LEYDSCHE
COURANT.
MAANDAG 31 OCTOBER.
Kii\i\imAi\DS(iiö<; ükuk;tk\.
De Cour'ant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaiurdag Avond.
De Prijs der Courant is 12 in het jaar;
de afzonderlijke ISominers worden tegen 10
Centen afgegeven.
Bij deze Courant behoort Bijblad H'. 23.
LEYDEN, 29 October.
Het Lcydschc departement der maatschappij tot Nut van 't Algemeen
hield Donderdag 11. zijne October-vergadering met dames. De secretaris, de
heer mr. A. Schmidt, las daarin het jaarlijksch verslag van den staat en
de werkzaamheden des departementsen daarna werden door den voorzitter,
ds. J. II. Maronier, met toepasselijke aanspraken vier zilveren medailles uit
gereikt, voor hel redden van mensehenlevens, als aan: Jacob llannaart, Ge
rard van der Waals, David Nieuwenbuyzen en P. C. Pinkse. Na de pause
traden de bh. W. T. Werst en J. I). Blanken op, die bereidwillig de plaats
vervulden van den lieer J. M. E. Derckscn welke laatste door ongesteld
heid verhinderd was de spreekbeurt te vervullen. Zij reciteerden twee ge
dichten: Het lied van de klok, door J. van Lcnnep, Cn Het haantje van
den toren, van P. A. de Geneslet.
liet doet ons leed te vernemen, dat de tweede bekroonde, G. van der
Waals, van beroep kleèrmakersknechtthans buiten zijne schuld zonder
werk is. Van harte wenschen wij dat de man, die zich jegens zijnen even-
mcnscli zoo verdienstelijk maakte, spoedig iemand vinden zal, die zich zijner
aantrekt en hem in de gelegenheid stelt in zijne behoeften te voorzien.
De Staats Courant bevat een staat van nalatenschappen, afkomstig van
onder officieren en verdere manschappenbehoord hebbende lot de landmagt
in Oost-1 ntlïewaarvan de saldo's door de regthebbenden bij het dep. van
koloniën kunnen ingevorderd worden. Van personen uit deze stad afkomstig
kouien daarop de navolgende nalatenschappen voor: van II. G. Favier/3.38;
van J. Goedraad 4.99; van G. J. van Giezen ƒ3.65 van J. C. Iluilman
3.23van J. G. Kams ƒ2.40; en van J. R. Yetthuyzen 3,78.
De gemeenteraad heeft aan commissarissen der sociëteit Amicilia den
grond tusschen de Rijnsbttrgsche poort en het nabijgelegen Valkenbolwerk
thans ingerigt lol plansoen ter bebouwing afgestaan.
Den 21slcn October II. bleven, als door de cholera aangetast, in be
handeling 105 personen, sedert bijgekomen 41. Hersteld 100, overleden 28;
blijven alzoo in behandeling op den 285lcl< October 1859 18 personen.
In het ziekenhuis in de Lakenhal bevinden zich 15 zieken.
liet getal der in hel Werkhuis alhier opgenomenen bedroeg gedurende
deze weck dagelijks van 84 lot 100 personen.
Woensdag II. is aan den Hoek van Holland cene Engelschc brik, met
klipzout geladen en naar Dordrecht bestemd, verongelukt. Men zag geen
kans otn met de reddingsboot van Brielle het schip te bereiken, zoodat men
den gchccleii avond cn nacht over de ongelukkige bemanning in ongerustheid
verkeerde. Donderdag morgen echter besloot schipper P. Weltevreden met
zijne bemanning, ofschoon het nog hevig woei, naar het schip te zeilen,
om, ware het mogelijk, de bemanning, welke zich in het want kon gebor
gen hebben, te redden; hetgeen hem dan ook met groole inspanning cn niet
zonder gevaar gelukte; het schip was bij zijne nadering reeds zoodanig op
zyde gevallen, dat slechts de top van den voormast boven water stak,
waaraan zich de bemanning had vastgeklampt. Zeven personen werden
door genoemden schipper van eenen gewissen dood gered, want zij ver
klaarden dat zij het niet lang meer hadden kunnen uithouden.
Eergisteren is te Amsterdam het openbaar Terslag uitgebragt van den
staal van het Ned. Bijbelgenootschap, door den hoogleeraar F. J. Domela
Nieuwenhuis. In het afgeloopen jaar zijn afgeleverd 42,293 Bijbels en N. T.,
waaronder 2491 kosteloos. Sedert de oprigling heeft het genootschap
741,357 exemplaren afgeleverd. De uilgaven bedroegen 81,196.24, de in
komsten 85,087.01. Aan legaten zijn ƒ5000 ontvangen. Betreffende de
werkzaamheden der afgevaardigden werd medegedeeld, dat de druk van het
herziene Javaansche N. Test., bij eene oplage van 20,000 exemplaren, ter
helflc genaderd is cn dat de Bataksche vertaling van het Evangelie van
Johannes, van Genesis en Exodus afgedrukt en die van het Evangelie van
Lukas even als het Balaksch Woordenboek ter perse is, en het Makassaar-
sclie Woordenboek en de Chrestomathie bijna zijn afgedrukt. Ook vernam
men met genoegen, dat de afgevaardigde Hardcland, na de voltooijing van de
Dajakschc Spraakkunst en Woordenboek, op de meest eervolle wijze uit de
dienst van het genootschap ontslagen is en dat de regering zijne verdiensten
heeft erkend door in te teekenen voor honderd exemplaren der taalkundige
werken en de Ulrechtsche hoogeschool door hem eershalve tot doctor in de
godgeleerdheid te benoemen. In hel hoofdbestuur zijn opgetreden de
heeren J. F. Blaauw cn J. F. der Kinderen en de heer dr. J. P. N.
Land als algcmcene en vaste secretaris.
Na het uitbrengen van het verslag hield de genoemde hoogleeraar eer.e
rede ter aanbeveling van Bijbelverspreiding tot hel behoud der Christelijke
waarheid in de hervormde kerk.
Naar men verneemt hebben, ingevolge het voorstel van het 3^ nijver
heids-congres, te Amsterdam gehouden, directeuren der Nederl. maatschappij
ter bevordering van nijverheid een adres ingezonden bij den minister vait
binnenl. zaken, strekkende om den ijk der gazuiclers hier te lande vcrplig-
lend te maken.
Te Leeuwarden is op den 27s,tn dezer dc- 94stc vergadering gehouden
van hel Friesch genootschap voor geschied-, oudheid- en taalkunde, onder
voorzitting van den heer mr. J. Dirks.
In'de Noordbr. leest men het volgende berigt uit Oisterwijk: De
gezusters van Hullen alhier hebben een kruidenierswinkel. Onder voorwendsel
van kamers Ie willen huren komt eene jufvrouw bij haar cn weet zich door
hare vroomheid in te dringen. Zij raadt haar aan de waren in Breda te
gaan halen, dewijl zij daar, volgens haar zeggen, veel beter koop zijn dan
elders. Zij wil zich gaarne met den inkoop belasten. De bedriegster wordt
geloofd, ontvangt p. m. ƒ100 en begeeft zich met de meid op weg. On
derweg geeft zij de meid den raad hare oorhangers in hel mandje te leggen
dat het geld bevat, uil vrees, dat zij zouden worden aangerand. Te Til
burg gekomengeven zij hel mandje bij kennissen van de meid in bewaring
cn gaan toen naar dc kerk. De jufvrouw geeft voor den pastoor nog te
moeten spreken, ontvlugt door de sacristy, haalt het mandje met het geld
en de oorhangers en is tot nog toe niet terug.
De Luxemburgsche staten zijn den 25slen dezer door prins Hendrik der
Nederlanden, stedehouder van den koning-groothertog, geopend. De prins
heeft in zijne rede verklaard dat er eene verzoening tusschen dc regering
cn de meerderheid der vertegenwoordiging was lot stand gebragt. Door de
regering is de keuze van eenen voorzitter aan de kamer overgelatendie als
zoodanig den baron de Tornaco heeft verkozen.
Met betrekking lol de schipbreuk van het Belgische schip Constant,
welks bemanning in Nederl.-Indië zoo menschlievend werd behandeld, cn
welks gezaghebber, de heer Uyteuhooven in de vorige week te Antwerpen is
aangekomen, verneemt men, dat in onze Oost-Indische bezittingen, ten be
hoeve der bedoelde schipbreukelingen, is ingezameld de som van ƒ3,245, dus
verdeeld: Ternate ƒ320, Samarang 1,410, Batavia ƒ200, Soerabaija 1,315.
Het wets ontwerp betrekkelijk het vcrleenen eencr bijdrage uit 'srijks
kas van ƒ1,420,000 aan de Holl. ijzeren spoorwegmaatschap, lot spoorver-
smalling op haren weg, heeft in de afdeeliugcn der tweede kamer tot ver
schillende bedenkingen aanleiding gegeven. Men vroeg o. a. of dit werk
in 't algemeen belang noodzakelijk was, en of de staal verpligt was de
kosten daarvan te dragen of te helpen dragen. Over beide punten waren
de gevoelens verdeeld. In dc memorie van toelichting was gezegd, dat zonder
die versmalling dc verbindingslijn van 's Gravenhage.met Gouda geen doel
zou treffen, en dal deze maatregel gelegenheid zou openen om op den zijtak
Leyden-Woerden terug te komen. Dit gaf aanleiding, dat beide deze lijnen
ter sprake kwamen. Door velen werd daarbij ingenomenheid met de ver
bindingslijn Schcveningen-'s Gravenhage-Gouda aan den dag gelegd. Die
verbinding mogt voor onze groole koopsteden zoo veel gewigt niet hebben,
voor de ingezetenen der volkrijke steden 's Gravcnhage, Leyden, Haarlem
en Delft en in de gevolgen dus ook voor dc bevordering van het verkeer op
den Holl. spoorweg, zou zij van zeer wezenlijk belang zijn. Onze zecvis-
scherijen zouden er niet weinig bij winnen, indien haar voornaamste zetel,
Scheveningcnreglstreeks in gemeenschap stond met den Rijnspoorweg. In-
tusschen heeft de handelwijze der regering tot nu toe niet gestrekt, om het
tot stand komen daarvan te bevorderen. Eene aanvrage om concessie daar
voor, reeds in 1856 door de heeren Schretlen en anderen te Leyden gedaan,
is, naar het schijnt, geheel onbeantwoord gebleven, niettegenstaande de
aanvragers gecnerlei rijksonderstand verlangden en sedert bij herhaling op
het erlangen van zoodanig antwoord hebben aangedrongen. Later, toen
concessie voor dezelfde lijn door den heer Ameshoff wcril gevraagd, is aan
dezen geantwoord, dat reeds aanvragen voor diezelfde lijn waren ingekomen
en dus aan hem geene voorkeur kon worden verleend. Men zou wenschen,
deze vrij zonderlinge handelwijze eenigzins nader opgehelderd te zien.
's GRAVENI1AGE 29 October.
Volgens eene bij den minister van kolonitin over Triest ontvangen tele
grafische mededecling van den Nederl. consul-generaal te Alexandril'was
de brievenmaal van Java lot 7 Sept. aldaar aangekomen, zonder dat van
cenig belangrijk nieuws bleek; maar er was bij genoemden consul-generaal
geene dc'pechc van den gouv.-gen. van Ned. Indiö ter overseining ontvangen.
De tweede kamer heeft heden niet kunnen vergaderenuithoofde er
geen genoegzaam aantal leden opgekomen was. De voorzitter heeft mede
gedeeld dat dc eindverslagen over de wetsontwerpen tot amortisatie en tot
den aanleg van de noorder- en znidcr-spoorwegen gereed waren.
Bij de kamer is ingekomen het antwoord der regering op de gemaakte
