LEYDSCHE
COURAN
N°. 147.
VRIJDAG 9 DECEMBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zalurdag Avond.
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCIiE BERIGTEN.
LEYDEN, 8 December.
Wij vernemen dat door de Leydsche afdeeling der Vereeniging tot be
vordering van fabriek- en handwerknijverheid in Nederland, in bare gis
teren avond gehouden vergadering, besloten is het volgende adres bij Z. M.
den koning in Ie dienen
Aan Zijne Majesteit den Koning
Geeft met verschuldigden eerbied te kennen de Leydsche afdeeling der
Vereeniging tot bevordering van fabriek- en handwerknijverheid in Nederland;
dat aan Uwe Majesteit de vereisclite concessie is gevraagd tot den aanleg
van een spoorweg lusschen 's Gravenhage en Gouda, en eene gelijke aan
vrage werd gedaan voor een spoorweglijn van Legden naar Woerden
dat de beide aanvragen schijnen te zijn geschied, zonder daarbij gelde
lijke ondersteuning van den staat bij den aanleg te bedingen
dat alzoo bij het verleenen van deze concession hel heilzame en voor
handel en nijverheid zoo onontbeerlijk beginsel van vrije en onbelemmerde
mededinging in al zijne kracht kan worden toegepast;
dat toch bij het verleenen van zulke concession lot den aanleg van
stoomboot-, diligence- en beurlveercn, van dezelfde plaats en op hetzelfde
traject, geene privilegiën zijn in aanmerking gekomen;
dat het hier niet eens geldt twee verschillende ondernemingen op den-
zelfden lijn; maar op twee verschillende, ofschoon evenwijdige lijnen;
dat de ondernemers zelve en ook zij alleendie met eigen krachten
spoorwegen willen aanleggen, moeten welen, of hunne ondernemingen de
gewenschte voordeelen zullen opleveren en het wel niet tot de taak der hooge
regering zal kunnen bchoorenom te beslissenwie in hunne berekenin
gen falen
dat zulk eene zorg toch van zelve blijkt overbodig en doelloos te zijn als
de ondernemers onvoorwaardelijk hunne aanvrage hebben gedaan en mits
dien zeer goed loonen te weten wat zij doen
dat, zoo immer, juist in deze zaak liet algemeen belang zijne regten mag
doen gelden en het beginsel van vrije ontwikkeling en mededinging, dat bij
onze staatsinstellingen tot in de kleinste raderen zijne toepassing vindt en I
geene privilegiën nevens zich duldt, de rcglmatigste aanspraak op eene
onpartijdige toepassing moet vinden, zoodat aan allen gelijke voorregten
wedervaren
dat hel alzoo is voor een bij uitnemendheid belangrijk beginseldat de
afdeeling in hel belang van handel en nijverheid zich tot Uwe Majesteit
wendt, en de beide aanvragen gelijkelijk met bescheidenheid ondersteunt;
dal hetzelfde belang haar dringt, otn helder te doen uitkomen, dat in
dien zich vele stemmen doen hooren ten voordeele van een spoorweg van
's Gravenhage op Gouda, daarmede in geenen deele mag worden verdoofd
de stem der overtuiging, die zich reeds herhaalde malen en op verschillende
wijze, maar vooral in en door den Leydschen gemeenteraad, heeft geopen
baard en zeer waarschijnlijk weerklank vond bij het bestuur der Holland-
sche ijzeren spoorwegmaatschappij »dat de handel en de industrie in
«Leyden en in Rijnland dringende behoeften hebben aan eene regtstreek-
»sche en onmiddellijke aansluiting aan het spoorweg-net in Nederland, dat
»de gemeenschap met het buitenland bevordert;"
dat de afdeeling het verre van hare roeping en nog verder van hare bevoegd
heid acht, om in eene vergelijking te treden of Leyden en Rijnland tegen
over Scheveningen en 's Gravenhage moeten worden gewogen in de schaal
van het algemeen belang, al was zij door statistieke cijfers ook in staat
te bewijzen, wat elk deel in producten tot de algemeene handelsbeweging
bijdraagt;
dat liet voor een koninklijke residentie en badplaats van belang isdat
's Gravenhage aan hel spoorwegnet verbonden is, gelijk thans reeds plaats
heeft, zal niemand betwijfelen; maar dat het belang van een uitgebreid
district, waar handel, nijverheid en landbouw een groot verlier doen liccr-
schenevenzeer eisebt eene naauwerc en regtstreeksche aansluiting wordt j
immers even gaarne erkend;
'lis dus niet enkel voor het beginsel, maar ook voor 't belang van handel
cn nijverheid, dal de afdeeling eer. beroep doet op Uwer Majesteits strikte j
onpartijdigheid en bekende reglvaardigheiddie zich niet laten afleiden j
door het getal der stemmen, die zich doen hooren, van den koninklijken j
weg, om regt te doen aan allen. Op dien weg worden de gronden die
men aanvoert, niet geteld, maar gewogen en blijft niet onopgemerkt, dat
als men de regten en belangen der tegenpartij tracht in een valsch daglicht l
lc plaatsen, (bijv. dat de weg van Leyden op Woerden is een buurtweg j
cu dat de nieuwe lijn voor Koudekerk cn Leyderdorp alleen voordeel zoude j
opleveren) hel voorwaar aan wigtige gronden ontbreekt, om een voorkeur
te erlangenwaar het algemeen belang eischtdat beiden aanvragen een
gelijk lot wedervaart;
de Leydsche afdeeling der Nederlandsche Vereenigingdie de eer heeft Uwe
Majesteit haren beschermheer te mogen noemen, meent, dat de eenvoudige
voorstelling van het belang van handel en nijverheid, die zij in haar kring
tracht te bevorderen, voldoende is, om van Uwe Majesteit eene gunstige
beschikking te mogen verwachten.
'tWelk doende, enz.
Bij den boekhandelaar Jac. Hazenberg Cz. alhier ziet het licht eene
brochure, getiteld: Woerden-Legden-'Gravenhage of Gouda-'s Graven
hage: welke lijn is de beste? De schrijver gaat in eenige bladzijden na wat
ten voordeele van de eerstgenoemde, wat in bel belang der laatstgenoemde
lijn kan worden aangevoerden komt tot het resultaat: dat beide lijnen even
goed zijn voor de residentie, of zoo er eenig verschil is, dat dit te gering
is om op de keuze invloed te kunnen uitoefenen; maar dat de lijn Woer-
den-Leyden-'s Gravenhage gevorderd wordt voor het belang van Leyden, van
de zeedorpen nabij Leyden, van de nijvere Rijnstreek cn van Haarlem; zoo
dat bet niet twijfelachtig kan wezen, welke der twee aangevraagde lijnen
de meeste aanbeveling verdient. Wij achten deze brochure belangrijk ge
noeg, om daarop de aandacht van het publiek te vestigen.
In ons vorig nommer hebben wij gemeld dat de gemeentegrond aan de
Verwerslraat door de hh. Driessen en van Wensen aangevraagd was om
aldaar eene katoenspinnerij op te riglen. Dit is in zoo verre onjuist dat de
bedoeling van die heeren is aldaar niet eene katoenspinnerijmaar eene
stoomweverijop eene zeer uitgebreide schaalte vestigen.
De heer dr. P. de Jong, adjulor interp. leg. Wameriani bij onze hooge-
school, is door het bestuur van het Ned. zendelinggenootschap tot director
van het zendelinghuis te Rotterdam benoemd.
In de maand November 1859 zijn binnen deze gemeente overleden 217
personenals29 mannen52 vrouwen74 zoons en 62 dochtersdaar
enboven als levenloos aangegeven 4. Geboren 113 kinderen, als: 57 zoons
en 56 dochters, waaronder is begrepen 1 paar tweelingen. Voltrokken
31 huwelijken.
Z. M. heeft bij besluit van 24 Nov. goedgekeurd het door de staten
der prov. Zuidholland, in hunne vergadering van 14 Julij 1859, vastgesteld
besluit met bijbehoorende staten, aanwijzende de nog van kracht zijnde en
de vervallen of als ingetrokken te beschouwen provinciale verordeningen,
tegen welker overtreding straf is bedreigd.
Te Ilellevoetsluis zijn op den 4lli;0 en 5dcn dezer door 20 vischsloepcn
100,000 stuks schelvisschen aangebragt.
Te Nislelrode (Noordbrabant) zijn in den avond van den 3dcn dezer
twee boerenwoningen, toebehoorende aan A. van Haandel en D. van Geffen,
geheel afgebrand; zekere Johanna van de Ven, die een der huizen bewoonde,
is daarbij omgekomen. De oorzaak van den brand is onbekend.
De Staats Cour. bevat eene oproeping van sollicitanten naar de betrek
king van lands-schoolonderwijzer op S'. Eustatius. Men moet zich daartoe
bij request op zegel, lot het dep. van binnenl. zaken wenden. Behalve de
vereisclite geschiktheid tot het geven van onderrigt in de verschillende vak
ken, tot het lager onderwijs behoorende, wordt gevorderd het bezit eener
akte van den eersten of tweeden rang of als hoofdonderwijzer, terwijl eene
grondige kennis der Engelsche taal, die bijna uitsluitend op S'. Eustatius
gesproken wordt, een hoofdvereischte is. De voordeelen, welke aan de be
trekking zullen worden verbonden, zijn: eene bezoldiging van ƒ1200 'sjaars,
met vergunning lot het houden eener private school.
Beriglen uit Batavia van 23 October melden dat de tweede expeditio
naire afdeeling den vorigen dag naar Boni onder zeil was gegaan. De
inboorlingen op Java waren zeer misnoegd omdat een aantal hunner ge
dwongen waren geworden om als koelies met de expeditie naar Boni te
vertrekken. De Europeanen waren echter op hunne hoede. Op Banka was
eene zamenzwering legen de Europeanen ontdekt.
Volgens berigt uit Scrawak (Borneo) was ook daar eene zamenzwering
ontdekt legen de aldaar gevestigde Europeanen. De hoofdleider, zekere Datoo
Patingni-Gapoor. was gevangen genomen cn zou naar Singapore verbannen
worden. Deze berigtcn vereischen echter nadere bevestiging.
's GRAVENHAGE 8 December.
Z. BI. heeft aan jhr. mr. F. L. W. de Koek, directeur van 'skonings
kabinet, vergunning verleend lot het aannemen der onderscheidingsleekeneu
van grootoffleier der keiz. orde van Medjidié, hem door den Sultan van
Turkye geschonken.
Tot adspirant-ingenieur van den waterstaat en 'slands burgerlijke open
bare werken in Nederl. Indië is benoemd de civile ingenieur A. A. Over-
gaauw Pennis.
De minister van marine zal op morgen geen gehoor verleenen.
