LEYDSC1IË
COURANT.
MAANDAG 25 MEI.
1803-
De Courant wordt MaandagIC oensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zalurdag avond.
De prijs der Courant is f3.per vierendeel
jaars. afzonderlijke nommers zijn legen 10
Cents verkrijgbaar.
BINNENLANDSCHE BEMGTEN
LEYDEN 23 Mei.
De hoogleeraar Kaiser herig! ons dat, ten gevolge van eene schrijffout
de totale maansverduistering van dit jaar, in zijn Populair slerrekundig
jaarboek en eldersop een' verkeerden dag is aangeschreven. Die verduis
tering zalop de aangewezene tijdstippen niel in den nacht tusschcn den
31stcn Mei en den lstcn Junij, maar in den nacht tusschen den l"en en den
2den Junij plaats hebben. Voor hen die weten dal eene maansverduistering
alleenlijk bij de volle maan mogelijk is, kan echter omtrent den juisten dag
geen twijfel bestaan, daar alle opgaven omtrent de volle maan, in den
laten avond van den lslen Junij. met elkander overeenstemmen en daarbij
meestal de verduistering is vermeld geworden.
Het getal der in het Werkbuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze week dagelijks van 191 tot 200 personen.
Omtrent de vruchtboomen wordt ons uil het W'eslland medegedeeld,
dat zij wel niet in die male als hel afgeloopette jaar vruchten hebben ge
zet, doch, inzonderheid de perenboomeneen goeden pluk doen verwachten.
Hoezeer hel koude weder van deze week o. a. zeer ongunstig is voor den
wijnstok, is deze echter tol dusver gezond en belooft, naar de bloeibegin-
sels te oordeelen, vele vruchten. Van een warmen zomer zal echter de
vervulling dezer vooruilzigten geheel afhangen. De nieuwe aardappelen
worden aan de markt te Arasterdam betrekkelijk reeds goedkoop verkocht;
zij gelden 6 hel mud.
Uit Boskoop vernemen wij, dat de krachtige en thans bijna in vollen
bloei staande aardbezién-planten niet minder vruchten beloven dan in de jongste
lente, die echter wegens veelvuldigen regen ver van voordeelig was voor de
aardbeziën. Men hoopt dit jaar, zoowel met de verzending van deze vrucht
als met het houden eener tentoonstelling, waartoe, naar men verneemt.,
weder plan zou bestaan, gelukkiger te zullen zjjn.
Tot de synode der Ned. herv. kerk voor dit jaar zijn nog afgevaar
digd: door de godgeleerde faculteit te I.eyden de hoogleeraar L. W. E.
RauwenhofT, secundus de hoogleeraar J. H. Schollen; door het prov. kerk
bestuur van Noordbrabant de heer G. J. C. Harmsen, pred. te Valkens-
waard, sec. de heer J. Westhoff, pred. te Dussen.
Naar men verneemt hebben zich naar de drie opengestelde plaatsen
voor kweekeling op 's rijks vee artsenijschool tc Utrechtten einde voor
rekening van het ministerie van oorlog tot paardenarts bij hel leger te
worden opgeleid, 15 adspiranlen aangemeld.
Op den 20sten dezer was het veertig jaar geleden, dat de hoogleeraar
Bouman zijn professoraal aan de Utrechlsche hoogesehool aanvaardde. Zijne
voormalige leerlingen meenden dit feest niet stilzwijgend te mogen laten
voorbijgaan. Uit naam van een 180-tal discipelen van verschillenden leeftijd,
werd hem door eene commissie eene pendule aangeboden met een album, j"
waarin de namen der deelnemers waren geschreven. De hoogleeraar Doedes
was bij die gelegenheid de tolk van de gevoelens zijner dankbare'oud-Ieerlingen.
Bij de aanbesteding van bet gebouw voor de Twenlsche industrie- en
handelsschool te Enschedé was de hoogste inschrijver de heer van den Heu-
vel voor ƒ35470 en de laagste de heer Heuvels voor ƒ31560. Het werk is
niet gegund als te ver boven de raming. Later echter is het, naar men
verneemt, onderhands gegund aan den heer Heuvels.
Als een voorbeeld, hoever de dronkenschap den mensch kan verlagen,
wordt door de D. C. het volgende medegedeeld: Het kindje van zekeren
R. S. te Noordwolde was overleden, en zou ter aarde worden besteld. Toen
de buren kwamen, om hel lijkje grafwaarts te brengen, was de vader af
wezig, die echter, niet ver van huis, den lijkstoet tegenkwam, in zoo
beschonken toestanddat hij naauwelijks kon gaan en zonder eenig ge
voel voorbij slingerde.
Te Middelburg is zekere U. B. V., klerk bij den ontvanger der in- en
uitgaande reglen en accijusen aldaar, door de justitie uit zijne woning ge
haald en naar het huis van burgerlijke en militaire verzekering overgebragl.
Naar men verneemt zoude er een te kort bestaan in de kas, die hem door
zijn patroon was toevertrouwd.
De Prov. Drentsche Cour. deelt het volgende mede: De Maatschappij
van Weldadigheid verkeert in zeer ongunsligen toestand uit verschillende
oorzaken. Vooreerst wordt zij door de natie niet genoegzaam ondersteund.
Ten tweede heeft de landbouw, vooral in 't afgeloopen jaareen minder dan
middelmatigen oogst opgeleverd. Ten derde, en dit is wel de hoofdoorzaak,
het fabriekwezen slaat nagenoeg stil. Hierdoor alleen zal men in dit jaar
een déficit hebben van ruim ƒ34000. Zoo, heeren commissarissen erkennen
het, kan de maatschappij niet blijven beslaan en daarom stellen zij voor
ƒ250,000 als hypotheek te nemen op de gronden der maatschappijen die
som aan te wenden lot het drijven van den landbouw op grootere schaal en ;u
voor machines in de fabrieken, terwijl de meest inproduclieve handen, ruim
honderd huisgezinnen vormende, zullen worden verwijderd. Op 2 Junij 1863
zal over deze gewigtige voorstellen ter algemeenc vergadering, tc Amsterdam
te houdenworden gehandeld.
Blijkens de statistiek der gevangenissen over 1861 waren daarin aan
wezig op uit. December van dat jaar 4429, zijnde 304 meer dan in het jaar
te voren en 446 meer dan in 1859. Bij afwisseling werden opgenomen
46000 personen. In de strafgevangenissen lelde men op uit. December 1861
2197 gevangenen, in de huizen van verzekering 1361, van arrest 664 en
van bewaring 207.
De verhouding van hel totaalcijfer der gevangenen tot de algemecne be
volking was over 1861 op 1000 zielen 13.6, hetgeen eene geringe vermeer
dering van 0.3 oplevert, vergeleken met het jaar te voren. De verhouding
over de laatste jaren is zeer ongunstig; in 1853 was die nog maar 8.7.
Alleen het cijfer der door de kantouregters veroordeelden bedroeg in 1862
1290 en in 1861 11427.
Het getal vreemdelingen beliep in 1861 646, zijnde iets minder dan in
het jaar te voren.
Van het getal gevangenen waren over het jaar 1861 6878 gehuwden
12,021 ongehuwden, 653 weduwenaars en 457 weduwen. De gehuwden
stonden tot de ongehuwden als 1 tot 1.90.
Van het gezamenlijk getal gevangenen konden bij hunne opneming 11206
lezen en schrijven, en 8803 niet, welk laatste cijfer het geringste is sedert
zeven jaren. In 1858 had men zelfs het treurig verschijnsel, dat het getal
der opgenomen, die noch lezen noch schrjjven konden, cenigzinshooger was
dan die het wel konden.
In 1861 telde men beneden de 10 jaren 110 personen, van 10 tot 20 jaren
3372, van 20 lol 25 jaren 3323, van 25 lot 30 jaren 3113 (daar vermindert
het getal telkens over vijfjarige tijdperken); boven de 60 jaren waren er716.
's GRAVEN HAGE, 23 Mei.
Woensdag aanst. zal op het raadhuis de aanbesteding plaats hebben
van het leveren der op 17 Junij bij de gemeente benoodigde illumineer-glazen.
Morgen ochtend ten 10 ure zal de wel-eerw. heer d5. Kogel, die tot
hof- en domprediker te Berlijn is beroepen, in de Hoogdtiilsche kerk zijne
afscheidsrede houden.
Door de commissie voor de tentoonstelling van schilderijen alhier is
bepaalddat die tentoonstelling op den tweeden Pinksterdag des voormid
dags ten tien ure zal geopend worden.
Tweede Kamer der Slaten-Generaal.
Zitting van Vrijdag 22 Mei.
In deze zitting zijn de beraadslagingen voortgezel over de interpellatie
van den heer Groen van Prinsierer over de Poolsche aangelegenheden. De
heer Groen gaf bij den aanvang te kennen dat hij het oordeel over de nota
vooreerst aan anderen zou overlaten. Hij hoopte, dat na een naauwgezet
onderzoek de door hem voorgestelde motie onveranderd mogt aangenomen
worden. Vervolgens hebben zich de lib. de Brauw, Heemskerk Az., Go-
defroi, van Voorthuysen, van Goltslein en Schimmelpenninck op verschil
lende gronden tegen de handeling der regering en voor de motie van den
heer Groen verklaard, terwijl de hh. van der Linden, de Meester, van Nis
pen, van Eek, de Bieberstein en de minister van buitenl. zaken de houding der
regering verdedigden. De tegenstanders betoogden, dat de regering door het
zenden der missive van het standpunt der onzijdigheid was afgewekentoe
gegeven had aan den aandrang van Frankrijk en Engeland, zich verbonden
had aan de Fransche staatkunde enz. In den loop der beraadslagingen
stelde de heer van Bosse eene andere motie voor, aldus luidende: De
kamer, na kennis genomen te hebben van den inhoud der mcdedeeling
aan het kabinet van Petersburg gedaaiiverlangende dat van de zijde van
Nederland verder geen deel worde genomen aan tussclienkomst in de Poolsche
aangelegenhedengaat over tot de -orde van den dag. Morgen zullen de
beraadslagingen voortgezet worden.
BUITKNLANDSCHE BERIGTEX.
ENGELAN
LONDEN. 21 Mei.
Z. K. H. de prins van Oranje heeft deel genomen aan eene avond
partij op het paleis van St. James, door II. M. de koningin ter eere van
den prins en de prinses van Wallis gegeven.
Te Liverpool is dezer dagen het standbeeld van Wellington in tegen
woordigheid van 30 a 40,000 menschen onthuld. De kosten, welke door
de commissie zijn uitgegeven, bcloopcn 5000
