevel over hel leger weder aan hem mogl worden toe
vertrouwd.
Uit Genève meldt men dat dezer dagen aldaar eene vrij talrijke volks
menigte is bijeen geschooid, ten einde uit naam van het soevereine volk te
vorderen, dat de regering voorloopig eene som van 1 millioen frs. beschik
baar zon stellen om arbeid aan de broodelooze menigle te verschallen. De re
gering heeft echter de menigle welen Ie bewegen om uiteen te gaan, waar
toe het vragen van eeue lijst der personen, die ondersteuning verlangden,
veel bjjdroeg.
INGEZONPEN.
Een tooneelliefhebber meende bij den aanstaanden verkoop van 1/3 aan
deel in den Lcydschen schouwburg eene gelegenheid te vinden om zich
over dien schouwburg en over de aandeelhouders in denzelven, in het open
baar, op eene weinig passende wijze uit te laten; die wij meeneti dal aan
de zaak niet hel minste nut zal aanbrengenintegendeel bij de eigenaars
van den schouwburg wrevel in plaats van medewerking zal doen ontslaan.
De Leydscbe schouwburg is eene particuliere onderneming en als zooda
nig is het aan de aandeelhouders niet kwalijk te nemen, dat zij er voor
deel uit trekken. Kon evenwel de Leydscbe schouwburg bij zijne oprigting
niet beter zijn ingerigt? Wij spreken hier nog niet over het gebouw van
den schouwburg, maar bedoelen de inrigting van zijn bestuur. In de eerste
plaats moeten wij dan de vraag stellen, of hel wel goed is dat hel bestuur
over een' schouwburg geheel is overgelaten aan eenige aandeelhouders, en
dal het publii k den meer of minder goeden smaak of gemis aan kunst-
ge»oel bij die aandeelhouders zal moeten ondervinden.
Uel ware wenschelijk geweest dat het stedelijk bestuur in der tijd, toen
de schouwburg ojvgerigl werd, zich die zaak had aangetrokken, bij de aan
deelhouders eenen raad van loezigt aangesteld had, en zelf hel oppertoe-
zigt had uitgeoefend. Wij betreuren daarom ook dal de subsidie, die, zoo
wij meenen vroeger van stadswege ten behoeve van den schouwburg werd
verleend, eerst ingekrompen en later geheel vervallen is. Daardoor werd de
band tusschen de regering en de aandeelhouders van den schouwburg ver
broken, en de eerste trad zelve later (door het bouwen van de concertzaal
op de Breedestraal) als concurrent op. Dit alles zoude voorkomen zijn
geworden, indien bij de oprigting van den schouwburg door de aandeel
houders eene goede overeenkomst met de stedelijke regering getroffen ware.
Door dit verzuim is de Leydscbe schouwburg niet zóó geworden, als hij,
met een weinig meerder overleg en eene geringe vermeerdering der hoofd
som, had kunnen worden.
Nu nog een enkel woord over de inrigting van den schouwburg. De
entree is die van een groot pakhuis, en het contra bureau is veel te
tiaauw, zoo als de tooneelliefhebber o. a. zeal. Wij willen dit eens toege
ven, maar moeten van een ander gevoelen zijn wat betreft de Egyptische
duisternis van de zaalen de bordpapieren omgevingmet een beschil
dering van het jaar 1600. Wij betwijfelen of de schouw burgen van dat
jaar den steller wel helder voor den geest hebben gestaan. Zonder inge
nomen te zijn met de zaal van den schouwburg, gelonven wij toch dat
niemand zal uitroepen: wat is het hier akelig." De grootste vijand
van onzen schouwburg is de logt en dezen te verdrijven is, vreezen
wij, niet zonder eene verbouwing mogelijk, daar hel volstrekt noodig zoude
zijn een grooteren en afgesloten vestibule te doen maken, waardoor'de
buitenlucht werd afgeweerd, en aan het publiek meer plaats gegeven om
zich te bewegen, terwijl er thans, bij eene redelijke opkomst van bet pu
bliek. een geweldig gedrang ontstaat. Maar nu er van eene verbouwing
aeen sprake is, willen wij niet verder over verbouwinas-plannen uitweiden,
en zullen ook nu maar liever zwijgen van de harde banken, de slechte
koffijkamer, de minder goede orde, en van het rooken van de suppoosten
in de onmiddelijke nabijheid der loges etc.
Voordat er echter verdere plannen beraamd worden om onze Ruïne met
eenpn schouwburg en eene concertzaal te bederven, wenschen wij dat de
aandacht eerst nog op onzen ouden schouwburg gevestigd worde, en po-
stingen in het werk worden gesteld om dien in beleren staat te brengen,
waarvoor eene geweuschte overeenstemming tusschen de aandeelhouders van
den schouwburg en hel publiek, dat van den schouwburg gebruik maakt,
noodig zal zijn. Ware deze verkregen, dan zoude er aan eene herstelling
te denkeu zijn.
25 Febrnarij 1864. C K v S.
In hel ingezonden stuk, in het vorig nummer dezer Courant geidaaist,
slaat regel 4 reden, men leze: rede; en regel 30 de al te ijveren, lees: den
al te ijverigen
Ten aanhoore van een talrijk publiek werd gisteren avond door de typo-
graphische véreeniging Laurens Jansz. Raster eene tooneelroorslelling ge
geven, deels ten voordeele van nagelalen betrekkingen van Katwijksche en
Noordwijksche visschers, deels voor haar eigen weduwen- en toelage-fonds.
Met een ander vroeger gegeven stukje, was de keus gevallen op de beide
tooueelstukjes, die 1.1. Kojipermaandagavond zoo hij uitstek voldaan hadden
en die keus kon. even als het prijzenswaardige doel, niet gelukkiger zijn.
Het is niet wel mogelijk bij meerdere dan bij de hoofdpersonen, die zijn
opgetreden, stil Ie slaan, zonder daarom de anderen achter te schuiven.
Zien wij o. a. in de eerste plaats het lid H. W. VVjtienaar in de heer Lustig
als deurwaarder liedjesdichter, dan komt hem om zijne oiuiiljiutlelijke lied
jes, otn zijii vlug en levendig s|iel veel lof toe, maar ik zal straks gelegen
heid hebben nader op hem terug te komen. In het lid F. A. Itee winnen wjj
met ieder jaar. Hij speelde als mijnheer de Saint Leon goed en vrij en had
vooral in het tweede bedrijf (dat ook door het aeheele jiersoneel beter dan
het eerste werd afgespeeld) vele gunstige oogenblikken.
lil het bankroet van den schoenlapper, een betrekkelijk oud maar aardig
stukje, heeft het lid F. A. Dec, als Priem, schoenlapper ge>peeld, alsof hij
al zijn leven schoenla|>per ware geweestDaar vervulde bij zijn rol, vooral
aan de tafel gezeten en eenige ganscli niet geestclooze zangstukjes voor
dragende, op eene verdienstelijke wijze. Om een welgesteld man Ie worden
moet men bankroet slaan. Dal ga ik ook doen," zegt Priein, »en accor-
deeren tegen 50 pCt.dan word ik een welgesteid man en trouw Louise,
de dochter van een schoeumakersbaas. Hoe dal aan Ie leggen?" Priem
geeft eenvoudig van de schoenen, laarzen, muilen enz., die hij krijgt om
te lappen, er slechts eene terug. »Wat moet ik mei die eene sclmcrf", l'ajFK.
m o-
