L I] Y ItS (II
CII YEA IT.
1862.
VRIJDAG 17 OCTOBER.
De Courant wordt
Vrijdag uitgegeven,
uit Zaturdag avond.
Maandag, IVoensdag en
Die van Maandag komt
De prijs der Courant is f 3.per vierendeel
jaars. Afzonderlijke nommers zijn tegen 10
Cents verkrijgbaar.
BiSMENLANPSCHE BEItlftTEN.J
LEYDEN16 October.
In de zitting van den gemeenteraad van heden zijn, met 19 stemmen tegen
1 slem, goedgekeurd de grondslagen waarop de ontbinding der bestaande
overeenkomst met liet rijk, ten opzigte van het stedelijk ziekenhuis, kan
plaats hebben, over welke grondslagen bh. curatoren der hoogeschool, daar-
loe gemagligd zijn overeengekomen met eene commissie uit den raad daar
toe den 25,,c" Juljj 1861 benoemd. Deze voor de gemeente zoo gewigtige
quaestie is dus weder eene schrede nader tot hare oplossing gebragt. Op
de adressen van de hh. Bahlmann c. s. om tegemoetkoming in geledene
schade op den 13dpn September II., is door den raad afwijzend beschikt.
De motiven waarop dit besluit is genomen, zullen, volgens het in den raad
uitgedrukte verlangen, opgenomen worden in het verslag der handelingen
van den raad. Tot commies bij de plaatselijke belastingen is benoemd S.
Nicuwcnburg, thans adsislenl commies-portier.
Naar wij vernemen bestaal het plan om van het 20-tal jeugdige Ja
panners, die binnen eenigen lijd hier te lande worden verwacht/«Pm-tot
eenig wetenschappelijk vak te worden opgeleid er 4 of 5 aan de zorg van
prof. Hoffmann alhier toe te vertrouwenten einde hennaarmate hunner
neiging, een uitgebreid akadcmisch onderwijs te doen genieten.
Allerwcge vertoont zich, bij eene bijzonder zachte temperatuur, nog
eene buitengewone groeizaamheid. Er zijn heesters en vaste planten die op
nieuw bloemen dragen en op vele plaatsen prijken de aarbeziën met bloem
en vrucht te gelijk. Natuurlijk zijn de vruchten weinig en klein.
Naar wij vernemen, zegt de Arnh. C.. zou bij onze regering het plan
bestaan om, in vereeniging met Engeland, eene flotille uit te rusten, ten
einde aan de verontrustende zeeroovcrij in de Indische wateren paal en perk
te stellen.
Onder de gemeente Abbenbroek heeft eergisteren een zware brand
gewoed. Een buis met schuur, toebchoorende aan D. Ileileman, is geheel
in de ascli gelegd, liijna de geheele inboedel en eene aanzienlijke hoe
veelheid hooi werden mede ecu prooi der vlammen.
In deze week zou een aanzienlijk ingezeten te Amsterdam zijn 50-jarig
huwelijksfeest vierenwaarbij men hoopte op de tegenwoordigheid van een
zoon, die 21 jaren geleden naar Oosl-Indië vertrok en wiens terugkomst
reeds was aangekondigd. Hij is teruggekomen; maar naar men verneemt
in krankzinnigen toestand, die een maand geleden hem op zijne terugreis
overkwam.
Naar men nil Enschedé meldt, loopt aldaar het gerucht dal de tegen
woordige burgemeester, die in de weinige maanden dal hij aan het hoofd
van hel bestuur stond, zich de algenteene achting heeft welen te verwerven,
zijn ontslag bij de regering beeft ingediend. Men verdiept zich in gissingen
wal hiervan de oorzaak kan zijn. Zoo veel is zeker, dal hij steeds met den
meesten ijver het verkrijgen van eenige nieuwe uitwegen, eene algemeen
erkende behoefte, heeft voorgestaan, en nadat in eenige achtereenvolgende
raadsvergaderingen dal punt breedvoerig behandeld en eindelijk lot den aan
leg van twee nieuwe wegen besloten was, is men plotseling op dat besluit
teruggekomen. Vruchteloos is dus al de moeite van den burgemeester, die
dagen en weken met opmetingen en rooijingen heeft doorgehragt; vruchteloos
de adressen bij de hooge regering ingediend; vruchteloos heeft men zoo veien
die nog vóór den winter onder dak hadden kunnen zijn lot een volgend jaar
doen wachten.
Tc Winschoten had Zaturdag II. een treurig ongeval plaats. Bij den
aanbouw van een buis zijn 13 spanten, die waarschijnlijk niet stevig genoeg
bevestigd waren, omgeslagen, waarbij twee timmerlieden ernstige verwon
dingen hebben bekomen. Een hunner is zoo zwaar aan de borst gekwetst
dat men voor het behoud van zijn leven vreest.
Uit Paramaribo meldt men dat de lib. Cateati van Rosevelt, chef van
hel bouwdepartement, en Rozenberg een togt naar Boven-Suriname hebben
gemaakt, ten einde onderzoek naar het bestaan van goud-erts in die streken
te doen. Nadat zij onderscheidene punten onderzocht hadden was door
hen in Victoria goud-erts ontdekt.
Met de schoener Anna was hel berigt nader bevestigd dat op Curasao
zeer kwaadaardige pokken hecrschen, die vele slagloffers maken. De ziekte
moet, naar men zegt, ingevoerd zijn door een vaartuig, waarop een lijder
zich bevond en waarlegen geene voorbehoedende maatregelen waren genomen.
Bij de overweging in de afdeelingen der tweede kamer van het Vldc
hoofdstuk der staalsbegrooling voor 1863 Marineheeft men den wensch
uitgedrukt om nader met de plannen des ministersook in verband met de
voorgedragen wet tot verhooging van hoofdstuk VII1 der staalsbegrooling
voor 1862, bekend te worden gemaakt. Op bladz. 4 der memorie van toe
lichting, zeide men, geeft hij te kennen, dat hij, bij hel vernemen der
gebeurtenissen in. Noord-Amerikalast gegeven heeft tot het staken van den
bouw aan die schepen, wier staat van vordering zoodanig was, dat zij in
de eerste plaats tot eene vervorming in gepantserde schepen in aanmerking
konden komenen dat hij met den bouw der overige schepen heeft laten
voortgaan. Men kon dit besluit niet anders dan goedkeuren. In den
moeijelijkcn tweestrijd, waarin de regering zich moet bevonden hebben,
beval eene afwachtende houding zich van zelf aan. Maar nu is liet met die
houding in strijd wat de minister verder zegt, dat bevelen gegeven zijn
om met de vervorming van het stoomfregat de Rui/ter en van de drijvende
batterij Jupiter een aanvang te maken, en wel de eerste tot stoombatterij.
Daardoor is toch vooruitgeloopen op het besluit der kamer wegens hel voor
stel tot pantsering, en een eerste stap gedaan om een der groote schepen
onzer vloot voor elke andere bestemming dau de verdediging onzer zeegaten
onbruikbaar te maken. Men had met het afzagen van de Jupiter niet
moeten beginnenzonder dal door de volksvertegenwoordiging omtrent de
njéuwe denkbeelden des ministers eenige uitspraak vvare gedaan. En welke
zijn die denkbeelden? Zoover men dit uit de thans overgelegde stukken
kan opmaken, wil de minister allengs al de groote schepen onzer vloot
vervormen en daarvoor panlserplaten opleggen of wel daaraan de pantsering
doen aanbrengen. Al onze kracht zal dus worden besleed om gepantserde
schepen voor de verdediging onzer zeegalen te verkrijgen. Verscheidene
leden wilden dat stelsel niet reglstrecks veroordcelenmaar toch op de ge
volgen wijzen, die daaruit onvermijdelijk moeten voortvloeiden. Die gevol
gen zullen zijn, dal binnen weinige jaren onze geheele vloot, behalve wat
wij in lndie bezitten, vervormd zal zijn in gepantserde schepen, misschien
geschikt om onze zeegaten te verdedigen, maar niet om buitengaats te ko
men of verre zeereizen te doen. De onmogelijkheid zal daardoor worden
geboren om uil onze vloot schepen van grooler charter te bestemmen voor
Venen spóedigen logt naar lndië; voor het verloonen van onze vlag op een
of ander punt, waar hel belang des handels of dat der staatkunde dit ver-
cischten voor de oefening van ons scheepsvolk. Kan dit onder onze om
standigheden een goed stelsel zijn?
Bij de overweging van het IX110 hoofdstuk Koloniënwaren er in drie
der afdeelingen ledendie het vraagstuk over het meer of minder vertrou
wenin het staatkundig beleid van den tegenwoordigen minister van kolo
niën te stellen, ter sprake bragteii. Zij deden daarbij hulde aan het regl-
schapen karakter van dien minister, maar verklaarden desniettemin dat zijne
handelingen en genoegzaam gebleken bedoelingen hun voortdurend ernstige
bezorgdheid of huivering om hem te ondersteunen, inboezemde. Met name
wezen zij op de weifelende houding, door hem met opzigt tot hel besluit
van 12 Maart jl. betreffende de Delftsche akademie aangenomen; op de wijze,
waarop hij de wetsvoorstellen betrekkelijk de emancipatie der slaven in de
W. 1. koloniën en de daarin oorspronkelijk voorkomende bepalingen we
gens de immigratie van vreetilde arbeiders verdedigd had; en vooral ook op
de van zijn departement uitgegane wet wegens de particuliere cultuur-onder
nemingen in Neder!, lndië. Dat wetsvoorstel droeg, zoo zij beweerden,
blijken, dal de tegenwoordige minister, in strijd met art. 56 van het In
dische regeringsreglement, ondermijning van het gouvernements-cultiiurstclsel
beoogde. Een veel grooler aantal leden vereenigde zich geenszins met dit
ongunstig oordcel over hel staatsbeleid van den minister van koloniën. Voor
zoover dat oordeel op de cultuurwet steunde, kon hel niet anders dan als
voorbarig worden beschouwd. Zoolang het onderzoek van die wet niet was
afgeloopen, kon niemand met volkomene zekerheid zeggen, of zij inderdaad
eene verkeerde strekking bad. Overigens moest het bevreemden, dat men
op hetzelfde oogenblikwaarop uien aan de eerlijkheid van den minister
volkomen regt liet wedervaren, wantrouwen in zijne handelingen of bedoe
lingen liet doorblinken. Hij was lid van een kabinet, waarin mannen ge
zeten waren, die lot de voormalige koloniale oppositie hadden behoord,
wier leus steeds geweest was, om niet met overhaasting, maar met de
meest mogelijke behoedzaamheid verbetering in den toestand van Ned. lndië
te brengen. Die ambtgenooten van den minister zouden, indien dit te pas
niogt komen, hem in zijne vaart beteugelen, en een eerlijk man als hij zou
niet doof zijn voor de waarschuwende slem zijner ambtgenooten. In de
tweede plaats had de minister ten stelligste toegezegd, geene ingrijpende
maatregelen omtrent het binnenlandsch beheer op Java te zullen nemen,
geene daden van overwegend belang te zullen plegenzonder medewerking
en toestemming der wetgevende magt.
In liet verslag wordt voorts aangedrongen op liet antwoord op liet vijftal
vragen naar aanleiding van het werk van den heer Money, betrekkelijk de
vroegere flnanliële geschiedenis van Ned. lndië gedaan, en op de mededee-
ling van den uitslag der gedachtenwisseliug over de afschaffing der eu|-
tuurproccnlcn in Ned. lndië en de daarmede in verband staande vcrhoogiiig
