LEYDSCHE
GOURANT.
I860.
N°. 157.
MAANDAG 31 ECEMBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
Be. Prijs der Courant is ƒ1,2 in het jaar)
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen <tfgegeven.
Bij deze Courant behoort Bijblad 33.
BINNENLANDSCHE BERlttTEN.
LEYDEN, 29 December.
De gevierde novellist de heer J. J. Cremer van 's Hage is voornemens
op den 23s,cn Januarij aanst. twee van zijne schoonste stukken alhier voor
te dragen en wel ten voordeele van het Leydsch patronaat ter ondersteuning
van herstelde krankzinnigen. Overeenkomstig de meermalen en van ver
schillende zijden aan den schrijver te kennen gegeven wensch heeft de com
missie van genoemd patronaat hem uitgenoodigd het Leydsche publiek wel
te willen vergasten op de lezing der twee Betuwsche novellen Deine Men
en een Betuwsch landman met zijn zoon op de Amstcrdamsche kennis,
aan welke uitnoodiging door hem welwillend is gehoor gegeven. Wie
kent niet deze beide stukken Wie is niet geroerd geweest door de
treffende toestanden in Deine MenWie heeft niet hartelijk en bijna
zonder ophouden gelagchcn om de zoo uitnemend komische beschrijving van
de lotgevallen en wederwaardigheden der twee eenvoudige maar trouwhartige
boeren op reis naar de hoofdstad en te midden van de kermisvreugd aldaar?
De heer Cremer zal geene nieuwe novelle voorlezenmaar het genot zal niet
minder zijn dan het een der vorige avonden geweest is. Het eigenaardige
van Cremèrs voordrag! en mimiek en zijne veelzijdige gaven komen door de
lezing dier beide stukken in het helderste licht.
Met het oog en op de toegezegde novellen en op het schoone doeldat
zich de bovengenoemde commissie heeft voorgesteld (het vestigen namelijk
van een fonds voor behoeftige krankzinnigen), vertrouwen wij dat de op
komst niet minder talrijk zal wezen dan gewoonlijk en dat de commissie
in hare billijke verwachting niet zal worden teleurgesteld.
Naar men verneemt zijn voor eenigen tijd de hooglceraren J. van der
HoevenJ. L. Schroeder van der Kolk en F. C. Donders benoemd tot cor
respondenten der physischc klasse der koninklijke sociëteit van wetenschap
pen te Göttingen en nu onlangs de hoogleeraar J. van der Hoeven tot builen-
landsch geassocieerde van de sociéte' d'anlhropologie te Parijs. (/V. R. C
liet getal der in het Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze weck dagelijks van 257 tot 345 personen.
De minister van binnen!, zaken heeft aan de commissarissen des konings
in de verschillende provinciën het voornemen der regering kenbaar gemaakt,
om maatregelen te nemen lol het zooveel doenlijk beperken van den te
zwaren arbeid van kinderen in fabrieken. Het blijkt in andere landen, dat
zoodanige arbeid een noodlolligen invloed uitoefent, zoowel op de ligcha-
melijke als op de zedelijke en verstandelijke ontwikkeling der kinderen;
zij worden daardoor verhinderd onderwijs te ontvangen, worden ruw
en onzedelijk en planten dit weder op hun eigen kroost over. Z. Exc.
verlangt mitsdien vóór 1° Mei 1861 inlichtingen op de vragen, hoevele en
welke fabrieken of werkplaatsen in elk gewest beslaanwaarin de arbeid
geheel of gedeeltelijk wordt verrigt door kinderen en aankomende jongens
en meisjes, wier gezamenlijk aantal voor elke fabriek dal van 10 overtreft;
hoeveel mannen en vrouwen boven 18 jarenhoeveel jongens en meisjes
van 14 tol 18 en hoeveel kinderen beneden 14 jaren daarin arbeiden; hoe
veel uren zij werken en wat het arbeidsloon bedraagtop hoevele inrigtin-
gen mannen en jongens afgescheiden van vrouwen en meisjes werken en bij
hoeveel fabrieken gelegenheid beslaat om de kinderen ter school te zenden,
en welk gebruik daarvan gemaakt wordt.
Aan den heer H. van Dorlh, hoofdonderwijzer te Woubrugge, die op
den 22,len dezer gedachtenis mogt vieren van de 50-jarige vervulling zijner
betrekking, is bij die gelegenheid de zilveren medaille, ingesteld bij kon.
besluit van 24 Jan. 1841, toegekend. Dit eereblijk werd hem door den
heer mr. J. G. de Sain, schoolopziener van het 4dc district in Zuidholland,
overhandigd. Van wege het hoofdbestuur der Maatschappij tot nut van
't Algemeen zal ook de zilveren medaille van die instelling aan den heer
van Dorlh worden uitgereikt.
De gemeenteontvanger te Schiedam, de heer J. van der Hoeven Abz.,
mogt op den 2 66,c" dezer gedachtenis vieren van de 50-jarige vervulling zij
ner ambtsbetrekking. De gemeenteraad schonk hem bij die gelegenheid een
bewijs zijner hoogachting, te weten, een allerprachligsten zilveren inktko
ker, die met toepasselijke zinnebeelden versierd is en op het voetstuk het
volgende opschrift draagt: »De raad der gemeente Schiedam aan den heer
Jan van der Hoeven Abz., ontvanger der gemeente, als bewijs van erken
telijkheid en ter gedachtenis aan 50 jaren getrouwe, naauwgezette, ijverige
ambtsvervulling, 26 December 1810—1860.
Te Haarlem is eergisteren nacht een zware brand uitgebarsten ten
huize van den smid van Wetleren, aan de gedempte Smalle Oudegracht,
nabjj de Kleine Houtstraat. De smederij en een daarachter liggend gebouw,
henevens het daaraan verbonden woonhuis in de Kleine Houtstraat, zjjn ge
heel uitgebrand. Van wege den sterken noordoosten wind had de brand
e*n zeer dreigend aanzien.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft besloten de inschrijvingenad
ƒ5,727,600, voor de leening van 18 milliocn, tot aflossing der 5 pCt. ste
delijke schuld en de nog in omloop zijnde losrenten van 1845 niet aan te
nemen, maar tevens vanliet beslnit tot die aflossing niet terug te komen.
Betreffende de te Gent (Over-Belnwe) heerschende keelziekte, ver
neemt men nader, dat de 4 nog overgeblevene kinderen van den predikant
dier gemeente, die onlangs 6 kinderen daaraan verloor, mede door die
kwaal zijn aangetast.
De minister van binnenl. zaken heeft tot conrector aan hèt gymnasium
te Groningen, in plaats van dr. H. Riedel, die zijn ontslag gevraagd had,
benoemd dr. A. 11. G. P. van den Es, thans praeceptor aan het gymnasium
te Leeuwardenen tot tweeden praeceptor aan hetzelfde gymnasium den
derden praeceptor, dr. J. W. A. Renssen.
Uit 's llerlogenbosch meldt men dat aldaar dezer dagen tegen twee
bouwlieden uit Oss geverbaliseerd is geworden wegens het bedriegen van
keopers door het inmengen van water in de boter, die zij aldaar ter markt
bragten, en dit wel tot eene hoeveelheid van 5 Ned. 16 water op 10 Ned.®
boter. De kwade praktijken hebben reeds te lang voortgeduurd ën den
Uollandschen boterhandel niet weinig benadeeld.
Wij vernemen, zegt het H. en Effbl.dat er onderhandelingen zijn
aangeknoopt tusscben de Fransche en onze regering, over een te sluiten
handelstractaat.
's GRAVEN HAGE, 29 December.
Bij de aanbieding van een grootkruis der orde van den Nederl. Leeuw
met brillonten aan den heer J. J. Rochussenheeft Z. M. hem levens den
navolgenden brief doen toekomen:
Het is met leedwezen dat ik voldaan heb aan uw zoo stellig aan my
gedaan verzoek om ontslag uit de betrekking van minister van koloniën,
waartoe, nu bijna drie jaren geleden, mijn vertrouwen u riep. Dal ver
trouwen was gegrond op de vele belangrijke diensten door u in zoo ver
schillende betrekkingen aan den lande bewezen. Aan dat vertrouwen is op
nieuw door u volkomen beantwoord door waarheidszin, onverflaauwden ijver
en gehechtheid aan mijn persoon. Ik wil berusten in de redenen, die u
bewogen hebben om uwe uittreding uil het kabinet te verzoeken, hoewel
ik die verwijdering betreur. Vroegere diensten deden u reeds den titel van
minister van staat en de hoogste klasse mijner ridderorden voor burgerlijke
verdiensten verwerven; verheffing in den adelstand, door mij aangeboden,
werd door u niet verlangd. Ik wensch echter u bij uw aftreden een open
baar blijk van mijne bijzondere genegenheid te schenken, door u nog met
dezen een met brillantcn omzet grootkruis der orde van den Nederl. Leeuw
aan te bieden." St.-Cour
Door Z. M. zijn benoemd: tot advocaat-generaal bij het prov. geregts-
liof in Zuidholland jhr. mr. C. J. van Nispen tot Pannerden, thans officier
van justitie bij de arrond.-reglbank te Middelburg; tot officier van justitie
bij de arrond.-reglbank te Middelburg mr. J. Spoor, thans substituut-officier
van justitie bij de arrond.-reglbank te Breda, en lot substituut-officier van
justitie bij de arrond-regtbank te Breda, mr. F. E. T. Diltlinger, thans
substituut-officier bij de arrond.-reglbank te Gorinchem.
Tot ontvangers der directe belasiingen enz. zijn benoemd: te Rcuscl
en Bladel, de heer L. A. II. Crommelin, thans ontvanger te Wieringen;
te Wieringen, de heer J. P. Reede, thans commies der rijksbelastingen te
Goor, te Oost- en West-Souburg, de heer B. Riller, thans ontvanger te
Sas van Gent, en te Bierumde heer L. Radijs, thans ontvanger te Ried.
Voorts zijn verplaatst de volgende controleurs der directe belastingen, enz.:
naar Amsterdam, de heer F. A. des Tombe, thans te Zalt-Bommel; naar
Rotterdam, de lieer A. Collard, thans te Delft, en naar Schiedam, de heer
J. Goossens, thans te Bath.
Z. M. heeft benoemd tot leden der commissie belast met het onder
zoek der jaarlijksehe algemeene rekening betreflende de koloniale remises
de lih. F. van der Oudermeulen en jhr. F. A. M. A. van Andringa de Kem-
penaer, leden van de eerste kamer; jhr. mr. R. J. Schimmelpenninck en
mr. A. F. X. Luyben, leden van de tweede kamer; mr. M. Wiardi Beek
man en mr. C. II. B. Boot, leden van den raad van state; II. L. Fievez en
J. J. Pfisler, leden van de algemeene rekenkamer. Deze commissie zal als
secretaris worden bijgestaan door den heer mr. J. Loudonsecretaris-gene
raal bij het dep. van koloniën.
Z. M. heeft goedgevonden te benoemenbij het personeel van de ge
neeskundige dienst der landmagt: tot officier van gezondheid 2de kl.de
officieren van gezondheid 3de kl. W. II. L. Michgorius en A. B. J. Lulofs,
