Per Telegraaf.
Men meldt uit Göttingen, dat ziek onder de studenten aldaar ecne
groote geestdrift voor Sleeswyk-Ilolslein vertoont. Bij gebrek aan militaire
artsen in het llanoversch leger hebben 27 studenten in de geneeskunde zich
aangeboden om als militaire artsen werkzaam te zijnen zijn 8 van hen
reeds opgeroepen om zich bereid te honden.
Uil Geestenmnde meldt mendal voor ecnige dagen ecne jonge dame
van 18-jarigen leeftijd hare ouders, zeer aanzienlijke personen in gemelde
stad, in stilte heeft verlaten en zich over Hamburg naar Holstein heeft be
geven, met het doel om ter bevrijding van Sleeswijk-Holstein de wapenen
op te vatten.
Volgens berigten uit Kopenhagen werd het als twijfelachtig beschouwd
of de verandering van ministerie wel aan de verwachting der vrienden van
den vrede zou beantwoorden, en of de heer Monrad wel de hand zou leenen
tot de intrekking of schorsing der nieuwe constitutie voor Denemrrken en
Sleeswijk.
RUSLAND.
De Noordsche Bij geeft verslag van een feestelijken maaltijd, onlangs
door de hoogste kringen te Petersburg prins Gorlschakoff aangeboden. Deze
minister heeft bij die gelegenheid het navolgende gezegd: Geheel Rusland,
in geestdrift ontstoken, heeft de stein verheven om te getuigen van zijne
sympathie met onze antwoorden, wier oogmerk was, de ons gedane en met
de waardigheid van ons vaderland onbestaanbare voorstellen met nadruk en
fierheid van de hand te wijzen. Rusland heeft aan den onderteekenaar dier
antwoorden zoo vele en zulke vleijende bewijzen van tevredenheid geschon
ken, dat wij niet nalaten kunnen ons zeiven af te vragen: indien deze
zwakke uiting van den wil des keizers zulk een diepen indruk gemaakt
heeft, wat zou dan, ingeval ons van hoogerhaud nieuwe beproevingen toe
gezonden wierden, Rusland niet vermogen, wanneer de keizer een plegtig
beroep op de natie deed?
In een berigl uit Warschau wordt gemeld, dat in den nacht van 28
op 29 Dec. op nieuw eene poging is gedaanom door sluipmoord iemand
van het leven te berooven Den kolonel der gendarmerie RospopnfT beeft
men getracht in zijne woning te doorsteken de dader bevindt zich in han
den der justitie. Een geheim agent van policieGnzik genaamd, is voor
eenige dagen ui de citadel vermoord door een der gevangenen en den dader
van het feit heeft men niet ontdekt. Het schijnt dat de revolutionaire rege
ring sedert eenigen tijd den dolk barer sluipmoordenaren vooral rigt tegen
de voornamere ambtenaren.
Uit Breslau wordt gemeld dal het Russisch bestuur in Polen aan het
land eene nieuwe belasting heeft opgelegd van 6 millioen roebels, die ver
deeld zal worden over de verschillende klassen van grondeigenaren, indus
triëlen, enz. Warschau zal voor millioen in die belasting deeleu.
wijsheid bestuurd worden, niet altijd kunnen ontsnappen aan verwikkelin
gen met hel buitenland, lntusschen verwekken de expetliliën naar China,
Cochin-China en Mexico in Frankrijk veel ongerustheid; zij zijn de oorza
ken van groote opofferingen van allerlei aard. Men zal zich gelukkig ach
ten binnen kort de goede resultaten bereikt te ziendie de keizer zich van
die expeditiën voorstelt. De herinnering aan Frankrijks geschiedenis en het
gevoel van menscltelykheiddat den Franschman bezielt, verwekken eene
levendige sympathie voor de Polen. Met leedwezen heeft men gezien dal
de vereenigde pogingen der drie groote mogendheden schipbreuk leden. Aan
de andere zijde mag evenwel niet uit het oog verloren worden, dat Rusland,
door zijne opregte en hartelijke ondersteuning, Frankrijk iu eene gewigtigc
aangelegenheid dienst bewezen heeft. Men betreurt alzoo de verkoeling die
in de goede verstandhouding met die mogendheid ontslaan is. Met innig
genoegen heeft men derhalve het voorstel begroet lot hel houden van een
Étiropeesch congres, dat de regering van keizer Napoleon ten eeuwigen dage
tol eer zal verstrekken.
BERLIJN, 5 Janttarij. Graaf von Bismarck was gisteren tegenwoordig
in de zitting der commissie door de kamer der afgevaardigden met hel on
derzoek van liet leeiiinss-oiilvverp belast. Hij verdedigde herhaaldelijk de
staatkunde der regering en betoogde dat deze daarin geheel vrij behoort te
zijn Ten slotte uitte hij de hoop dat de kamer liever de middelen zal
verieenen door de regering gevraagd, dan haar dwingen zelve zich die te
verschaffen.
HAMBURG, 5 Januarij. Koning Christiaan van Denemarken heeft eene
proclamatie aan zijn leger gerigt, waarin bij o a. zegt: liet nieuwe jaar
vindt u onder de wapenen, ter verdediging van het vaderland; daarom is de
koning bij u. Wanneer liet de redding van het vaderland geldt is geen leven
te kostbaar. Niet de getalsiei kle maar uioed en onvoorwaardelijke gehoor
zaamheid van den soldaat verschaffen iu alle gevallen de zege.
RENDSBURG, 4 Jannarij. H inoveraausche en Oostenrijksche pionniers
zi|u met een kleinen pontontreiii aangekomen, naar men zegt om een schans
op te werpen Volgens gerucht is een commando Deensche pionniers naar
hel kroonwerk vertrokken, met last om, zoodra de vijandelijkheden uit
barsten, de bruggen, en in de eerste plaats de sluizenbriig te laten springen.
INGEZONDEN.
AARTJE DE VOLLER VAN LEYDEN.
In den ouden muur van eene woning, gelegen aan de Vest over den ko
renmolen »de Oranjeboomslaat een graauw en weinig in liet oog lobpend
steentje, geplaatst boven een kleinen rondboog of nis, die later, duidelijk
Ie zien, is diglgemelselddoch eertijds wel met het steentje in verband kan
gestaan hebben, dal de letters ADV, de beide eersie gekoppeld, vertoont.
Niet onduidelijk zijn er nog sporen van eene L overgebleven, die echter bij
den voel is afgesneden, waaruit althans zou kunnen worden afgeleid dat
hel steentje grooter en aanzienlijker moet geweest zijn. Wanneer of door
wie liet in die woning geplaatst is, schijnt niet bekend te zijn; ook de
menscben, die dit buis sinds verscheidene jaren bewonen, welen er niets
van Ie zeggen. De gissing omtrent deze letters te maken verkrijgt groote
waarschijnlijkheid als Karei van Mander Het Leven der Doorluchtig/ie Ne-
derlandtsche en IJooghduytsche Schilders (A®. 1617) geraadpleegd wordt
en ons den weg zal wijzen om de verklaring dier letters te vinden.
In 1498 werd te Leyden geboren »Aert Claeszoon, welcken hoewel by
groot van ghestalt was, werdt gbemeenlijck Aertgen gheheeteu later ge
noemd Aartje de Voller van Leyden, naar zijn vader, die voller was. Aart,
hoewel aanvankelijk voor de volierij opgeleid, toonde meer neiging voor de
schilderkunst te bezitten, en toen hij in 1516 bij den Leydsclirn kunstschil
der Cornelis Engeibrechtsz. in de leer was gedaan, maakte bij dan ook in
de kunst zoo spoedig vorderingen, dat hij eerlang ondernam verscheidene
slukken, meestal onderwerpen aan het oude en liet nieuwe Testament ont
leend, zoowel in olie- als in waterverw te schilderen. Als later de kunst
schilder Frans Floris van Antwerpen, Ie Delft ontboden, van liet werk van
Aartje, dat »seer fraey en geestigh geordineerl" was, geboord had, besloot
hij naar Leyden Ie komen om Aartje te bezoeken, »en na zijn woonplans
vernemende, bevont liern te woonen in een arm slecht vervallen huyskeii,
slaende seer nae des Stadts Vesten aan de Sijd-graft."
Hier kan de geschiedenis worden afgebroken. De letters op het steentje
zijn derhalve met vrij veel zekerheid de initialen van den naam van Aartje
de Voller van Leyden. geplaatst waar of waaromtrent hij gewoond heeft.
Van Aartje waren destijds vele schilderijen hekend en berustende hij aan
zienlijke burgers van Leyden. Zij zijn her- en derwaarts gegaan, misschien
wel, daar Aartje, als toen vrij algemeen was, zijne voorstellingen uit de
gewijde historie puttegrootendeels in den beeldstorm verwoest.
Van zijn meester Cornelis Engelbertsz. of Engeibrechtsz. zijn nog twee
altaarstukken (triptyken), die in de kerk van hel klooster Mariënpoel, bui
ten Leyden, prijkten, der verwoesting ontsnapt en door de zorg der rege
ring van Leyden op het raadhuis bewaard gebleven.
Ook voor glas-schilders maakte Aartje menig treffelijk tafereel. IIy teyc-
keitde zegt van Mander overvioedigh veel voor den Glas-schrijvers,
en anderenglielyckmen by honderden binnen Leydë noch sonde vinden
van dese dingen. Ily hndde gbemeenlijck van een leyckeninghe op een heel
bindt Papiers, seven grooten hoewel hy gliemeenlijck veel vverck en groo-
ten arbeydt daer in te weglic bracht, so dat men lichilick can oordeelen
hoe vette soppen hy daer op eten mocht.
Toch verkoos Aartje, door gemelden Frans Floris tiitgenoodigd om
zich met hem naar Antwerpen te begeven, »woude een Ileere van hem
maken," Leyden en zijn armelijk lintje in rust en vrede te mogen bewo
nen, latende een ander in zijn pracht, «en gunde seer wel een Couinglt sijn
Coninglirijck."
De lezer, belust om iets naders omtrent Aartje te vernemen, zal bij van
Mander (ook naar dezen in de uitgaaf van 1764, bezorgd door de Jongh)
zijn levensloop en uiteinde beschreven vinden.? Hel verhaal is om den naleven
trant wel aan Ie bevelen. A. .1. K.
STADS-BERICJT Bi N.
De BURGEMEESTER van LEYDEN herinnert den ingezetenen de in
art. 342 der Algemecne Policieverordening vervatte verpligting om, daar
van gemeentewege tot hel liakken van bijten bevelen worden gegeven,
die mede voor hunne aan grachten gelegene of daarop uitkomende panden,
op de bij bedoeld artikel bepaalde wijzete laten maken en open houden.
De Burgemeester voornoemd,
Leyden, 5 Januarij 1864. D. TIEBOEL SIEGENBEEK.
VERGADERING van den Gemeenteraad van Leyden, Donderdag den
7Jc" January 1864, 's namiddags len 2 ure.
Onderwerpen
1°. Onderzoek der geloofsbrieven van de 2 nieuw benoemde leden van den
Gemeenteraad.
2®. Benoeming van een Commissaris voor de Slads bank van leening.
3°. Voordragl tot het in overleg treden met bei genootschap Mathesis Scieii-
tiaruin Genilrixom zijne schooi dienstbaar ie doen zijn tol eene school
voor middelbaar onderwijs, en tot vinding der daartoe benoodigde fondsen.
4°. Voordragl lot verkoop van oud hout enz., aan de Stadstimmerwerf.
5®. Voordragl lot ondersteuning cener aanvrage om concessie voor een spoor
weg van Utrecht, 's Gravcnhage en Scheveningeniu verbinding met
Leyden.
6®. Nadere voordragl aangaande het rooijen der boomen op den Ouden Sin
gel ttissclie.r de Mare en de Janvossensleegsbrug.
7®. Adres van Curatoren der Leydsehe boogeschooltot bet leggen van twee
uitspringende treden voor hel huis in de Nonnensteeg W ijk I. N". 322.
8°. Adres van T. J. van t IIooftlot hel leggen van een duiker op den
Ouden Rijn, Wijk VII. N®. 1096.
9®. Verordening op het brandwezen.
HAMBURG, 4 Januarij. Naar men verneemt dringen de bondslroepen
niet verder in Sleeswijk-Holstein door, ten gevolge van de zware vorst. De
Deensche troepen hebben de tot het kroonwerk leidende sluizen en bruggen
met palissaden versterkt.
TRIEST, 3 Januarij. Het bevestigt zich, dat de aartshertog Maximiliaan
zich naar Parijs en van daar naar Mexico begeeftwaar hij voor liet einde
van Maart gewacht wordt.
PARIJS, 4 Januarij In de zitting der kamer van afgevaardigden van
heden is mededeeling gedaan van liet onlwerp-adres in antwoord op de troon
rede liet ontwerp verklaart, dal liet volk innig gehecht is aan de instel
lingen van liet keizerrijk en liet besluit des keizers toejuicht om bet initiatief
te nemen lot liet schenken van vrijheid van handel en nijverheid. Men
hoopt dat geen staking zal komen in de openbare werken en dat in het
binneulaudsch bestuur meer en meer hervormingen zullen worden ingevoerd.
Met den keizer is men van oordeel, dat zelfs de natiën die met de meeste
