LEYDSCHE
COURANT.
1860.
VRIJDAG 6 APRIL.
N°. 42.
3>E SPOORWEG.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vtijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar j
de afzonderlijke Notnmers worden tegen 10
Centen afgegeven.
uc* -T>b J"»d bwr.gooHuï, .1 wrf rak UI ffod .R ,J
Wanneer men iets voorstaat of betoogen wil, dient men toch wel te
letten op de beteekenis der woordendie men gebruikt. Letten de voor
standers der Rijnspoorweg-maatschappij daar wel op? Het blijkt van neen.
B. v. de woorden vrije concurrentie worden gebezigd, lerwjjl daarbij sprake
is van eene bepaalde concessie of van twee bepaalde concession. Vrije
concurrentie kan nooit zamen gaan mét eene of twee te verlcenen conces-
sién. Het eene sluit het andere uit. De zoogenaamde liberaliteit, die in
hel eene woord zou kunnen schijnen le liggen, vervalt door het andere.
Het spreekt overigens van zelvedat, indien concessie moet worden ge
vraagd die ook kan worden geweigerden datwanneer de tegenstanders
van de Holl. spoorweg-maatschappijbij concessie voor de Rijnspoorweg
maatschappij ook concessie voor de Hollandsche maatschappij vragendit
wel moet geschieden om bijzondere redenen.
De redenen liggen voor de hand. Die redenen zijn reeds meermalen
aangewezendoch sommigen willen die niet begrijpen. Ten behoeve der
Rijnspoorweg-maatschappij is men zóó slecht van begrip geworden. Men
weet immers niet?dal deze maatschappij alle aanspraak op eene concessie
van het gouvernement verbeurd heeft, omdat zij hare verpliglingcn tegen
over het gouvernement niet is pagekomen. Men let dus niet op redenen
die tot weigering van eene concessie kunnen Cn behooren te leiden en men
vraagt concessie ook voor anderen alsof beide partijen gelijk of in gelijke
verhouding stonden tegenover het'gouvernement.
De Rijnspoorweg-maatschappij zelve is zoo overtuigd van hare tekortkomingen
jegens het gouvernementdal zij niet zelve optreedt om concessie te vragen
maar daarvoor aiidcren gebruikt. De sluijer evenwelwaarmede deze bedekt
zijn, is zoo doorschijnend, dat als het ware geene moeite genomen is om
iets le verbergen. Bepalingen van een coii: clhetwelk allen twijfel weg
neemt, zijn reeds bekend geworden. En is iiet hier te lande zoover geko
men, dat slechts namen van anderen noodig zijn, om aan dc Rijnspoorweg
maatschappij langs zij- en kronkelwegen le verschaffen wat haar op den
regten koninklijken weg zou zijn geweigerd?
De IIoll. maatschappij wil zich opofferingen getroosten natuurlijkerwijze
omdat zij zich daartoe door den drang der «mstandigheden geroepen ge
voelt, maar die opofferingen moeten der maatschappij tot iets dienen. Zij
wil offers brengen in haar eigen belang lot haar eigen behoud. Dit doel
wordt niet bereikt (wij zeggen het nogmaals), wanneer de Rijnspoorweg
maatschappij eene concessie bekomt, die haar stilzwijgend ontheft van de
verpligting tot het maken der verbindingslijn te Rotterdam, en die op haar
zou doen overgaan een deel der opbrengsten van het vervoer op den tegen-
woordigen IIoll. spoorweg.
De Holl. spoorweg-maatschappij kan geene concessie willen zonder eenige
hoop op een aequivalent voor de te maken kostencn zij schat op hunne
regie waarde de Engelsche inzigten der Rijnspoorweg-maatschappijdie ge
heel belangeloos? uit eene vcreeniging der begrippen van vrije concurrentie
cn concessie, voor zich eene nieuwe concessie wil verkrijgen, die haar
beter past en te stade komt dan de vroegere, die zij heeft aangenomen cn
aanvaard en aan eene der voornaamste voorwaarden waarvan zij niet heeft
voldaan en niet voornemens is te voldoen.
Maar hoe, in 'sHemels naam, kan men dien onwilom le doen wat men
behoort te doen, dan toch rijmen met het denkbeeld, dat de Rijnspoorweg
maatschappij, door middel zijner Engelsche aandeelhouders, ons dat zal
brengen, waartoe zij niet verpligt is, namelijk de haven van Scheveningen
IVare dit zoo, dan zou daaruit nader bljjken, 1°. dat de Rijnspoorweg
maatschappij direct in de zaak betrokken is, cn 2°. dat zij veel meer be
lang bij de zaak heeftdan waarvoor zij uitkomt. Maar het is niet zoo.
Niemand geeft waarborg voor het berigt, en de Engelschen zouden ons
eerder eene haven afnemendan er eene brengen uit hunne fondsen cn ten
onzen behoeve. Men kan met evenveel grond aannemen, dat de Engelschen,
ten hunnen koste, den rivierovergang bij Gorinchem zullen makenwaarvan
het quasi-ontwerp door ieder wordt afgekeurd.
De Rijnspoorwegmaatschappij zegt geen monopolie te willen; zij wil lie
ver, door middel van zoogenaamde concurrentie, eene nevens haar beslaande
maatschappij in den grond boren. Wordt dit toegelaten wordt gcenc con
cessie aan de Holl. spoorweg-maatschappij verleendmet bepaalde uitsluiting
cener concessie als voor dc Rijnspoorweg-maatschappij wordt gevraagd, dan
zullen Haarlem, Leyden en de Holl. Rijnstreek verstoken blijven van de
voordcelcn eener lijn, die 'sUage, zoo het heet, niet met ons wil deelen,
en dit nog wel omdat aan de mccning der ingezetenen geweld wordt ge
daan door een stortvloed van brochures en couranten-berigtensteeds af
komstig uit een en dezelfde bron.
BIMENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN, 5 April.
In de zitting van den gemeenteraad van heden is door den voorzitter me
degedeeld de ontvangst eener missive van het raadslid mr. H. Gevers, waarbij
deze verzoekt om als lid van de commissie van fabricage door een ander
raadslid vervangen te wordenen eener aanvrage van de commissie van be
heer en oppertoezigt der kweekschool van zeevaart, tot het gratis gebruiken
van de stads gehoorzaal van 19 April tot 6 Mei aanst., ten einde aldaar,
tot stijving der kas van genoemde inrigting, eene tentoonstelling te houden
van voorwerpen van Japansche nijverheid, waartoe de welwillende lusschen-
korast van jhr. von Siebold haar zal in staat stellen. Dit verzoek werdop
voorstel van den voorzitter, terstond ingewilligd. Ook deelde de voorzitter
mede dat het rapport van de kamer van koophandel, ten opzigte van het
adres tot wederinvoering van den ijk op de botervaten, was ontvangen, en
dat die zaak thans bij de commissie voor de strafverordeningen aanhangig
was, zoodal die in de eerstvolgende vergadering zal kunnen behandeld wor
den. Aan de orde was o. a. de benoeming van eenen commissaris voor het
Rotterdamsche pakschuitenveer, waartoe werd benoemd W. Corduwa, met
intrekking van het wachtgeld a. 500dat hij als voormalig waagmeester
geniet; voorts eene voordragt omtrent het toezigt op de aardappelcnmarkt,
waarbij werd voorgesteld den algemeenen marktmeester te belasten met de
ontvangst der marklgelden en tevens tot tweeden keurmeester aan te stellen
terwijl buiten hem nog zou aangesteld worden een commissaris als eerste
keurmeester, op een tractement van 600. Dienovereenkomstig werd be
sloten. Aan de hh. dr. R. J. Fruin en dr. L. A. te Winkel werd op hun
verzoek eervol ontslag verleend als praeceptor en docent aan het stedelijk gym
nasium onder dankbetuiging voor dc door hen als zoodanig bewezene diensten.
De onder-intendant der lsle kl. Otkcn alhier is belast met het waar
nemen der administrative dienst in de 2dc militaire afdecling, standplaats
Arnhem, ouder toevoeging van den onder-intendant der 2dc kl. Dunnes.
Inde maand Maart zjjn binnen deze gemeente overleden 97 personen,
als: 21 mannen, 18 vrouwen, 28 zoons en 30 dochters, daarenboven als
levenloos aangegeven 4. Geboren 132 kinderenals73 zoons en 59 doch
ters Voltrokken 14 huwelijken.
Men verneemt dat het openb. ministerie bjj het prov. geregtshof in
Zuidholland cassatie heeft aangeteekend tegen het arrest van dal hof van
den 3dm dezer, waarbij de heer mr. G. Willink van Bennebroek is vrijge
sproken van de aanklagle wegens het weigeren van den eed als getuige in
eene strafzaak. Jdjniiu/ obl-dhtiuiH *T
Wij zijn in de gelegenheid gesteld uit eenen brief van eenen geachlen
ingezetene der Kaapstad, den 18dcn Februarij II. geschreven en den 2dci> April
alhier ontvangen, het volgende mededeelcn
Onze reede is dezer dagen versierd geweest en is nog versierd met groole
fraaije Fransche schepen met stoomvermogende vloot naar China uitma
kende; in onze haven op éénen tijd, hebbende7000man troepen, wier aan
wezen de levensmiddeleu niet weinig in prijs heeft doen rijzen. Tegelijk
waren er elf in de baaithans negenaan woeligheid en losbandigheid geeu
gebrek, want dagelijks komen omtrent 800 man aan wal. Praelorius is
met groole meerderheid van stemmen President geworden van den Oranje-
Vrjjstaat. Wat hij nu aanvangen zal is nog duister; of hij de Republiek
daarmede vereenigen zal of vereenigd zal krijgen, twijfel ik. De staat ver
keert thans in een regeringloozen toestand, men vecht, men breekt, men
doet wat kwaad is, niets wordt gestraft, niemand durft straffende heer
llowell speelt eene woelige of oproerige rol. Met dc spoorwegen maakt
men goede vorderingen, ook met den telegraaf-draad.
De bijzonderheden in dezen brief medegedeeld worden door het Kaapsche
Volksblad bevestigd. Daarin wordt omtreut het verblijf der Fransche troe
pen nog gezegdEerst hoorde men slechts van enkele gevechten in kroegen
en van grappen, bij voorbeeld dat men een Chinees zijn staart had losge
knoopt, enz'.; maar later werden de klaglen erger en hebben zich eenige
winkeliers genoodzaakt gezien, om hunne winkels voorloopig te sluiten,
daar de Franschen het hun al te lastig maakten. Door een paar pikets
gens d'armes en door het verlof om aan wal te gaan wat minder algemeen
te makenheeft men het kwaad in de laatste dagen wat verminderd."
Genoemd blad zegt verder »dat men zich in den Vrijstaat ongerust maakte
over hetgeen Praelorius doen zou, of hij de constitutie zou bezweren, of
terstond op eene herziening aandringenwaarbij naluurljjk de vraag omtrent
de vereeuiging der twee Staten op den voorgrond zou staan. Het in de
Z. A. Republiek uitkomende weekblad had zich vóór de vereeuiging ver
klaard, ofschoon het zich vóór drie maanden sterk daartegen had verzet.
Overigens scheen er in beide Staten, doch vooral in de Z. A. Republiek,
veel verstoordheid tegen dc aldaar gevestigde Hollanders te bestaan.
