Per Telegraaf.
ZWAIENBUaG.
RIT SLAK O.
Het keizerlijk manifest betreffende de emancipatie der lijfeigenen is op
17 Maart verschenen. Het is gedagteekend van 19 Febr. (3 Maart). Daarbij
wordt o. a. het volgende bepaald. De grondbezitters behouden de eigen-
domsregten op den gronddoch zij staan aan de boeren in voortdurend
vruchtgebruik af de hoeven met een daarbij behoorend stuk landtegen
het opbrengen van zekere belastingen. Aan de boeren is het regt toegekend
om de hoeven met toeslemming van de grondeigenaren aan te koopen en de
landerijen in eigendom te verkrijgen. Wanneer dit plaats heeftwor
den de boeren vrije grondbezitters. Deze nieuwe maatregel zal binnen twee
jaren in het geheele rijk worden ingevoerd. Tot dien tijd blijven de boeren
in hunne betrekking van vroegere afhankelijkheid ten aanzien van de land
eigenaren.
De concessiondoor den keizer aan de Polen verleendbepalen zich
tot de volgende: instelling van eenen staatsraad, zamengcsteld voor de eene
helft uit hooge ambtenaren en voor de andere helft uit burgers; oprigting
van eenen hoogen raad voor onderwijs; en instelling van gemeenteraden.
Volgens de Indép. Beige is de Fransche consul te Warschau, de heer
Ségur-Dupeyrondie zich bij de jongste gebeurtenissen op den achtergrond
had gehouden, thans door zijne regering gemagligd om behulpzaam te zijn
in het tot stand brengen eener verzoening lusschen den keizer en de Pool-
sche bevolking.
OOST-INSIE.
BATAVIA, 2 Februarij.
De raad van justitie te Batavia heeft aan de regering voorgesteldom
het personeel dier regtbank te vermeerderen met een vice-president, twee
leden en een substituut-griffier, die te zamen eene tweede kamer zullen uit
maken, en om voor het uitsluitend gebruik van den raad een geschikt ge
bouw in de bovenstad te bestemmen in de plaats der localen van het stad
huis, die daarvoor thans worden gebezigd. Deze voorstellen zijn ter beslissing
opgezonden aan het opperbestuur in Nederland.
Te Pasaroean zijn op _7 Januarij 50 steenen en 278 bamboezen ge
bouwen, allen aan inlanders toebehoorendedoor brand vernield. De schade
begroot men op 28,000. Eene der tabaksschuren van den heerdeVoogt,
in de dessa Djambean (Rembang) is mede een prooi der vlammen gewor
den, waarbij 35,000 ponden tabak verloren gingen. De schade, hierdoor
veroorzaakt, schat men op 30,000. Op 15 Januarij is ook een hevige
brand ontstaan in de kampong Kapoeran Weten, nabij Samarang, waar
door 76 inlandsche woningen in de asch werden gelegd.
In de Javasche Courant komt een besluit voor van den gouverneur-gene
raal, waarbij wordt bevolen, dat na uit. 1865 binnen de stad en voorste
den van Soerabaija geen woningen, met atap of andere ligt ontvlambare
stoffen gedekt, meer zullen geduld worden.
Van Banjermassing en de overige buitenbezittingen zijn geene berigten
van eenig gewigt ontvangen.
KRAKAU, 17 Maart. Volgens de Czas hebben eenige burgers te War
schau bij vorst Gortschakoff geprotesteerd tegen eenige uitdrukkingen die
in het schrijven des keizers voorkomen, en daarbij op de talrijke onderlee-
keningen van het adres gewezen. De vorst heeft daarop gezegd dat hij
voortaan geene adressen zou aannemen en de personen die daaronder hunne
namen zonden zetten, als oproerlingen zou beschouwen. De delegatie der
burgers heeft bij den vorst betoogd dat de opgewonden stemming der bevol
king eene spoedige uitvoering der beloofde hervormingen vereischt.
1TZEHOE, 18 Maart. De commissie uit de slenden heeft in haar rapport
tot de verwerping der regeringsvoorstellen geconcludeerdalsmede tol rnedc-
decling der voorstellen en van het antwoord aan de Duilsche bondsvergadering.
MADRID, 16 Maart. liet verzoek der houders van de uitgestelde Spaan-
sche schuld is door de cortes, na eene voor de adressanten gunstige beraad
slaging, aan den minister van finantiën gezonden.
Te Lissabon is eene volksvergadering gehoudenwaarin besloten werd
aan te dringen op de hervorming van den senaat, de reorganisatie van het
leger, den vrijen invoer van granen, de vrijheid van onderwijs en de optre
ding van een krachtig bewind. De regering heeTl die vergadering voor on
wettig verklaard en in de cortes gezegd dat zij de herhaling daarvan niet zou
gedoogen. De oppositie heeft besloten de regering niet verder te bemoeilijken.
PARIJS, 19 Maart. De heer Magne heeft het door de bh. Devinck en
Darimon aangevoerde wederlegd. Hij regtvaardigde de staatkunde der re
gering in finanliële aangelegenheden en de verhooging van de belasting op
den tabak. De belasting op de geestrijke dranken was slechts voorloopig
ingevoerd, om te voldoen aan oogenblikkelijke behoeften, ontstaan door de
tot stand gebragte staathuishoudkundige hervorming. De supplementaire
credieten werden door hem verdedigd op grond van de vermeerdering der
Fransche troepen te Rome, en de expeditiën in China en Syrië. Hij hield
vol dal de kamer eene naauwkeurige controle kon uitoefenenwaardoor de
spaarzaamheid even goed werd bevorderd als door het oude systeem
dat door zijne inmenging in de administratie de regering verzwakte. De
heer Magne erkende dat eene stemming bij hoofdstukkenwaarvan het aan
tal zou kunnen verminderd wordentwee groote belangen zou kunnen ver
eenigente weten: de onafhankelijkheid van de uitvoerende magt en het
belang dat de kamer had bij het onderzoeken der uitgaven, liet was een
moeijelijk vraagstukdat een grondig onderzoek eisehte. De regering wilde
gaarne ieders werkkring, zoowel de hare als die der kamer, gescheiden
houden, maar weigerde echter niet tegen eene volgende zitting te onderzoe
ken of de voorgeslagen vereeniging eenen voldoenden uitslag zonde kunnen
opleveren. (Levendige toejuiching.) De heer Magne onderzocht daarna de be-
grootingen sedert 1850 ingediend, en toonde aan dat, door het tekort over
1860 van 100 miilioen, hel totaal der tekorten 985 milliocn zou bedragen,
welk cijfer veel minder was dan dat hetwelk de hulpbronnen zouden ople
veren, waarover de regering volgens de wet te beschikken had.
De beer Gouin gaf te kennen dat hij tegen de elfde en twaalfde para
graaf zou stemmen. Hij hield vol dat men steeds tot leeningen en verhoo
ging der belastingen de loevlugt nam en meende dat het noodzakelijk was,
met het oog op de woorden des ministers, om bij hoofdstukken te stem
men. Hij trok het amendement in, met verzoek aan de regering om het
aantal der hoofdstukken niet te veel te verminderen. Hij trad voorts in
eene beschouwing van den flnantiëlen toestandhij vreesde dat de regering
in het vervolg de rente van de spoorwegen zeer veel zou verminderenhoe
welnaar zijne meening, daarvoor jaarlijks 60 miilioen op de begrooting
moest gebragt worden. Vervolgens werden nog eenige sprekers gehoord.
De woorden onuitputtelijke hulpbronnen werden nogmaals gegispt. Ten
slotte werden de paragrafen 11 en 12 aangenomen en de zitting opgeheven.
LONDEN, 19 Maart. Lord Wodehouse heeft in het lagerguis verklaard
dat Denemarken, ingevolge het voorstel van Engeland, Frankrijk en Rus
land, aan Holslein het voorstel heeft gedaan om het budget aan de overwe
ging der Holsleinsche slenden te onderwerpen.
Volgens berigt uit Turijn, van gisteren, heeft de bezetting van Civitella-
del-Tronto geweigerd te gehoorzamen aan het bevel tol overgavehaar door
Frans II toegezonden.
WARSCHAU, 18 Maart. Met het oog op de plaats gehad hebbende ge
beurtenissen en om een bewijs te geven van eensgezindheidheeft de han
delstand alhier besloten tot gelijkstelling der Israëliten in de corporatie.
FIUME, 19 Maart. De congregatie heeft besloten de vordering van
den banus, tot deelneming aan den Kroalischen landdag, af te wijzen.
Fiume wil alleen Hongarije toebehooren.
IVGEZONDEV.
Zwanenburg sloopenAls een noodkreet klonk onlangs dit woord ons
in de ooren.
Zoo dikwijls wij het fraaije en nog zoo hechte gebouw aanschouwden
trof ons de schoone vorm van deszelfs bouw en hoopten wij dat een vroe
ger reeds gehoord gemompel van sloopen nooit waarheid zoude worden.
Zoude dan de 19e eeuw, althans wat de kunst betreft, zich slechts mo
gen beroemen de meesterstukken der vaderen gesloopt, of deze, waar zij
roerend waren, aan den vreemdeling verkocht te hebben? En ons in de
plaats te hebben gegeven wat fabrieken met sloomschoorsteenen sta
tions-gebouwen en villa's?
Maar zoo het eene uitgemaakte zaak is dat Zwanenburg voor het be
stuur van Rijnland niet meer noodig is, vooral nu het Haarlemmermeer land
gewordende waterwolf gedood isen de bewakers dus nutteloos geworden
zijn; is dat dan eene reden om aan het eerwaardige gebouw eene schendige
hand te slaan, om het onder de mokerslagen van afbrekers te laten ver
moorden
Reeds vroeger is bij ons de gedachte ontstaan of dit sterke en ruime ge
bouw, in het midden des lands gelegen, kost bij de hoofdstad des rijks en
bij die eener voorname provincie, hebbende, als 'twarc, voor de deur een'
uitmuntenden waterweg en den Hollandschen spoorweg, onbruikbaar zoude
zijnen of daaraan nietbij den ernstigen wil om het te behoudenvoeg
zaam eene nuttige beslemming koude gegeven worden.
De gemeente Houtrijk en Polanen, waartoe Zwanenburg behoort, is na
de droogmaking van hel Haarlemmermeer uit hare sluimering ontwaakt
waarin zij door den aanleg van den lloll. spoorweg vervallen was, toen het
drukke vertier, langs de vaart, naar en van de hoofdstad opgehouden had.
Jaarlijks worden daar thans nieuwe gebouwen geplaatst, voor weinige jaren
werd er een aardig eenvoudig kerkje (jammer op eene zeer slechte plaats)
gebouwd, die misschien, spoedig reeds, voor de herlevende gemeente te
eng zal worden. Wij gelooven de zaak niet van te gunstig standpunt te
beschouwen, als wij die gemeente eene gelukkige toekomst durven voor
spellen; en zoude dan aan Zwanenburg de bestemming van huis van de
gemeente te worden niet kunnen gegeven worden? Is dit ondenkbaar? Is
het huis te groot of het onderhoud te kostbaar? Zoude er bovendien geen
nut voor de gemeente van te trekken zijn, zoo zij b. v., in overleg met
'slands of provinciaal bestuur, de overtollige vertrekken tot andere einden
afstond? Een ander denkbeeld, dat bij ons ontstond, was het ruime ge
bouw dienstbaar te stellen voor oude zeelieden, die, in 'slands dienst grijs
en gebrekkig geworden, daar zouden kunnen verpleegd worden. Waarlijk
zij verdienen het wel, die het vaderland op zee dienden; voor den ouden
soldaat wordt bij ons niet veelvoor den ouden zeemen nog minder gedaan.
Er bestaan kweekscholen voor de zeevaart en zeemanshuizen voor den in
het vaderland teruggekeerden matroosmaar waar vindt de oude zeerob eene
laatste haven of eene veilige ankerplaals om uit te rusten? En dat wordt
gemist bij een volk dat zoo veel aan het zeewezen wasen vooral in be
trekking tot zijne koloniën nog steeds is verpligt.
Wij hebben onze gedachten geuit in het vertrouwen navolgers en bond-
genooten te zullen vinden, die voor het behoud van Zwanenburg zullen
spreken, ja zelfs dat er eene nuttige en voor ons land waardige bestemming
aan gegeven zal worden. Wij honden ons overtuigd dat, zoo allen, die
kunnen gevoelen hoe een vaderlandsch gebouw tot ons spreekt, of wier
smaak nog niet bedorven is door den wansmaak van onzen tijdde han
den in een slaan, en zij die dat gevoel minder deelen en slechts in Zwa
nenburg een hecht, sterk en ruim gebouw zien, dat door in stand te blij
ven tot nuttige of liefdadige doeleinden kan gebruikt worden hunne ge
dachten hierover willen mededeelen het eene nuttiger beslemming dan
vroeger zal erlangen en dat Zwanenburg zal blijven bestaan.
