LEYDSCHE
Km.
COURANTE
WOENSDAG 21 SEPTEMBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vtijdxg uitgegeven. Die van Maandag komt
qiit Zaturdag Avond.
N°. S15.
De Prijs der Courant is f VI in het jaar
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCIIE BERIGTEN.
LEYDEN, 20 September.
Door bh. curatoren onzer hoogeschool is tot opzigter der akademische
gebouwen benoemd de heer J. W. Schaap, architect alhier, in de plaats I
van den heer J. lloltz, aan vvien onlangs op verzoek eervol ontslag is
verleend.
Gelijk vroeger reeds een paar malen is geschiedzullen er in den loop
dezer week weder eenige herstelde zieke militairen (reconvalescenten) naar het
garuizoenshospitaal te 's Gravenhage uit de garnizoens-iniirmerie alhier wor
den gezonden.
Bij de gebroeders van Cleef, boekhandelaars te 'sGravenhage, is in
hel licht verschenen de redevoering, waarmede dr. M. Hoek, vroeger obser
vator aan de sterrewacht alhier, in de maand Junij 11. de betrekking van
hoogleeraar aan de hoogeschool te Utrecht aanvaard heeft. Deze redevoering
heeft, gelijk vroeger reeds is medegedeeld, ten onderwerp het herleven der
sterrekunde aan hel einde der middeleeuro en. Na bij de oude volken, de
Chaldeën, Chinezen, Indiërs, Egyptenaren te hebben stilgestaan, om aan
te loonendat de sterrekundige wetenschap door de Grieken geschapen is,
en na een oogenblik bij de Arabieren vertoefd te hebbendoorloopt de
hoogleeraar de geschiedenis der sterrekunde van het midden der 15de eeuw
(den tijd waarop de sterrekunde te gelijk met de Grieksche letterkunde her
leefde) tot aan het raidden der ie"1', met eensdeels den invloed aan te wij
zen, die de wetenschap gehad heeft op de groote ontdekkingen ter zee, en
de verpliglingendie daaruit voor haar voortvloeidenaan den anderen kant
de oorzaken te noemen van het aanzien, dat hare beoefenaars genoten.
YVjj mogen vertrouwen, dal deze belangrijke rede vele lezers vinden zal.
De examina voor bet verkrijgen van akten van bekwaamheid tot het
geven van school- en huisonderwijs, voor zooveel Zuidholland betreft, zullen
te 's Gravenhage plaats hebben als volgt: Op Maandag 10 Oct. voor de akte
van hoofdonderwijzeres; op Dingsdag 11 Oct. voor de akte van hulponder
wijzeres; op Woensdag 12 Oct. voor de akte in de Fransche taal voor onder
wijzeressen en voor die in vrouwelijke handwerken; op Donderdag 13 Oct.
voor de akte in de Engclsche en in de Duitsche taal voor onderwijzeressen;
op Vrijdag 14 Oct. voor de akte van hulponderwijzer; op Maandag 17 Oct.
voor de akte in de meetkunde en voor die in de natuurkunde; op Dingsdag
18 Oct. voor de akte in de Fransche taal, voor gymnastiek, landbouwkunde
en teekenen; op Woensdag 19 Oct. voor de akte van hoofdonderwijzer; op
Vrijdag 20 Oct. voor de akte in de Engelsehc en in de Duitsche taal. Gelijk
reeds gemeld is moeten belanghebbenden zich voor 20 Sept. aansl. aanmel
den bij den schoolopziener van hun district.
Aan het station van den spoorweg te 's llage is dezer dagen cene
brievenbus geplaatst. Naar men verneemt zullen met 1 Oct. aanst. ook aan
de overige hoofdstations dergelijke bussen geplaatst worden.
Te Katwijk zijn Zaturdag avond met de bom Eben-haëzer 40,000
stuks steurharingen aangebragt. De vangst was niet ongunstig maar men
had veel met stormweder te kampen gehad.
De minister van marine heeft bekend gemaakt, dat er voortdurend ge
legenheid beslaat om bij de marine in dienst te treden als sergeant-schrijver.
Men wordt daartoe aangenomen bij de kantoren der marine te Willemsoord,
Uellevoctsluis en Vlissingen, mits dat men de noodige geschiktheid bezit en
den ouderdom van 40 jaren niet heeft overschreden. De soldij bedraagt
maandelijks ƒ30 met vrije voeding.
De ministers van oorlog en van koloniën hebben ook op nieuw de voor
waarden bekend gemaakt, waarop Nederlanders bij de dienst van het leger
in Indië worden toegelaten en de uitzigten daaraan verbonden. Gelijk
reeds vroeger is gemeld bedraagt het handgeld ƒ150. Na volbragte dienst
zijn de gagementen jaarlijks bepaald als volgt: adjudant-onderofficier 300,
sergeant-majoor ƒ240, sergeant en fourrier ƒ216, korporaal ƒ180 en sol
daat 144.
Naar men verneemt, is dezer dagen door den heer Leyssius cene ge
heel nieuwe vergunning voor den aanleg der spoorwegen aangevraagden
wel met aanwending van eigene middelen, en met eene rente-waarborg van
de zijde van den staat van twee ten honderd, in stede van 4) pCt.der
wijze, dat, na verloop van 40 jaren de eigendom dezer spoorwegen aan den
staat zoude overgaan.
De gemeenteraad te Rotterdam heeft besloten dat de plaatselijke be
lasting, die aldaar volgens den grondslag der vertering werd geheven, zal
vervangen worden door cene directe belasting, steunende op de grondslagen
der rijks personele belasting.
De commissie voor noodlijdenden op het eiland Schiermonnikoog heeft
in de Prov. Friesche Cour.met betuiging van dankbaarheid aan alle
menschenvriendcndie daartoe'hebben bijgedragen, doen mcdedeelcndat
de aldaar ingekomen giften toereikend worden geacht, om gedurende den
aanstaanden winter in de behoeften te voorzien.
De Zutph. Cour. deelt tot waarschuwing het volgende mede: Zeker
landbouwer te Zelhem had de gewoonte, zooals zulks op vele bouwhoeven
hier en elders geschiedtóm de varkens bij het hoornvee in den boomgaard
om het huis los te laten loopen. Van tijd tot tijd had de boerin wel eens
bemerkt dat zij van sommige koeijen weinig of geen melk kreeg. Aan uit
melken door vreemden, zoo digi bij het huis, was bijna niet te denken,
weshalve men besloot, hierop naauwkeurig acht te geven, en nu bleek het
weldra, dat de varkens aan de uijers der koeijen zogen. De koeijen sche
nen daarmede wel gediend te zijn, dewijl zij gingen liggen om dit te doen
verrigten.
In de Nieuwe Bijdragen van het onderwijs enz.voor de maand Au
gustus, leest men een stuk dal de aandacht moet trekken van ieder die in
het volks onderwijs belang stelt. Naar aanleiding van het verslag van den
minister van binnen!, zaken nopens den staal der lagere scholen over 1857,
brengt de schrijver het volgende onder de aandacht: Het getal leerlingen
op alle lagere scholen bedroeg 15 Januarij 1857 406,329, en den 15d™
Julij 344,618, en wanneer dit nu vergeleken wordt met de bevolking (1/6
deel der bevolking lelt van 5 lot 12 jaren) dan blijkt daaruit, dat op 15
Januarij slechts bijna een achtste en in den zomer maar mim een tiende
onderwijs genoot, en dal ruim vier vijfden der leerlingen, die 15 Januarij
ter school gingen, de lagere school in den zomer bezochten. Met het oog
daarop zegt hij: Een schrikwekkend verschijnsel ligt er dan toch wel achter
die cijfers verborgen. In Januarij 1857 ging het vierentwintigste gedeelte
der schooljeugd in ons vaderland niet ter school, en daar dit voor het
gunstigste tijdperk des jaars kan gehouden wordenkomen wijde geheele
bevolking op 3,250,000 zielen gerekend tot het allerbedroevendst cijfer van
meer dan 130,000 kinderen, die toen van onderwijs versloken waren. Ver
volgens treedt de schrijver in eene vergelijking vno hel. aantal jongens en
dat der meisjes, die onderwijs genieten en komt tot de slotsom, dat het
aantal der laalsten 50,377 minder is dan dat der eersten. Dit getal, zegt
hijroept het ons toe wat men in Nederland voor de opleiding van het
meisje verzuimt. Na over het een en ander een zeer ernstig woord gespro
ken te hebben, rijst bij hem de gedachte op: Welk een verlies aan kapi
taal berokkent zich een land, dat zoo vele ontluikende krachten laat ver
loren gaan of niet ontwikkelt? Maar bovenal welk een verlies aan die
onsterfelijke zielendie nimmer of te naauwernood eenige opleiding of op
voeding ontvangen.
's GRAVENHAGE, 20 September.
Z. M. heeft benoemd lol directeur der Nederl. handelmaatschappij den
heer A. van Bosse, wethouder van en assuradeur te Amsterdam.
Bij kon. besluit van 9 dezer heeft Z. M. de bij besluit van 12 Aug. 1852
ingestelde commissie lot herziening der verordeningen op de dienst van het
loodswezen ontbondenonder dankzegging voor de door haar aan den
lande bewezenc diensten in het belang van de veiligheid der scheepvaart en
den bloei van den handel.
Tot notaris te Winschoten is benoemd de heer mr. A. J. de Siller,
cand.-notaris aldaar, en tot ontvanger der in- en uitgaande reglen te Eys-
den (landzijde) de heer J. Ph. Janssens, surnumerair der dir. belastingen.
Z. M. heeft aan den lslen luitenant W. C. baron Snouckaert van Schau-
burg toegestaan het dragen van de versierselen van ridder der orde van
Adolf van Nassau, hem door den hertog van Nassau geschonken.
Z. K. H. de prins van Oranje is heden morgen ten 5 ure naar Stult-
gardt vertrokken. Z. K. II. wordt vergezeld door zijn hofmaarschalk graaf
van Bylandt, den heer van den Bosch majoor en adjudant van Z. K. H. en
den baron van Aylva van Pallandt van Waardenburg en Neerijnen. Z. K. II.
zal ongeveer vier a vijf weken buiten 's lands doorbrengen. Het vertrek van
Z. K. II. prins Frederik naar Duitschlanddat op heden bepaald was, is
wederom voor eenigen tijd uitgesteld.
De minister van marine zal op Vrijdag aanst. geen gehoor verkenen.
Naar men verneemt, zal op de aanstaande staalsbcgrooting een post
van ƒ200,000 worden uitgetrokken, ten behoeve van den bonw van een
paleis van justitie, naast het in aanbouw zijnde hotel van het ministerie van
koloniën, op het plein alhier; benevens de noodige herstellingen aan het
gebouw voor de bureaux van de geneeskundige dienst in het Lange
Voorhout.
In de zitting van de eerste kamer van heden heeft de heer J. baron
Tacts van Amcrongen zitting genomen. Door den voorzitter zijn twee com-
missiën benoemd om de geloofsbrieven der nieuw gekozen leden te onderzoeken.
Nadat deze in orde waren bevonden, namen de benoemden zitting, waarop
de voorzitter met cene rede zijne betrekking heeft aanvaard.