B*er Telegraaf.
STADSPOORTEN.
nmltten door licm ecne geldelijke gratificatie is locgekendterwijl aan allen
tol aandenken een pholographisch portret werd uitgereikt.
Het diner, eergisteren door den heer mr. J. A. Philipse gegeven, bestond
uit 46 converts en werd door vele regterlijke autoriteiteno. a. door de pre
sidenten der arrond.-regtbanken in Zuidhollandbijgewoond.
In de zitting van de tweede kamer van gisteren heelt de voorzitter,
namens de commissie, belast geweest inct de aanbieding van het adres van
antwoord der kamer op de troonrede, omtrent hare zending bij den koning
verslag uitgebragt. Verder is mededeeling gedaan van eenige wets-onlwer-
pen en van cenc missive van Dorrepaal en C°. en andere kooplieden te Sa-
niarang, houdende dankbetuiging voor de aanneming van het wetsontwerp
betredende den spoorweg van Samarang naar de vorstenlanden. Aan het
einde der zitting heeft de heer Groen van Prinstcrer het verzoek gedaan dat
uit het voorloopig verslag omtrent hel Vd<' hoofdstuk der staatsbegrooting
moge blijken, dal in de afdeelingen een ernstig onderzoek is gewijd aan de
vraag, of de wet van 1857 betrekkelijk hel lager onderwijs, bepaaldelijk
de voorschriften vervat in de art!. 23, 24 en 33, worden nageleefd.
De plaatselijke commissie voor het nationaal gedenkteeken voor Nov.
1813 alhier heeft besloten op Donderdag 8 October aanst. eene algemeene
schaal-collecte te houdenvoorts afgewezen hel verzoek der hoofd-commissie
om eene collecte in de scholen te houdenen besloten aan de hoofd-com
missie, op hare uitnoodiging om drie leden te benoemen ter bijwoning der
feesten op 17 November, te kennen te geven dat volgens den benoemings
brief al de leden der plaatselijke commissie daarbij tegenwoordig zullen
kunnen zijn.
Gisteren werden de hh. deurwaarders bij het prov. geregtshof in Zuid
holland op het alleraangenaamst verrast, daar hun namens hel hof, lot
aandenken van het 25-jarig jubilé van dat collegie, een prachtig geschenk
in goud werd aangeboden.
BUITKNLANDSCHË BK1UGTEN.
E Ni G E l A Ni I».
LONDEN. 1 October.
De kroonprins en de kroonprinses van Pruissen zijn alhier aangeko
men en terstond naar Schotland doorgereisd.
liet d zer dagen iiitgebragle verslag nopens de finauliële gesteldheid
van hel stoomschip Great Eastern is hoogst ontmoedigend. De laatste
reizen hebben, ten gevolge van vermeerderde concurrentie, verlies opgele
verd. Ter voldoening van verschillende schulden, zal men 30000 bijeen
moeten brengen of de compagnieschap ontbinden.
Het van North Shields naar Aamburg bestemde schip Captain Cook
is op de kust van Denemarken verongelukt. De bemanuing, 9 koppen, is
daarbij omgekomen.
Berigten uit New-York van 23 Sept. bevallen het volgende: Rosen-
crantz is door Bragg, die aanzienlijke versterkingen van Lee, Beauregard
en Johnston ontvangen hadgeslagen en genoodzaakt om naar Chattanooga
terug te trekken. De noordelijken en zuidelijken staan aan den I(apid3n
tegen elkander over. Aan den mond van den Uio Grande ziet men eene
botsing tusschen de kanonneerbooten der Unie en de Franschen te gemoet.
l)c generaal Burnsidc rukt aan om den generaal Rosencrantz te versterken.
De minister van fiuantiën der Verecnigde Staten heeft in de laatste da
gen eene lecning van 50 millioen dollars aangegaanten einde de soldij
der land- en zeemagt en andere met 1 September jl. invorderbare schulden
van zeer dringenden aard te kunnen voldoen. De banken van New-York,
Philadelphia en Boston hebben zich vereenigd om den minister die som te
verstrekken. De schatkist der Unie heeft nu bij die inrigiingen eene schuld
van te zamen 248,028,459 dollars.
De toevloed van lersche en Duitsche landverhuizers naar de Vereenigde
Staten blijft steeds groot. In de laatste 12 maanden zijn er gemiddeld 3000
per week te New-York aangekomen.
FKAKKKIJH.
PABUS, 1 October.
Volgens de France is door onze regering, na hel ontvangen van Rus-
lauds laatste antwoord, niets verder iu de Pnolsche quaestie gedaan. Dat
blad dringt aan op de vernietiging der iractaten van 1815. De Presse wil
weten dal Frankrijk en Engeland reeds besloten hebben eene verklaring in
dien zin te doen. Volgens Ie Pays hebben de Fransche en Oosten rij ksche
gezanten te Londen eene langdurige conferentie met lord Busselt gehad, en
bestaat ten aanzien van hei Poolsche vraagstuk voortdurend de meest ge-
weuschle overeenstemming tusschen de drie mogendheden.
De regering heeft alle militairen, die in meerdere of mindere mate de be
werking van hout en ijzer verslaan, naar Vernon gezonden, waar zich uit
gebreide werkplaatsen bevinden lot hel vervaardigen van oorlogsbenoodigd-
heden van allerlei aard. Men wil hierin iets oorlogszuchtigs zien.
In berigten uit Mexico wordt gemeld dat de maarschalk Forey, bij
gelegenheid van een feestmaal hem door den gemeenteraad aangeboden, ge
zegd heeft dat hij geloofde dat de republiek geen wenschelijke regerings
vorm voor Mexico was; want dal hij het eens was met Moniequieu, dat
de deugd de grondslag moest zijn van den republikeinschen regeringsvorm.
Door de aanwezigen werden deze woorden toegejuicht.
Op St. Domingo is op nieuw een opstand uitgebroken, die de Spaan-
sclic autoriteiten noodzaakt aanzienlijke versterkingen van troepen van Cuba
derwaarts te zenden.
Naar men uit Koustaniinopel meldt is de stad Brussa bijna geheel door
brand vernield. Bijzonderheden zijn nog niet bekend.
Berigten uit Alexandria melden dat ten gevolge der rijzing van den
Nijl eene grootc uitgestrektheid lands is overstroomd; ook de spoorweg staat
over cenc lengte van vjjf kilometers onder water. De regering heeft maat
regelen tol verhoeding van verdere rampen genomen; de dijken worden door
troepen bewaakt.
P ïs ÏT I S 5 E Ni
Ui! Frankfort meldt men, dat iu de zitting der bondsvergadering van
lieden hel bekende voorstel der commissie betreffende de llolsieinsche aan
gelegenheid nagenoeg eenstemmig is aangenomen.
Te Schwarzenbacliin Karinthië, barstic op 20 Sept. een hevige
brand uit, waardoor de kerk en 23 woonhuizen eene prooi der vlammen
werden. Hetgeen de bewoners uit de vlammen hadden gered, werd hun
ineerendcels door een hoop dieven ontvreemd zonder dat het mogelijk was
de daders Ie ontdekken.
De Pass. Tnv deelt met betrekking tot den aanslag op het leven van
den generaal Berg o. a. het volgende mede: De moordenaar, die de bom
men naar Int rijtuig heeft geworpen, is nog niet ontdekt. Dit was trou
wens gecue gemakkelijke laak, daar hel gebouw, waaruit de aanslag is
gepleegddoor mier dan duizend lieden iu huur bewoond werddoch ver
scheiden van hen liggen onder zware verdenking. Onder deze is een Pool,
wien het gelukte weinige minuten na de uitbarsting in allerijl het bedoelde
gebouw te verlaten en zich te verschuilen; maar eene bijzonderheid was niet
onopgemerkt geblevennamelijk dat hij eenen van de vingers der regter
hand miste, en dat hij lang hoofdhaar, baard en knevels droeg. Hij werd
weldra teruggevonden en in hechtenis gesteld. Hel was een gewezen be
ambte eener particuliere maatschappijdie uil hare dienst was weggejaagd.
Hij is reeds ir. een groot aantal min loffelijke voorvallen betrokken geweest;
in zijn laatste verblijf is verscheiden malen huiszoeking gedaan; en hij zelf
was onder scherp toezigt van de politie geplaatst. Al de personendie ten
gevolge van den aanslag in hechtenis waren genomen, zijn naar de Alexan-
dcrs-citadel gebragt Zij zullen allen worden verhoord door een krijgsraad,
die wclligt de daders van het misdrijf zal weten te ontdekken.
PARIJS, 2 October. De Presse deelt mede, dat het finantiëel rapport
van den heer Fould omstreeks het midden dezer maand zal openbaar gemaakt
worden.
TRIEST, 2 October. De Mexicaansche deputatie is gisteren avond alhier
aangekomen. De graaf Bombella en de markies Corrio zijn haar toegevoegd.
Morgen zal de deputatie in bet kasteel te Miramar door den aartshertog
ontvangen worden. Vervolgens zal er een diner en een concert ter harer
eere worden gegeven. Aanstaanden Maandag zal zjj van hier vertrekken.
VERA-CRUZ, 4 September. De maarschalk Forey zal den 5lle" October
scheep gaan, om naar Frankrijk terug te keeren. De inwoners van Mazat-
lau hebben geweigerd de nieuwe belasting te betalen, die door Juarez uit
geschreven was. De troepen hebben daarop de bevolking gedreigdmaar
toen is ecu Engelsch fregat voor Mazatlan verschenen en zou de bevelhebber
van dien bodem verklaard hebben, dat hij de inwoners, zoo noodig, zou
verdedigen, aangezien het wettig gezag van Juarez had opgehouden te
beslaan.
KRAKAU, 2 October. Graaf Stanislas Tarnowski is in hechtenis genomen.
De Russen hebben hel kasteel Boncewo geplunderd en het klooster te Lon-
druvoro laten in de lucht springen. Te Lelovv zijn de Bussen geslagen.
DANTZ1G, 3 October. De Dantz. Zeit. meldt uil Warschau, dat daar
eergisteren een dagorder van den revolutionnairen kommandant der stad is
verschenenwaarin aangezegd wordtdat de aanslag op het leven van
generaal Berg is gepleegd op last der nationale regeringmet het doel den
generaal te dwingen lot de openlijke verklaring dat hij eene verdelgings-
poliliek volgt."
INGEXONiDENI.
De lijd is voorbij dat:
»Gewelt van wallen, dubblc gracht,
Ontruste honden, wacht by wacht,
Beslage poorten ysre hoornen
Geknars van slotwerk, brede stroomen,...."
der burgeren rust verzekerden. Hoe 't zij, de stadspoorten beantwoorden
althans niet meer aan hare oorspronkelijke beslemming en al hing men thans
de deuren uit. de burgerij zou niet vervuld worden van vreeze en beving.
Men is allengs begonnen met de hoogc vestwallen te slechten, de muren, aan
de poorten verbonden en met haar een goed geheel vormende, af te breken,
den grond gelijk te maken en in mooi plantsoen te herscheppen, waar eer
tijds de vijandelijke aanvallen werden geweerd. Zoo staan de poorten bij
hel inkomen eener stad thans op zich zelve, voor weinig meer dan als eene
schuilplaats bij eene hevige regenbui, of als eene standplaats voor eene koop
vrouw in appelen, den de stad verlatende jongen boer verlokkende, belust
naar eenige versnapering op zijne reis naar huis. De Delftsche poort te Rot
terdam is eigenlijk geen poort meer; zij staat bijna in de siad en haar langs
of door te wandelen is volkomen willekeurig. De Rolterdamsche regering
doel echter die poort niet wegnemen, maar onderhonden om haar fraaijeu
bouw en beeldhouwwerk, en hel zou te betreuren zijn zoo de regering er
anders over dacht. Dal men ook in onze stad zoo gunstig gestemd blijve
voor de Zijlpoort om hare, hoezeer dan ook verminkte, sierlijk gebeitelde
ornamenten; voor de Bijusburgschc poort, om haren kuiisligen bouw.
Waar twee ongelijksoortige, vooral hooge gebouwen, naast elkander ver
rijzen, doet hel een aan het ander nadeel, behalve dal zulk een stand maar
zelden aesthctisch bevredigt. Het station te Botterdam is op zich zelf een
goed gebouwdoch het zinkt weg bij den hoogen korenmolendie zich in
de nabijheid bevindt. De builcii-socieleit Amicitia alhier is verre van af Ie
keuren, zoo zij op zich zelve stond en niet tegen de Bijusburgschc poort
aangeplakt. De poort wint er bij in kracht en waardigheid en werkt ver
nietigend op de sociëteit, liet afbreken van de builen-Wiltepoorl en de daar
door verkregene ruimte is niet te laken, maar de uilgekleede poort vormt
thans een bepaalden misstand naast den molen. Beide gebouwen slaan daar
als twee reusachtige schaakstukken. Wie zal mat geven? Hetzij men langs
of door de poort wandele, indien de val van den molen in het verschiet is,
dan aan dien val oneindig liever de voorkeur gegeven, dan tot het afbreken
van de ranke, waarlijk niet onbevallige poort over te gaan. Door haar af
te breken zou de stad daar en onder dien hoek toch niet veel winnen iu
sierlijkheid. En dan den hoogen vestwal te slechten waar eertijds »de Lelie"
stond en de poort, die juist over den Haagschen straatweg ligt, met eene
regie brug over den singel te verhinden hel zijn wclligt maar utopiëu
doch wie zou zich hiervan geen goed geheel kunnen voorstellen?
Beschouwen wij eindelijk de stad van de zijde der Hoogewoerdspoortdan
zou door het afbreken der buitenpoort (waarbij ook zeker de hooge muur en tuin
regis begrepen wordt) het niet onaardige plantsoen aldaar meer uitkomen,
terwijl de hoofdpoort, die geenszirts te verwerpen is, geen misstand zou
opleveren.
Eene beschouwing van de overige poorten, inzonderheid de Marcpoort,
zal de lezer mij wel schenken. Beeds van Mieris zei van de Heerenpoort:
»die niets aaninerkelyks bevat;" en een schoorsteen als hoofdzaak op eene
poort is zelden mooi Dit stukje handelt dus alleen over het behoud van
sommige poorten, waartoe Leydens ontzet mij hel denkbeeld gaf, toen Von
dels dichtregelen ook op onze poorten, en wel met goed gevolg, van zoo
juiste toepassing waren.
Leyden 3 October 1863. Een Poorter.
Gewezen vonnissen in strafzaken, door het ICanlongercgl te Leyden, op
den 26stcn September 1863.
1 wegens het werpen met sleenen op straat.
5 wegens het ten verkoop voorhanden hebben van broodonder het be
paalde gewigt.
1 wegens hel verontreinigen der straat.
