LEÏDSCIIE
CO IJ IA AT.
1804-
WOENSDAG 6 JANUARIJ.
K" W
L i js
De Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
1
N"
De prijs der Courant is f3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
BiNNENLAKDSCnS RERÏGfEV
LEYDEN 5 Januari].
Bij peiling in het Galgewater is gebleken, dal het waler, ten gevolge
van het spoijen te Katwijk, sedert den 2dcn dezer, 13 ned. duimen is ge
zakt, waardoor liet ijs zeer gevaarlijk wordt.
Op den 15deo Febrnarij aanst. zullen de hoofdadminislratiën van on
derscheidene corpsen cavalerie en artillerie in hunne garnizoens-plaalsen
overgaan tot aanbesteding der leverantie van 400 remonl-paarden in 1864
benoodigd.
Naar men verneemt heeft de Société Centrale des Sauveteurs te Pa
rijs hare gouden medaille, benevens een diploma als eerelid, toegekend aan
den heer T. Planteydt, plaatselijk bestuurder der Noord-en Zuidhollandsehe
reddinsmaatschappij te Egmond aan Zee.
Uil Rotterdam meldt men dat gisteren de stoomboolen zich nog met
de grootste moeite eenen weg hebben kunnen banen; twee stoomboolen uit
Londen hadden beul ontvangen terstond ledig terug te keeren daar men
vreesde dal zij hier zouden invriezen.
Uil genoemde plaats meldt men nog dat Zaturdag morgen twee jongens zich
vermaakten op het ijs van den iioluesebei: Boezem. Door de zwakte van het
jjs raakten zij er door en met de grootste inspanning mogt men door lad
ders, haken en touwen er in slagen een hunner te redden; den tweede kon
men eerst later met een schietschouw bereiken. Een heelmeester, die zich
juist op die hoogte bevond, spande alle moeite in, maar het inogl de kunst
niet gelukken hem aan het leven terug te geven.
Op denzelfden dag is aan de Boompjes een jongentje van 6 jaren geheel
verplet geworden doordien er een vat petroleum dat men daar bezig was
te lossen, van liet ganghoord met zulk eeue vaart kwam afrollen, dat
het geheel over liet ligchaam van het kind heenging.
Te Assen is een persoon, die zich Zaturdag II. reeds op een gevaarlijk
diep had gewaagd om schaatsen te rijden verdronkenen te Groningen is
een 17-jarig jongelingdie zich op het Noord- Willemskanaal had begeven,
door het ijs gezakt en verdronken.
Als een bewijs dat de prijzen der landerijen in den Haarlemmermeer stij
gende zijn, wordt hel volgende gemeld: In den zomer van hel jaar 1859
werd bij publieke veiling verkocht eene partij land groot 74 bunders, voor
de som van 21000; in liet jaar 1862 werd datzelfde land verkocht uil de
hand voor 35000. In het najaar van 1862, nadat er in dien zomer een
woning was opgebouwd, bragt het bij onderliandschen verkoop op 48500
en nu is dit zelfde land met de woning, naar men zegt, weder uit de hand
verkocht en wel voor ruim ƒ90000.
Te Broek in Waterland zijn in de vorige week twee groote wonin
gen, door 5 huisgezinnen bewoond, afgebrand.
Uit Zwolle meldt men, dat de regterltjke magt zich naar Wanneper-
veen heeft begeven, tol het doen van onderzoek naar een diefstal, die
vermoedelijk door den broeder van den bestolene gepleegd is. De be
stolene was met zijn geheele gezin bij zijn broeder, zoodal hel huis ledig
was, en de dief vrij spel had. De burgemeester vermoedde dadelijk, dat
de broeder de dief was; maar toen hij lol onderzoek zich tot hem begaf,
werd heui de toegang met geweld belet. Eer de justitie uit Zwolle was
gekomen, was er gelegenheid genoeg, om het grstolene ten deele weg te
maken; althans hel kistje, waarin 500 aan geld was gelegd, en dat de
bestolene op eene geheime plaals verborgen had, is later met den inhoud
in eene sloot bij de woning des broeders gevonden.
Thans is van wege mevr. Pruimers tc Zwolle een memorie van appèl
uitgegeven. Mp. Jordens, procureur te Zwolle, heeft de memorie ingediend,
terwijl mr. Tydeman advocaat te Amsterdam, de behartiging der zaak van
mevr. P. heeft op zich genomen. Zij komt bij het prov. geregtshof van
Overijssel in hooger beroep tegen 5 beschikkingen en vonnissen van de arr.
regtbank ter zake van hare ontzetting uit de voogdij over haar kind. Mee-
rendeels geldt het hier zaken van vorm. Voor het algemeen is alleen
van gewigt, dat mevr. P. met kracht opkomt tegen de beschuldiging van
een slecht levensgedrag te hebben geleid met ds. van Rijn, '1 geen zij non
waarheid, vuigen laster" noemt, en dat zij plegtig verklaart, om gezond
heidsredenen door haren broeder naar llyères gebragt, daar niet bevallen te
zijn, maar van eene weduwe, wier naam zij vooralsnog niet mag mededee-
len, de zorg over een pas geboren onecht kind uit christelijke liefde te heb
ben overgenomen. De bedoelde memorie is door de hh. Kemink en Zoon
te Utrecht in hel licht gegeven.
Uit Curagao wordt gemeld, dat de 17dc Nov. er feestelijk is herdacht
door hel uitsteken der vlaggen en liet maken van muziek door de muziek
corpsen van hel garnizoen. In de verschillende kerken was te veren de
blijde gedenkdag godsdienstig gevierd.
Blijkens de in hel (Kaapsclte) Volksblad van 19 Nov. voorkomende
opgaven betreffende de verkiezing van een nieuwen staatspresident in den
Oranje-Vrijstaat, die op 5 November plaals had, waren op den heer Brand
overal verreweg de meeste stemmen uilgebragt. Daarenboven werd in eene
correspondentie uit Richmond gezegd, dat men daar het bepaalde berigt
had ontvangen dat de heer Brand was gekozen. De heer Brand was voor
ruim 18 jaren student aan de Leydsche hooceschool en daarna lot op heden
praktiserend advocaat bij de omgaande regtbank te Kaapstad.
Het blijkt ook uit bovengenoemd blad, dat de gemoederen van vele le
den der kerk, vooral in de Kaapstad, ernstig verontrust zijn. Er had
aldaar op kerkelijk gebied veel plaals gehad, dat duidelijk deed zien dat,
wanneer men aan de meerderheid der synode aldaar toeliet aan haren blin
den ijver de volle teugels te vieren, langzamerhand alle leekendie eenigc
verstandelijke ontwikkeling of onafhankelijkheid van geest bezaten, zich
onttrekken zonden. Zij waren daarom op hel denkbeeld gekomen om een
kerkverdedigines-.genooiscliap op te rig tendat zich ten doel zou stellen
tiaauvv keurig acht Ie geven op alle kerkelijke handelingen en te zorgen dat
de kerkelijke gezagvoerders niet buiten de grenzen traden van het regt,
hun door de wet toegekend. Er was reeds een voorloopig bestuur henoctnd
en het genootschap telde in de Kaapstad reeds vele leden. Men zou ook
|j trachten in de hnitendislriclen vertakkingen te vestigen. Handhaving van
kI regtsbeginselen en inachtneming van de kerkelijke wetten in en door de
kerk was het doel dat men zich voorstelde.
Ouder de gebeurtenissen, die lot de oprigting van het genootschap aan
leiding hadden gegevenwas vooral de zooveel geruchtmakende zaak van
den predikant van Darling, den lieer Kolze' (vroeger kweekeling der Utreclit-
sclie, later der Leydsche lioogeschool). Deze heer had, niet in zijne open
bare prediking, maar in de vergadering eener commissie tot handhaving
van de zuiverheid der leer, in hel vuur van hel debat te kennen gegeven,
dat de uitspraken van den katechismus in sommige opzigten met zijne over
tuiging streden, en zich omtrent de 60s,e vraag eene uitdrukkiug veroor
loofd, die, naar men meende, wel eene leregtwijzing van den voorzitter
verdiend had. Men was echter verder gegaan en de magthebhenden in de
synode hadden, bij de heerschende achterdocht omtrent de regtziiiuigheid
van eenige jonge leeraars, deze gelegenheid waargenomen om eenen hcil-
zamen schrik Ie weeg te brengen onder hen die de belijdenisschriften niet
als onfeilbaar erkenden. Eerst was ds. Kotzé beschuldigd van aanranding
der leer en later van trouwelooze verbreking van de belofte door hem bij
zijne legitimatie afgelegd. Na herhaalde beraadslaging over deze zaak was
de synode tot liet besluit gekomen om den lieer Kotze' te schorsen, met
behoud van tractemer.t lol aan de zitting der synodale commissie in 1864,
en bijaldien hl) in dien lijd geene schriftelijke herroeping aan die commissie
inzond, Item van zijne bediening als predikant te ontzetten. Velen waren
van meening dat de synode deze zaak zoo informeel had behandeld dat het
hoog geregtshof, waarop de heer Kotze' zich ging beroepen het gevallen
vonnis zeker zou vernietigen. De schorsing van den heer Kotzé zou ook
in zijne gemeente ongetwijfeld tol botsingen aanleiding geven. De synode
had bepaald dat de predikanten uit iïen ring, waaronder Darling behoort,
de dienst zouden waarnemen maar curatoren der kerk hadden te kennen
gegeven dat zij in dal geval de kerk zonden sluiten. Ds. Kotzé zou ech
ter, volgens regterlijk advies, naar zijne gemeente lerugkeeren en eenvoudig
voortgaan in zijne ambtsbediening. Door de gemeente van Darling was
daarenboven aan de synode kennis gegeven dat, indien de schorsing op af
zetting uitliep, zij zich als onafhankelijke gemeente zon constitueren.
Behalve de bovenvermelde zaak had ook die van ds. Burgers, den leeraar
van Hanover, veel sensatie gemaakt. De synode had een klaagschrift, be
treffende ketterij, legen dien heer aangenomen, zonder dal er eenig bewijs
van de gegrondheid er van was aangevoerd; integendeel de beschuldiging
berustte op hooren zeggen." De synode zou eene commissie naar Hano
ver zenden om de zaak tc onderzoeken; ds. Burgers verlangde echter dat
de zaak, volgens de wet, door den ring werd behandeld. Veel gerucht
maakte ook eene klagt vanjeen lid der Worcesiersche gemeente tegen den
leeraar aldaar, die geweigerd had een kind te doopenomdat de vader
nooit ter kerk kwam, in welk geval de betrokken leeraar in het gelijk
was gesteld.
's GRAVENIIAGE 5 Januarij.
Z. M. heeft vergunning verleend aan den beer J. A. Beijerinckhoofd
ingenieur van den waterstaat in de prov. Znidholland tot het dragen der
versierselen van ridder der orde van S'. Mauritius en Lazarus, hem door
den koning van Italië geschonken; en aan den heer 11. Weusten te Maas-
