LEYDSCHE
COURANT.
WOENSDAG 31 AUGUSTUS.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vtijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit 'laiurdag Avond.
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCUE BERIGTEN.
LEYDEN, 30 Augustus.
De Nederd. hervormde gemeente alhier leed gisteren een smartelijk ver
lies, door het afsterven van een harer jongste leeraren, ds. W. van Wete
ring. In Mei 1856 van Breda herwaarts overgekomen, mogt hij slechts
kort in de gemeente werkzaam zijn, daar de ziekte, die hem ten grave
sleepte, hem reeds sedert gernimen lijd had verhinderd zijn dienstwerk
te verrigten.
Van Kalwjjk aan Zee wordt gemeld dat er reeds met de sleur- en
pekelharing-visscherij een aanvang is gemaakt. Twee bomschuiten zijn met
dat doel van daar in zee gegaan.
Een Fransch geleerde, de heer Ch. Paeile, bibliothecaris en archi
varis van Rijssel, heeft voor eenigen tijd een werk in 't licht gegeven
over de uilvinding der drukkunst, onder den titel: Essai historique ct
critique sur I'invention de Vimprimerie. Ilct doel van zijn schrijven is,
om zoo veel mogelijk zekerheid te verspreiden over den waren uitvinder
dezer kunst en over de plaats waar de eerste proefnemingen hebben plaats gehad.
De slotsom van zijn onderzoek is dat men aan Gutemberg en Scholier, vooral
aan den eersten, belangrijke verbeteringen, en aan den laatstcn en Fust de
verspreiding der kunst moet dank weten maar dat aan Cosier de eer der
uitvinding moet toegekend worden. Hoewel het den Nederlander goed doel
dal een vreemdeling, bevoegd om over het geschilpunt zijn oordeel mede te
declen, de eer van Coster en het regt van Haarlem meent te moeten hand
haven, zoo mag echter niet verzwegen worden, dat, volgens het oordeel
van den heer Campbell, in den Alg. Konst en Lett. Bode van 27 Aug. II.
uilgesprokengenoemd werk voor hemdie zich op de hoogte gehouden
heeft van 'tgeen in de laatste 20 jaren ten onzent nopens dit vraagstuk is
gewerkt en geschreven weinig of geen nieuws bevat, en het opmerkelijkste
vau de verschijning van dit geschrift daarin bestaat, dat een eerlijk man,
op een geheel onbevooroordeeld standpunt geplaatstna een ernstig onder
zoek lot eene uilkomst geraakt, welke ook ten onzent verkregen is.
Men leest in de Amst. Cour.Dezer dagen is door de heeren mr. II. J.
Schimmelpenninck en H. W. Weylingh eene instelling in het leven geroepen
oinzoo Nederland in het vervolg door watersnood mogt worden geteisterd,
onmiddelijk hulp te kunnen verleenen aan hen die door die ramp huisvesting
en goed verloren. Tot het kunnen helpen is door hen een kapitaal op het
grootboek ingeschreven, dat zij hopen door wederbelegging der rente en
door giften te zullen vergroolen, opdat die hulp afdoende zal zijn. Het
achtbaar hoofd dezer stad heeft zich willen belasten met het loezigt op de
afschrijving van kapitaal. Aangenaam was het ons te vernemendat het
fonds, op het grootboek ingeschreven, groolendeels lot gemeld doel is bijeen-
gebragt door bewoners onzer O.-I. bezittingenwaardoor deze aanspraak
hebben op onze voortdurende dankbaarheid, vooral dan wanneer bij waters
nood, die, God geve, nog verre moge zijn! teil gevolge hunner milddadig
heid dadelijk hulp wordt geboden. Wij kunnen niet nalaten den wensch
hierbjj le voegen, dat de hh. Schimmelpenninck en Weytingh de voldoening
zullen smaken, dat ook inwoners van Nederland van het hunne zullen bij
dragen, om de instelling meer kracht bij le zetten. Menige gift worde door
hen ontvangen ten behoeve van het fonds voor noodlijdenden door waters
nood in Nederlandgevestigd te Amsterdam.
Te Amsterdam is Zalurdag avond tusschen twee broeders, wonende
in de ütrechtsche dwarsstraat, ten huize hunner ouders twist ontstaan, die
zoo hoog liepdal de eendie in beschonken toestand verkeerdeden ander
met een tafelmes eene wonde in de zijde heeft toegebragtwaaraan hij kort
daarna is overleden; de dader heeft zich vrijwillig in arrest gesteld.
Op 5 Sept. aanst. zal aan 's rijks werf le Amsterdam eene commissie
vergaderenom de oorzaken op te sporenwaardoor het springen van het
geschut is ontslaan op de stoomschepen Uledusa en Amsterdam en op liet
vaartuig Pro Patria.
Naar men verneemt zal het oorlogsfregat met stoomvermogen Fice-
Admiraal Evertsen, liggende te Nieuwe Diep, in het laatst der maand
September naar Batavia vertrekkenen zullen daarmede worden overgebragt
200 mariniers en 3 a 400 kolonialen voor het leger in Oosl-Indië.
De 13de algeraeene vergadering der Hollandsche maatschappij van land
bouw zal gehouden worden op Vrijdag 30 September 1859, des middags ten
12 ure, in de zaal van het hotel het wapen van Amsterdam, te Zaandam.
In de legerplaats nabij Zeist heeft Vrijdag 11. de luit.-generaal Nepveu
zijne volbragte 50-jarige dienst herdacht. Aan den avond van dien dag
heeft Z. K. U. de prins-veldmaarschalk een feest gegeven in zijn kampe
ment, dat op eene smaakvolle wijze versierd en fraai verlieht was. Al de
officieren, gcregtigd lot het dragen van het metalen kruis waren daartoe
uilgenoodigd. Bij die gelegenheid heeft Z. K. H. den luit.-generaal Nepveu
op eene hartelijke wijze toegesproken.
Zondag morgen is de godsdienstoefening in het kamp een uur later dan
gewoonlijk aangevangen, omdat er bij aanhoudend onweer veel regen viel.
De beide prinsen, alsmede II. K. II. prinses Frederik met hare dochter
en hofdames, waren bij de godsdienstoefening tegenwoordig. De groote
parade had ten 1 ure plaats. Bij den afmarsch trokken de troepen onder
een stortregen, die ruim j kwartier uurs aanhield, naar het parade-front.
Z. K. H. prins Frederik hield wapenschouwing en II. K. H. met prinses Maria
reden in een open rijtuig langs de gelederen. Daarna werd voor de prinsen
en prinsessen gedefileerd. Het getal der bezoekers van het kamp was weder
zeer groot te noemen. Des avonds ten 8 ure waren de onder-officieren en
verdere manschappen, bezitters van het metalen kruis, bij Z. K. U. prins
Frederik op een onthaal genoodigd; waarbij 2 soldaten van het l,,e en 6de
reg. infanterie, ridders der Militaire Willemsorde, die deze onderscheiding in
onze overzcesche bezittingen verwierven.
In de omstreken van 's Hertogenbosch is eene hevige ziekte onder de
runderen uitgebroken. Deze dieren vallen plotseling in de weide of op stal
dood; als zij geopend zijn, wordt aan den strot eene buitengewone ophooping
van dik bloed gevonden. Burgemeester en wethouders van de genoemde ge
meente hebben de ingezetenen gewaarschuwd dat, volgens het oordeel van een
deskundige, het gebruik van hel vlecsch van die runderen nadeelig voor
de gezondheid is.
Den 24s,cq dezer had te Kerkrade (Limburg) een droevig voorval plaats;
terwijl de mijnwerker K. Kreulsin een der gangen der steenkoolmijnen werk
zaam wasstortte een steen45 8 zwaarvan eene aanmerkelijke hoogte neder
en trof hem; zijn broeder en twee andere mijnwerkers hoorden hem om
hulp roepen, doch toen men bij hem kwam, was hij reeds overleden; bjj
onderzoek bleek het, dat hem het nek wervelbeen was gebroken.
Een onzer sladgenooten ontving dezer dagen van een achtenswaard
Italiaansch uitgewekene volgenden brief uil Bologna, waarvan de mededee-
ling ons goedgunstig wordt toegestaan.
Uw brief van 27 Junij heeft een langen omweg gemaakt en is mij einde
lijk te Bologna geworden, alwaar ik mij sedert de eerste dagen van Juljj
bevind, na mij eenigen tijd le Genua en te Turijn le hebben opgehouden.
Gij kunt niet begrijpen, hoe liefelijk de wenschen en gebeden mij in het
hart nederdalen, die gij voor ons en voor de onafhankelijkheid van Italië
slaakt! God verhoore ze en beloone er u voor met al het welzijn, dal gjj
kunt verlangen voor u zelve, uwe betrekkingen en uw vaderland! Dit zeg
ik, niettegenstaande de préliminaires van Villafranca, omdat ik heter
voor houd, dat de strijd nog niet geëindigd is en er nog een laatst en be
slissend woord zal gesproken worden, hetwelk ons gunstig zal zijn, als
wij ons wijs en gematigd betoonen, als wij ons krachtig gereed houden
om met de wapenen de uitdrukking onzer wettige verlangens te steunen en
er nog eenige schaamte en cenig eergevoel in de hedendaagschc diplomatie
is overgebleven. Wat betreft de beide eerste voorwaarden, men kan ze
reeds op eene waarlijk bewonderenswaardige wijze vervuld noemen. De be
volkingen van Toscane, van de Legaliën en van de hertogdommen, steu
nende op hun goed regt en op de woorden van Napoleon III, verklaarden
hunne oude en despolieke behcerschers vervallen van den troon en kondig
den de toevoeging af aan Piemont, ouder den conslilutionelcn scepter van
Victor Emmanuel II. Zij hebben reeds lot onderlinge verdediging eene mi
litaire wel ingevoerd en aan Europa reeds zoovele waarborgen gegeven van
orde en rust, dat zij aanspraak mogen maken op de bewondering van een
ieder, wiens oogen niet geblinddoekt zijn, wiens hart niet is vergiftigd om
ons te belasteren en te verdervende heiligste regtcn der metischen met
voeten tredende. Ach! gij hadt wel gelijk, toen onze alliantie met Frankrijk
li deed twijfelen aan het welslagen van onze onderneming; ik erken dit
des te eerder, dewijl ook ik door dezelfde vrees bevangen was, zoodaL al
mijne vrienden mij geschreven hebben: »wij welen, dat gij wel bedroefd,
maar niet verwondert zult zijn!" Was ik maar gebleken geen waar profeet
te zijn geweest! Evenwel altijd redenerende uit het oogpunt van onzen
beschermheer zooals ik eerst vreesde voor eene slaking, zoo hoop ik
thans op een gelukkig einde in een min of meer verwijderd tijdstip. De
hertog van Modena ten noorden en de Paus ten zuiden verzamelen huur-
benden om (zoo het heet) ons aan le tastenwjj verlangen niets liever
maar ik vrees, dat zij het niet zullen durven. Als dit gebeurde, zouden
wij lot aan de poorten van Rome voortrukkenen wij zouden het, zelfs op dit
oogenblik, kunnen, indien het kabinet der Tuileriën zulks niet verhinderde.
Ik herinner mij de fabel van het herthet paard en den man eu slui
mer gedwongen weer in. Na tien jaren, op denzelfden dag. dezelfde
maand en hetzelfde uur, waarin ik uit Rome ging, ben ik in de Romein-
