LEYDSCHE
COURANT.
N°. 150.
VRIJDAG 14 DECEMBER.
1800.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag Avond,
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar j
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN, 13 December.
Wij vernemen met leedwezen, dat de bewerking van het Algemeen
Nederlandsch Woordenboekwaarmede onze geachte stadgenoolen prof.
M. de Vries en dr. L. A. te Winkel zich ijverig bezig hielden, waarschijn
lijk eerlang zal moeten geslaakt worden, ten gevolge van het besluit der
tweede kamer, die onlangs het door Z. BI. den koning verleende subsidie
heeft afgestemd. Wij betreuren het zeer, dat deze belangrijke onderneming,
nu zij reeds zooverre was gevorderdzoo onverwacht in haren verderen
voortgang gestuit is geworden.
De Leydsche afdeeling van de IIoll. maatschappij van fraaije kunsten
cn wetenschappen zal Dingsdag den 18den dezer eeue vergadering met dames
houden, waarin ds. L. J. van Rhyn, van Wassenaar, ais spreker zal
optreden.
Het groot vocaal en instrumentaal concert, eergisteren avond door de
Vereeniging van Blusici in den schouwburg, onder de leiding van haren
directeur, den heer A. J. Welrens, gegeven, heeft ten volle aan de ver
wachting beantwoord. Welwillend bjjgestaan door een talrijk koorperso-
neel was zij in staat weder iets grootsch ten uitvoer te brengen en de tal
rijke opkomst van het publiek toonde ook nu weder dat het dergelijke
uitvoeringen op prijs stelt. De aangekondigde stukkenMeeres-Stille van
Beethoven, Lorelei van Hiller en het Lobgesang van Blendclssohn-Bartholdy
werden op eene verdienstelijke wijze voorgedragen; koor en orchest streef
den blijkbaar naar het doel, zoo mogelijk, onberispelijk te zijn, en mogter.
er in slagen de goedkeuring niet alleen van liefhebbers, maar ook van ken
ners der toonkunst te verwerven. De uitvoering der solo's droeg ruimschoots
daartoe bij. Blevr. Offermans van Hove handhaafde haren roem, en bij
de vroeger door ons medegedeelde woorden, door Hiller omtrent haren zang
te Arnhem geuit, vermeten wij ons niet iets te voegen. Mej. P. II. I. I.
Lelièvre deed zich ook nu, gelijk vroeger, van eene gunstige zijde kennen,
even als de dilettant, die door zijne medewerking de Vereeniging ook nu
weder aan zich verpligt heeft.
Aan den directeur mogt bij deze gelegenheid eene hoogst aangename ver
rassing te beurt vallen. Door het koorpersoneeldat hem een blijk wilde
geven hoe hoog het zijne zorg en moeite voor de goede uilvoering waar
deerde, werd hem, onder fanfares van het orchest cn de toejuiching van
hel publick, een fraaije en smaakvol bewerkte dirigeerstok vereerd, bene
vens drie in praehtbanden vervatte partituren van oratoria. Dit geschenk
was, naar ons wordt medegedeeld, van het volgende schrijven vergezeld:
De ondergeteekenden hebben de eer namens de leden van het Leydsche
koor en orchest, die op den lldcn December 18C0 hebben mogen medewer
ken tot de uilvoering van Beethoven's Blecres-Stille und Gliickliche Fahrt",
Ililler's Loreley" en Blendelssohn's Lobgesang", hunnen hooggeachlen
directeur, den heer A. J. Welrensbijgaanden dirigeerstok en partituren van
oratoria aan te bieden als een blijk der hoogc ingenomenheid met de wijze,
waarop hij hen op de repetitiën en de uilvoering heeft weten te leiden, als
een bewijs der warme sympathie, welke zjj voor zijn persoon en werk
gevoelen.
De uitmuntende wijze, waarop hij steeds heeft gezorgd voor den bloei
der toonkunst binnen deze stad, en de hoogte, waartoe hij daardoor de
beoefening der muziek onder ons heeft opgevoerdgeven hem duurzame aan
spraak op de achting van allen, die het wel meeneu met de kunst."
(Handteekeningen der commissie.)
Ongetwijfeld zal dit huldebetoon den heer Wetrens tot spoorslag strekkeu
om voortdurend zijne krachten aan de bevordering van den bloei der toon
kunst in ons midden te wijden.
Ingevolge het besluit der algemeene vergadering van de maatschappij
tot Nut van 't Algemeen van 1858, waarbij premiën worden uitgeloofd
voor oorspronkelijke leer- en leesboeken voor de lagere schooi, die in 1859
het licht zouden zienheeft het hoofdbestuurin overeenstemming met het
verslag der beoordeelaars van de ingezonden werkjes, premiën toegekend
aan de schrijvers van onderscheidene leer- en leesboeken, o. q. aan het leer
boekje der Nederl. spraakkunst, door J. A. van Dijk; uitgave Noothoven van
Goor alhier. Naar aanleiding van het besluit der algem. vergadering van 1800,
verwacht de maatschappij op nieuw de inzending van oorspronkelijke leer-
of leesboeken, inzonderheid bestemd voor de lagere school, en in I860
verschenen; en voorts ook de inzending van andere hulpmiddelen, dienstig
voor liet lager schoolonderwijs, mede in 1860 verkregen. Aan de voor
treffelijkste daarvan wenscht de maatschappijdoor de toekenning van pre
miën van 25 tot 100eene onderscheiding te verleenenen dievoor
zoover het doel der maatschappij dit eischt, te helpen verspreiden. Onder
verdere hulpmiddelen worden verstaan kaarten, globes, platen en afbeel
dingen van voorwerpen uit de natuurlijke historie, meetkunstige figuren enz.
Wij hebben onlangs melding gemaakt van de oprigting van een
Leydsch patronaat voor behoeftige krankzinnigen; eene stichting waarover
de heer burgemeester welwillend het beschermheerschap heeft op zich geno
men. Ten einde onze lezers nader met deze hoogst nuttige instelling be
kend te makenlaten wij hierachter het reglement in zijn geheel volgen.
Bij kon. besluit van 3 dezer (Slbl. n°. 71) is bepaald dat ten behoeve
van fabrieken van wevers-kammenbij gelijkstelling met de katoenweverijen
vrijdom van accijns op de brandstoffen kan worden toegekend.
De gemeenteraad van Dordrecht heeft besloten aan den heer J. P.
Bredius eene som van ƒ6000 aan te bieden, voor de belangrijke diensten
door hem aan de spoorwegverbinding der gemeente bewezen.
De arr.-regtbank te Dordrecht heeft uitspraak gedaan in zake den
staat der Nederlanden tegen de gemeente Putlershoek, en aan den eischer
zijnen eisch, strekkende tot veroordeeling der gemeente tot betaling der
transport-, vestiging- en verplegings-kosten van door dén regter veroor
deelde bedelaars, ontzegd.
T- Door hoofdingelanden van den Haarlemmermeer-polder is de heer I.
W. BI. van de Poll, thans heemraadtot dijkgraaf gekozen.
De Veendammer Cour. deelt het volgende mede: Zekere S. en vrouw,
in de gemeente Veendam overleden ten jare 1858, lieten zes onverzorgde
kinderen na. De vader, die het laatst stierf, besteedde op zjjn sterfbed
het jongste kind bij eene vrouw V. aldaar, welke laatste daarvoor in den
eersten tijd kostgeld ontvingbijeengebragt door liefdadige geburenlater
echter ontving zij geen kostgeld meer en weigert thans het kind aan de
voogden, die het reeds herhaaldelijk hebben opgeëischl, af te geven, op
gronddat de vader haar het kind zon hebben geschonkenhetwelk zjj
des noodig, zegt te kunnen bewijzen. De voogden evenwel nemen in deze
bewering geen genoegen en denken den weg van regten in te slaan, ten
einde het kind terug te bekomen. Het kind behoort tot de r. k en de
pleegmoeder tot de prot. gezindheid. De laatste is de vrouw eens daglooners.
Blen verneemt dat de staf van bet 5do reg. dragondersthans te Deven
ter, met de maand Blei aanst. naar Roermond zal verplaatst worden.
In den nacht van 9 op 10 December hebben te Blaastricht ernslge
ongeregeldheden plaats gehad. Eenige dragonders zijn namelijk, na in hui
zen van ontucht verwoestingen te hebben aangerigt, met de sabel in de
hand eene straat doorgetrokken cn hebben sommige huizen in meerdere of
mindere male beschadigd. De hoofdcommissaris van policie, spoedig met 4
agenten toegeschoten slaagde er in, hoezeer dan ook met levensgevaar en na
een langdurigen strijd, een der belhamels in hechtenis te nemen cn zich
voorts van eenige wapenen meester te maken.
's GRAVEN HAGE, 13 December.
Aan den officier van administratie 3de kl. C. J. Umbgrovecn den
scheepsklerk W. J. L. C. Buys, beiden in Oost-Indië dienende, is op ver
zoek eervol ontslag uit de zeedienst verleend. Eervol ontslag uit 's rijks
dienst is op verzoek insgelijks verleend aan den opzigter van den waterstaat
Is" kl. C. Roos.
Blen verneemt, dat de staatsraad kommissaris des konings. in de pro
vincie Gelderland door den hertog van Nassau is benoemd tot ridder-groot
kruis der Adolfs-orde van Nassau.
De groothertogin-moeder van BIccklenburg Schwerin is heden morgen
van hier naar Blecklenburg teruggekeerd.
De minister van oorlog zal Dingsdag aanst. geen gehoor verleenen:
Bij de regering is uit Bataviavan 29 Oct.het volgende berigt ont
vangen In Banjermassing hadden verschillende ontmoetingen met den
vijand plaats, maar altijd met goed gevolg, ofschoon wjj menig braaf offi
cier verloren. Op de Zuidkust ven Ccram (Blolukken) werd de rust eeni-
germate verstoord.
De loge 1'Union royale alhier heeft eergisteren avond eene rouwpleg-
tigheid gehouden, ter vereering der nagedachtenis van wijlen den regerenden
meester der loge, mr. L. Bietman.
De eerste kamer der staten-generaal zal heden middag ten 3 ure eene
zitting houden.
Tweede Katn.ee dee Staten-Geneeaal.
In de zitting van Dingsdag heeft de behandeling van hoofdst. IX B der
staatsbegrooting aanleiding gegeven tot eene vrij hevige beraadslaging over
de staatkunde van den minister van finantiën. Een aantal leden verkjaar-
den geene vrijheid te hebben tegen het hoofdstuk te stemmen, om een poli
tiek doel te bereiken. Zij keurden de staatkunde van den minister echter
niet goed en wilden dus hunne stem niet als een votum van vertrouwen
aangemerkt hebben. De heer Thorbecke zcide de leer te zijn toegedaan,
