LEYDSCHE
COURANT.
WOENSDAG 2 MEI.
1860.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vtijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond
No Küf G&i&P/
v.w;|^/
De Prijs der Courant is f 12 tVi het jaar;
de afzonderlijke JSommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCOE BERIGTEN.
LEYDEN1 Mei.
Bet telegraafkantoor van de Holl. spoorweg-maatschappij alhier is ge
durende de zomerdienst geopend van 7 ure 30 min. des voormiddags tot
10 ure des avonds.
Men verneemt dat bij gelegenheid van de viering van het 25-jarig bestaan
der vereeniging voor Mecklenburgsche geschiedenis en oudheidkunde te
Schwerin de heer dr. L. J. F. Janssen alhier benoemd is lot correspon
derend lid dier vereeniging.
Zaturdag avond II. is te Amsterdamna een langdurig lijdenoverle
den de heer mr. Isaac da Costa. In da Costa heeft de vaderlandsche let
terkunde, en met name de dichtkunst, een gevoelig verlies geledenen,
welke rigling men ook in het godsdienslige moge toegedaan zijn, niemand
zal weigeren Item, in heigeen hij op dat gebied, vooral tot opheldering
cn verdediging des bijbels, heeft geschreven, eene groote geleerdheid,
scherpzinnigheid en zelfstandig oordeel toe te kennen. Aan zijne veelzijdige
kennis en groote talenten werd zelfs door zijne tegenstanders meer dan eens
hulde gebragt. Hij was geboren den 14d™ Januarij 1798 en bereikte dus
den ouderdom var. 62 jaren. Gelijk velen zich zullen herinneren, werden
hij cn zijne echtgenoot in het jaar 1820 door wijlen d®. L. Egeling alhier
gedoopt cn tot leden der hervormde kerk aangenomen.
Hoor den wel-eerw. heer J. W. Felix, pred. te Heeg, die gisteren avond
eene spreekbeurt vervulde in de alhier bestaande Vereeniging voor Christe
lijke belangen, werd bet overlijden van den heer da Costa medegedeeld en
cenige weinige woorden gewijd aan de nagedachtenis van den mar., die
sedert de oprigting van die vereeniging meer dan eens in haar midden was
opgetreden en er zelfs zijne laatste openbare voordragt gehouden had.
Twee pennevruchlen van den beer J. J. Cremer, de novellen IP'icge-
Mic en Dcine-Meu zijn, door den abt Camel in het Fransch overgezet,
dezer dagen verschenen in het tijdschrift Lc foyer des families, bij de
boekhandelaren Adrien le Clerc en C°. te Parijs.
Hij de artillerie-, stapel- en constructie-magazijnen te Delftis gede
tacheerd geworden de lste luit. Krantz, van het corps pontonniers.
Naar men uit Gouda meldt komen aldaar cenige kooplieden en win
keliers in verzet tegen de kosten, die door den arrond.-ijker geheven wor
den bij het ijken der gewigten. Zij vermcenen dat het justeren of toevoe
gen van cenige korrels lood aan hunne gewigtenvolgens art. 12 van her
prov. reglement van 1859, niet op eigen gezag maar op verzoek van de
eigenaars moet plaats hebben.
Dezer dagen zijn van Rotterdam vertrokken 12 machinisten, die voor
rekening van de Spaanschc regering zijn geëngageerd, om te Manilla bij de
oprigting van gasfabrieken en werktuigen voor de suikerbereiding werkzaam
le zijn. llnnne bezoldiging is bepaald op 300 'smaands.
Te Harlingen zijn tijdingen ontvangen omtrent de Grocnlandsvaarder
Dirkje Adama. Door hel stormweder was de vangst onbeduidend. Van
het scheepsvolk had men twee man door ziekte verlorenmaar 12 man
van eenen verongelukten Engelschen Grocnlandsvaarder gered.
De gemeenteraad van Rergen-op-Zoom heeft, naar aanleiding eener
aanschrijving van den minister van oorlog, besloten tot afstand aan het
rijk der gemeente-gebouwen, dienende tot kazernering van troepen binnen
die vesting.
Bij het kon. athenaeum le Maastricht is de betrekking open van leeraar
der Engelsche taal, waaraan eene jaarwedde van ƒ700 is verbonden. Be
langhebbenden moeten zich voor 1 Junij bij het bestuur aanmelden.
De N.R.C. deelt het berigt mede uit Maastricht, dat aldaar op Zon
dag den 22stcn April in eene der r. k. kerken een kind is gedoopt, dat ge
boren was zonder armen cn beenenalleen aan de stompjes der armen
bevindt zich iels, hetwelk ecnigzins de vorm van vingertjes heeft.
Met betrekking tot den vroeger vermelden moord in Japan, op twee
Nederlandsche gezagvoerders gepleegd, deelt de A. C. uit eenen brief bet
volgende mede: Ter voorkoming van geruchten, die onze positie in Japan
welligt in een valsch licht zouden stellendeel ik u hel volgende mede.
Gisteren (Zondag 26 dezer) verlieten de beide kapiteins, Vos en Dekker,
van de Hollandsche schepen Christiaan Louis en Renriëttc Louisahet
hötcl van den heer IIuflnagel alhier omtrent ten 7j ure en wilden naar boord
gaantoen een hunner zich herinnerde nog iets noodig te hebben en zij
dus nog even in de stad gingen, zooals meer gedaan wordt. Ten 8 ure
was het gerucht reeds in het hotel dat hunne lijken in de straat lagen en
toen allen, die daar juist aan tafel waren, zich terstond naar de plaats des
ongevals begavenontstelden zij lievig op het zien der lijken van de hun
zoo wel bekende personen. Wreedaardig waren beiden vermoord, ieder
lijk had drie vreeselijke wondenvan de moordenaars is niets bekend
doch alleen gist mendat het officieren zijn van den in ongenade gevallen
broeder des keizers, die op deze wijze zoekt oorlog in het land te brengen
en zich op den troon te helpen.
In ons voorlaatste nommer hebben wij den uitslag medegedeeld van de
examens, volgen de wet op het onderwijs dezer dagen door de commssic in
Zuidholland gehouden. Wij laten hier de opmerkingen volgen, waartoe dat
onderzoek aanleiding heeft gegeven.
De loegelatenen gaven niet slechts voldoende, maar ook veeltijds bevre
digende blijken van bekwaamheid; en toch, de cijfers spreken te luide, dc
uitkomst was niet gunstig. Dit kan intusschen hem niet bevreemden, die
weet, dat onmiddellijk vóór de invoering van de nieuwe wet op het lager
onderwijs een panische schrik ontstaan was, daarenboven van onderschei
dene zijden aangewakkerd, dat er voor den toekomstigen onderwijzer geen
voornitzigt meer wezen kan. Het natuurlijke gevolg was, dat de ouders
bijna niet te bewegen waren hunne zonen tot kweekelingen te doen oplei
den dat de onderwijzers zich dan wel eens moesten vergenoegen met ben
te nemen, die nog wilden en geene keuze konden doen. Uit dien lijd zijn
dc kweekelingen, die thans zijn geëxamineerd; het is dus niet te verwon
deren, dat hun geheele getal klein en dat der afgewezenen groot is geweest.
Waarschijnlijk zullen de eerstvolgende examens geen bevredigender uitslag
opleverenwat het getal betreft van hendie zich voor de hulponderwij-
zersacte aanmeldendoch het is te hopendat de verhouding van de loege
latenen gunstiger zal zijnbij de meerdere hulpmiddelendie thans ter
opleiding (vooral door de opening der normaallessen) aanwezig zijn.
Gunstiger gevolg dan den vorigen keer (toen er slechts 4 konden worden
toegelaten en 15 moesten worden afgewezen) leverde het examen der hoofd
onderwijzers op, en ook onder ben waren verscheidene, die goede bewijzen
van bekwaamheid gaven.
Even als ter gelegenheid van de vorige examens, deelen wij bier cenige
opmerkingen mede, in de overtuiging, dat vooral door de aanwijzing,
waar het haperde, zij, die met de opleiding van onderwijzers zijn belast,
voor eene betere voorbereiding zullen kunnen zorgen.
Het lezen was over het algemeen natuurlijk en met eene goede cn be
schaafde uitspraak.
Bij de zinsontleding werd te dikwijls de kennis gemist van de betrek
king tusschen de hoofdbestanddeelen der volzinnen en tusschen de deelen
der zamengestelde zinnen, waardoor hetgeen wel eens dc eerste ontleding ge
naamd wordt, doorgaans mislukte. Naauw verbonden hiermede was de
gebrekkige kennis van het gebruik der scheiteekens. Ook ontbrak aan
velen de kennis van de verschillende soorten van bepalingen.
De taalkundige ontleding ging in bet algemeen goed, doch eene aanmer
king, reeds meermalen (bepaaldelijk jook in het verslag van het najaars
examen vail 1858) gemaakt, moet herhaald worden: de meesten konden
van de benamingen, daarbij in gebruik, b. v. naamval, persoon, wijze,
tijdgeene duidelijke en juiste verklaring geven.
Wat de kennis van de voortbrengselen der Nederlandsche letlcrkuiTdc be
treft, die van de hoofdonderwijzers gevorderd wordt, zoo hadden zich de
meester, meer bevlijtigd, om eenige kennis op le doen van de schrijvers en
dichters op zich zelf, dan van de geschiedenis der letterkunde als een
zamenbangend geheelcn als een bestanddeel uitmakende van dc geschie
denis des vaderlands.
Van het opstel werden enkele zeer goede proeven geleverd. Velen even
wel gaven bewijs, dat zij de gave misten, om zich gemakkelijk en met
juistheid uit le drukken.
Hoe eenvoudig het onderwerp was, er waren er, die de gestelde vraag
óf in het geheel niet óf hoogst onvolledig hebben beantwoord. Aan de
constructie der volzinnen, het plaatsen der Iecslcekens ontbrak dikwijls
veel, terwijl men bij enkelen zich moest verwonderen, dat in hun opstel
grove taalfouten werden gevonden.
Bijzonder mag aan de aanstaande onderwijzers worden aanbevolen, cenige
vaardigheid te trachten le verkrijgenom hunne taalkennis practisch toe te
passen en zich te oefenen, om hunne verkregene kennis en hunne denkbeel
den in behoorlijken cn duidelijken vorm op schrift le brengen, cn dit voor
namelijk over alle vakken van het lager onderwijs, die daarvoor vatbaar zijn.
Het zoo belangrijke vak opvoeding eii onderwijs was door velen niet naar
wensch beoefend, hoewel erkend moet worden, dat de schuld niet allijd aan
den aankomenden onderwijzer kon geweten worden, daar hem te dikwijls
de gelegenheid ontbreekt, om dc noodigc kennis op lc doen. Enkele kwee
kelingen, op scholen werkzaam, hadden nooit eene letterkast of rckenraain
gezien cn kenden daardoor de waarde van die hulpmiddelen voor het onder
wijs niet. Bij velen der hoofdonderwijzers was weder gemis aan kennis te
