LEYDSCHE
COURANT.
N". 90.
■kÊM
VRIJDAG 29 JULIJ.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vi ij dag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zulurdag Avond.
v
j j« v M
De Prijs der Courant is 12 in het jaar
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven
BINNENLANDSCRE BERIGTEN.
LEYDEN, 23 Jnlij.
Bij bcslnil van 25 Junij heeft 'L. M. de koning goedgevonden aan eene
commissie uil de staten van Zuidholland, belast met het onderzoek van een
voorstel van de gedep. staten tot wijziging van enkele bepalingen van het
reglement op de wegen en voetpaden in die provincie, magtiging te vcrleenen
om na de sluiting van de zomervergadering der staten hare werkzaamheden
voort te zetten.
De minister van binnenl. zaken heeft ter kennis van belanghebbenden
gebragt dat tol opleiding en oefening van telegrafisten voor de dienst van
den rijkstelegraaf, na vergelijkend onderzoek, een aantal van hoogstens
20 leerlingen zullen toegelaten wordenom op nader aan te wijzen plaatsen
onderrigl te ontvangen. Het vergelijkend onderzoek, waartoe de belang
hebbenden nader worden opgeroepen, zal plaats hebben te 'sGravenhage op
den lttcn en 2dcn December aanst. Zij die verlangen tot dit onderzoek toe-
gelalen te worden moeten zich voor 15 Nov. bij het dep. van binnenl. zaken
aanmelden. Personen, die reeds twee maal vergelijkend zijn onderzocht,
doch op wie de keuze niet is gevallenworden niet meer toegelaten.
Van wege liet ministerie van fmanliën zijn de belanghebbenden bij de
verzending van brieven met de Oost- en West-Indische brievenmalen op
nieuw en met aandrang uitgenoodigd om zich bij voorkeur niet van lak
maar van ouwels tot het verzegelen hunner brievenwelke voor evenge-
nielde malen bestemd zijn, te bedienen, en levens verzocht aan hunne cor
respondenten in Oost- en West-Indië denzelfden raad te geven; vermits de
brievendie met lak gesloten zijnzich ten gevolge der warmte van het
klimaat somwijlen gedurende de reis zoo zeer aan elkander vasthechten,
dat het bij de aankomst onmogelijk is dezelve van een te scheiden, zonder
de omslagen in meerdere of mindere mate te scheuren.
Ter completering van de verschillende bataillons infanterie, die bestemd
zijn om in de legerplaats te Zeist te kamperenzullen er van de overige
bataillons en depóts dier regimenten, welke geen deel aan het kamp ne
men, de noodige onderofficieren en manschappen bij de kamperende batail
lons gedetacheerd worden.
Het Nedcrl. zendelinggenootschap heeft door tusschenkomst van den
voorzitter der jaarvergaderingds. Moll te 's Gravenhageeene gift van
ƒ5,000 ontvangen.
In de Delftsche Cour. leest men hel volgende:
Door den secretaris van den raad van bestuur der koninklijke akademie
is het volgende adres aan Zijne Majesteit ingediend:
Aan Zijne Majesteit den Koning.
Sire!
Geeft eerbiedig te kennen enz.
»Dat hij sedert de indiening aan Uwe Majesteit van zijn adres in dato
10 Julij 11., gelegenheid heeft gehad daarover het gevoelen te leeren ken
nen, niet allée'n van zijne naaste betrekkingen en vrienden, maar ook van
anderenbevoegd om daarover te oordeelencn dat dit oordeel hem niet
gunstig is.
»Dat hij ook zelf, tot bedaarder gemoedstemming teruggekeerd, eene
daad moet veroordeelenhem, als het ware, door den loop der gebeurte
nissen afgeperst, en dat hij dus zoowel gehoor gevende aan den welmecnen-
den raad van anderenals aan zijne eigene overtuigingniet aarzelt Uwe
Majesteit ook in het openbaar te beluigen, dat liet hem grootelijks leed
doet, te zijn overgegaan lol eene daad die bij niemand goedkeuring vindt.
»Dat hij het niet gepast acht, aan Uwe Majesteit den loop dier gebeur
tenissen te ontvouwen en in het breede te ontwikkelen om zich alzoo te
verontschuldigen; maar veeleer rekent op de koninklijke edelmoedigheid en
regtvaardigheiddie bijna twintig-jarige trouwe en veelal zware diensten
meer zal doen wegen dan een enkelen overijlden stap en dat hij dus Uwe
Majesteit ccrbicdiglijk verzoekt het bovenaangehaald adres te beschouwen als
niet door hem ingezonden en hem de gevolgen daarvan niet toe te rekenen.
Welk doende enz.
Sire
van Uwe Majesteit de getrouwe onderdaan
(get.) »Dr. W. L. Ovshduyn."
Te Dordrecht werd Maandag 11. eene vergadering gehouden der ver
schillende commissiën, gevormd tot oprigting van een gedenkteeken ter na
gedachtenis van den beroemden Ary Scheller. Op die bijeenkomst is vast
gesteld dat dit gedenkteeken zal moeten bestaan uit een metalen standbeeld
van de vereischte grootte. Daar echter de ontvangene bijdragen, ofschoon
reeds vrij belangrijk, niet voldoende zijn om nu reeds aan dit besluit ge
volg te gevenzoo zullen de verschillende commissiën eene nieuwe poging
aanwenden om het cijfer, daartoe benoodigdte bekomen, waartoe onder
anderen alle Nederlandsche kunstenaars zullen worden uitgenoodigdom
door het brengen van vrijwillige ofïcrs hunner kunst, eene verloting tot
stand te brengen.
Maandag namiddag heeft er aan boord van de exercitie-kanonneer
boot Pro-V atriaaan het Nieuwe Diep liggende, een verschrikkelijk onge
luk plaats gehad. Een stuk geschut, een tachtig ponder, sprong bij het
afvuren en doodde 7 personen, waaronder de kommandant luit. ter zee
Gobius, terwijl 5 zwaar gekwetst werden. Een man werd over boord
geslingerd. Een der gekwetsten is later in hel hospitaal overleden. Men
roemt zeer de tegenwoordigheid van twee der manschappen, die te midden
der algemeene verwarring, terwijl het kruidvnur over het dek naar beneden
vloog, de vonken met hunne kleederen uitdoofden en de kruidkamer digt
wierpen. Ooggetuigen verhalen ijzingwekkende bijzonderheden omtrent de
verminkingen door het springen van het stuk te weeg gebragt.
Men verzekert dat deze ramp niet te wijten is aan onvoorzigtigheid
der manschappen die het stuk bedienden, maar de oorzaak moet liggen in
de mindere deugdzaamheid van het stuk. Het stuk dat gesprongen is, even
als de stukken die onlangs in O.-Indië op de Medusa en aan boord van de
Amsterdam zijn gesprongendragen hetzelfde jaartal en zijn uit dezelfde
fabriek te Luik afkomstig.
Uit Harlingen schrijft men dat de groenlandsvaarder Dirkje Adama
aldaar is teruggekeerd met 2500 robben. Dit vaartuig had geruimen tijd
tussehen net ijs geklemd geweest. Door een Noordsch vaartuig zijn ook
2400 robben aangebragt van de Noordpool, welk schip in Thonsberg blijft
overwinteren.
De gemeenteraad van 's Ilcrlogenbosch heeftdoor tusschenkomst van
den commissaris des konings in Noordbrabanleene missive van den minis
ter van binnenl. zaken ontvangen, waaruit blijkt dat die gemeente lot
vestiging van eene der rijks-kweekscholen voor het lager onderwijs zal
worden voorgedragen.
Uit Leeuwarden meldt men het volgende. Aan een alhier van dr.
J. II. Ilalbertsma, van Deventer, ontvangen schrijven uit Rome, van den
31stcn Mei 1859, ontleenen wij de volgende belangwekkende bijzonderheid,
betreffende het bestaan van eene Friesche kerk aldaar:
Nadat ik hier eénigen tijd vertoefd had, hoorde ik spreken van eene
Friesche kerk te Rome, dat natuurlijk mijne aandacht nog al Wekte. In
het eerst vreesde ik, dal liet mij zeer moeijelijk zou vallen, om onder de
300 kerken van hel groote Rome, waaronder eenige genoegzaam verlaten
en vergelen zijn, die Friesche uil te vinden lol mijn genoegen echter ontdekte
ik, dal ik die kerk telkens, wanneer ik naar de Si. Pieterskerk of de
kunstgalerijen van der. Paus gingop eenige weinige schreden afstands was
voorbij geloopen. Op het groote plein namelijk van de St. Pieterskerk ko
mende, slaat men linksom, en vindt tussehen de huizen en het einde der
zuidelijke colonnades voor de St. Pieterskerk 25 sleenen trappen, die on
middellijk naar de Friesche kerk voeren. Tweemaal ben ik er geruimen
tijd in geweest, om alles naauwkeurig op te nemen, cn heb in de wanden
drie sleenen met Latijnsche opschriften ontdekt, waarvan de grootste, die
nog volkomen gaaf is, op drie Friesen cn eene Friesin van omstreeks den
jare 850 betrekking heeft; de twee andere sleenen die gebroken zijn, be
vatten slechts brokstukken van opschriften, waarvan de eene een Fries met
name Hebithans He'abevermeldt. Met behulp var. den heer du Rien en
mijn zoon Tjalling heb ik die opschriften gecopicerd, en zal ze bij mijne
terugkomst mijnen landgenooten mededeelen.
Paus Leo IV liet omstreeks het jaar 850 deze kerk bouwen, tot het doen
vaii zielmissen voor de Friesen, die bij de verdediging van Rome tegen de
Saracenen waren gesneuveld; want men moet weten, dat binnen den omtrek
van den bnrgt van Rome, waarin deze kerk en de Sl. Pieterskerk gebouwd
zijn, in die eeuw gemeenten of kleine koloniën van Friesen, Anglosaxen
Franken en Longobarden gevestigd waren, die compagnien leverden in het
leger van den Paus, als die in oorlog was, en dat oudtijds voor elk dezer
gemeenten eene kerk bestond. Overigens was de eerbied der burgers van
Rome voor de Friesche kerk zoo groot, dat zij de genoemde 25 trappen,
die naar de kerk leidenbiddende opkropentelkens wanneer zij daar de
mis bijwoonden. Omstreeks 1750 had deze Friesche kerk 900jaargestaan
cn was toen zoo bouwvallig gewordendat het stift der St. Pieterskerk
waaronder zij behoort, haar op last van Paus Benedictus liet herbouwen,
waarbij de Paus zorg droeg, om de bovengemelde sleenen te bewaren en
zorgvuldig in de nieuwe muren te laten hemelselen. Overigens draagt niets
eenige teekenen van hooge oudheid dan het torentje en de pilarendie waar
schijnlijk zijn blijven staan.
De Friesche kerk is gewijd aan St. Michael (San Micliele) en aan St. Mag
nus; van welken laalsten heilige de Friesen, op den grooten steen genoemd
het gebeente in deze kerk begroeven, terwijl zij e'én der armen van den