Of ML Diakenen plan hebben om hel Pictcrskcrkplcin in eene arbeiders-
liolonic te herscheppen, bciwijfel ik. Ik zou eer gissen dal zij een model
willen daarstcllen van goede woningen bestemd niet voor de arme maar
voor de arbeidende klasse, die thans doorgaans slecht en duur is gehuis
vest; adres aan de aangrenzende Pieterskerkhuisjes, die althans het plein
niet tot sieraad verstrekken.
Pat men in onze stad behoefte heeft aan pleinenzoo als X. voorgeeft
moet ik weerspreken, omdat onze ruime straten doorsneden met breede
grachten even zoo vele pleinen vormen, als men die van brug tot brug
met het oog kan afmeten.
Ik geloof ook niet dat het uilzigl op 's Gravenstcin door de weinige be
woners, uitkomende aan het Pieterskerkplein, bekoorlijk genoemd wordt,
en zij vooral zeer zouden gebaat zijn, wanneer eene ruime straat, bebouwd
met nette woningen, waarin geen handel gedreven wordt, hun het eerst
genoemde uitzigt benam.
Daarom zou ik wenschen dat de Raad dezer gemeente en-iet in hel belang
der armen," maar in dat van de nijvere arbeidende klasse, zij moge dan
niet in zwarten rok gekleed of pels gewikkeld zijn, eene plaats gunde in
de nabijheid van de meest fatsoenlijke straten en grachten, opdat men over
liet algemeen die klasse wat beter zou leeren kennen en schatten als de
kern van onze fabriekstad en daarom eene woonplaats in haar centrum niet
geheel onwaardig. Daardoor zou wclligt de verwezenlijking der vrees van
X,: »dat door de bebouwing het grijze Leydcn arm zal worden aan plei
nen," een beter signalement zijn voor onze stad dan weleer: «Leyden is
rijk aan armen." Q.
Het belasten van «len jenever.
II. Zie N". 105 dezer Courant.)
Zal eene algemeene plaatselijke belasting op den jenever waarlijk doel
treffen, dan moet zij in elke gemeente tot een gelijk bedrag worden gelie
ven, opdat er geene aanleiding tot smokkelarij zij. Maar niet iedere ge
meente heeft daaraan dezelfde behoefte; want hoezeer de plaatselijke uitga
ven ten gevolge der wet op hel lager onderwijs hier en daar zijn verhoogd
en, niettegenstaande de hoofdelijke omslag door de heffing van zulk eene
jencvc'r-bclasting aanmerkelijk zou kunnen worden verminderd en de heffing
van andere plaatselijke accijnscn waar zij nog beslaan, zou worden afge
schaft, toch zou de opbrengst in menig geval buiten verhouding staan tot
het bedrag van hetgeen lot bestrijding der plaatselijke uilgaven ontbrak.
Wij bepalen ons tot de gemeenten die we vroeger als voorbeelden aanhaal
den. Leyden heft 150 opcenten van de hoofdsom van den rijks-accijns en
aannemendedat voor LcydcrdorpSoeterwoudc en Oegstgcest geen bezwaar
bestond, om een groot getal opcenten te heffen, wat zeer te betwijfelen
zou zijn als de aangrenzende gemeenten Koudekerk, IlazerswoudcWar
mond, Voorschoten en Rijnsburg niet lot dienzelfden maatregel besloten,
dan is het de vraag, of cerslgemcldc gemeenten konden bewijzen uit de
plaatselijke bcgrooting dat zij daaraan behoefte hadden. Uit eenige statis
tieke opgavenonlangs in de Leydschc Courant gedaanblijkt tochdat in
de bedoelde gemeenten alleen onder den rook van Leyden meer dan 2500
vaten jenever worden verbruikt. Van die hoeveelheid zou de plaatselijke
belasting bedragen 18 per vat of na de uitvaardiging der wet van 15 Mei
1859 19.80, ten gevolge waarvan de opbrengst voor de drie gemeenten
zou klimmen tot 45 a 50000. Nu zijn wc niet bekend met het gezamen
lijk bedrag, dat in die gemeenten aan belastingen ten behoeve der gemeen
tekas wordt geheven. maar durven toch betwijfelen of die toelaten eene
belasting op den jenever, die gemiddeld 15000 opbrengt, 't Is waar,
zoodra de jenever in den omtrek van Leyden even zwaar wordt belast, als
binnen die stadzal het verbruik niet even groot zijn. Nu trekt men daar
heen, omdat de mindere prijs of de meerdere hoeveelheid er toe uitlokt,
dan zal die prikkel niet meer bestaan en naar verhouding dat het verbruik
binnen Leyden toeneemt en een normaal cijfer verkrijgt, zal de opbrengst
in de buitengemeenten ook afnemen.
Ook die verwachtingen kunnen falen, want men moet niet vergeten, dat
in het algemeen de levenswijze ten platten lande goedkooper is dan in de
steden, zoodat de tappers en slijters zich altijd met minder winst kunnen
tevreden stellen, wanneer zij buiten de gemeente wonen. Bovendien zal
men alle pogingen en moeite in het werk stellen om het debiet, dat men
genoot, te behouden en middelen aan te wenden, waarlegen de mededin
ging van de Leydschc tappers niet bestand is. Maar wat het allermeest
afdoet, is het aanmerkelijk verschil in den aanslag voor de directe belastin
gen in gemeenten van geringe en aanzienlijke bevolking. Alleen wat het
patenlregt betreft is dat verschil verbazend; bijv. een tapper, die eene ge
lijke hoeveelheid jenever jaarlijks te Lcydcrdorp verkoopt, betaalt een regt,
behalve de opcenten, bedragende ƒ85, terwijl hij, die deze hoeveelheid
binnen Leyden slijt, daarvoor 210 of derdehalf maal zooveel verschuldigd
is. Men wordt dus gedwongen lot de bekentenis, dat het plaatselijk belas
ten van den jeneverook al is het verschil en liet bedrag van den accijns
aangevuld en al wordt er voor een aanzienlijk deel de aanleiding lot smok
kelarij door weggenomen, toch niet zonder belangrijke, misschien onover
komelijke bezwaren is.
En zoo komen wc ten slotte tol het oude reeds door ons voor langen
tijd aangeprezen middel, waarbij de gemeenten veel meer gebaat en be
staande misbruiken geweerd worden. Waarom behoudt hel rijk niet uit
sluitend aan zich het belasten van den jenever tot zoodanig bedrag als het
nu voor het rijk en de gemeenten belastbaar is, onder afstand van eene
andere belasting, die 'srijks schatkist daarvoor kan missen en waarvan de
heffing meer eigenaardig aan de gemeentebesturen kan worden overgelaten?
Wij zullen niet ophouden om bij elke voegzame gelegenheid er ernstig op
aan te dringen, dat het verband tusschen het rijks- en liet plaatselijk be
lastingstelsel met meerdere naauwgezelheid worde gelegd en in het oog ge
houden. Zoodra men er toe komt de heffing van eene personele belasting
uitsluitend over te laten aan de gemeenten en dié van de accijnscn geheel
ten voordeele van het rijk te brengenzal er een verband bestaan dat op
het beginsel rust van de juiste onderscheiding van rijks- en plaatselijke be
langen. Dan kunnen alle plaatselijke lolliniën vervallen, die nu op eene
kostbare, lastige en altijd ondoeltreffende wijze moeten worden onderhou
den of ingevoerd, waar men slechts écu plaalselijken accijns heeft. Liever
dan die verceniging van onderscheidene gemeentebesturenom gemeenschap
pelijk binnen zekeren nooit voldoend af te sluiten kring den jenever plaat
selijk te belastenzagen wij een algemeen petitionnementdat de openbaring
is van eene meer en meer gevestigde overtuiging, dat de regering in staat
en verpligt is, om al de gemeenten in de regeling harer belastingen en het
beheer harer geldmiddelen op eene afdoende en volledige wijze te helpen,
door voor het rijk af te zien van de opbrengst van 's rijks personele belas-
g, ting en aan de gemeente de vrije hand te laten, om dat middel naar plaat
selijke behoeften en belangen, als uitsluitend eene gemeentebelasting, over te
nemen. De regering kan dat verlangen bevredigen en het geldelijk beheer
van het rijk regelen, zoodra zij de heffing van accijns voor de gemeenten
verbiedt maar voor 'srijks schatkist monopoliseert*).
Men kan altijd met gunstig gevolg den plaatselijken accijns op den jenever beter ont
duiken dan den rijksaccijns. De meeste kwade praktijken geschieden met in- en uitvoer
van likeuren van jenever vervaardigd, en met tonnen jenever, die op gelei- of vervoerbil-
lcttcn worden vervoerd, en waarvan dus de rijksaccijns nog niet is betaald. Ook is een
scberp toezigt niet bestand tegen de pogingen, 0111 arglistig jenever in te voeren.
Overgenomen uit de Gemeentestem van 19 Sept. 1859).
STTABS - asEïtiesTENi.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEYDEN;
Gezien art. 13 der Algemeene Politieverordening, vastgesteld den 9dcn
October 1856
Doen te welen, dat, naar aanleiding van art. 6 dier Verordening, door
hen tot Raad der Gebuurte N°. 17 of N". 4 van Wijk V is benoemd, de
Heer Joiiannes van der Tas, en zulks in plaats van den Ueer A. 11. Markx
overleden.
En zal deze door plaatsing in de Leydsche Courant worden afgekondigd.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. TIEBOEL SIEGENBEEK Burgemeester.
Leyden, 10 October 1859. v. PUTTKAMMER, Secretaris.
ïSurgctrlijfcc &taub.
Van den G tot cn niet den 13 October 1859.
BEVALLEN: J. Arnoldus, gcb. van Duurcn, Z. W. Bergman, D. G.
van der Meergeb. van IlhynZ. M. Vilders Z. N. de Koninggcb. van
der Maal, D. C. M. Mieremet, gcb. Sander, D. T.Barcndsc, geb. Wouters,
Z. C. M. van den Berg, geb. van der Waals, D. C. J. van Vclzen, geb.
StangcropZ. J. Matholgcb. van NoortD. II. J. lleykoopgcb. Midder-
hof, Z. J. Heusen geb. Robbers, D. M. Griffioen geb. van ZijpD. E.
Hcnnik gcb. Sclicr, Z. M. Steenweg, gcb. LinssenZ. M. Slok, geb. Ie
FcbcrD. W. M. Brakelgeb. Schouten Z. W. J. van Dam geb. Brede-
vcld, Z. J. van den Worm gcb. ten ZylhofZ. C. Boergeb. Maasbach
D. G. Roman gcb. de NieZ. S. C. Kwik geb. Bcrlemon Z.
GEHUWD C. Sclicr, Jm. en M. SchoutenJd. II. J. SprcngcrJm. cn M.
K. van den BoschJd. G. KerkhovenJm. cn S. A. Cantcmijn Jd.
OVERLEDENA. Distelvclt51 j. J. DisscveldZ.17j.cn 2m. Elisab.
Breedcvcld, 21 j. 31. Schrijver, geb. van Wijk, 42j. Joha Holtz87j.
II. A. de Lcu, 21 j.,Maria Joha Meulcmccster, 22 j. A. van WcerenZ.
3 j. en lm. E. de BolsterD.1 j. cn 8 m.H. Fleur, gcb. Koppeschaar,
31 j. J. ChrispijnD., 4j. cn 6m. - H. Kragt, D.4j.en3m. E.Franken
D.2 j. en 6 m. C. Rijnvis,gcb. Maartcnsc71 j. A. van den BogaardZ.
2 j. cn 9 m. II. A. Goddijn57j. J. W. Andriesscn, 59j. C. Wouters,
gcb. Veys, 62 j. A. van der MaasD.4j.en 7 m. J. J. Hamers, Z.2 j. cn
2 m. S. C. SchoutenD.1 j. en 9 m. P. Mielo66 j. Joha Susa Weycrs
17 j. M. Vijlbrief, D.3j. en 8 m. C. Kruit, D.3j. cn 6 m. J. Imans
geb. Langenberg63 j. C. 31. LceflangD.10 w. J. EeldertD.3 j. en
5 m. W. Gregoor, Z.ruim 1 j. J. Samwel, 22 j. J. Vcrbrugge, 72 j.
P. Karei, Z.4 m. G. Verbiest48j. II. Warmond42 j. D. Ilofkcs, Z.f
2 j. cn 6m. B. van Hartevclt, D.3j.en3m.— J.Tcgclaar,D.12j. en7 m.
J. van der KaayD.4 j. en 3 m. J. J. VerdonkZ.6j. en 10 m. W. F.
Hofkes, 61 j. J. Clavan, 34 j. S. de ClerD.,7 m. M. SimonsD.ruim
2 j. T. Bazel62 j. M. BI. van der lleydengeb. Blaas64 j. II. Imans
75 j. E. J. A. Akkermans, Z.9 j. cn 4 m. W. Riebeck, Z., 3j. cn 6 m.
J. Knotter, gcb. van Evert, 29 j. BI. E. van Dissel, gcb. Frankhuyscn 62 j.
C. Taffijngeb. van der Lelie31 j. J. Lokker20 j. E. J. WoltcrsD.
ruim 11 j. n. Noordendorp, gcb. Kros, 66 j. J. BI tuisers, 61 j. W. J. 11.
Warmond, D.15j. en 1 m. P. Bekooy, 71 j. W. I. Paats, 22 j. J.Sol-
lic72 j. J. de VriendZ.14 w. J. P. Bakker, Z.16 j. cn 4 m. fllaria
Smit85 j. A. J. Rietbergen Z.9j. en 4 m. - P. Hanselaar, geb. Eysbcrse
68j. P. BlaartcnseZ.bijna 3 j. J. Blocnc58j. -- W. van RietZ7 w.
D. van HyzelendoornZ., 7 j. en 8m. A. j. Eeldert, 39 j. W.C.Lasie,
gcb. van der Kamp 71 j. J. van der BIccr, 50 j. J. 11. Le Noble, Z.16 j. cn
11 m. II. W. J. BosZ.bijna 11 m. J. P. FrankhuizenZ.lij.en8 m.
P. de MolZ.14 d. J. SchönD.4 j. en 6 m. J. Selier, 39 j. C. II. Wou-
terlood, D.2 j. cn 6 m. W. de Bley, 50 j. A. le NobelZ3 j. en 4 m. C.
lleykoop, Z.1 d. BI. E. Doolgeb. Lagas 74 j. J. van UaaslcrcnD.5 j.
cn 7 m. D. Lares, 41 j. C. T. Bcrlcnbach D.ruim 2 j. E. Dreef, D.2j.
cn 2 m. J. C. Neutcboom D.5 j. cn 6 m. L. van OostenD ruim 2 j.
M. van Tolgeb. Immerzcel81 j. 11. Neyssen20 j. G. van Delft19 j.
II. Annot69 j. BI. F. van den DopD.2 j. en 6 m. A. HaasbeekZ.1 j.
en8m. J. deBruyn, 51 j. J. J. Selier, Z.5 j. en 10m. G.Cornelius, D.,
bijna 3 m. C. E. van der Wijngaard 1).5 j. cn 5 m. R. van der Woerd
D.10j en 3 m. B. Knotter, 19j. C. J. Vijlbrief, D.12j. en 6 m. BI. E.
Tuinhof de Bloed, gcb. Bluffer, 45j. J. Galjaard, D.12j. cn 5 m. P. Fa-
vier, Z.3 j. en 6 ni. J. BonteD.5 w. J. Wassenaar, 55 j. S. van Haas
leren, Z.2 j. cn9 m. H. de Lamaar, Z.3 j. cn 8 m. G. de llaas, Z.6j.
en 4 m. J. Neutcboom62j. llela Jaca Warners, 16j.en6m. J.Onvlee,
D4j. en 4 m. BI. BekooiD.9 j. en 10 m. W. de Bruin D.bijna 6 j.
J. de Wit, 33j. J. F. van den Bos, Z.7j. cn 3 m. N. de Wolf, Z.1 j. cn
6 m. II. D. Vluggen gcb. van der Lngt, 61 j. J. S. Mark, D.2j. cnOrn.
11. Kroongeb. Rijnsburgcr, 42 j. 11. Boekwijt25 j. A. HofkesZ.bijna
4 j. A. La Court, 25 j. A. van Bcrkel57 j. J. van der Kaay, 56j.
Blaria Liber, 87 j. C. van der Kaay, geb. de Jongli46j. T. van Wingen
geb. Copier, 73j.
AKABKIflIJE-lVIElTWS.
PROMOTIE AAN DE UTRECIITSCIIE UOOdESCHOOL.
Den llden October de heer C. de Wilde Az., van Baarn, in de regten,
met Theses.
ADVERTENTIEBI.
Ondertrouwd: J. KOOREBIAN,
en
Leyden, 13 October 1859. J. BI. van der KOELEN.
Voorspoedig bevallen van een' ZOON A. A. BI. BI. LEEBIBRbftGEN
Echlgenootc van
Leyden, 13 October 1859. II. C. HARTEVELT.
